________________
૫૨
ગ્રીક-ભારત ચિંતનાત્મક ઐક્ય કોઈ રાજપુરુષે તેમને પૂછ્યું કે તેઓ રાજપુરુષ તેમજ તત્ત્વજ્ઞ હોઈને બાળકો સાથે સોગઠીઓ રમવાનું કામ પસંદ કરે છે? જવાબમાં તેમણે કહ્યું “તમારા જેવા નકામા માણસોને આવું આશ્ચર્ય કેમ થાય છે ? તમારી સાથે રાજકારણ રમવા કરતાં આ રમત વધુ સારી છે.”
તેઓ કહેતા “દસ હજાર માણસોના ટોળા કરતાં એક શ્રેષ્ઠ વ્યક્તિની સંગતિ તેઓને વધુ પસંદ છે.” (સૂત્ર ૪૯) “એક યોગ્ય વ્યક્તિની શીખામણ માન્ય રાખવી તે પણ એક કાનૂન છે. “સૂત્ર ૩૩)” બંડખોરીને દાબતાં પહેલાં ઉદ્ધતાઈ ને તુરત જ દાબી દેવી જોઈએ.” (સૂત્ર ૪૩)
તેઓનાં થોડાં સૂત્રો આ બાબતમાં નીચે મુજબ છે :
(૧) જે રીતે ઊંઘમાં સ્વપ્નાં દરમિયાન થયેલ પ્રસંગોનું ભાન માણસોને રહેતું નથી તેજ રીતે જાગૃત અવસ્થામાં પણ તેઓએ શું કર્યું છે તેનું ભાન રહેતું નથી. (સૂત્ર ૧).
(૨) સામાન્ય રીતે માણસો કેવી રીતે સાંભળવું અગર બોલવું તે જ જાણતા નથી. (સૂત્ર ૧૯)
(૩) મૂર્ખાઓ જે કાંઈ સાંભળે છે તે બધિરોની પેઠે સાંભળે છે. કહેવત છે કે તેઓ હાજર હોવા છતાં ગેરહાજર છે. (સૂત્ર ૩૪)
(૪) ગધેડાઓને સોના કરતાં કચરો વધુ પસંદ પડે છે. (સૂત્ર ) (૫) અજાણ્યા માણસો સામે કૂતરા વિશેષ ભસે છે. (સૂત્ર ૯૭)
ડાયોજીનીસ લખે છે કે “તેઓ કોઈના પણ શિષ્ય થયા નથી પરંતુ તેઓ આત્મચિંતનથી જ પોતાના સિદ્ધાંતો મેળવી શક્યા હતા. તેમના પોતાના કહેવા મુજબ “મેં મારી જાતને શોધી છે.”
Jain Education International 2010_04 For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
