Book Title: Suyagadanga Sutra Bhashantar Part 01
Author(s): Tribhovandas Rugnathdas Shah
Publisher: Tribhovandas Rugnathdas Shah
Catalog link: https://jainqq.org/explore/023494/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mama zruta skaM zrI sUyagaDAMgasUtra Apatara mAga kaho. ==v:A mULa nAgadhi to gurjara bhASAmAM sudhArA vadhA chapAvI prasiddha karanAra. gA. trIbhAvanadAsa rUganAthavAna AkAronA kUvAnI pALa, amadA ( AvRtti 1 lI. ) saMvata. 1915---sane 189 sarva hakka svAdhIna, amadAvAda~> viya vattaka presa - kammata eka ricA, 3: Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ noTIsa. prasiddha katAe A pustakane chApavA chapAvavA saMbaMdhI sarva prakAranA hukka 9 sane 1867 nA rUpa mAM AkaTa mujama sarakAramAM nAdhAvI-rajIDra karAvI " peAtAne svAdhIna rAkhyA che, mATe mAlIkanI rajA zivAya koie chApavuM chapAvavuM nahI. zA. trI. rU. jAhera khabara . ApavAmAM Ave che ke, mhAra jaina pustakAlaya ' mA~ vecAthI maLatAM pustakAnuM savistara lIsTa jAdu chapAyela che. joie temaNe ma'gAvI levA tasdI levI. zA. trI. rU. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. A asAra saMsAra samudraviSe saMtata paryaTana karanAra prANIone, janma mAdika atyutra du:khAmAMthI mukta kare aveda tA mAtra eka dharmaja che, ane emaja sarva darzanInA zAsramAM paNa kaheluM che, evA je dharma tenuM mULa te sarvAza yukta yAja che. kaheluM che ke " haiMsAramAMdhamaM: " yAvaDe dharmanI prApti thAya che, ane paripUrNa dharma prApta thayA pachI jIva meAkSa gAmI thAya che; mATe dayA savotkRSTa padArtha che, sarva darzanIe dayAne upayAga kare che kharA, paraMtu sAro karatA nathI, eTalAja mATe teone dharma. padArthanA jevA joie tevA lAbha thatA nathI. dayAnA savAze upayAga tA, mAtra jainadarzanamAM svIkAryA che, tethIja jainadarzana dharma dhurIsara kahevAya che, mATe dayAnA savAze upayAga karavAnI agatya che, jema koi bhAjanAthe pakavAnna karavuM hoya te temAM dhRta, piSTa, zarkarAdika, agatya vastunuM ekatra paNuM yathAvidhI thAya, tyAreja te pakavAnna svAdeiza kahevAya; paNa jo upara kahelI vastuomAMthI, eka paNa vastunuM AchApaNuM heya te! te pakavAnna svAda rahita ane mATe dayA padArtha sA paLAya tAja tethI dharmeApalabdhi thAya, te vinA te| kadI paNa thAyaja nahIM, sarve darzanIne dayA mAnya che kharI, tathApa teonI samajamAM phera hovAthI, teo zreSThatA pUrvaka dayAnA upaMcAga sarvAze karI zakatA nathI. tApa te svadayA, padayA, dRvya dayA, bhAva dayA, nizcaya dayA, vyavahuAra dayA, svarUpa dayA, anubaMdha dayA, ityAdi dayAnA aneka prakAra, jainazAstramAM savistara varNana karelAM che; te pramANe vartI yAnuM svarUpa naya Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) A lIpUrvaka samajatA nathI. A sasAra samudramAMthI bhavya chaveAne taravAne, mAtra eka jaisiddhAMta tAja AdhAra che. ane te siddhAMtA mULa mAdhi bhASAmAM hovAthI, dareka jaina tenA pUre pUro lAbha laI zakatA nathI; ane siddhAMtanA rahesa samajyA zivAya. AtmasAdhana pUrI rIte banI zakatuM nathI, vaLI keTaleka sthaLe munI mAhArAjanA dvega nahIM haiAvAthI, dharmI vagane siddhAMta vANInA pAna vagara temanuM hRdaya kamaLarUpI jhADa sUkAya che. teonuM saMkaTa dUra karavA, temaja sarvene vAMcavAnA sarakhA lAbha maLI zake evA hetuthI, A zrI sUyagaDAMgasUtra prathama zrutaskaMdha artharUpe bhASAMtara chapAvI ahAra pADayuM che. A pustakamAM sarva jagyane pramAda upajAvanArI zrI vItarAganI vANI che. te kevI che tA ke, bhavarUpa velanI kRpANI, sa'sArarUpa samudrathI tAravAvALI, mahA meharUpa adhakArano nAza karavAne dinakaranA kiraNe| jevI prakAzavALI, krodharUpa dAvAnaLano upAma karanArI, muktinA mArgane dazAvanArI, kalimalanA pralaya karanArI, mithyAtvane chedana karanArI, vilbuvananuM pAlana karanArI, amRtarasanuM AsvAdana karAvanArI, evA aneka vizepApa yukta evI je zrI chanavANI, te sarva sajjanane mAnya thAe kadApi niviDa karmanI zRMkhalAye pratibaMdha elA, evA abhavya durvyavyane medha karavA mATe e vANI saartha nathI thatI; te mATe e vANInuM sAmarthya samajavu nahIM, kemake sUryanA karA jema dhuDa pakSInA netrane prakAza karI zakatAM nathI, tepaNa te jagamAM nidAnAM AdhiSThAna thatAM nathI. vaLI jahanI vRSTI karanAre megha, te paNa uSara kSetrane viSe tRNAdika utpanna karavA mATe asamartha che; te hatAM te, lekIne viSe nidAne pAtra ztA nathI, temaja je purUSane e vANI gamatI prastAvanA. