Hetubindu Tika

Author(s): Dharmakirti Mahaswami, Archatt Bhatt, Durvek Mishra Pandit, Sukhlal Sanghavi, Jinvijay, B Bhattacharya
Publisher: Oriental Research Institute Vadodra

Page 442

पृ: २१९. पं. ५.]. हेतुबिन्दुटीकालोकः।
४०५ भृतविशेषवति पटु तथाविधे साध्ये क्वचिद्धर्मिणि [२१५.१३] संभवति सति । तद'व्यभिचारिणः [२१६.७] साध्याव्यभिचारिणः ।
वेदप्रामाण्यनिराकर्तृश्चि[२१७.१४]ति प्रत्यक्षाद्यधिकारोपि तेनासंवादादीत्यादिष्वित्यभिप्रेतं-यदाह-वार्तिके कुमारिलः
" स्वर्गयागादिसम्बन्धविषयाश्चोदना मृषा। .. प्रत्यक्षाद्यधिकारपि तैरर्थासंगतिर्यत' " [श्लोकवा ० २.२६] इत्यादि । - सौगतैरि[२१७.१४]ति वार्तिककारात्पूर्वैरिति विवक्षितम् । प्रतिहेतव [२१७.१६] इत्यदुष्टकारणजन्य त्वादित्यादयः । यथाह कुमारिलः__“ चोदनाजनिता बुद्धिः प्रमाणं दोषवर्जितैः । कारणैर्जन्यमानत्वाल्लिङ्गाप्तोक्त्यक्षबुद्धिवद् ॥" [ श्लोकवा.२.१८४] इत्यादि । . 10
तन्निमित्तसंभवाद(दा)[२१७.२ ०]शंकानिमित्तसंभवात् । आक्रोशमात्रेण [२१७.२०] विपूर्वपक्षे भाषिकामात्रेण । केषां न कश्चिद्धेतुः स्यादित्याह एकसंख्या. वादिनामि[२१८.१]ति । ... .
सम्यग्ज्ञानविपर्ययहेतुरिष्ट [२१८.६] इति प्राक्तनेन आचार्यग्रन्थेन । अ[ 8b] थाप्रदर्शितहेतुरि[२१८.६]त्यस्याचार्यग्रन्थस्य सम्बन्धः कार्य इति । न 15 कश्चिद् व्यवच्छेदहेतुकं [२१८.९] केनापि प्रकारेण नित्यानित्यव्यवच्छेदहेतुत्वम् । ताभ्यामस्यान्वयन्यतरेकांसिद्धेरभिप्रायेणैवोक्ते। - भुजमुत्क्षिप्य [२१८.१६] बाहुमूर्वीकृत्य फूत्कुर्वन[२१८.१७]फूत्कार मुञ्चन्नित्यर्थः । कौश्चिद्[२१८.१८]ईश्वरसेनजिनेन्द्रबुद्धिप्रभृतिभिः । अप्रच्छादनीयं [२१८.२०] अनावरणीयम् ।
20 मीमांसकमतेन निरंतरा प्रीतिः स्वर्गे(गों) वाच्यः। अपवर्गस्तु मोक्षः। स च दर्शनभेदादनेकविध इष्टः । स्वर्गापवर्गयोजनमेव वैयाकरणमताश्रयेण दर्शयन्नाह -तथाही[२१९.१]ति । मीमांसकमताश्रयेणायवेत्यनेन पक्षान्तरमाह-वेदान्तनिषेवणात्. [२१९.५] आत्मतत्त्वनिषेवणात् । प्रज्ञाजातीयेन [२१९.५] प्रशस्तप्रज्ञेन । उपहासेप्ययं प्रयोगः प्रकरणात् ज्ञातव्यः । यदस्य सामर्थ्यमासीत् तत्तदुपदर्शनेनो- 25 १. श्लोकवार्तिके तु-" प्रत्यक्षायगताथत्वादीढग्बुद्धादिवाक्यवत् " इति उत्तरार्धम २. हेतुत्वम्-5