________________
ગ્રીક-ભારત ચિંતનાત્મક ઐક્ય
પામેનડીસ (Parmenides) ઈ.પૂ.૫૪૧ :
તેમનો જન્મ ઈટાલીના “એલિયા” શહેરમાં થયો હતો અને તેમની વિચારસરણી અને વ્યક્તિત્વથી તે સમયનો ગ્રીક સમાજ ઘણો જ પ્રભાવિત થએલ. તેમની વિચારસરણીના અનુમોદક તેમના શિષ્ય ઝીનો પણ તે સમયના અગ્રગણ્ય તત્વવેત્તા હતા. “એલિયા” એક સ્વતંત્ર શહેર હતું અને તેની રાજવ્યવસ્થામાં પારમાનિડીસનો સારો ફાળો હતો. આથી તેમની આગવી વિચાર-સરણીને “એલિયાટીક વિચાર ધારા” કહેવાય છે. તેઓ તથા તેમના શિષ્ય ઝીનો એથેન્સ ગયા હતા ત્યારે પાર્મેનિડીસ વૃધ્ધ ઉમરના હતા તે સમયે સોક્રેટીસ તેમના મિત્રો સાથે પાર્મેનિડીસની મુલાકાતે ગયેલ.પાર્મેનિડીસ પાયથાગોરસ ના વિચારોથી સારી રીતે પ્રભાવિત થયેલ. ગ્રીક તત્ત્વજ્ઞોની શોધ ભૂમિકા ભૌતિક - વિશ્વરચનાના રહસ્યની તેમજ તેના સંચાલનના પ્રેરક બળની તાત્ત્વિક શોધમાં પડેલ ગ્રીક તત્ત્વજ્ઞોની શોધ ભૂમિકા મુખ્યત્વે ભૌતિક રહી તેથી આધિભૌતિક વિચાર-સરણીની તદ્દન નજીક આવી જવા છતાં તેમનું માનસિક વલણ ભૌતિક શોધનું હોવાથી તેમના ખુલાસાઓ ભૌતિક જ રહ્યા. તત્ત્વચિંતનની દિશામાં સૃષ્ટિના રહસ્યની શોધ કરવાવાળા પ્રથમ ચિંતક એનેકઝીમેન્ડર હતા જેમણે કહ્યું કે સૃષ્ટિની રચનાનું મૂળ તત્ત્વ “અસીમ” છે. જે સીમારહીત હોવાથી અનાદિ અંનત છે અને ગતિશીલ પણ છે. આમ છતાં આ તત્ત્વ ભૌતિક છે તેવો નિર્ણય તેમણે જાહેર કર્યો.
આ અનાદિ, અનંત અને ગતિશીલ તત્ત્વ ભૌતિક હોઈ શકે નહિ
Jain Education International 2010_04 For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