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvane. ( 5 ) nathI, te tenuM potAnuM ja daibhAgya samaja. mATe kuzala bahi vALA sajanane A jInavANIrUpa prAdhAnyagraMtha, mahesUvarUpa AnaMda ApanAre thAo, ane temanA cittarUpa sarevarane viSe, memarUpa jaLa bharAe; tathA tene ge teone mokSarUpa mahAsuMdara kamaLanI prApti thAo. A graMthanI aMdara kAne, mAtrA, jIMDI vigere je kAMi jinAjJA viruddha lakhANa lakhANuM hoya athavA prapha sudhAratAM draSTi doSathI je kaI bhUla rahI gaI hoya, tene mATe caturvidha zrI saMdhanI sAkhe huM micchA duSkRta mAgu vaLI A graMthane UMce ne mUkI mue cA nAkhIne vAMthavA mahAla khasa bhalAmaNa che, li. zA. trIbhAvanadAsa rUganAthadAsa, Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAda.. 1 adhyayana 1 huM anukramaNikA. viSaya. ,, "" 99 adhyayana ra je uccA pahelA. urayA bIjo........ uDDayA trIjo... 39 >> adhyayana 3.je zA pahelA.. } adhyayana 4 zuM zuM 99 pu yana pAsu 97 huM adhyayana ? 7 adhyayana 7 8 madhyayana : huM adhyayana huM 10 adhyayana 10 za adhyayanI 2 adhyayana 12 3 adhyayana 3 4 adhyayana 14 15 adhyayana 15 6 adhyayana 16 086 uMcA pahelA . uyA bIjA.............. sA trI... ucA yAyA.. git ...11 20 s .......... 33 .... ........................ uDDayA bIne uccA trIjo.. dezA cAyA : zA pahelA. uyA bIje.. udarasa pahelA kaMdezA mIjo... *******..... ................ ****.. *****........... ***** 8411221 ********......... 4000... $0.00..... ********.. ..20% ..11 .10 . 130 ****** ************ .................. ada 160** 10 .15 154 .163 R .191 40 50 paha ********... te Y 80 e sa *********............... *160 ........ ... lef Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM zrI gautamabhyo * sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara. mAga 1 che. prathama zrI AcArAMga kahIne pachI suyagaDAMga kahyuM tene saMbaMdha meLave che. je kAraNa zrI AcAga mAMhe, (jIvo chAya ja, vAya te Si vA vaMdhoti) | ityAdi kahyuM che. te sarva paramArthane jANavuM joIe. ema AcArA sAthe A suyagaDAMgane sabaMdha jANava, e adhIkAre bIjuM aMga sugaDAMga prAraMbhIo che. ahIMyA keTalAeka vAdI jJAne karIneja mukti thAya che ema kahe che, ane keTalAka kiyAe karI mukti kahe che. ane jaina to ema kahe che ke jJAna ane kriyA e baMne thakI mukti che, e artha e ka mAMhe dekhADe che te emake. chakAyanuM svarUpa jANe eTale jJAna kahyuM, ane jJAnapUrvaka kriyA karavI te saphaLa che te kAraNa mATe Agala ( tidattA) e sutra pATha kahyuM, te troDe te zuM jANIne ! zuM goDe ! te kahe che. bAMdhIe je jIvane pradeze karI te baMdhana jJAnAvaraNAdi aSTa prakAra karma rUpa ityartha te karmanA hetu mithAtva, avirata, kaSAya ane ga athavA parigraha AraMbha e baMdhananA kAraNane jANe, paNa ekalA jANapaNathakI vAMchItArtha siddhi durlabha che; Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.-- bhAga 1 le. te mATe kriyA dekhADe che, te baMdhana parijJAe karI jANIne pachI pratyAkhyAna parijJA je saMyamAnuSThAna teNe karI baMdhanane De, eTale AtmAthakI karma dUra kare, evuM vacana zrI sudharma svAmi bhASita sAMbhaLIne jaMbu svAmi pramukha ziSya pUche che ke, zrI mahAvIra deve baMdhana kevuM kahyuM che? athavA zuM jANIne te baMdhana jheDe! Iti prathama kAyaeN: I 1 have baMdhananuM kAraNa kahe che; e jagata mAMhe jJAnAvaraNIyAdika je karma te baMdhana jANavuM, te karma bAMdhavAnAM kAraNa AraMbha ane parigraha che. temAM paheluM parigraha dekhADe che, sacitta te dvipada catuSpadAdika ane acitta te suvarNa rUpAdika e be prakAre parigraha che, te cheDA tRNa tuSAdika pitAnI pAse parigrahIne anerA bIjA pAse parigrahAve tathA parigraha karatAne