Book Title: Hetubindu Tika
Author(s): Dharmakirti Mahaswami, Archatt Bhatt, Durvek Mishra Pandit, Sukhlal Sanghavi, Jinvijay, B Bhattacharya
Publisher: Oriental Research Institute Vadodra
View full book text ________________
पृ. १२४. पं. १०.] हेतुबिन्दुटीकालोकः। इत्यनेनैकस्मिन्नेवार्थे बहुवचनेन द्रष्टव्यम् । एवमसंबद्धवादिन्यपूज्य एवं पूजावचनमुपसंहारपरं द्रष्टव्यम् । दैन्योद्भावनमि[१२२.१]त्यत्सिंबोध्यमानस्य दैन्यप्रकाशनमिति । निकृष्टसम्बोधनेऽयं हन्तः [१२२.१] शब्द इति यावत् । ततोऽप्र[50a] सवधर्मकत्वात् । अपेतोऽपगतः संतांनः [१२२.२] प्रसूतिः परंपरा यस्य तथोक्तम् । इतिना [१२२.३] चिन्तारूपमुपदर्शितम् ।
शिरःकम्पे चास्य सत्यमिदमस्ती[१२२.१०]त्यस्य शब्दस्य प्रयोगमाकलय्य प्रयोक्तुरभिप्रायं वर्णयन्पृच्छती १२२.१३]त्याचष्टे । अत एव चेदमाह-किं त्वयास्तित्वेन पृच्छ्यत इति पार्श्वस्थं प्रश्नयन्नाह किं तदि[१२२.१३]ति । इति हेतोराहार्य इति प्रकरणात् । औदासीन्यापत्तिरित्यत्रेति शब्देन इदमास्तित्वेनाभिप्रेतस्य न्याय्यवचन[१२२.१७]स्याकारो दर्शितः । अत एव न्याय्यवचनस्यास्तित्वेन दी- 10 मानस्य रूपं दर्शयन् सत्यमिदमप्यस्ती[१२२.१६]ति पुनराह । यद्येवमस्य .. न्याय्यवचनस्य सद्भावादनवद्यमेवास्मन्मतमित्याशं क्याह किंत्वि[१२२.१७]ति । केवलमिदं [१२२.१७] वक्षमाणं प्रष्टव्योसि ।
प्रच्युतमजनक रूपमुत्पन्नं जनकं रूपं द्वन्द्वैकवद्भावमभिप्रेत्य प्रच्युतोत्पन्नमित्याह - अप्रच्युतो(ता)नुत्पन्नत्वेनैव च स्थिरैकस्वभाव[१२ ३.८]त्वं ज्ञेयम् । - 15
त देऽपि [१२३.१९] जनकाजनकभेदेपि । तस्य [१२३,२०] भावभेदस्य । अपरापेक्षस्वभावभेदलक्षणत्वादि[१२३.२ ०]ति परा'पेक्षो यः स्वभावभेदो न भवति स्वत एव यो भावभेदलक्षणत्वादिति । भवत इदं भावत्कम् [१२३.२१] । आधीयते [१२३.२६] अधिक्रियते नियुज्यते वा । स्वरूपेण कर्तृत्वे विवक्षितस्यापि ताद्रूप्य प्रसज्येतेत्यभिप्रायेणाह ए'षामपि पररूपेण कर्तृत्व [१२४,१] इति । 20 पररूपेण कर्तृत्वे इति पर एव कर्वा स्यात् । तस्य तु तथात्वं' हरीतकीं प्राप्य देवता . रेचयन्तीत्यनेन तुल्यं स्यादित्यभिप्रेत्याह-पररूपेणाप्यकारकत्वादि[१२४.३]ति । अस्योत्तरस्य [१२४.५] ' सहितस्तत्स्वभावो न केवल ' इत्यस्य । प्रकृतमुपसंहरन्नाहतस्मादि[१२४.१०]ति। कथञ्चित्के(१२४.१०]नापि प्रकारेण न कार्यक्रियाया विरामः। पुरस्तादपि तस्य स्वरूपस्य भावादिति भावः ।
25 'स्मादेतज्जनकमस्य रूपमवस्थितं जनकञ्च तदुच्यते यस्मिन् सत्येव कार्यमस्ति न तु यस्मिन्सति कार्य भवत्येव, सति भावस्याक(का)रणसाधारणत्वात् । कार्यमपि. तद्धा(तदभा) १. तेषामपि ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Loading... Page Navigation 1 ... 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 