________________
૩૮
ગ્રીક-ભારત ચિંતનાત્મક ઐક્ય પાયથાગોરસ - (Pythagoras) ઈ. પૂ. ૫૮૨ - ૪૦૫
સામોસથી ક્રોસઃ
તેમના જન્મની કોઈ ચોક્કસ તારીખ કે વર્ષ ઉપલબ્ધ નથી પરંતુ તેમનો જન્મ ગ્રીક ટાપુ સામોસમાં થયેલ. તે સમયે સામોસ તેની સમૃદ્ધિમાં મિલિપ્સ શહેરનું હરીફ ગણાતું. ત્યાંનો રાજા પોલીક્રેટસ પ્રજાદ્રોહી અને ક્રૂર રાજકર્તા તરીકે જાણીતો હતો. તેની પાસે સારું એવું મોટું નૌકાદળ હતું જેનો ઉપયોગ તે સમુદ્ર ઉપરની લૂંટફાટ અર્થે કરતો. તેના અત્યાચારોથી નારાજ થઈને પાયથાગોરસે સામોસ ટાપુનું રહેઠાણ છોડ્યું અને દક્ષિણ ઈટાલીમાં આવેલ શહેર ક્રોસમાં વસવાટ કર્યો. ક્રોસમાં તે વખતે એક જાણીતા ડૉક્ટર ડેમોસીડીસ કરીને હતા જે સામોસના રાજા પોલીટસના તથા ઈરાનના ડારીઅસના રાજવૈદ્ય હતા અને પાયથાગોરસના મિત્ર હતા. તેમના કહેવાથી પાયથાગોરસે ક્રોટસમાં નિવાસ કર્યો હશે તેમ મનાય છે. પાયથાગોરસે ક્રોસ શહેરને નવું બંધારણ આપ્યું અને તેમના ત્યાંના નિવાસ બાદ ક્રોટસની સમૃદ્ધિ પણ વધી. તેઓ ત્યાં પ્રજાપ્રિય થઈ પડ્યા અને પોતાના અનુયાયીઓનો એક આશ્રમ પણ ત્યાં બાંધ્યો. ભારતીય અસરઃ
માનવ ઈતિહાસમાં જે બહુવિધ પ્રતિભા ધરાવનાર વ્યક્તિઓ થએલ છે અને જે વ્યક્તિઓએ પોતે સ્વીકારેલા તત્ત્વજ્ઞાનને જીવનમાં આચરી બતાવીને તેને “દર્શન”નું સ્વરૂપ આપેલું છે તેવી વ્યક્તિઓ માંહેની એક વ્યક્તિની ઓળખ હવે આપણે કરીએ છીએ. સોક્રેટીસ પહેલાંના ગ્રીક મહાનુભાવોમાં શ્રેષ્ઠ એવા પાયથાગોરસને ભારતનો
Jain Education International 2010_04 For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
