________________
આનો ઉત્તર આપ્યો છે. પછી સમ્યગ્દષ્ટિ ગંગદત્ત નામના દેવની ઉત્પત્તિ અને મિથ્યાદષ્ટિ દેવની સાથે તેણે કરેલા સંવાદની બીના કહીને પૂછ્યું કે “શું પરિણામ પામતાં પુદ્ગલો પરિણત કહેવાય ?” આ રીતે પૂછવા માટે તે દેવ અહીં આવે છે. તે દેવ ભવસિદ્ધિક છે (ભવ્ય છે) તેની દિવ્ય દેવદ્ધિ ક્યાં ગઈ? આનો ઉત્તર દઈને ગંગદત્ત દેવના પાછલા ભવની બીના જણાવતાં કહ્યું કે એક વખત હસ્તિનાપુરના સહસામ્રવન નામના ઉદ્યાનમાં વીસમા તીર્થંકર શ્રીમુનિસુવ્રત સ્વામી પધાર્યા. તેમને ત્યાંના રહીશ ગંગદત્ત નામના ગૃહસ્થ વાંદીને દેશના સાંભળવા બેઠા. પ્રભુની દેશના સાંભળી વૈરાગ્ય પામી તેણે દિીક્ષા લીધી. તેની હર્ષથી આરાધના કરીને મહાશુક્ર દેવલોકમાં મહર્તિક દેવ થયા. આ પ્રસંગે તેનું આયુષ્ય અને ભાવી ભવોની બીના કહી છે. અંતે મહાવિદેહે મનુષ્યભવ પામી મોક્ષે જશે.
ઉ. ૬ : છઠ્ઠા ઉદ્દેશામાં સ્વપ્નદર્શન (સ્વપ્ન જોવા)ની બીના જણાવતાં જે સ્થિતિમાં સૂતા કે જાગતા) જે સમયે સ્વપ્નદર્શન થાય, તે બંને કહી ને સૂતા અને જાગતાનો અધિકાર પંચેન્દ્રિય તિર્યંચાદિમાં વિચાર્યો છે. પછી પૂછ્યું કે સંવૃત જીવ કેવું સ્વપ્ન જુએ? જીવો શું સંવૃત છે કે અસંવૃત છે? વગેરે પ્રશ્નોના સ્પષ્ટ ઉત્તરો સમજાવીને, સ્વપ્ન, મહાસ્વપ્ન અને સર્વ સ્વખોના ભેદો તીર્થકર ચક્રવર્તી અને વાસુદેવની માતાએ દેખેલા સ્વપ્નોની સંખ્યા, તથા છઘસ્થાવસ્થામાં પ્રભુ મહાવીરે જોયેલાં દશ મહાસ્વપ્નોનું ફલ, તેમજ સામાન્ય સ્વપ્નનું કહીને તે ભવમાં મોક્ષને દેનારાં સ્વપ્નોનું વર્ણન કરી અંતે નાકની સાથે સંબદ્ધ ગંધ પુગલોને વાવાની (ફેલાવાની) બીના સ્પષ્ટ સમજાવી છે.
ઉ. ૭ઃ સાતમા ઉદ્દેશામાં પશ્યત્તાનું વર્ણન કર્યું છે.
ઉ. ૮ઃ આઠમા ઉદ્દેશામાં ચરમાંત છેક છેલ્લા છેડા)ની બીના જણાવતાં લોકની પૂર્વાદિ ચારે દિશાના ચરમાંત અને ઉપરનો તથા નીચેનો ચરમાંત, તેમજ રત્નપ્રભાદિના પણ તે જ રીતે પૂર્વાદિ ચરમાંતને સમજાવીને એક સમયમાં લોકાંત સુધી થતી પરમાણુની ગતિની બીના કહી છે. પછી વરસાદને જાણવા માટે હાથ. વગેરેનું પહોળા કરવું, સંકોચવું વગેરે ક્રિયા કરતાં કાયિકી ક્રિયા લાગવાની બીના જણાવી છે. પછી દેવ પણ અલોકમાં હસ્તાદિની આકુંચનાદિ ક્રિયા કરવા અસમર્થ છે. કારણકે ત્યાં ધર્માસ્તિકાયાદિનો અભાવ છે, તે જણાવ્યું છે.
ઉ. ૯ઃ નવમા ઉદ્દેશામાં બલીદ્રની સુધમાં સભાનું વર્ણન કર્યું છે. ઉ. ૧૦ઃ દશમા ઉદ્દેશામાં અવધિજ્ઞાનના ભેદો વર્ણવ્યા છે.
શ્રી ભગવતીસૂત્ર વંદના
૧૨૩
