________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १२ उ०६ सू०१ राहुस्वरूपनिरूपणम्
२१३ गच्छन् वा विकुर्वन् वा परिचारयन् वा चन्द्रलेश्याम् उत्तरे आवृत्य, दक्षिणे व्यतिघनति तदा उत्तरस्यां दिशि चन्द्रः, दक्षिणस्यां दिशि राहुश्च स्वस्त्रात्मानम् उपदर्शयतः, एवं यदा राहुः आगच्छन् वा गच्छन् वा विकुर्वन् वा परिचारयन् वा दक्षिणे चन्द्रलेश्याम् आवृत्य उत्तरे याति तदा दक्षिणस्यां दिशि चन्द्रा; उत्तरस्यां दिशि राहुश्च स्वस्वात्मानम् उपदर्शयतः, तथा यदा राहुः आगच्छन् वा, गच्छन् वा विकुर्वन् वा परिचारयन् वा४ उत्तरपौरस्त्ये-ईशाने चन्द्रलेश्याम् आवृत्य दक्षिणपश्चिमे नैऋत्ये याति तदा उत्तरपौरस्त्ये ईशाने चन्द्रः, दक्षिणपश्चिमे नैत्रत्ये राहुश्च स्वस्वात्मानम् उपदर्शयतः, एवं यदा राहुः आगच्छन् वा गच्छन् वा विकुर्वन् वा रीति के अनुसार यावत्-जब राहु आता हुआ, या जाता हुआ, यो विक्रिया करता हुआ या कामक्रीडा करता हुआ चन्द्रलेश्या को उत्तरदिशा में आच्छादित करके दक्षिणदिशामें जाता है तब चन्द्रमा अपने को उत्तरदिशा में और राहु अपने को दक्षिणदिशामें दिखलाता है। इसी प्रकार से जब आता हुआ या जाता हुआ,या विक्रिया करता हुआ या कामक्रीडा करता हुआ राहु दक्षिणदिशा में चन्द्र की कान्ति को भावृत करके उत्तरदिशा में जाता है, तब दक्षिण दिशा में चन्द्र और उत्तरदिशा में राहु अपने को दिखलाते हैं । तथा-जष आता हुआ, या 'जाता हुआ, विक्रिया करता हुआ या कामक्रीडा करता हुआ राहु ईशानकोन में चन्द्रलेश्या को आच्छादित करके दक्षिणपश्चिम के कोने में-नैत्यकोन में जाता है, तब चन्द्रमा अपने को उत्तरपौरस्यकोने मेंईशानकोन में दिखलाता है, और राहु अपने को नैऋत्यदिशा में दिख'लाता है । इसी प्रकार आता हुआ या जाता हुआ, या विक्रिया करता પર્વેત પદ્ધતિ અનુસાર, આવ, જત, વિક્રિયા કરતે અથવા કામક્રીડા કરતે થકો રાહ જ્યારે ચન્દ્રની લેશ્યાને ( જ્ઞાને) ઉત્તરદિશામાં આચ્છા‘દિત કરીને દક્ષિણ દિશામાં જાય છે, ત્યારે ચન્દ્રમાં ઉત્તર દિશામાં અને રાહ ચન્દ્રની દક્ષિણ દિશામાં દેખાય છે. એ જ પ્રમાણે આવતે, જd, વિક્રિયા કરતે અથવા કામક્રીડા કરતે થકે રાહુ જયારે દક્ષિણ દિશામાં ચન્દ્રની દીપ્તિને આવૃત કરીને ઉત્તર દિશામાં જાય છે, ત્યારે રાહુથી દક્ષિણ દિશામાં यन्द्र भने यन्द्रथी उत्तर दिशामा राहु हेभाय छे. तथा-भापता, rdi, ક્રિક્રિયા કરતે અથવા કામક્રીડા કરતે કરતે રાહ જ્યારે ઈશાનકેણમાં ચન્દ્રની લેશ્યાને આચ્છાદિત કરીને નૈિત્ય કેણુમાં જાય છે, ત્યારે ચન્દ્રમાં ઈશાનકાણુમાં દેખાય છે અને રાહુ નૈઋત્ય દિશામાં દેખાય છે તથા આવતે, જાતે, વિક્રિયા કરતે અથવા કામક્રીડા કરતે રાહુ જ્યારે નૈઋત્ય કેણમાં ચન્દ્રની
