Aagam 41 2 PIND NIRYUKTI Moolam evam Vrutti

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 292

आगम (४१/२)
"पिण्डनियुक्ति”- मूलसूत्र-२/१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) मूलं [५४७] .→ "नियुक्ति: [५०५] + भाष्यं [३७...] + प्रक्षेपं [६]" . मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४१/२], मूलसूत्र - [०२/२] "पिण्डनियुक्ति” मूलं एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत गाथांक नि/भा/प्र ||६||
पिण्डनियु- अपि कृष्णानया कूले एकत्र मिलिते, जातो विस्मयो कोकस्य सपरिवारस्य च कुलपतेः, ततो गृहीता सपरिवारेण कुलपतिना दीक्षा, सा उत्पादनातेर्मलयगि-ब्रह्मशाखा बभूव । सूत्रं मुगर्म । तदेवं 'पायलेषणे जोगे' इति ब्याख्यातं, तद्याख्यानाच योगद्वारं समर्थितं । सम्पति 'मूलतियां १५ यो. व्याचिख्यासुराह
गेसमिताअधिई पुच्छा आसन्न विवाहे भिन्नकन्नसाहणया । आयमणपियणओसह अक्खय जज्जीवअहिगरणं ॥ ५०६॥ चार्याः जंघापरिजिय सड़ी अडिइ आणिज्जए मम सवत्ती। जोगो जोणुग्घाडण पडिसेह पोस उड्डाहो ॥ ५०७ ॥
व्याख्या-कचित्पुरे धननाम्नः श्रेष्टिनो भार्या धनप्रिया, तस्य दुहिता सुन्दरी, सा च भिन्नयोनिका, परमेनमर्थ माता जानाति न। पिता, सा च पित्रा तत्रैव पुरे कस्यापीश्वरपुत्रस्य परिणयनाय दत्ता, समागतः प्रत्यासनो विवाहो, मातुश्चिन्ता बभूव एषा परिणीता सती यदि भर्ता भित्रयोनिका ज्ञास्यते ततस्तेनोनिता वराकी दुःखमनुभविष्यति, अत्रान्तरे च समागतः कोऽपि संयतो भिक्षार्थ, तेन सा पृष्टा, तथा कथितः सर्वोऽपि वृत्तान्तः, ततः साधुनोक्त-मा भैषीरहमभित्रयोनिका करिष्यामि, तत आचमनौषधं पानौषधं च तस्यै प्रदत्त, जाता अभिनयोनिका । तथा चन्द्राननायां पुरि धनदत्तः सार्थवाहस्तस्य भायों चन्द्रमुखा, तयोश्चान्यदा परस्परं कलहः प्रवृत्तः, ततोऽभिनिवेशेन तन्नगरवास्तव्यस्यैव कस्यापीचरस्य दुहिता धनदचेन परिणयनार्थ वृता, ज्ञातवायं वृत्तान्तश्चन्द्रमुखया, ततो बभूव महती तस्या । अधृतिः, अत्रान्तरे च जलापरिजितनामा साधुरागतो भिक्षार्थ, दृष्टा तेनावृति कुर्वती चन्द्रमुखा, ततः पृष्टा-कि भद्रे ! त्वमधृतिमती ॥१४॥ दृश्यसे?, ततः कथितस्तया सपत्नीव्यतिकरः, ततः साधुना समर्पितं तस्या औषध, भगिता च सा-कथमपि तस्या भक्तस्य पानस्य मध्ये | देयं येन सा भिनषोनिका भवति, ततः स्वभौं निवेदयेः, येन सा न परिणीयते, तथैव कुन, न परिणीता सा भत्रेति । सूत्र सुगम । नवरं
दीप अनुक्रम [५४७]
. अत्र एका प्रक्षेप-गाथा वर्तते. सा मया संपादित: 'आगमसुत्ताणि' मूलं एवं सटीकं उभये पुस्तके वर्तते
~ 291~