________________
પત્રો દ્વારા જૈનતત્ત્વ પરિચય
૧૬૨
આસ્રવ બંધ એ અશુદ્ધભાવ છે. અશુદ્ધભાવ કાયમ રાખી કોઈ શુદ્ધ ભાવ કરવાની ઈચ્છા કરતો હોય તો તે દોષ છે – ભૂલ ભરેલી માન્યતા છે એટલે તે મિથ્યાત્વ છે.
જૈનદર્શન છોડી ઈતર બધાં દર્શનોમાં (ધમમાં) પુણ્ય સારૂં, શુભ ભાવ કરો – અશુભભાવ છોડો એવો ઉપદેશ છે. શુભ-અશુભ બને છોડી શુદ્ધ ભાવ જ એકમેવ પ્રગટ કરવા યોગ્ય છે – તે જ આપણું પ્રથમ કર્તવ્ય છે – એવું પ્રતિપાદન માત્ર જૈનદર્શનમાં જિનેન્દ્રોએ કર્યું છે.
તત્ત્વોનો અભ્યાસ-યથાયોગ્ય શ્રદ્ધાન કરતાં શુભભાવ છોડી દેવા યોગ્ય છે, હેય છે એવુ યોગ્ય શ્રદ્ધાન જોઈએ. શુભ સારું એ પોતાની શ્રદ્ધા એટલી ઊંડે સુધી ખૂંપી ગઈ છે કે કોઈપણ નિમિત્તે (બહાનાથી) શુભ સારું એ માન્યતા આપણે કાયમ રાખવા માગીએ છીએ. શુદ્ધમાં જવામાટે પહેલાં શુભમાં આવવું જોઈએ ને ? એમ કહી જોઈએ' એ શબ્દનો જોર શુભપર આપી દઈ આપણે શુભને મહત્વ આપી આસવ-બંધને હેય ન માની-ઉપાદેય માનીએ અને તત્ત્વોસંબંધીની વિપરીત માન્યતા દઢ કરી મિથ્યાત્વનું જ પોષણ કરીએ છીએ.
જ્યાં સુધી શુદ્ધભાવ પ્રગટ થતો નથી એટલે કે સમ્યફદર્શન થતું નથી ત્યાં સુધી આ જીવને શુભમાંથી અશુભભાવ અને અશુભમાંથી શુભભાવ એમ સતત ચાલુ હોય છે. શુભભાવ હોય કે અશુભભાવ હોય, તેમાં રહેવાનો અધિકાધિક કાળ અંતર્મુહુર્ત છે. એટલે જ શુભભાવ હોય, તે અધિકાધિક અંતર્મુહુર્ત કાળ ટકી શકે છે. અશુભ ટળી શુભભાવ આપોઆપ આવતાં જ રહે છે. તેમાં શુભ કરવો જોઈએ ને ? એમ કહી શુભભાવમાં જ સંતુષ્ટ રહેવાની માન્યતા છે અને રાગ કરતાં કરતાં વીતરાગ થઈશું, શુભ કરતાં કરતાં શુદ્ધભાવ પ્રગટ કરી શકશું – એવી પણ માન્યતા છે. આ બધી માન્યતાઓ વિપરીત છે અને વિપરીત માન્યતાને જ મિથ્યાત્વ એમ કહ્યું છે.
એ વિપરીતતા માન્યતામાં હોવાથી તદનુસાર થનારું જ્ઞાન અને આચરણ પણ વિપરીત થતું જાય છે. દરેકની ગડમથલ આચરણ સુધારવાની છે. પરંતુ માન્યતા વિપરીત રાખી જ્ઞાન અને આચરણ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
