________________
ભાંગાનું વર્ણન કરીને નારકાદિ પ્રવેશનકોનાં નાનાં મોટાં અલ્પબહુતો જણાવ્યાં છે. પછી નારકાદિના ઉત્પાદમાં અને ઉદ્વર્તનામાં વિદ્યમાનતાના અને અવિદ્યમાનતાના વિચારો કહીને પ્રભુ મહાવીરે ગાંગેયમુનિને પોતાનાં વચનોમાં સાક્ષી આપતાં જણાવ્યું કે જેમ હું કહું છું તેમ પુરુષાદાનીય પ્રભુ શ્રીપાર્શ્વનાથ આ લોકને દ્રવ્યાસ્તિક નયની અપેક્ષાએ શાશ્વતો કહ્યો છે, ને જીવો શુભાશુભ કર્મોના ઉદયાદિથી નારકાદિપણું પામે છે. આ રીતે પ્રભુ મહાવીરની દેશના સાંભળતાં “પ્રભુ મહાવીર સર્વજ્ઞ છે, આવી ખાત્રી થતાં પંચ મહાવ્રતો સ્વીકારી આરાધીને ગાંગેય મુનિ મોક્ષે ગયા.
ઉ. ૩૩ઃ તેત્રીસમાં ઉદ્દેશામાં બ્રાહ્મણકુંડ ગ્રામના રહીશ ઋષભદત્ત બ્રાહ્મણ અને દેવાનંદા બ્રાહ્મણી બહુશાલક ચૈત્યવાળા બગીચામાં પધારેલા પ્રભુ મહાવીરદેવને વંદન કરવા ને દેશના સાંભળવા આવ્યાં. દેવાનંદાની કુક્ષિમાં પહેલાં પ્રભુ મહાવીર રહેલા હોવાથી તે પ્રભુની માતા થાય. પુત્રસ્નેહથી પ્રભુને જોતાં દેવાનંદાના સ્તનમાંથી દૂધ ઝરવા માંડ્યું. આથી આશ્ચર્ય પામેલા શ્રીગૌતમસ્વામી વગેરેને પ્રભુએ સત્ય બીના જણાવી ને વૈરાગ્યમય દેશના આપી. તે સાંભળી બંને પ્રભુના હાથે દીક્ષા લઈ આરાધીને મોક્ષે ગયા. પછી જમાલિની બીના જણાવતાં કહ્યું કે તે જમાલિ રાજકુમાર પ્રભુની દેશના સાંભળી દીક્ષા લેવા તૈયાર થયો. માતાપિતાને સમજાવી અનુમતિ લઈ પ્રભુના હાથે દીક્ષા પામીને આરાધતાં એક વખત પાપકર્મોદયે તેને પ્રભુનાં વચનોમાં અશ્રદ્ધા થઈ, અને કરાતી વસ્તુ અકૃત છે (કરાઈ નથી) વગેરે મિથ્યાવાદ વધારનાર નિલવ થયો. શ્રીગૌતમસ્વામીજીએ તેને લોક અને જીવના શાશ્વતત્વાદિના પ્રશ્નો પૂછડ્યા, પણ તે જવાબ દઈ શક્યો નહિ. પ્રભુએ તે બીના વગેરે સ્વરૂપ સમજાવ્યું, તો પણ સમજ્યો નહિ. અંતકાલે મરીને કિલ્બિષિયો દેવ થયો. અંતે તેના પછીના ભવોની બીના તથા કિલ્બિષિયા દેવોના આયુષ્યાદિની હકીકત સ્પષ્ટ સમજાવી છે.
ઉ. ૩૪: ચોત્રીસમા ઉદ્દેશામાં પ્રશ્નો પૂછ્યા છે કે પુરુષને હણનારા જીવ પુરુષને હણે છે કે નોપુરુષને હણે છે? એ જ રીતે અશ્વને હણનાર અને ઋષિને હણનાર જીવોની બાબતમાં પ્રશ્નો પૂછીને ફરી પૂછ્યું કે પુરુષાદિને હણનારા જીવો કોના વૈરથી બંધાય છે? તથા પૃથ્વીકાયિક જીવો વગેરે પૃથ્વીકાયિકાદિને શ્વાસોચ્છવાસ રૂપે લે અને મૂકે ખરા? આના સ્પષ્ટ ઉત્તરો સમજાવીને પૃથ્વી આદિના જીવોને લાગતી ક્રિયાઓની બીના વિસ્તારથી સમજાવી છે. ૯૬
શ્રી ભગવતીસૂત્ર-વંદના
