________________
ભાગવતતો સદેશ
(૧૧)
ઓસડની વ્યવસ્થા કરે. ધરતી અનાજ આપે છે. વર્ષો પાણી આપે, સૂર્ય પ્રકાશ આપે છે. એ તો અપેક્ષા વિના આપતાં જ રહેવાના છે. પણ માણસ પોતાની આવશ્યકતા મર્યાદિત રાખે. તો એને એ અવશ્ય મળી રહેવાનું. માટે આવશ્યકતા એણે વધારવી નહિ. સંન્યાસી તો આમ જ જીવે છે. પણ જો ગૃહસ્થ પણ આમ જીવવું હોય તો એ વિરક્ત રહે. શ્રેષ્ઠ માખી જેવા બનો
(૧) પથ્થર ઉપર બેસનારી માખીને કશો સ્વાદ ન મળે. એને બેસવું હોય ત્યારે બેસે અને ઊડવું હોય ત્યારે ઊડી શકે. (૨) શ્લેષ્મ એટલેકફ, ચીકાશ. એનો સ્વાદ લેવા માખી તેના પર બેસે તેવી ચોટ અને મરે. પણ (૩) સાકરના
ઠા ઉપર બેસતી માખી સાકરનો સ્વાદ પણ લે અને ઊડવું હોય ત્યારે ઊડે. ત્રણેય માખીમાં સાકર ઉપર બેસવારી માખી શ્રેષ્ઠ છે. ગૃહસ્થ આવો બને. એની ભોજનની થાળીમાં એ જરૂર કરતાં વધુ લેતો નથી, વધુ ખાતો નથી. જરૂર કરતાં વધારે એ કોઈ પણ વસ્તુ વાપરતો નથી. આ આસક્તિ વિનાની અવસ્થા છે. એ સંન્યાસ કરતાં પણ અધરી છે. વિવેક કેળવો તો જ આ અવસ્થા પ્રાપ્ત થાય માટે સાકરની માખી જેવા બનો. માણસ સાથે પ્રેમથી વર્તો
રૂપ, ધન, સત્તાનો નશો તો દારૂના નશા કરતાંય લાંબો સમય ટકનારો અને વધુ અહંકાર પેદા કરનારો છે. સત્તાનો નશો વ્યક્તિને ધમંડી એન તોછડો બનાવી દે છે. તમે તમે તેટલી ઊંચી પદવી કે સત્તા ઉપર હોવ, પણ સામાન્ય જનસાધારણ સાથેના વર્તાવમાં અહમ્ને વચ્ચે ન લાવશો. પ્રેમ અને સૌજન્યપૂર્વકના વ્યવહારથી પરસ્પર પ્રેમ વધે છે. સત્તા માટે આજે માણસો બીજાનું બૂરું કરતાંય વિચાર નથી કરતાં- પ્રચંચ, પયંત્ર અને નકારાત્મક યોજના દ્વારા સત્તા બીજા પાસેથી ખેંચી લેવાની હરિફાઈ ચાલે છે. આ નશાથી તમે બચો. અહંકાર અને મદમાં ઝૂમતો માણસ અવિવેકી અને નિરંકુશ બની જાય છે તેથી તે અપ્રિય બને છે. સાધકે પ્રેમપૂર્વક વ્યવહાર કરવો જોઇએ. મૂલ્ય ધનનું નહિ પણ પ્રેમનું
સિદ્ધરાજ પાટણના નરેશ હતા ત્યારે પાટણમાં ૧૮૦૦ કોટયાધિ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
