________________
(૩૮)
ભાગવતો સંદેશ
કે “ જગતના જીવો પાસે ક્ષમા માગું છું અને મન, બુદ્ધિ, દય, શુદ્ધ કરીને સર્વ જીવોને ક્ષમા આપું છું. મારો મૈત્રી ભાવ સર્વ પ્રત્યે રહે.” ઋષિ પુત્ર સમત્વવાન નહોતા. એ તો ગુસ્સે થઈ ગયા અને હાથમાં જળ લઈને બોલ્યાઃ “ મારા પિતાને પીડા આપનાર રાજા પરીક્ષિતને હું શાપ આપું છું કે આજથી સાતમે દિવસે તક્ષક નાગ આવીને તેને કરડે, તેથી તે મરે.’ ઋષિની મહાનતા
ઋષિએ ધ્યાનમાંથી ધીરે ધીરે આંખો ખોલી પોતાના ગળામાં મરેલો સાપ જોયો. એ ઊઠયા અને સાપને દૂર મૂકી આવ્યા. ઋષિ પુત્ર સામ્યક રડતો હતો. ઋષિએ પૂછયું. “શા માટે રડે છે ?” પુત્રે પિતાને બધી વાત કરી. તે સાંભળીઋષિએ તેના વખાણ કર્યા પણ ઠપકો આપ્યો. એમણે કહ્યું: ‘પુત્ર તે બહુ મોટું પાપ ક્યું છે. નાનકડી ભૂલ માટે બહુ મોટો દંડ કર્યો છે. ખરેખર તો તારે અક્રોધમાં રહેવું જોઇતું હતું. રાજા પરીક્ષિતને તારે સામાન્ય માણસ સમજવો જોઇતો નહોતો. આ રાજાએ પ્રજાનું પુત્રવત્ પાલન કર્યું છે. આવો રાજા જશે પછી બીજો રાજા કેવો આવશે તે કોને ખબર? ભલે તેણે મારા ગળામાં સાપ મૂક્યો. પણ એ આપણા આશ્રમમાં આવેલા હતા માટે આપણા એ આશ્રિત હતા. અને ભગવદ્ ભક્તો શક્તિમાન હોવા છતાં બદલો લેતા નથી પણ ક્ષમા આપે છે. અહીં એક અદ્ભુત વાત એ હતી કે ઋષિ પિતાને પુત્રે રાજાનું કરેલું અપમાન ખેંચ્યું પણ રાજાએ પોતાનું કરેલું ધોર અપમાન રાજાનું અધમ કૃત્ય ક્ષમા કરવા જેવું લાગ્યું. રાજાનો પશ્ચાતાપ
રાજમહેલમાં ગયા પછી રાજાને ભાન થયું કે : 'પોતે મુનિનો મોટો અપરાધ કર્યો છે. મુનિએ પાણી ન આપ્યું તે તેમનો અપરાધ નહતો પણ મેં ધ્યાની મુનિ પાસે પાણી માંગ્યું તે મારો અપરાધ હતો.” અને એમના ગળામાં સાપનાખ્યો તે બહુ મોટો અપરાધ હતો.' રાજા મૂળમાં ઉચ્ચ પ્રકૃતિના માણસ હતા તેથી આવું વિચારતા હતા. એમણે વિચાર્યું: ‘આવા મહાન ઋષિ સાથે મેં દાનવ જેવું કૃત્ય કર્યું. છે, તેથી મારા ઉપર કોઈ વિષત્તિ આવશે જ, માટે હું
-
-
---------
-----
--------
-
----
-
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
