________________
કહ્યું, “ભાઈ ! તારો આગલો ભવ તો નરક છે.” છે. | ‘પરંતુ ભગવન્! આ નરક કઈ રીતે તૂટે “ મતલબ એકાંત, ' મતલબ એકાંત ( !' શ્રી કૃષ્ણએ પૂછયું
નહિ. જેનાથી કોઈ વસ્તુ કદી છુપાયેલી નથી. અથવા નેમિનાથે કહ્યું, ‘નિગ્રંથ સાધુઓને રદ અર્થાત્ રથ, ‘ાર અર્થાતુ રથ નહિ (રથનો વિધિપૂર્વક વંદન કર, વંદન કરવાથી તારાં બંધન અભાવ) , જેમના સંસારનો રથ તૂટીને સમાપ્ત થઈ તે તૂટશે.'
ગયો છે. સંસારના રથને જેઓએ સમાપ્ત કરી દીધો શ્રી કૃષ્ણ મહારાજાએ ૧૮000સાધુઓને છે તે “અરહંત’ છે. “૨૪' નો મતલબ ઉગવું અને ભાવથી વંદન કર્યા હતા. કશું લીધું ન હતું. કશું ‘પદ નો મતલબ ઉગવું નહિ. જેના સંસારની સ્થિતિ દીધું ન હતું, કેવળ વંદન જ કર્યા હતા. પરંતુ આ હવે વધવાની નથી. જેઓના સંસારનું બીજ સળગી ( વંદન બંધન તોડનારાં બન્યાં.
ગયું છે અને બીજ સળગી ગયા પછી ઉગવાનો સવાલ " કૃષ્ણ મહારાજા આ વાત સમજતા હતા કે
2 જ નથી રહેતો. જેણે તમામ પ્રકારની સંસારની સંપૂર્ણ ( હું એક પામર જીવ છું. હું એક સામાન્ય જીવ છું.
જ ઉગવા કે વધવાની તમામ જડ સમાપ્ત કરી દીધી છે ! 2 હું બંધનગ્રસ્ત છું. એમ સમજીને વંદન કરે છે.
ન કરે છે તેઓ “દંત છે. ત્યારે અરિહંત કહો, અરુહંત કહો,
તે બંધનમાંથી મુક્તિ મેળવવા માટે વંદન કરવાનાં અરહા કહો, બધાનો ભાવ, બધાનો અર્થ એક જ છે આપણે કૃષ્ણ રાજાની જેમ જ અત્યારે શીધ્ર બંધન
છે. તોડવાનાં છે. વંદન કરતાં કરતાં શ્રીકૃષ્ણનાં અને
આપણને અમો રિહંતા' નો પૂરો અર્થ પણ રાજા શ્રેણિકનાં બંધન થોડાંક રહ્યાં છે અને
માલૂમ નથી. બોલીએ છીએ રિહંતા' પરંતુ તે ભવિષ્યમાં તેઓ મોક્ષ પ્રાપ્ત કરશે.
છે શું ? આપણને ખબર નથી, ખબર ન હોય તો ઘણીવાર આપણે વંદન કરીએ છીએ પરંતુ
ચિંતા નથી પરંતુ આમાં આપણી શ્રદ્ધા પણ ક્યાં છે. તે વ્યવહારથી, દેખાવથી, દેહથી વંદન કરીએ છીએ,
જો રિહંતા' માં આપણી શ્રદ્ધા કેટલી? આત્મભાવથી નહિ. દેખાવથી કેમ કરીએ છીએ ?
નવકાર : પ્રગટ ગુરૂમંત્ર: આવ્યા છીએ તો કંઈ તો કરવું છે એટલે કરીએ
તમે કહેશો કે સાહેબ, આરાધના માટે અમે ) છીએ કે, ‘લોકો શું કહેશે” એટલે કરે છે. લોકો આવીએ છીએ તે શ્રદ્ધા વિના થોડા જ આવીએ સારું કહેશે એટલે કરે છે. આવી હાલતમાં કરેલાં છીએ ? માની લો કે આરાધનામાં બેસી ગયા, હાથમાં વંદનનો લાભ આપણને મળતો નથી.
માળા લઈને ગણી લીધી. કહો તો નવકારનું ધ્યાન અરિહંતના વિભિન્ન અર્થ :
પણ કરી લીધું પરંતુ એની પછી શું? નવકારના જાપ અરિહંતોએ કર્મ શત્રુઓને હરાવ્યા અને
કર્યા પણ હજુ સુધી કામ ન થયું. નવકારનો જાપ
આપણે શા માટે કરીએ છીએ ? સાચું કહેજો, કર્મ તેઓ અરિહંત થઈ ગયા. અરિહંત મતલબ
ખપાવવા માટે કરીએ છીએ કે ધર્મ કમાવા માટે ? આત્મશત્રુઓ સામે ઝૂકીને, આત્મ શત્રુઓને
કેટલા કહે છે કે હું કર્મ ખપાવવા માટે નવકારનો હરાવીને જે અજેય હોય છે. જે વિજયી હોય છે તે
જાપ કરું છું. વાસ્તવમાં કર્મ ખપાવવા માટે જાપ અરિહંત છે. અને તેઓ અરિહંત કેવી રીતે છે?
કરીએ છીએ સાથે એમ પણ વિચારીએ છીએ કે ક્યાંક ‘રિહંત' લખાય છે, ક્યાંક અરહંત' લખાય
સાથોસાથ લૌકિક કામ થઈ જાય તો સારું. નવકાર
૧૦૮
Jain Education International 2010_03
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
