________________
આજ્ઞાભંજક પણ જે સાધુ સમૂત્રપ્રરૂપણા કરતો, તે ભાષા ભવ તરવા નાવડી, ધર્મદાસજીએ ભાખી. ધન. ૭૬
કલ્પે.
(५४) साधूनामधोगतिनिबन्धनं कर्म अधः कर्म, भवति साधूनामाधाकर्म भुञ्जानानामधोगतिः, તનિવધનપ્રાળાતિવાદ્યાશ્નવેષુ પ્રવૃત્ત: પિંડ નિર્યુક્તિ - ૯૫ મલય. વૃત્તિ.
અર્થ : સાધુઓની દુર્ગતિ=અધોગતિનું કારણ એવું જે કર્મ=ક્રિયા તે અધઃ કર્મ. આધાકર્મ વાપરનારા સાધુઓની અધોગતિ થાય, કેમકે તેઓ અધોગતિના કારણભૂત પ્રાણાતિપાતાદિ આશ્રવોમાં પ્રવૃત્તિ કરે છે. (५५) पढमं जईण दाऊण अप्पणा पणमिऊण पारे । असई अ सुविहिआणं भुंजइ यदिसालोओ ।
साहूण कप्पणिज्जं जं नवि दिन्नं कर्हिपि किंचि तर्हि । धीरा जहुत्तकारी सुसावगा तं न મુંનંતિ
वसहीसयणासणभत्तपाणभेसज्जवत्थपत्ताइं । जइऽवि न पज्जत्तधणो थोवाऽविहु थोवयं देई ।
ઉપદેશમાલા-૨૩૮-૩૯-૪૦.
અર્થ : સૌપ્રથમ સાધુઓને આપી જાતે નમન કરી પછી પારે (ભોજન વાપરે.) જો સુવિહિત સાધુઓ ન હોય તો ચારેય દિશામાં નજર કરી લીધા બાદ વાપરે. જે કંઈક કલ્પનીય વસ્તુ ક્યાંક સાધુને અપાઈ ન હોય, યથોક્તકારી, ધીર સુશ્રાવકો તે વસ્તુ ન વાપરે. પોતે અલ્પધનવાળો હોય તો પણ વસતિ, શયન, ૨ આસન, ભોજન, પાન, ઔષધ, વસ્ત્ર, પાત્ર વગેરે પોતાની પાસે જે થોડું પણ હોય તો ય તેમાંથી થોડું સાધુને વહોરાવે.
=
(५४) पाकनिर्वर्तनसमये आत्मीयभोगार्हादोदनादेर्भिन्ने = अतिरिक्ते देये ओद्रनादौ इयत्तया : एतावदिह कुटुंबायैतावच्चार्थिभ्यः पुण्यार्थं चेति विषयतया पुष्टं = संवलितं संकल्पनं दुष्टम् ...... स्वशरीरकुटुंबादेर्योग्ये त्वारंभे = पाकप्रयत्ने निष्ठिते = चरमेन्धनप्रक्षेपेणौदनसिद्ध्युपहिते तत् = स्वभोग्यातिरिक्तपाकशून्यतया संकल्पनं "स्वार्थमुपकल्पितमन्नमितो मुनीनामुचितेन दानेनात्मानं તાર્થવિષ્યામીત્યાાર ન ોષાન્વિતમ્ । દ્વાત્રિંશદ્ દ્વાત્રિંશિકા - ૬/૧૬-૧૭
અર્થ : રાંધતી વખતે પોતાના ભોજન માટે યોગ્ય ભાત વગેરે કરતા જુદા = વધારાના આપવા યોગ્ય ઓદનાદિમાં “આમાં આટલું કુટુંબ માટે અને આટલું યાચકો માટે, પુણ્ય માટે....” એ રીતે સંકલ્પ તે દૂષ્ટ છે. પણ પોતાના શરીર, કુટુંબાદિને યોગ્ય એવો ભોજન રાંધવાનો પ્રયત્ન છેલ્લા ઇંધનના પ્રક્ષેપ કરવા પૂર્વક ઓદનસિદ્ધિથી યુક્ત બને. (અર્થાત્ ભાત રંધાઈ જાય.) તો એ ભોજનમાં સ્વભોગ્યથી વધારાના પાકથી શૂન્ય તરીકેનો આ સંકલ્પ એ દૂષ્ટ નથી કે “આપણા માટે આ અન્ન બનેલું છે. આમાંથી સાધુઓને ઉચિત દાન આપવા વડે જાતને કૃતાર્થ બનાવીશ.” એ સંકલ્પ દૂષ્ટ નથી.
......
(49) नाना - अनेकप्रकारोऽभिग्रहविशेषात् प्रतिगृहमल्पाल्पग्रहणाच्च पिण्डः - आहारपिण्डः, તસ્મિન્ રતાઃ । દશવૈ, નિર્યુ.-૧૨૯. હારિ.વૃત્તિ.
અર્થ : અભિગ્રહ વિશેષને લીધે અને દરેકેદરેક ઘરમાં થોડું થોડું વહોરવાના કારણે જે આહારપિંડ મળે તેમાં રત = ઉદ્વેગરહિત સાધુઓ હોય. (આ મધુકરીભિક્ષા કહેવાય.)
• અજ્ઞાતો ં = પરિચયાળેનાજ્ઞાત: સન્ માવો ં = ગૃહસ્થો કવિતાનિ કટિવાડનીત મુકતે, ન વીર વીર વીર વીર વીર અષ્ટપ્રવચન માતા ૭ (૨૯૨) વીર વીર વીર વીર વીર
જુદાજુદા પ્રકારનો