anumode. e jIva, e rIte du:khathakI na mukAyu. | 2 | have jyAM parigraha tyAM AraMbha heya, ane jyAM AraMbha tyAM prANAtipAta hoya evuM dekhADe che. te parigrahavaMta purUSa asaMteSI chato te parigraha upArjavAne arthe, ane upArjana karela parigraha rAkhavAne arthe pote, prANIone nipAta eTale vinAza kare, athavA anerA pAse prANIonI vAta karAve; athavA je prANIone haNato hAya arthata prANIone vinAza karato hoya tene anumodave karI, prANIonI ghAta karato ke athavA karAvato thake AtmAne viranI vRddhI kare che. tethI je du:kha paraMparArUpa baMdhana te thakI chUTe nahIM. te 3 ma vaLI paNa baMdhana A zrI kahe che. ThaMDAdika je kulamAM utpana thaye, athavA jenI sAthe vAsa vase, eTale pAMsukIDAdika kare, evA manuSya je mAtA, pitA, bhAI, bena, bhAryA, ane mitrAdika tene viSe mamatvane karanAra eTale mAtA pitA Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 1 luM-Udeza 1 lo. dikanI sAthe sneha karato e ajJAnI chava te kama saMsAra cakamAMhe bhamate thake pIDAya che, te manuSya ke che to ke anya anya eTale prathama mAtA pitA, tadanatara bhAine viSe, tadatara putra pitrAdika, ema anya anyane viSe muchita eTale muI pAmate thake snehe karI pIDAya che. . 4 have je prathama kahyuM hatuM ke, kevuM jANato thake baMdhana De te kahe che. dhana dhAnyAdika sacita tathA acita vastu ane bhAi pramukha kauTuMbika svajanAdika vaLI e sarva je kuTuMbAdika nehavata che. te zarIrI ane mAnasI vedanA bhegavatAM thakAM e jIvane trANu bhaNI na thAya evuM jANIne je prANIonuM jIvatavya alpa che. ema jANIne, jIvitavya prANIone eTale parigraha prANaghAta ane svajana snehAdika baMdhananA sthAnane zaparijJA jANIne, pratyAkhyAna pariNAye chADine karma thakI chUTe arthata karma thakI vegale thAya, || 5 | have svasamayane adhikAra kahI para samayane adhikAra kahe che. e arihaMtanA bhASita graMtha je karUNA rasamaya che. tene chAMDIne svecchAye racita graMthane viSe Asakta thatA, eka zAkyAdikanA zramaNa, bIjA brahaspati matAnusArI evA brAhmaNa e paramArthanA ajANa thakA vividha prakAre prabalapaNe patAnA graMthane viSe sattA eTale badhANa e tAvatAM ApaNuM mane tanA kadAgrahI evA chatAM purUSa je che, te pote potAnA matanA anurAge karI, icchAmadanAdika tene viSe Asakta eTale pitAne mArga lokomAM prasiddhapaNe sAre karI dekhADe che. / 6 / - have graMthakAra prathama cArvAkanuM mata dekhADe che. te cAka ema kahe che ke jagatamAM sarvalokavyApI paMcamahAbhUta che, A leka mAMhe ke eka bhUtavAdI tenA matane viSe kahyA che. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara- bhAga 1 le. te keNa to ke ? pRthvI kaThiNarUpa che, apUte dravya lakSaNa che, te ja uznarUpa, vAyu calana lakSaNa ane pAMcamuM AkAza avakAza lakSaNa che. te 7 ! have enuM ja vizeSa kahe che. e parva kahyA te je pacamahAbhUta te thakI ja kei eka cipa te bhutathakI avya tirikta e AtmA hoya che, paraMtu jema e pAMca bhatathakI pRthaka bhUta e anya koI bIjo AtmA che, evI rIte je bIjA dezanI kalpanA kare che tema nathI. kemake e parelano janAra, sukha du:khane bhegavanAra chava evo padArtha ke bIje nathI, ema te cArvaka kahe che temane ke paravAdI ema pUche ke, aha cAke ! je tamAre mate paMcamahAbhUta thakI anya kai AtmA e padArtha nathI, te maraNa pAme ema keNa kahevAya ? have ene uttara cArvaka darzanIo kahe che. atha have eTale e paMcamahAbhUta je che tenA vinAza thakI, jIvane paNa vInAza hoya che. paraMtu je evuM kahe che ke AtmA cavIne anyatra sthAna jAya che. karmanA vaza thakI sukhI duHkhI thAya che, te sarve mugdharaMjana jANavuM che 8 . ema paMcabhUtIyAgatA eTale paca bhUtika vAdIne mata kahyuM. have Atmadvaiita vAdIne mata draSTAMta karI kehiye che. jema pRthvI rUpathubha eka chatAM nadI, samudra, parvata, nagara ane grAma ityAdi rUpa nAnA prakAre dekhAya che. paraMtu vIcAle pRthvInuM aMtara kAMi dekhAtuM nathI eTale pRthvI ekaja che, e nyAye jo e vacana parane bolAvavAne arthe che. eTale ahe! darzanIo e samasta leka carAcara svarUpa ekaja che, eTale AtmArUpa che. paraMtu vidvAna te carAcara rUpa AtmA, nAnA prakAre dIpada catu pada bahu padAdi rUpa dekhAya che, paraMtu je ema kahe ke, zarIra Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 1 luM.