________________
અગીતારથને એક શબ્દ પણ બોલવો શાસ્ત્ર નિષિયો, શુદ્ધ ગીતાર પણ કારણ વિષે, મૌન ધરી માન બનતા. ધન ૬૯
જ ગણાય ને ?
ગુરુ ઃ એક વાત ધ્યાનમાં રાખ. આધાકર્મી, મિશ્ર વગેરે છ દોષો એવા છે કે એ દોષો જે ગોચરીમાં એકવાર લાગુ પડી ગયા, એ ગોચરીમાંથી પછી સાધુનો આશય નીકળી જાય તો પણ એ દોષો જતા નથી. એ વસ્તુ તે દોષવાળી જ ગણાય.
ર
દા.ત. સાધુ માટે એક લીટર દૂધ ગરમ કર્યું. પછી અડધો લીટર વહોરાવ્યા બાદ બાકીનું દૂધ સાંજે ઘરે જમતી વખતે પોતાના માટે ગરમ કરે, તો એ દૂધ ઉતારતી વખતે સાધુનો આશય ન હોવા છતાં આ દૂધમાં પહેલા આધાકર્મી દોષ લાગી ચૂકેલો હોવાથી હમણા પોતાના આશયથી એ દૂધ ગરમ કરી ઉતારે તો પણ એ આધાકર્મી જ કહેવાય.
એ જ ગણિત અહીં છે. ઘઉંનો લોટ બાંધતી વખતે સચિત્ત પાણીની હિંસા સાધુ+ઘર માટે ૨ થઈ જ છે. એટલે આ વખતે મિશ્ર દોષ લાગી જ ચૂક્યો છે. હવે એ લોટની રોટલી ઉતારતી વખતે માત્ર ઘરનો આશય હોય તો ય એમાં મિશ્રદોષ ગણાય.
તે જે ચાહનું દૃષ્ટાન્ત આપ્યું,એમાં તો હજી ચાહ સાધુ માટે ગ્યાસ ઉપર મૂકી છે જ્યારે ૨) એ ચાહ બનીં જશે ત્યારે જ એમાં આધાકર્મી દોષ લાગવાનો, ત્યાં સુધી તો એ ચાહમાં એકેય દોષ લાગ્યો જ નથી અને એટલે જ જો એ ચાહ ઉતરતી વખતે જ સાધુનો આશય નીકળી જાય તો એમાં કોઈ દોષ લાગ્યો જ ન હોવાથી એ ચાહ નિર્દોષ ગણાય.
ર
હા ! એ ચાહ સાધુ માટે જ ઉતાર્યા બાદ સાધુને થોડી વહોરાવી દીધા પછી, થોડીવાર બાદ ઠંડી પડેલી એ ચાહને તે પોતાના માટે ગરમ કરે તોય એ ચાહમાં એકવાર આધાકર્મી દોષ લાગી ગયો હોવાથી એ આધાકર્મી જ ગણાય.
શિષ્ય : પણ તો પછી અમારે આંબિલની ઓળી છોડી દેવી ? એના બદલે લુખી રોટલીને નિર્દોષ જ માની લો તો ? તો અમે ઓળીઓ તો કરી શકીએ. તમે આધાકર્મી દોષ બતાવો એટલે અમારે તો ઓળી બંધ જ કરી દેવી પડે ને ?
ગુરુ : કારણસર નિગોદ ઉપર ચાલવું જ પડે તો એ વખતે આપણે એમ તો ન જ કહેવાય ને? કે “આ બધી નિગોદ તો અચિત્ત જ છે. કોઈ એમાં જીવ નથી.” હા ! આપણા પરિણામની કોમળતા માટે શાસ્ત્રકારોએ એમ કહ્યું છે કે ત્યાં એવી કલ્પના કરવી કે “બધે ધર્માસ્તિકાય તો છે જ. એટલે હું તો ધર્માસ્તિકાય ઉપર જ છું.’ પણ શાસ્ત્રકારોએ એમ નથી કહ્યું કે “આ નિગોદ અચિત્ત જ છે. હું તો અચિત્ત નિગોદ ઉપર બેઠો છું” એવું વિચારવું. કેમકે જે નિગોદ સચિત્ત છે, એને અચિત્ત શી રીતે કહેવાય ?
રે ! હજી કદાચ પરિણામની કોમળતા ટકાવવા આવી કલ્પના કરીએ, પણ જ્યારે વાસ્તવિકતાનો વિચાર કરવો હોય ત્યારે તો કહેવું જ પડે ને ? કે આ નિગોદ અનંતજીવોથી વીર વીર વીર વીર વીર અષ્ટપ્રવચન માતા ૭ (૬૯) વીર વીર વીર વીર વીર ર
