Book Title: Agam Suttani Satikam Part 09 Jivajivabhigam
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
View full book text
________________
३५२
जीवाजीवाभिगमउपाङ्गसूत्रम् ३/दीव०/२१९ 'से केणडेण'मित्यादि, अथ केनार्थेन भदन्त ! एवमुच्यते बाह्याः समुद्राः पूर्णा पूर्णप्रमाणाः ? इत्यादि प्राग्वत्, भगवानाह-गौतम! बाह्येषुसमुद्रेषुबहव उदकयोनिकाजीवाः पुद्गलाश्चोदकतया 'अपक्रामन्ति' गच्छन्ति 'व्युकामन्ति' उत्पद्यन्ते, एके गच्छन्त्यन्ये उत्पद्यन्त इति भावः, तथा 'चीयन्ते' चयमुपगच्छन्ति ‘उपचीयन्ते उपचयमायान्ति, एतच्च पुद्गलान्प्रतिद्रष्टव्यं, पुद्गलानामेव चयोपचयार्थप्रसिद्धेः, से एएणतुण मित्याधुपसंहारवाक्यं प्रतीतं ।
सम्प्रत्युद्वेधपरिवृद्धिं चिचिन्तयिषुरिदमाह
मू. (२२०) लवणेणंभंते! समुद्दे केवतियं उव्वेहपरिवुडीते पन्नत्ते?, गोयमा! लवणस्स णं समुदस्स उभओपासिं पंचानउति २ पदेसे गंता पदेसं उव्वेहपरिवुड्डीए पन्नत्ते, पंचानउति २ वालग्गाइंगंता वालग्गं उव्वेहपरिवुड्डीएपन्नत्ते, प० लिक्खाओ गंता लिक्खा उव्वेहपरि० पंचानउइ जवाओ जवमझे अंगुलविहत्थिरयणीकुच्छी धणु [उव्वेहपरिवुट्टीए] गाउयजोयणजोयणसतजोयणसहस्साइं गंता जोयणसहस्सं उव्वेहपरिवुड्डीए।
लवणेणंभंते! समुद्दे केवतियंउस्सेहपरिवुडीएप० गो० लवणस्सणंसमुदस्स उभओपासिं पंचानउतिं पदेसे गंता सोलसपएसे उस्सेहपरिवुड्डीए प० गो० लवणस्स णं समुद्दस्स एएणेव कमेणंजाव पंचानउति २ जोयणसहस्साइंगंता सोलस जोयणसहस्साइं उस्सेधपरिवुडिए प०॥
वृ. 'लवणेणं भंते ! समुद्दे' इत्यादि, लवणो भदन्त ! समुद्रः ‘कियत्' कियन्ति योजनानि यावद् उद्वेधपरिवृद्वया प्रज्ञप्तः?, किमुक्तंभवति?-जम्बूद्वीपवेदिकान्ताल्लवणसमुद्रवेदिकान्ताच्चारभ्योभयतोऽपिलवणसमुद्रस्य कियन्ति योजनानि यावत्मात्रयामात्रया उद्वेधपरिवृद्धिरिति, भगवानाह-गौतम ! लवणपुद्रे उभयोः पार्श्वयोर्जम्बूद्वीपवेदिकान्ताल्लवणसमुद्रवेदिकान्ताच्चारभ्येत्यर्थः पञ्चनवतिप्रदेशान् गत्वा प्रदेश उद्वेधपरिवृद्धया प्रज्ञप्तः, इह प्रदेशस्त्रसरेण्वादिरूपो द्रष्टव्यः, पञ्चनवतिंवालाग्राणिगत्वैकंवालानमुद्वेधपरिवृद्धयाप्रज्ञप्तं, एवं लिक्षायवमध्याङ्गुलवितस्तिरनिकुक्षिधनुर्गव्यूतयोजनयोजनशतसूत्राण्यपि भावनीयानि, पञ्चनवतिंयोजनसहनाणिगत्वा योजनसहस्रमुद्वेधपरिवृद्ध्या प्रज्ञप्तं, वैराशिकभावना चैवं योजनादिषु द्रष्टव्या।
इहोभयतोऽपि पञ्चनवतियोजनसहनपर्यन्ते योजनसहस्रमवगाहेन दृष्टं ततस्त्रैराशिककवितारः, यदि पञ्चनवतिसहस्रपर्यन्ते योजनसहनमवगाहस्ततः पञ्चनवतियोजनपर्यन्ते कोऽवगाहः?, राशित्रयस्थापना-९५०००।१०००।९५ अत्रादिमध्ययोराश्योःशुन्यत्रयस्यापवर्त्तना ९५।१।९५, ततो मध्यस्य राशेरेकरूपस्य अन्त्येन पञ्चनवतिलक्षणेन राशिना गुणनात् जाता पञ्चनवति, तत्राद्येन राशिनां पञ्चनवतिलक्षमेन विभज्यते लब्धमेकं योजनं, उक्तञ्च॥१॥ “पंचानउइसहस्से गंतूणं जोयणाणि उभओवि ।
जोयणसहस्समेगंलवणे ओगाहओ होइ॥ ॥१॥ पंचाणउईण दगे (लवणे) गंतूणंजोयणाणि उभओवि ।
___ जोयणमेमं लवणे ओगाहेणं मुणेयव्वा ॥ पञ्चनवतियोजनपर्यन्ते च यद्येकं योजनमवगाहस्ततोऽर्थात्पञ्चनवतिगव्यूतपर्यन्ते एक गव्यूतं पञ्चनवतिधनुःपर्यन्ते एकं धनुरित्यादि लब्धम्।
सम्प्रत्युत्सेधमधिकृत्याह- 'लवणेणंभंते! समुद्दे' इत्यादि, लवणो भदन्त! समुद्रः ‘कियत्' कियन्ति योजनानि उत्सेधपरिवृद्धया प्रज्ञप्तः ?, एतदुक्तं भवति-जम्बूद्वीपवेदिकान्ताल्लवण
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Page Navigation
1 ... 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532