-UdezA 1 le. zarIrane viSe AtmA judA judA che te mIthyA che. ( thatuAM rvA mUtAtmA, mUte mUne vyavasthitaH // dhA dudhA naiva, dazyate najIvaMta ) 1 ityAdi // 9 // have jaina ene uttara Ape che, e pAkta nyAye eka eTale koi ekapAdI, peAtAnA chaMdane baLAtkAre ema bele che te kevA che, teA ke maMda che. eTale samyak jJAna vikala che. kemake jo sarvatra AtmA ekaja che, bIjo nathI teA jagat mAMhe ekeka jIva karasaNI pramukha jIva hiMsAtmaka AraMbhane viSe nistiyA eTale AsaktacakA pAte pApane karIne tIvra du:khane pAme che, paNa aneA nathI pAmatA, tathA je jIva jagatmAM kAMI asamaMjasa cArAdika karma kareche, te chedana bhedanAdika aneka viTaMbanA pAmeche, ane je bhalA samAcare chete sAtA pAme che. mATe jo sarva jIvanA AtmA ekaja hoya te sarva jIvane viDaMbanA athavA sAtA kema na thavI joie ? mATe e tamArUM vacana mithyA che; kemake sarva jIva pota potAnI karaNIce mukha du:khane pAme che. e sarva gatavAdInA mata kahyA. | 10 || have tajIvataorIr vAdinA mata kahe che-te tajIvatacharIravAdI ema kahe che ke, jema paMcabhUta malI kAyAne AkAre pariNAmI cetanA upajAve che. teA te kAraNe zarIra zarIra pratye AtmA judA jude che, jagatamAM je bALa ajJAnI tathA je paMDita eTale vivekI che, te sarva jIdA judA che. paraMtu eka AtmA sarva vyApI na jAve. eTale jena mata ane temane mata ekaja thayA. have gAthAnAM utarAIvaDe temanA bheda dekhADe che, te pavAdI ema kahe che ke, AtmA ghaNA che, paraMtu jyAM sudhI zarIra che tyAM sudhI che, paNa je vAre zarIra nahIM, te vAre ( 5 ) Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 le. AtmA paNa nahIM. eTale gatyaMtara gAmI AtmAe nathI. e prakAre karI bheda dekhADa, vaLI tehija kahe che. te AtmAe paralokane viSe na jAya e tAvatA zarIrathakI bhinna ApaNuM karmane bhegavanAra e AtmA nathI. tathApi satva je prANIe te upapAtika nathI, eTale bhavAMtaramAM jaI upaje nahIM. arthAta gatAgati paNa nathI. ahIM ziSya pUche che ke, parva je bhatavAdi kahyA ane e tajIvatacharIravAdI e behane mAhI mAMhI zuM vizeSa che? te vAre gurU kahe che ke, bhUtavAdIne mate je paMca mahAbhUta tehija kAyAne AkAre pariNamIte dhAvanava nAdika kriyA kare, ane emane mate paMcabhUta kAyAne AkAre pariNamI citanya svarUpa AtmA upajAve. paraMtu bhUtathakI AmA judA nathI. eTaluM vizeSa che. te 11 | have tenI vaktavyatA kahe che, tajIvatacharIravAdI ema kahe che ke; puNya nathI, pApa paNa nathI, ane ata: uparAMta leka paNa nathI. jeTaluM dRSTigocara Ave che teTale ja loka che. vaLI graMthakAra enuM kAraNa kahe che ke, zarIrane vinAza karI AtmAne paNa vinAza thAya, e kAraNa mATe AtmAne abhAve puNya pApa tathA lokanI saMbhAvanA kyAM thakI thAya? I 12 | tajIvatacharIravAdi gatA >> eTale tajIvatacharIravAdI e pramANe mata kahyuM. have akriyAvAdine mata kahe che. te akarmavAdI ema kahe che ke, AtmA amUrti che, nitya che, tathA sarva vyApI che. te kAraNe kriyAno kartA nathI. tathA anerA pAse karAvanAra paNa nathI; eTale AtmA pote kIyAne viSe na pravarta, tathA anerAne paNa pravartAve nahIM purva cakAra AvyuM che te atIta anAgatanA kartAne naSedhavAne arthe che. yadapi sthiti kriyA ane mudrA pratibibedhya nyAye bhejana kriyA paNa kare. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 1 luM.