________________
બૃહત્ ક્ષેત્ર સમાસ અર્થ-ત્રણ લાખ, સત્તાણું હજાર આઠસે સત્તાણું અને બાણું ભાગ કુરુને વિસ્તાર છે.
વિવેચન–ધાતકીખંડમાં પૂર્વમાં અને પશ્ચિમમાં રહેલા, જે દેવકુ અને ઉત્તરકુરુ ક્ષેત્રો છે તેને વિસ્તાર ૩૮૭૮૯૭-૯૨/૨૧૨ યોજન પ્રમાણ છે. ૪૩. (૫૩૧)
હવે નીલવંત વર્ષધર પર્વત, અને બે યમક પર્વતનું અંતર, યમક પર્વતથી પાંચ કહેના પાંચ અંતર અને પાંચમા દ્રહથી (ગજદૂત) વક્ષસ્કાર પર્વતનું એક અંતર. એમ કુલ સાતના અંતર લાવવા માટેની રીત કહે છે. हरया य दुसाहस्सा, जमगाण सहस्स सोहय कुरूओ। सेसस्ससत्तभागं, अंतरमो जाण सम्वसिं॥४४॥(५३२) છાયા–હલા ક્રિસહ યમય: સત્ર શોધય ગુહસ્થ: I
शेषस्य सप्तमभागं अन्तरं जानीहि सर्वेषाम् ॥४४॥
અર્થ–દ્રહોના બે બે હજાર અને ચમક પર્વતના એક હજાર કરુના વિસ્તારમાંથી બાદ કરી બાકી રહે તેને સાતમો ભાગ બધાનું અંતર જાણો.
વિવેચન–કુરુક્ષેત્રમાં પાંચ કહો છે તે દરેક દ્રહની લંબાઈ ૨૦૦૦ જન છે. યમક પર્વત ૧૦૦૦ યજન વિરતારવાળો છે. બધા ભેગા કરતા પાંચ દ્રહના ૨૦૦૦*ર=૧૦૦૦૦, ૧૦૦૦૦+૧૦૦૦=૧૧૦૦૦ એજન થયા. કુરૂક્ષેત્રને વિસ્તાર ૩૯૭૮૯૭ જનમાંથી ૧૧૦૦૦ યોજન બાદ કરવા. જે બાકી રહે તેને ૭ થી ભાગવા. જે આવે તે દરેકનું અંતર જાણવું. ૪૪. (૫૩ર)
તે અંતર કહે છે. पणपन्न सहस्साइं,दो चेव सयाइं एगसयराइं। दोसु वि कुरुसु एयं, हरयनगाणंतरंहोइ॥४५॥(५३३) છાયા–રાપગ્રાશન સદાનિ ચિવ શસ્ત વિસતિ (f)
द्वयोरपि कुरुषु एतद् हृदनगानामन्तरं भवति ॥४५॥
અર્થ–બન્નેય કુરુમાં કહેનું તથા કહે અને પર્વતેનું અંતર પંચાવન હજાર બસે ઈકોર જન પ્રમાણ થાય છે.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
