________________
भगवतीसूत्रे अबगाढी मातः, एवं तथैव, अधर्मास्तिकायस्यापि स्पादेकः, स्यात् द्वौ, एवं तथैत्र, आकाशास्तिकायस्यापि स्वादेका, स्याद् द्वौ प्रदेशी तनावगाढौ भवतः, शेषम्-उक्तापेक्षयाऽवशिष्ट जीवास्तिकायपुद्गलास्तिकायादासमयस्वरूपं त्रयम् , यथा धर्मास्तिकायमदेशवक्तव्यतापामुक्तं तथैव पुद्ग प्रदेशद्वयवक्तव्यतायामपि वक्तव्यम् , पुद्गलादेशद्वयस्थाने तदीया अनन्ताः प्रदेशा अगाढा भवन्तीति भावः, गौतमः पृच्छति-'जत्य णं भंते ! तिम्नि पोग्गलस्थिकायपएमा भोगाढा तत्थ केवइया धम्मस्थिकायपएसा ओगाढा ? ' हे भदन्त ! यत्र खलु त्रयः पुद्गलास्तिकायप्रदेशा आगाढा भवन्ति तत्र कियन्तो धर्मास्तिकायप्रदेशा अवगाहा भवन्ति भगवानाह-'सिय एको, सिय दोन्नि, सिय तिनि' अधर्मास्तिकाय का भी कदाचित् एक प्रदेश और कदाचित् दो प्रदेश अवगाढ होते हैं-इस कथन से बाकी बचा जो कथन है, अर्थात जीवा. स्तिकाय पुद्गलास्तिकाये और अद्धासमय ये तीन जिस प्रकार से धर्मास्तिकायप्रदेश की वक्तव्यता में कहे गये हैं, उसी प्रकार से इनतीन विषयक कथन पुद्गलास्तिकाय के दो प्रदेशों की वक्तव्यता में भी करना चाहिये तात्पर्य ऐसा है कि पुद्गलप्रदेशद्वय के स्थान में इनके अनन्तप्रदेश अवगाढ होते हैं। ____अब गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा पूछते हैं-'जत्थ णं भंते ! तिन्नि पोग्गलत्थिकायपएसा ओगाढा, तत्थ केवइया धम्मस्थिकायपएसा
ओगाढा' हे भदन्त ! जहां पुद्गलास्तिकाय के तीन प्रदेश अवगाढ हैं, वहां धर्मास्तिकाय के कितने प्रदेश अवगाढ होते हैं ? इसके उत्तर में ગાઢ હોય છે અને ક્યારેક બે પ્રદેશ અવગાઢ હોય છે. આકાશાસ્તિકાયના અવગાહના વિષય માં પણ એવું જ કથન છે આ કથન સિવાયનું બાકીનું જે કથન છે, એટલે કે જીવાસ્તિકાય, પુમલાસ્તિકાય અને અદ્ધા સમય વિષયક જે કથન છે, તે ધર્માસ્તિકાયપ્રદેશની વક્તવ્યતામાં કરેલા કથન અનુસાર સમજવું એટલે કે આ ત્રણેના વિષયમાં પુદ્ગલ સ્તિકાયના બે પ્રદેશેની વક્તવ્યતા ધર્માસ્તિકાયના પ્રદેશની પૂર્વોક્ત વક્તવ્યતા અનુસાર સમજવી એટલે કે પુગલક્તિ કાયના બે પ્રદેશે જ્યાં અવગાઢ હોય છે, ત્યાં આ ત્રણેના અનંત પ્રદેશ અવગાઢ હોય છે
गौतम स्वाभानी प्रश-"जत्थ ण' भंते ! तिन्नि पोग्गलत्थिकायपएसा ओगाढा, तत्य केवइया धम्मत्यिकायपएसा ओगाढा १" है मगर यां પગલાસ્તિકાયના ત્રણ પ્રદેશે અવગાઢ હોય છે, ત્યાં ધરિતકાયના કેટલા પ્રદેશે અવગાઢ હોય છે?
