________________
મહાવીરદેવ એ જ ખરા જિન-કેવલી છે. વળી તેણે શિષ્યોને ભલામણ કરી કે “હું જ્યારે કાળધર્મ પામું, ત્યારે તમે મારા ડાબા પગને દોરડાથી બાંધી ઘસડજો, અને મોંઢામાં થૂકજો તથા “હું જિન નથી' એમ લોકોને જણાવીને મારી નિંદા કરીને મારા શબને બહાર કાઢજો.” હવે જ્યારે તે મરી ગયો, ત્યારે આજીવિક સ્થવિરોએ હાલાહલા કુંભારણના ઘરનાં બારણાં બંધ કરી શ્રાવસ્તી નગરીને ચિત્રીને ગોશાલાના કહ્યા મુજબ કર્યું.
આ રીતે ગોશાલાના જીવનનો સાર જણાવીને તેજલેશ્યાના તાપથી પ્રભુને થયેલા લોહખંડ વ્યાધિ (જેમાં વડીનીતિ સાથે લોહી પડે, તેવા મરડાનો રોગ)ની બીના જણાવતાં કહ્યું કે પ્રભુશ્રી મહાવીરદેવને આ વ્યાધિ થયો તે જોઈને મેંઢિક ગામના શ્વાનકોષ્ટક ચૈત્યવાળા પ્રદેશમાં માલુકાનમાં રહેલા પ્રભુના શિષ્ય સિંહ નામના અનગારને આશંકા થઈ કે “પ્રભુ મહાવીર રોગની પીડાથી છઘસ્થપણે શું કાળધર્મ પામશે ?” આ બીના જાણી પ્રભુએ તેને બોલાવી રોતાં અટકાવીને આશ્વાસન દેતાં જણાવ્યું કે તારા વિચાર પ્રમાણે થવાનું જ નથી. રેવતી શ્રાવિકાના ઘેરથી વહોરી લાવેલા બીજોરા પાકથી વ્યાધિ શાંત થયો. સર્વાનુભૂતિ મુનિ મહાશુક દેવલોકે ને સુનક્ષત્ર મુનિ અશ્રુત દેવલોકે દેવ થયા, તથા ગોશાલો દેવલોકથી અવીને ઘણા ભવો ભમીને દેવસેન વિમલવાહન) નામે રાજકુમાર થશે. સુમંગલમુનિને ઉપસર્ગ કરતાં તેમણે મૂકેલી તેજલેશ્યાથી બળીને સાતમી નરકે જશે. સુમંગલ મુનિ કાળ કરી સર્વાર્થસિદ્ધ વિમાને એકાવતારી દેવ થશે. ત્યાંથી અવીને નરભવ પામી મોક્ષે જશે.
અહીં ગોશાલાની વિચિત્ર દુઃખમય ભવપરંપરા જણાવતાં કહ્યું કે પાપકર્મોનો નાશ થતાં ભવિષ્યમાં તે પણ સમ્યગ્દર્શન પામશે, ને અંતે દઢપ્રતિજ્ઞાના ભવમાં કેવલી થઈ મોક્ષે જશે.
શતક ૧૬ ઉ. ૧: આના ૧૪ ઉદ્દેશાઓ છે, તેમાંના પહેલા ઉદ્દેશામાં કહ્યું છે કે હથોડાથી એરણની ઉપર ઘા કરતાં વાયુકાય ઉત્પન્ન થાય, અને બીજા પદાર્થના સંબંધથી પણ તેનું મરણ થાય છે. પછી પૂછ્યું કે વાયુકાય આવતા ભવમાં શરીર સહિત જાય કે શરીર રહિત જાય ? અને સગડીમાં અગ્નિ કેટલા સમય સુધી રહે? આના ઉત્તરો દઈને સાણસા વડે તપાવેલું) લોઢું ઊંચું નીચું કરનાર પરષને લાગતી ક્રિયાની બીના, અને લોઢાને તપાવી એરણની ઉપર મૂકનાર પુરુષને લાગતી ક્રિયાની બીના, તથા અધિકરણી અને અધિકરણની બીના, તેમજ શ્રી ભગવતીસૂત્ર-વંદના
૧૨૧
