________________
પરિણામની અગ્નિમાં જે, કર્મ અનંતા બાળે. ધન, ૮
ધોમધખતા પથ પર મજ પેરે છે ઈ
વૈરાગ્ય, જિનશાસનભક્તિ વગેરે પરિણતિઓ કરતા પણ અનેકગણી ચડિયાતી આ હી રિ સમભાવની પરિણતિ છે. મહોપાધ્યાયજીનું વચન છે કે –
ज्ञानी तपस्वी परमक्रियावान् सम्यक्त्ववानप्युपशान्तिहीनः । प्राप्नोति तं नैव गुणं कदापि समाधिशाली लभते शमी यम् ॥
અર્થ: જ્ઞાની, તપસ્વી, સમ્યત્વી, ઉત્કૃષ્ટ ક્રિયાવાન એવો પણ જે આત્મા સમભાવ નવી વિનાનો છે, તે આત્મા તે ગુણને નથી જ પામતો કે જે ગુણને સમાધિમાન સમતાધારી આત્મા વ પામે છે. ર બંધક મુનિની જીવતા છાલ ઉતરી, છતા સમતાનો અંશ પણ ન તૂટ્યો. વી સંગમે કરેલા બાવીસ ઉપસર્ગમાં એક ઉપસર્ગ વખતે અત્યંત ઉપકારી ત્રિશલા-સિદ્ધાર્થ વી. છે. માતા-પિતા નજર સામે ધ્રુસકે ધ્રુસકે રડવા લાગ્યા, ચીસો પાડવા માંડ્યા. પણ સમાધિશાલી આ ૨ ભગવાન મહાવીરના મનમાં નાનકડો પણ સંકલ્પ, માતા-પિતાને બચાવવાનો વિચાર (૨) ની ઉપસ્થિત ન થયો.
ઘાણીમાં શરીરના હાડકા પીંસાવા લાગ્યા, લોહી-માંસ છૂટા પડતા ગયા. છતાં આ બધુ (૨) ૫૦૦ મહામુનિઓના મનને સ્પર્શી ય ન શક્યું. માટે સ્તો ક્ષપક શ્રેણી લાગી. વી આવા હજારો, કરોડો, અબજો મહામુનિઓએ જિનશાસનને શોભાવ્યું છે, પોતાના વી આ સમત્વના પ્રકાશથી ! કેટલાના નામ લઈએ? જીવન પુરુ થાય પણ આવા મહામુનિવરોની (3) નામાવલિનો લાખમો ભાગ પણ બોલાઈ ન રહે. િઆપણો આદર્શ આ સમભાવ છે, પરમમાધ્યચ્યું છે. એને નજર સામે રાખી જે કંઈ વી નાના મોટા અંશમાં મનને સમભાવથી ભાવિત કરીએ એ પણ અંશતઃ મનોગુપ્તિ કહેવાય.
ટુંકમાં રાગ-દ્વેષ, સંકલ્પ-વિકલ્પના પ્રસંગોમાં મનને સમજાવી એને રાગદ્વેષ કરતું ? તો અટકાવી દઈએ તો એ મનોગુપ્તિની સિદ્ધિ થઈ કહેવાય.
આ આપણે “સમત્વે સુપ્રતિષ્ઠિતં” શબ્દનો કંઈક વિચાર કર્યો. આના જ પરમાર્થભૂત અંતિમ વિશેષણ છે. માત્મારામાં
અહો ! એ પરમપવિત્ર દિન ક્યારે આવશે ? જ્યારે આપણું મન આત્મારામ બનશે તેવી ૨ બસ! માત્ર આત્મામાં, શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપમાં, રાગદ્વેષાદિ બાહ્યભાવોથી તદ્દન અલિપ્ત ૨ (9) ચેતનમાં મન ચોંટી ગયું હોય ! એ જ આપણું પરમ સૌભાગ્ય છે.
આનંદઘનજી એ દિનની કલ્પનામાં જ જીવી રહ્યા હતા ને ? શું તુજ મુજ અંતર અંતર બાધશે, વાજશે મંગલતૂર ! Rવીર વીવીર વીર વીર અષ્ટપ્રવચન માતા • (૨૨૪) વી વી વી વી વીર.
v GGGGGGGGGGGGGG G૬
