Hetubindu Tika

Book Title: Hetubindu Tika
Author(s): Dharmakirti Mahaswami, Archatt Bhatt, Durvek Mishra Pandit, Sukhlal Sanghavi, Jinvijay, B Bhattacharya
Publisher: Oriental Research Institute Vadodra

View full book textPrevious | Next

Page 390
________________

पृ. १०७. १. १९] हेतुबिन्दुटोकालोकः। . ३५३ तथापि तदुपेक्ष्यैव दूषणान्तरमाह 'ध्वंसे[१०७.४]ति।
ये पर्यायाः स्थेमानं [१०७.५] स्थैर्य दधतः प्रतीयन्ते [१०७.५], यत्तदोनित्यमभिसंबन्धात्ते क्षणध्वंसानुभाविनः कुतः कस्मान्मता [१०७.५] इति योज्यम् । अनेनैतदाह प्रतीतिशरणाश्चेद्भवन्तस्तदा कथमन्यथा प्रतीयमाना अन्यथा अनुगम्यन्त इति। पुनः परस्य वचनमाशंकमान आह-अन्यत[१०७.६] 5 इति । अन्यतो बाधकात् प्रमाणात् तन्मता इत्यभिसम्बन्धव्यम् । इह प्रकृते तद् बाधकं पमाणं समं[१०७.६] तुल्य मत्रापि तद्धित इत्यर्थः।
उक्तेपि दृश्यानुपलम्भादौ बाधकेऽन्यदपि बाधकं दर्शयन्नाह-ऐकान्तिकावि[१०७.७]ति । अनन्यत्वादेकात्मकत्वात् । तयोरन्योन्यानुप्रवेशमुखेन भेद एवाभेद । एव वेति नियमवन्तावैकान्तिको स्याताम् । ध्रुवं [१०७.७] निश्चितम् । 10 अथैकात्म्येपि पर्याया एव भिद्यन्ते न धर्मी धर्मे () च न भिद्यते न तु पर्याया इत्या. शंक्याह-अन्योन्यं वे[१०७.८]ति । विरुद्धधर्माध्यासस्य एकत्वबाधकस्य भावाद् भेद एव नियतो[१०७.८]ऽवश्यंभावीत्यभिप्रायः ।
अनन्यत्वेपि नायं दोषो भिन्न रूपस्यापि भावादिति परस्य वचनमाशंकमान आह तयोरपी[१०७.९]ति । अपिशब्दो भिन्नक्रमो भेद इत्यस्मात्परो द्रष्टव्यः । न 15 केवलमभेद इति चार्थः । अत्रा प्याह येनात्मने[१०७.१०]ति । अपिशब्ददर्शितमभेदमपि दूषयन्नाह द्रव्ये[१०७.१२]ति ।।
स्वभाव [१०७.१२] इत्यभिन्नस्वभाव इत्यभिप्रेतम् । यन्निमित्ता[१०७.१३] यदभिन्नरूपनिमित्ता । कथं नास्तीत्याह तत [१०७.१५] इति । तत एकस्मात्स्वभावात् , अभेदे स्वभावानुप्रवेशे तयोः स्वात्महानिः [१०७.१४] द्रव्यरूपता पर्याय- 20 रूपता च हीयेत, तदात्मवदिति भावः ।।
त[48a] स्या[१०७.१५]भिन्नस्स स्वभावस्य ताभ्यां[१०७.१५] द्रव्यपर्यायाभ्याम्। त [१०७.१५] इत्यनेनोक्तं बहुत्वमेवाह धर्मी१०७.१६]त्यादि ।
तेभ्यो [१०७.१७] द्रव्यपर्यायतदन्यस्वभावेभ्योऽन्योऽभिन्नः स्वभावस्तेषामेव त्रयाणामभेदसियर्थ कल्प्यते यदि तत्रापि स एव दोष इति पुनः स्वभावान्तरकल्पने 25 च पूर्व [१०७.१८] इव प्रसङ्गोऽनवस्थाप्रसङ्गः स्यात् ।
अत्रैव दोषान्तरं समुचिन्वन्नाह धर्मीत्वाम[१०७.१९]ति । कुत एवं स्यादित्याह तत्तन्त्रत्वादि१०७ १९ति। तस्मिन्पारतन्न्यं तस्मात् । कयोस्तत्तन्त्रत्वमित्यपेक्षाया
-
---
-
१. क्षणध्वंसानु
।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org


Page Navigation
1 ... 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523