________________
પત્રો દ્વારા જૈનતત્ત્વ પરિચય
શિખવવાવાળાને અને શિખવાવાળાને ચોક્કસ ધ્યાનમાં હતું કે આ ડબો જલદીમાં જલદી છોડવા યોગ્ય છે. એટલે કે હેય છે. ડબો છોડી સ્વતંત્રપણે તરતાં આવડવું યોગ્ય છે. પણ ઉતાવળે ડબો છોડી ડુબી જવું યોગ્ય નથી.
તે પ્રમાણે જ શાસ્ત્રસ્વાધ્યાય, જિનેન્દ્ર દર્શન, પૂજન વિગેરેનો આધાર લઈ આપણને તત્ત્વનિર્ણય કરી શુદ્ધાત્માનુભૂતિ કરવાની છે. આ બધી બાબતોનો આધાર તેમાં ફસાઈ જવા માટે નથી પણ તેમાંથી આગળ જવા માટે છે. પણ આ બધું છોડી સ્વચ્છંદતાથી પાપમાં મગ્ન થવું યોગ્ય નથી. સમયસાર ગ્રંથમાં શુભભાવોને ‘હસ્તાવલંબ' કહ્યાં છે. ઉપરના માળે જવા માટે દાદરો ચઢતાં આપણે કઠોડાનો આધાર લેતાં લેતાં દાદરો ચઢીએ. પણ ઉપરના માળ પર પગ મુકવા આપણે કઠોડાનો આધાર છોડીને જ આગળ જવું પડે છે. તે મુજબ જિનેન્દ્ર ભગવંતોના દર્શન, તેમણે કહેલાં ઉપદેશોનું શ્રવણ, ચિંતન અને તે પ્રમાણે તત્ત્વનિર્ણય આ બાબતો સિવાય આત્માનુભવ થશે નહીં. માટે આ બધી બાબતો કાર્યકારી-ઉપયુકત છે જ, પરન્તુ આત્માનુભવના સમયે આ બાબતોનો આધાર પણ છૂટેલો હોય છે. વિકલ્પમાં જ્યાં સુધી આ બાબતો હોય ત્યાં સુધી આત્માનુભવ નહીં થાય. આ અપેક્ષા ધ્યાનમાં રાખી પુણ્ય ‘હેય’ છે એમ કહ્યું છે.
८०
ઉપરોકત બાબતોનો ગ્રહણપૂર્વક ત્યાગ થાય છે. દા.ત. કોલેજમાં એડમિશન લેતી વખતે આપણે S.S.C. પાસ કરી શાળાનો ત્યાગ કરીએ છીએ. જે કદી નિશાળમાં ગયો ન હોય કે S.S.C. થતાં પહેલાં અધૂરોવચમાં જ નિશાળ છોડી દે તો કોલેજમાં એડિમશન લેવાં પાત્ર ગણાશે નહીં. તે મુજબ શાસ્ત્રસ્વાધ્યાય કરી વસ્તુસ્વરૂપનો-તત્ત્વોનો યથાર્થ નિર્ણય કર્યા સિવાય આત્માનુભવ નહીં થાય. પણ જે સમયે આત્માનુભવ થાય તે સમયે આત્મા સંબંધેનો વિકલ્પ છૂટી જાય છે. નિર્વિકલ્પ અવસ્થા હોય છે.
આજનો આપણો વિષય ‘પ્રમેયત્વગુણ’ એ છે. તેની વ્યાખ્યા એવી છે - ‘જે શક્તિને કારણે દ્રવ્ય કોઈ ન કોઈ જ્ઞાનનો વિષય બને તેને
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
