________________
- અગીતારને એક શબ્દ પણ બોલવો શાસ્ત્ર નિષિયો, શુદ્ધ ગીતાર પણ કારણ વિણ, મૌન ધરી મુનિ બનતા. ધન. ૬૯
"भगवन्तस्तूष्णींभावेन । सुबुद्धिनाऽभिहितं देव ! न पृच्छ्यन्ते द्रव्यस्तवप्रवृत्तिकाले भगवन्तः, २ अनधिकारो ह्यत्र भगवतां, युक्त एव यथोचितः स्वयमेव द्रव्यस्तवः कर्तुं युष्मादृशां, केवलमेऽपि विहितं तमनुमोदन्ते एव द्रव्यस्तवं ददति च तद्गोचरं शेषकालमुपदेशं, यथा कर्तव्योदारपूजा वी उ भगवतां, न खलु वित्तस्यान्यच्छुभतरं स्थानम् इत्यादिवचनसन्दर्भेण, तस्मात्स्वत एव कुरुत यथोचितं સૂર્ય ..... ઉપમિતિભવ પ્રપંચા કથા – તૃતીય પ્રસ્તાવ.
અર્થ : મનીષીને દીક્ષા આપવાને માટે આચાર્યશ્રી તૈયાર થયા એટલે આચાર્યશ્રીના ચરણોમાં પડીને રાજા બોલ્યો “ભગવન્ ! આ મહાત્માએ ભાવથી તો દીક્ષા લઈ જ લીધી છે. એટલે આ તો અત્યારે કૃતકૃત્ય જ છે. તો પણ મનીષીને ઉદ્દેશીને કંઈક સંતોષકારક કામ (મહોત્સવાદિ) ક૨વાને ઈચ્છું છું. તો આપ એની રજા આપો.” આ સાંભળીને આચાર્યશ્રી મૌન રહ્યા. તે વખતે સુબુદ્ધિ મંત્રીએ કહ્યું કે
—
રાજન્ ! દ્રવ્યસ્તવ (મહોત્સવાદિ) કરવાના સમયે આચાર્યશ્રીને પૃચ્છા કરાય જ નહિ. કેમકે એમાં વી એમનો અનધિકાર છે. (અર્થાત્ તેઓ તેમાં અનુમતિ ન આપે.) તમારા જેવાઓને તો જાતે જ ઉચિત દ્રવ્યસ્તવ કરવો ઉચિત છે. (એમાં આચાર્યની ૨જા લેવાની ન હોય.) હા, એટલું ખરું કે આચાર્યશ્રી પણ વી તમારા વડે કરાયેલા તે દ્રવ્યસ્તવની અનુમોદના તો કરે જ છે. વળી તેઓ શેષકાળમાં દ્રવ્યસ્તવ સંબંધી ઉપદેશ પણ આપે છે કે ‘તીર્થંકરોની ઉદાર પૂજા કરવી જોઈએ. ધન ખરચવા માટેનું બીજું કોઈ શુભ સ્થાન નથી.” વગેરે વંચનો દ્વારા તેઓ ઉપદેશ આપે છે. તેથી તમે જાતે જ જે ઉચિત લાગે તે કરો.
(૩૫) તદ્ ાં છે મૂરિયામે તે... વં વયાસી... તં પૃચ્છામિ ાં નાવ વયંસિત્તેર્ (નૃત્ય) સપ્ णं समणे भगवं महावीरे सूरियाभेणं देवेणं एवं वुत्ते समाणे सूरियाभस्स देवस्सं एयमट्ठे णो आढाए, જો પરિનાળફ તુસિનીમ્ મંન્વિટ્ઝર્ફે રાયપસેણીય સૂત્ર-૫૨-૫૩-૫૪.
અર્થ : ત્યારે તે સૂર્યાભદેવ... આ પ્રમાણે બોલ્યો કે “....હું નૃત્યપ્રદર્શન ક૨વા માટે ઈચ્છું છું.” ત્યારે શ્રમણ ભગવાન મહાવીર સૂર્યભ વડે આ પ્રમાણે કહેવાતેં છતેં, સૂર્યાભની એ વાતનો આદરઅનુમતિ આપતા નથી. મૌન રહે છે.
+
• स्वस्य दर्शनविधौ नेच्छा वीतरागत्वात्, साधूनां गौतमादीनां पुनर्नृत्यदर्शने स्वाध्यायभङ्गः । स चानिष्टः तेषां । सूर्याभस्य च भक्तिः संसारोच्छेदिनी उत्कर्षवती, सा च तस्य बलवत्त्वादिष्टसाधनम् २ इत्यमुना प्रकारेण गौतमादीनां सूर्याभस्य नृत्यप्रदर्शने समुदायापेक्षया समानहानिवृद्धिकत्वं વેવલજ્ઞાનાતોવેશન ભાયતા શ્રીવર્ધમાનસ્વામિના મૌનેન સ્થિતમ્ । પ્રતિમાશતક - ગાથા-૧૯
ર
અર્થ : પ્રભુને નૃત્ય જોવામાં ઈચ્છા ન હતી કેમકે એ વીતરાગ હતા. અને ગૌતમાદિ સાધુઓનો નૃત્યદર્શનમાં સ્વાધ્યાય ભંગ થાય. અને તે તેઓને અનિષ્ટ હતો. બીજી બાજુ સૂર્યભની ભક્તિ સંસારનાશક અને જોરદાર હતી અને તે ભક્તિ બલવાન હોવાથી તેને ઈષ્ટસાધન હતી. આમ આ પ્રકારે ગૌતમાદિ સાધુઓ અને સૂર્યાભ બે યની ભેગી વિચારણા કરવામાં પ્રભુએ નૃત્યપ્રદર્શનમાં સરખું લાભનુકશાન કેવલજ્ઞાનના પ્રકાશ વડે જાણીને ત્યારે મૌન રહ્યા.
(3) यस्तृणमयीमपि कुटीं कुर्याद् दद्यात्तथैकमपि पुष्पम् । भक्त्या परमगुरुभ्यः पुण्योन्मानं कुतस्तस्य । जिनभवनं जिनबिंबं जिनपूजां जिनमतं च यः कुर्यात् । तस्य नरामरशिवसुखफलानि વીર વીર વીર વીર વીર અષ્ટપ્રવચન માતા ૭ (૨૮૫) વીર વીર વીર વીર વીર