-IdezA 1 le. tathApi samasta kriyA kAraka paNa nathI, ehija bhAva dekhADe che, sarva kriyAne eTale deza thakI dezAMtara gamanarUpa kriyAne AtmA karatA nathI. e rIte AtmA akAraka che, e prakAre te sAMkhya vAdI dhRSTapaNuM karatA thakA, prakRti kare, purUSa bhAgave, ityAdika ayAgya vacana bele eTale akriyAvAdinuM mata kahyuM. // 13 // have jaina enA matanu nIrAkaraNa kare che. je AtmA zarIrathakI jIdA nathI. tathA AtmA akarI che ema kahe che, te caturgatika saMsArarUpa leAka kyAM thakI hoya ? ni:kevala te leAkamAMhe vAcAlapaNuM dekhADe che evA chatAM te ajJAnarUpa tama eTale adhakAra te mAMhethakI nikaLIne anerAtama eTale aMdhakAra mAMhe jati eTale jAya che, eTale jJAnA varNAdika karma upArjana kare che, athavA tamane viSe dvIarthe naraka pRthvI evA arthe thAya che. mATe tyAM paNa jAya che. te narake pRthvIce kema jAya, tenuM kAraNa kahe che. te leAka mada eTale murkha che, vaLI AraMbha nizcitaeTale AraMbha je prANadhAta tenA vyApari nizcita che, ekAMte temAM Azakta che, je kAraNa mATe temanA mate AtmAnA abhAva che, te kAraNe puNya pApa paNa nathI, evuM jANIne te nAstakavAdI Abha karatAM thakAM zakA pAmatA nathI. tathA je evuM kahe che ke AtmA kriyA kare nahIM, te paNa emanI pereja AraMbhI jANavA. // 14 // ( 7 ) a kiriyA vAigatA eTale sAMkhyanuM mata e pramANe kahyuM. have Atma SaSTavAdinA mata kahe che. te vAde ema kaheche ke, A saMsArane viSe eka Atma SaSTavAdionA mate ema kahyuM ke, pAMca mahAbhUta che. vaLI te vAdI ema kahe che ke, jema paMcamahAbhUta tema AtmA chaThe che. vaLI anerAne mate AtmA ane paMca Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga 1 lA. mahAbhUta azAndhatA che. tema ene mate nathI, te kahe che ke, AtmA ane pRthvi vyAdika rUpa je leAka te ene mate zAzvatA sarva vyApi che. mATe avinAzI rUpa che. // 5 // ( 8 ) vaLI tenuM nityapaNuM dekhADe che. te AtmaSaSTa pRthivyAdika padArtha, ni:kAraNa vinAza athavA sakAraNa vinAza, anna vinAro karI, vinAza pAme nahIM. pRthvI, appa, teja, vAyu, ane AkAza e kadApi peAtAnuM svarUpa chAMDe nahIM, te kAraNe zAzrvatA che. tathA kAie jenA AkAra kayA nathI, te kAraNa mATe AtmA zAzrvata che. " yaduktaM / nainaM chidaMti zastrANi, nainaM dahati pAyakaH // nacainaM kladayaMtyApo na zoSayati mArutaH / / 1 / / acchedyoyamabhedyoya, mavikArI saucyate // nityaH sarvagataH sthANuracaloyaM sanAtanaH // 2 // ityAAMde vanAt tathA je asata eTale avidyamAna hAya te upaje nahi, kemake AMvidhAna padArthane viSe karanAranA vyApAra sphure nahIM. jo achatI vastu upaje teA AkAza kusuma gardabha zRMgArdika padArtha paNa upajavAnA saMbhava che, e kAraNe sarva kALe paNa pRthvi vyAdika sarve padAthI nitya bhAve pariNAma pAmyA che. // 16 // HH Atma SaSTavAdigata che . eTale Atma SaSTavAdInuM mata e pramANe kahyuM. have aphaLAvaDhIneA mata kahe che. koi eka vAdI eTale edha te paMcabaMdha khele che tenAM nAma kahe che. prathama vijJAna te rasatu, vijJAna sukha du:kha veDhe tevedanA, saMjJA te dharma samAdAyane, pRthvI Adikane saskAra, ane dhAturUpAdika te rUpa e pAMca padArtha jagatamAM che, paNa e thakI anya AtmAdika Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 1 luM.-udeze 1 le. ( 8 ) padArtha jagatamAMhe kaI nathI. ema te bALa eTale ajJAnI kahe che. vaLI te skadha kevA che phaNagI che. eTale eka kSaNa mAtra rahe. uparAMta rahe nahIM. e rItanA belanArA te kSaNika vAdi jANavA, have ane darzanIo thakI emane bheda je che te, gAthAnA uttarArdhavaDe dekhADe che. te jema AtmASaSavAdI sAkhyAdika bhUta thakI AbhA anya che, ema kahe che. tathA jema cAka mati bhUta thakI AtmA anere nathI eTale je bhUta tehIja AtmA ema kahe che. tema bAdhamati kahetA nathI. tathA hetu eTale AtmA koNe nIpajAvye ema paNa kahetA nathI, ane ahetuka eTale anAdi anaMta dhAdhita AtmA che. ema paNa baidha kahetA nathI. A 17 | tathA anerA baidha darzanI catukArataka jagata kahe che, te dekhADe che. pRthvI te pASANa parvata ane sthalAdika ema prathama dhAtu tathA apUte pANI e bIjI dhAtu teja te agnI e trIjI dhAtu tathA vAyu e cothI dhAtu je kAraNe e cAre padArtha jagatane dhAre eTale poSe te kAraNe ene dhAtu kahIe, e kahevA che ? te ke e cAre ekAkArapaNe pariNAme, mATe ekAkAra che. tethI e cAre dhAtu rUpa jANavA eTale e zarIra caturtarUpa che te thakI ane AtmA e padArtha keI nathI ema bodha kahe che te kevA jANavA? te ke pitAne loka mAhe jANa kahevarAvIe evuM abhImAna dhare che. paraMtu e sarve kSaNikavAdI paNAthakI kiyAnA phaLane sabaMdha maLe nahIM te kAraNe ene alavAdI kahIe18 / have e pUrvokta darzanI