________________
ગ્રીક-ભારત ચિંતનાત્મક ઐક્ય
૬૫ અર્થાત્ જે (“સત”) અસ્તિત્ત્વ ધરાવે છે તેને કોઈ આદિ નથી અને તે નાશવંત પણ નથી. તે એકાકી અને વિશ્વવ્યાપી છે તેમજ સ્થાયી અને અનંત પણ છે. તે ભૂતકાળમાં “હતું” અને ભવિષ્યમાં “થશે” તેમ તેના વિશે કહી શકાય તેમ નથી.” આ “સંત”ને તેણે કોઈ વિશિષ્ટ પ્રકારનું નામ આપ્યા સિવાય “THE ONE” કહ્યું અગર “BEING” કહ્યું એટલે કે તે “એક છે અગર “અસ્તિત્વ” ધરાવતી વસ્તુ છે તેમ કહ્યું. તે “એક” કે “અસ્તિત્ત્વ” વાળી વસ્તુ શું છે તે કહ્યું નહિ. તેનો અર્થ એ થયો કે તેમણે જે વસ્તુને અનાદિ અને અનંત કહી તે વસ્તુનું સ્વરૂપ તે કહી શક્યા નહિ. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો એક “વિચાર” રજુ કર્યો જે બુદ્ધિ દ્વારા રજુ થઈ શકે ઇન્દ્રિયો દ્વારા નહિ.
પાર્મેનિડસના આ વિચારને સમજાવતાં વિદ્વાન લેખક જે બર્નેટ જણાવે છે કે -
“Parmenides goes on to develop all the consequences of the admission that " it is". It must be uncreated and undestructible. It can not have arisen out of nothing; for there is no such thing as “nothing”. Nor can it have arisen from something, for there is no room for anything but it self. What "is" can not have beside it any empty Space in which something else might arise, for empty space is nothing.“Nothing" can not be thought and therefore can not exist. What “is” never come into being nor is anything going to come into being in the future. "Is it or is it not ” ? If it is then it is now, all at onec” (p.181 Early Greek Philos.4th.Ed.) અર્થાત્ : “તે અસ્તિત્ત્વ ધરાવે છે” તેમ વિધાન કર્યા બાદ પાર્મેનિડસ આ વિધાનમાંથી નિષ્પન્ન થતા પરિણામોની ચર્ચા કરે છે કે તે “અજન્મા” અને “અવિનાશી” છે. તે
Jain Education International 2010_04 For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
