________________
પશ્ચિમથી પૂર્વની છે એટલે એ હિસાબે તે તીર માણાવળીની પાછળ પશ્ચિમમાં સવા માઈલ પર પડવુ જોઈ એ, પરંતુ તે તીર તા ખાણાવળીની સામે જ ૦ા માઇલ પર પડેલુ છે, એટલે સાબીત થાય છે કે પૃથ્વીને ગતિ નથી.
।
તેા કલાકની પૃથ્વીની ગતિ પશ્ચિમથી પૂર્વ-૧૦૪૦ માઈલની વિષુવવૃતપર હાય તે તે જ કે તેની સામેની ગતિમાં માણસ મેલેન્સ જાળવી શકે પરંતુ ઉત્તર દક્ષિણ દિશામાં ચાલવા જાય તેા ગબડી પડે. કેમ કે પૃથ્વીની પેલી ગતિની દિશા કરતાં ૯૦. ઉત્તર-દક્ષિણ ચાલતાં બેલેન્સ જળવાય નહિ એટલે માણસે કે વાહના ઉત્તર દક્ષિણ દિશામાં ચાલતાં અથડાઇ પડે અને અકસ્માતે થાય, પરંતુ તેમ થતું નથી. ઉત્તર-દક્ષિણ દિશામાં પણ માણસાના-વાહનાને વહેવાર નિર કુશપણે ચાલુ હોય છે. આ દાખલાનીમનમાં કલ્પના કરશે. તેા આબેહુબ ચિત્ર દોરાશે, પ્રયાગમાં લાકડાના ગાળા-આસરે ૬” ડાયામીટરનેા બનાવી–પૃથ્વીની કલ્પેલી ગતિ પ્રમાણે ફેરવવા પશ્ચિમથી પૂર્વ અને તેના માણસા ગબડી જાય પર ચણા-વટાણાના દાણેા મૂકવા. દાણા સરકસમાં જોથુ હશે કે એક કલાકાર પશ્ચિમથી પૂર્વ તરફ્ જશે. પરંતુ તે લાકડાના ગાળા પર પેાતાના પગ આગળ દાણાને હાથના ધસારાથી ઉત્તર–દક્ષિણ લઇ કે પાછળ ફેરવે છે ગેાળા આગળ પાછળ જવા કોશીશ કરશે. તા એ દાણેા ક્ટાઈ કરે છે અને જે દિશામાં ગાળેા ફરે છે તે જશે. અને ૩૦૦ થી ૬૦ ડીગ્રી પર (આશરે) દિશામાં તેનુ મ્હાં અને પીઠ હાય છે તેમ એક દાણા ઉત્તરમાં કે દક્ષિણમાં પડશે. હાય તેા જ મેલેન્સ જાળવી શકે, પર ંતુ તેની પરંતુ એવું થતું નથી માણસા વાહનેા ઉત્તર આજીમાજીની ડાખી–જમણી દિશામાં એ ગાળા—દક્ષિણ પૂર્વ-પશ્ચિમ બધી જ દિશામાં પર–(ગાળાની ગતિની સાઈડના ભાગ પર) ચાલે છે માટે પૃથ્વી સ્થિર હાય તા જ આમ પગ મૂકવા જાય તેા બેલેન્સ રહેતુ નથી. મની શકે. પડી જાય છે.
પૃથ્વી ફરતી નથી હવે પૃથ્વી પર ઉભેલેા બાણાવળી પૃથ્વીની ગતિના ધોરણે પાંચ સેકન્ડમાં-(પૃથ્વી પર વળગીને ઉભા રહેલ હાવાથી ૧૫ માઈલ પૂર્વ તરફ જતેા રહેલા હેાવા જોઇએ અને તેથી તેનું તીર જે (પૃથ્વી ફરતી નથી તેથી) ૦ માઈલ આગળ પડેલુ છે તે તેની પાછળ સવા માઈલ પર પડેલું મળવુ જોઇએ. પરંતુ વાસ્તવમાં તેમ થતું નથી માટે પૃથ્વી સ્થિર છે ફરતી નથી.
૭૧
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