pita pitAnA darzanane viSe mukitanuM kAraNa je kahe che te dekhADe che. te upara kahe che ke te sarve - nI ghare tene viSe nivAsa karanArA eTale grahustha athavA Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) sUyagaDoga sUtra bhASAMtara- bhAga 1 le. araNyavAsI tApasa Adika athavA prajita sAMkhyAdika te ema bhAvanA kare che ke amArA darzane AvaNa eTale A vyA che ke ame kahIe tene mAne to, te sarva du:khathakI mukata thAya, evI rIte pota potAnA darzanane viSe sarve ke mukti dekhADe che. 19 have graMthakAra kahe che te paMcabhUtavAdi pramukha darzanI tene nathI chidra eTale jJAnAvaraNAdika karma tene viparyaya bhAva te saMdhi jANavI te ahIM jJAnAvaraNAdika karmanA vivaraNa tene ajANatA thakA bApaDA du:khathakI mukavAne artha sAvadhAna thayA che. te kAraNe te jana eTale loka kSAtyAdika daza prakArane je yati dharma tene jANa nathI. te vadi je nAstika mati pramukha pUrva kahyA, te asamaMjasa vacananA bolanAra che. mATe te saMsArarUpa edha eTale pravAha arthAt saMsAra samudranA tAranAra te nathI ema zrI tIrtha kare tathA gaNadhare kahyuM che. te 20 | te paMcabhUta vAdi pramukha karma AvavAnA sthAnaka jANatA nathI. vaLI te leka kSAtyAdika daza vidha yati dharmane jANatA nathI. evA te pUrve kahyA je nAstika pramukhavAdi te saMsAranA pAragAmI na hoya. e gAthAnA traNa padane artha prathama karyo te pramANe ja che. | 21 | - je ema bele te garbhanA pAragAmI nahIM eTale anaMtA garbhanA du:kha sahana kare che 22 vaLI je ema bele te janmanA pAragAmI nathI arthAta anaMtA janmanA dukha sahana kare. II 23 ! tathA je ema bele te du:khanA pAragAmI na hoya, ane na kAla caturgati rUpa saMsAranA du:kha sahana kare. te 24 . - tathA je ema bele te maraNanA pAragAmI na samajavA Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " v adhyayana 1 luM-udeza 1 le. ( 11 ) -~~-~arthAta anativAra maraNa pAme, 25 . vaLI te je sthitine pAme te kahe che nAnA vidha prakAre chedana bhedana tADanAdika du:khane vaLI vaLI anubhave che te du:kha kyAM pAme? to ke saMsAra cakavALane viSe pAme te saMsAra kevo dustara che to ke mRtyu, vyAdhi, ane jo tene karI yAkuLa vyAkuLa che. evA saMsAramAMhi paribhramanA karatA anati kAla du:khI thAya, . ra6 . te darzanIye vaLI asamaMjasa thaka-sUtra virodhanA bolanArA uce nIce sthAnake paribhramanA karatA thakI AgamakALe anaMtA garbhanA du:kha pAmaze. evuM vacana, jJAtaputra, zrI mahAvIradeva jIbha teNe kahyuM tema ame paNa kahIe chIe, iti prathamA dhyayana prathamodazaka samAptaM. e prathama udezamAM bhUtavAdi pramukha paravAdinA mata kahyAM. (atha zrI prathamAdhyana dvitiya udezaka prAraMbha.) vaLI eka nIyatavAdIne mane ema kahyuM che. eTale tene je abhiprAya che te kahe che. pRthaka pRthaka narakAdika bhave je jIva che, te pita pitAnA deha sthita thakA sukha duHkhane vede che ane thavA te prANi sukha du:kha anubhavatA te sthAnathI pitAnuM AyuSya purNa karIne sthAnAMtare saMkrame ema niyatavAdi kahe che? vaLI paNa be gAthAe niyatavAdine matane abhiprAya kahe che je te prANI sukha du:kha anubhave che, eka sthAnakathakI bIje sthAnake upaje che, te dukhAdika te jIvanuM pitAnuM kIdheluM nathI tema anerA kALa izvara svabhAvAdikanuM kareluM kyAMthI hoya, Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. je svakRta sukha du:kha che. to sarve jIva vyapArAdika sarIkhe bhepAra karatA sarva sarakhAja kema nathI thatA. mATe purUSAkare kAMija na thAya, ane je kALa idharAdikanA karelA sukha dukha hoya te jagatanI vicitratA kema thAya? te mATe kALa idharAdikanuM kareluM paNa sukha dukha thatuM nathI eTale jIvane sukha athavA du:kha je che te kevA che, te ke siddhika athavA addhika che. temAM stra caMdana vinitAdika tethakI upanuM je sukha tene saiddhika kahIe ane aMtaraMga AnaMda rUpa je sukha tene addhika kahIe. evI rIte be prakAre du:kha paNa jANavuM, temAM eka vadha, baMdhana, tADanAdika kiyAnA karavAthI karI ane bIjuM zULa javarAdika rUpa jANavuM, eTale eka kAraNe niSpanna ane bIjuM svabhAvika