Aagam 41 2 PIND NIRYUKTI Moolam evam Vrutti

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 320

आगम
(४१/२)
प्रत गाथांक
नि/भा/प्र
||५७७||
दीप
अनुक्रम [६१९]
मूलं [६१९]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित
पिण्डनिर्युकर्मकयगियावृत्तिः
।। १५८।।
“पिण्डनिर्युक्ति”- मूलसूत्र -२ / १ (मूलं + निर्युक्तिः + वृत्तिः)
-->
“निर्युक्तिः [५७७] + भाष्यं [३७...] + प्रक्षेपं [६...]"
आगमसूत्र - [४१/२] मूलसूत्र - [०२/२] "पिण्डनिर्युक्ति" मूलं एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्तिः
बहूनां सत्कं ददती ३४ तथा चौरितं ददति (ति) तथा चोरितं दयन्ति (न्ति) ३५ प्राभृतिकां स्थापयन्ती - अग्रकूरादिनिमित्तं मूल| स्थाल्या आकृष्य स्थगनिकादौ मुञ्चन्ती ३६ 'समत्यपाया' सम्भाव्यमानापाया दात्री ३७ तथा विवक्षितसाधुव्यतिरेकेण परमन्यं साध्यादिकमुद्दिश्य यत्स्थापितं तद्ददती, ३८ तथा 'आभोगेन' साधूनामित्थं न कल्पत इति परिज्ञानेऽप्युपेत्याशुद्धं ददती ३९ अथवाऽनाभोगेनाशुद्धं ददती ४० सर्वसङ्ख्यया चत्वारिंशदोषाः । इद्द म्रक्षितादिद्वारेषु 'संसज्जिमेहिं बजं अगर हिंएहिंपि गोरसदवेहिं ' इत्यादिना ग्रन्थेन संसक्तादिदोषाणामभिधानेऽपि यद्भूयोऽप्यत्र 'संसतेण य दव्त्रेण लिनहत्था यू लित्तमत्ता य' इत्याद्यभिधानं तदशेषदायकदोपाणामेकत्रोपदर्शनार्थमित्यदोषः । सम्प्रत्येतेषामेव दायकानामपवादमधिकृत्य वर्जनावर्जनविभागमाह
एएसि दायगाणं गहणं केसिंचि होइ भइयन्त्रं । केसिंची अग्गहणं तब्धिवरीए भवे गहणं ॥ ५७८ ॥
व्याख्या -' एतेषां ' बालादीनां दायकानां मध्ये केपाञ्चिन्मूलत आरभ्य पञ्चविंशतिसङ्ख्यानां ग्रहणं भजनीयं, कदाचित्तथाविधं महत्प्रयोजनमुद्दिश्य कल्पते, शेषकालं नेति तथा केषाञ्चित् पद्कायव्यग्रहस्तादीनां पञ्चदशानां हस्तादग्रहणं भिक्षायाः, 'तद्विपरीते तु ' बालादिविपरीते तु दातरि भवेद्रहणं । सम्प्रति बालादीनां हस्ताद्भिताग्रहणे ये दोषाः सम्भवन्ति ते दर्शनीयाः, तत्र प्रथमतो बालमधिकृत्य दोषानाह-
कगि अप्पाहण दिने अन्नन्न गहण पज्जतं । खंतिय मग्गणदिन्ने उड्डाह पओस चारभडा ।। ५७९ ॥
व्याख्या – काचिदभिनवा श्राद्धिका श्रमणेभ्यो भिक्षां दया इति निजपुत्रिकाम् 'अप्पाहिऊणं ' ति सन्दिश्य भक्त गृहीत्वा क्षेत्र जगाम, गतायां तस्यां कोऽपि साधुसङ्कटको भिक्षार्थमागतः, तया च बालिकया तस्मै तण्डुलौदनो वितीर्णः सोऽपि च सङ्कटकमुख्यः
Education Intention
For Parts Only
~ 319~
०
एषणायां दायक
दोषः ४०
।। १५८॥