Bhagwati Sutra Vandana

Author(s): Pradyumnasuri, Kantibhai B Shah
Publisher: Shrutgyan Prasarak Sabha

Page 164

પ્રમાણે પાંચમા અવાંતર શતકમાં ભવસિદ્ધિક પૂર્વોક્ત એકેન્દ્રિયોના ઉત્પાદાદિની બીના કહી છે. છઠ્ઠાથી આઠમા સુધીના ત્રણ શતકોમાં અનુક્રમે કૃષ્ણ નીલ કાપોત લેશ્યાવાળા ભવસિદ્ધિક પૂર્વોક્ત એકેન્દ્રિયોના ઉત્પાદાદિની બીના કહી છે. ૯માથી ૧૨મા સુધીના ૪ અવાંતર શતકોમાં જેમ ભવસિદ્ધિક એકેન્દ્રિયોમાં કહ્યું, તેમ અભયસિદ્ધિક કૃષ્ણ, નીલ, કાપોત લેશ્યાવાળા અભવસિદ્ધિક એકેન્દ્રિયોના ઉત્પાદાદિનું સ્વરૂપ વિસ્તારથી સમજાવ્યું છે. શરૂઆતમાં કૃતયુગ્માદિ રાશિના ભેદોની વ્યાખ્યા પણ વિસ્તારથી કરી છે.
શતક ૩૬થી ૪૦ અહીં અવાંતર શતકો ૧૨ છે. તેમાંનાં ૧થી ૪ શતકોમાં કૃતયુગ્મ રૂપ બેઇદ્રિયોના ઉત્પાદાદિની, ને અનુબંધ કાળની તથા પહેલા સમયમાં ઊપજેલા કૃતયુગ્મ કૃતયુગ્મરૂપ બેઇદ્રિયોના ઉત્પાદાદિની બીના કહીને કૃષ્ણ, નીલ, કાપોત લેયાવાળા પૂર્વોક્ત બે ઇંદ્રિયોના ઉત્પાદાદિની હકીકત વિસ્તારથી સમજાવી છે. પછી ભવસિદ્ધિક, કૃષ્ણ, નલ, કાપોત લાવાળા ભવસિદ્ધિક પૂર્વોક્ત બે ઇંદ્રિયોના ઉત્પાદાદિની બીના પમાથી ૮મા સુધીના ૪ શતકોમાં કહી છે. પછી તે જ પ્રમાણે ૯માથી ૧૨મા સુધીના ૪ શતકોમાં અભવસિદ્ધિક, પૂર્વોક્ત સ્વરૂપવાળા બે ઇંદ્રિયોના ઉત્પાદાદિની બીના સ્પષ્ટ રીતે સમજાવી છે. ૩૭માં શતકના ૧૨ અવાંતર શતકોમાં બે ઇન્દ્રિયોની માફક જ કૃતયુમ કૃતયુગ્મરૂપ તેઈદ્રિયોના ઉત્પાદાદિની બીના જણાવી છે. ૩૮મા શતકનાં ૧૨ અવાંતર શતકોમાં પૂર્વે કહેલા સ્વરૂપવાળા ચઉરિન્દ્રિય જીવોના ઉત્પાદાદિની બીના કહી છે. ૩ત્મા શતકમાં પહલીની માફક જ અસંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય જીવોના ઉત્પાદાદિની બીના સમજાવી છે. ૪૦મા સંશી પંચેન્દ્રિય મહાયુગ્મ શતકમાં ૨૧ અવાંતર શતકો છે. તેમાં પહેલા શતકમાં કૃતયુગ્મ કૃતયુગ્મરૂપ સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિયોના ઉત્પાદાદિની બીના કહી છે. બીજાથી સાતમા સુધીના ૬ શતકોમાં અનુક્રમે કષ્ણ નીલાદિ ૬ વેશ્યાવાળા પૂર્વોક્ત સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિયોના ઉત્પાદાદિની હકીકત જણાવી છે. ૮માથી ૧૪મા સુધીના ૭ અવાતંર શતકોમાં અનુક્રમે કૃતયુગ્મ કૃતયુગ્મરૂપ ભવસિદ્ધિક પૂર્વોક્ત સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય અને કૃષ્ણાદિ ૬ વેશ્યાવાળા પૂર્વોક્ત સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય જીવોના ઉત્પાદાદિની બીના કહી છે. આ જ પદ્ધતિએ ૧૫માથી ૨૧મા સુધીનાં ૭ શતકોમાં કૃતયુગ્મ કૃતયુગ્મ પ્રમાણ અભયસિદ્ધિક પૂર્વોક્ત સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિયોના ઉત્પાદાદિની બીના વર્ણવી છે.
શ્રી ભગવતીસૂત્ર-વેદના
૧૫૧