niSpanna che. I 2 | e sukha du:kha je keie karyo nathI, te e jIva sukhI du:khI kema thAya che te kahe che. sayaM eTale pitAnuM kareluM athavA anerAnuM kareluM je sukha du:kha te jIva vedata nathI kiMtu bhavitAnuM kareluM tehija jIvane sukha dukha upaje che e pramANe niyatavAdinA matane abhiprAya darzAvyo. | 3 | have graMthAkAra ane uttara Ape che evaM pUrvaka vacana niyata vAdAzrita bolatA ehavA te bALa ajJAnI chatAM pitAne paMDita karI mAnatA zA mATe mAne che te kahe che? te ajJAnI niyattikRta sukha du:kha athavA aniyatti kRta purUSakArAdikanuM kareluM evuM sukha du:kha te ekAMte bhavivaMtAeja karyuM ema mAne che. te kAraNe tene sukha duHkhAdi kAraNanA ajANa, buddhi rahita kahIe. ane jaina te niyati kRtapaNe tathA aniyattikRta paNe e baMne prakAre sukha du:kha mAne che eTale svAdavAdi kahIe. | 4 | Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 1 luM.-uMdeza 1 le. (13) have tene evI parUNAnuM vipAka dekhADe che. e rIte ke eka niyatavAdane viSe Azrita paravAdi che. te kevA che, to ke pArthastha eTale nyAyapakSa thakI bAhera athavA pAsasthA eTale kamanuM baMdhana tene viSe sthita eTale vaLI vaLI vividha praga9bhIta eTale atyaMta viThAthakA mukti mArgane viSe pravarti; vaLI evuM kahe che ke ame evI kriyA karatA thakA mukita pAmIzuM ! paraMtu e prakAre te uththIta eTale pitAnI kriyAne viSe pravartatA chatAM potAne du:khathakI mukAvanAra na haya eTale mukti pAme nahIM e niyatavAdi kahyA . pa . have ajJAna vAdinA mata upara daSTAMta kahe che. jema mRga eTale araNyane pazu vegavaMta chatAM te kevA che, te ke paritrANa eTale zaraNe karI drajita arthAta temane kaI rAkhanAra nathI. evA te bhaya vihaLa bhUta viveka rahita thakA azakti sthAnaka je kUTa pAzAdika rahita tene zaMkAnuM sthAnaka jANe tathA je zakti sthAnaka je vadhanuM kAraNa te sthAnathakI zaMkA pAme nahIM. dA vaLI ehi ja kahe che ke, te mRgAdika jIva paritrANa je rakSAnuM sthAnaka je tethI zaMkAtA ane pAsanA sthAnakI aNu zaMkAtA, ajANapaNe athavA bhaye karI, vyAkuLa thakA tehIja tehIja sthAnake jAya jyAM tyAM pAsAdika mAMheja paDe. . 7 | vaLI eja draSTAMta dIpAve che atha eTale have te mRgAdika jIva te vAgurAdikane je baMdha pAsAdikanA sthAnakane nice athavA upara Akamine jAya, je ema kare te te pagane pAsathakI mukAya eTale chUTe thAya paraMtu te anartha parihAravAne upAya te maMda ajJAnI na dekhe, 8 have te upAya aNu dekhatA thake je avasthAne pAme te kahe che. te mRga AtmAne ahita, tathA ahita jenuM jANapaNuM Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 14 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga 1 lA. che, evA chatAM viSamaphUTa pAsAdika pradeze; Ave eTale te pAza mAhe paDe te tyAM paDayA chatAM adhana pAme, tathA tyAM te vinAzane du:khI thatA pAme. // 9 // have e draSTAMta pade sAthe meLave che. e rIte jema te mRga ajANatAM thakA pAzamAMhe paDe che, tema keAi eka zramaNa zAkyAdika darzanI te kevA che te ke mithyA draSTI tathA anArya ajJAnapaNe anAcAranA sevanArA te azakti evA je rUDAM dharmanA anuSThAna che, tene viSe adharmanI zaMkA ANe ane je hiMsAdika zakti sthAnaka che, te thakI na zakAya. // 10 // vaLI te darzanInI je viparIta mati che te dekhADe che. kSAMtyAdika davidha dharmasahita parUpaNA jenI che, te thakI te ajJAnI zaMkAya ane kahe ke e adharmanI parUpaNA che, tathA je AbhArdika pApanA kAraNa che te thakI na phuMkAya ane teneja dharma karI dekhADe mATe te kevA che. avyakata, mugdha, viveka, vikala tathA akevika eTale apaDita che. | 11 || have tene phaLa dekhADe che. sarvAtmaka te leAbha, mAna samasta, mAyA, tathA krodha, e cAra kaSAya khapAvIne jIva akazi thAya, eTale karmarahita thAya, evA artha te mRganI pere ajJAna SaSThavAdi darzanI chAMDe che sArAMza je thakI jIva mukti pAme te artha jANatA nathI. | 12 | vaLI eneAja deASa dekhADe che, je ajJAnavAdi e karma khapAvavAnA upAya nathI jANatA, te kevA che, miththA dRSTI anArya evA mRgalAnI parepAzamAM baMdhANA che, AgAmika kALe anaMtA ghAta eTale maraNa pAmaze, eTale mRga te ekavAra maraNa pAmIneja chUTe che paraMtu te ajJAnI anaMte maraNe paNa chUTaze nahIM. // 13 have je pAte ekavAra graMthuM evuM je pAtAnuM kadAgraha tene Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 1 luM.