Aagam 41 2 PIND NIRYUKTI Moolam evam Vrutti

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 330

आगम (४१/२)
"पिण्डनियुक्ति”- मूलसूत्र-२/१ (मूलं नियुक्ति:+वृत्ति:) मूलं [६४१] .. “नियुक्ति: [५९९] + भाष्यं [३७...] + प्रक्षेपं [६...]" . मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४१/२], मूलसूत्र - [०२/२] "पिण्डनियुक्ति" मूलं एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
M
कर्मकपगिरीयात्तिः
प्रत गाथांक नि/भा/प्र ||५९९||
॥१६॥
सुइभहग दित्ताई दढग्गहे वेविए जरंमि सिवे । अन्नधरियं तु सड्ढो देयंधोऽनेण वा धरिए ॥ ५९९ ॥ एषणायां
६दायकव्याख्या-उन्मत्तो-सादिदृतग्रहद्दीतादिः स चेत् शुचिर्भद्रकश्च भवति तदा तद्धस्तात्कल्पते, नान्यथा, वेपितोऽपि यदि दृढ-
दोषापहस्तो भवति-न हस्तेन गृहीतं किमपि तस्य पतति तदा तस्मादपि कल्पते, ज्वरितादपि ग्राह्यं ज्वरे शिवे सति, अन्धोऽपि यदि देयं 6
वादाः चस्त्वन्येन पुत्रादिना धृतं ददाति स्वरूपेण श्राद्धश्च, यदिवा स एवान्धोऽन्येन विभृतः सन् देयं ददाति तदि ततो ग्राह्यं, नान्यथा, पूर्वोकदोषपसङ्गात् । त्वग्दोपादिपश्चकविषयां भजनामाह__ मंडलपसूतिकुट्ठीऽसागरिए पाउयागए अयले । कमबद्धे सवियारे इयरे विढे असागरिए ॥ ६ ॥
व्याख्या-'मण्डलानि' दृचाकारद्रुविशेषरूपाणि 'प्रसूति' नखादिविदारणेऽपि चेतनाया असंवित्तिस्तद्रूषो यः 'कुष्ठः रोगविशेषः सोऽस्यास्तीति मण्डलपसूतिकुष्ठी स चेद् 'असागारिक ' सागारिकाभावे ददाति नदि ततः कल्पते, न शेषष्ठिनः सागारिके वा पश्यति, पादुकारूढोऽपि यदि भवत्यचलस्थानस्थितस्तदा कारणे सति कल्पते, तथा 'क्रमयोः पादयोबद्धो यदि सविचारइतश्वेतच पीडामन्तरेण गन्तुं शक्तस्ततो बद्धादपि तस्मात्कल्पते, इतरस्तु य इतश्चेतक गन्नुमशक्तः स चेदुपविष्टः सन् ददाति न च कोऽपि तत्र सागारिको वियते तहि ततोऽपि कल्पते, इस्तबद्धस्तु भिक्षा दातुमपि न शक्रोति, तत्र प्रतिपेप एव, न भजना, उपलक्षणमे-15 तत् , तेन छिन्नकरोऽपि यदि सागारिकाभावे ददाति तहि कल्पते, छिन्नपादो ययुपविष्टः सन् सागारिकाऽसम्पाते प्रयच्छति ततस्ततोऽपि कल्पते । नपुंसकादिसप्तकविषयां भजनामाह
दीप अनुक्रम [६४१]
~329~