Aagam 41 2 PIND NIRYUKTI Moolam evam Vrutti

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 309

आगम (४१/२)
“पिण्डनियुक्ति”- मूलसूत्र-२/१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) मूलं ॥ .. "नियुक्ति: [५५१] + भाष्यं [३७...] + प्रक्षेपं [६...]" " मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [४१/२], मूलसूत्र - [०२/२] "पिण्डनियुक्ति" मूलं एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत गाथांक नि/भा/प्र ||५५१||
व्याख्या-मुगमं । नवरम् ' अप्पचा उ चउत्ये माला' इति चतुर्थेप्राप्ताख्ये भेदे पिठरममाप्ता ज्याला द्रष्टव्या, एवमन्यत्राप्यक्षरगमनिका कार्या | सम्पति 'जंतोलित्ते य जयणाए' इत्यवयवं व्याचिल्पामुराहal पासोलित्त कडाहे परिसाडी नत्थि तंपि य विसालं । सोवि य अचिरच्छूढो उच्छुरसो नाइउसिणो य ॥५५२॥
___ व्याख्या-इह यदीति सर्वत्राध्याहियते, यदि कटाहः-पिठरविशेषः सर्वतः पार्वेषु मृत्तिकयाऽवलिप्तो भवति दीयमाने चेचरसे यदि परिशाटिनोपजायते तदपि च कटाहरूपं भाजनं यदि 'विशालं 'विशालमुखं भवति, सोऽपि चेक्षुरसोऽचिरक्षिप्त इतिकृत्वा यदि नात्युष्णो भवति तदा स दीयमान इक्षुरस: कल्पते, इह यदि दीयमानस्येक्षुरसस्य कथमपि बिन्दुबहिः पतति तहि स लेप एवावर्तते, न तु चुल्लीमध्यस्थिततेजस्कायमध्ये पतति ततः पार्थावलिप्त इति कयहस्य विशेषणमुक्तं, तथा विशालमुखादाकृष्यमाण उदश्चनः पिठरस्य । कर्णे न लगति ततो न पिठरस्य भङ्ग इति न तेजःकायविराधनेति विशालग्रहणम्, अनत्युष्णग्रहणे तु कारणं स्वयमेव वक्ष्यति । सम्म-17
त्युदकमधिकृत्य विशेषमाह|| उसिणोदगंपि घेप्पइ गुडरसपरिणामियं अणच्चुसिणं । जं च अघट्टियकन्नं घट्टियपडणमि मा अग्गी ॥ ५५३ ॥
व्याख्या-उष्णोदकमपि गुढरसपरिणामितमनत्युष्णं गृह्यते, किमुक्तं भवति ?-पत्र कटाहे गुडः पूर्वं कथितो भवति, तस्मिन्निक्षिप्त जलमीपत्तप्तमपि कटाहसंसक्तगुडरसमिश्रणात् सत्वरमचित्तीभवति, ततस्तदनत्युष्णमपि कल्पते, अत्रापि पार्चावलिप्तकटाइस्थितमप-11 रिशाटिमचेति विशेषणद्वयमनुपात्तमपि द्रष्टव्य, तथा 'यदघटितकर्ण'न यस्मिन् दीयमाने पिठरस्य कर्णावृदश्चनेन प्रविशता निर्गच्छता
दीप अनुक्रम [५९३]
IAna
~ 308~