-udezo na le. ( 1 ) -~-~~-~~~-~~-~~~- ~- kaI vAre make nahIM te upara vizeSa kahe che, eka brAhmaNa tathA eka zramaNa parivrAjaka vizeSa e sarave pota potAnuM jANapaNuM rUDuM che ema vade eTale kahe che vaLI te judAM judAM jJAna paraspara mAMho mAMhe virUddha saMdeha upajAve che; te mATe ajANapaNuM ja bhaluM che jANapaNAnuM kAMi kAma nathI e rIte ane jJAnavAdI kahe che. te mATe sarva loka mAMhe, je prANIo che te kAMI jANatA nathI, eTale sarva samyakajJAna rahita jANavA. yadyapi tene kAMi gurU paraMparAgata jANapaNuM hoya tathApi te kAMi paramArtha jANatA nathI, mATe te ajJAnIja jANavA, 14 have te upara draSTAMta kahe che. jema pleccha Arya bhASAne ajANa thako ale je Arya bhASA tene jema bhAvaMtAnI pare bole paraMtu te hetu eTale paramArtha kAMI jANe nahIM, nikevala paramArtha karI zunya bhASAne keDe bhA. 15 have e draSTAMta AjJAnavAdI sAthe meLave che. e rIte ajJAnI sabhyajJAna rahita evA zramaNa brAhmaNAdika potapotAnA matanuM jJAna pramANa karIne potapotAno mArga kahe che. paNa te nizcaryArtha nathI jANatA te jIvata eTale svecchanI pare adhika eTale zAna rahIta che. je 16 have ene doSa dekhADe che, je ema kahe ke, ajJAnaja bhaluM che; tene ajJAnavAdI kahIe. tenI je jANavAnI icchA, te jJAnane viSe pahoMce nahIM. kAraNa te ema vicAra kare che ke ajJAnavaDe aparAdha karanArAne doSa svalpa che, ane jANanArane doSa ghaNe lAge che. jema keIka manuSya mArge jatAM jANatA thakeja kekanA mastakane page karIne pharaze to te mahA aparAdhane pAtra thAya che. paraMtu je ajANatAM pharaze te te svapa aparAdhI che. e kAraNa mATe ajJAna paNuMja rUDuM che, evI Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 16 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga 1 le. jenAmAM vicAraNA che. te ajJAnavAdI jANavA te ajJAnavAdI peAtAnA AtmA samajavAneja asamartha che. teA bIjAne kutA eTale bIjA ajJAnI janAne samajAvavAne kyAMthI samartha thAya? arthAta naja thAya. / 17 5 have eja artha draSTAMte karI dIpAve che. vana eTale aTavIne viSe, jema keAika dizimaDha jIva te dizine jANavA asamartha thakA anerA dizimUDhane AgevAna karIne tenI pAchaLa cAle te samaye te banne jaNa, te mArganA ajANa thakA tIvra gahanamAMhe paDe arthAta mahAdu:kha pAme. // 18 // vaLI khIjuM dRSTAMta kaheche, jema keAi eka pAte adha chatAM anerA adhane mArge lei jatA thakA ghaNe dUra jaine te adha unmArge paDe; athavA anere paMthe jAya paNa vAMchita mArge na jAya eTale pAte unmArge paDatAM pAchalAne paNa unmArge pADe. // 19 // have e dRSTAMta ajJAnavAdI sAthe meLave che. e ajANatA aMdhanI peThe bhAvamUDha evA krAi eka padarzanI meAkSanA arzI ame dharmanA ArAdhaka chece ema kahI pratrajyAne laine aneka chakAyanuM mardana karatA thakA, athavA anerAne chakAyanA AraMbhanI upadeza karatA thakA, adharmaja Acare. paraMtu te sarva prakAre rajI eTale saraLa evA mArga na pAme. eTale te meAkSane arthe yatra kare paraMtu meAkSanA mArga na pAme. aa 20 // vaLI graMthakAra kahe che. e rIte kAi eka ajJAnI paravAdIvita karI, pAtAnI kalpita kalpanAe asatyane satya karI mAnatAcakA anerA sAcA hoya te paNa tene pacepAro nahIM, eTale seve nahIM. kIMtu peAtAnA vitaOM karI evuM kaheje e amAga mAgaja rUjI eTale sarala akuTIla che, ityAdika kahe che. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 1 luM.-udeze 2 je. ( 17 ) te mATe te dumatI viparIta buddhivALA che. kemake te sanmArgathI uparAMThA varte che. ane viparIta mArgane sanmukha che. tethI te viparIta buddhivALa jANavA che 21 che have jJAnavAdI te, ajJAnavAdIne anartha pragaTa dekhADe che, e pUvakta nyAtameM karI eTale pitAnI kalpanA mokSamArgane kahetAM thakA aSTa prakAre je karmano baMdha tene roDI na zake, te kevA che. take dharmaje kSAtyAdika dazavidha ane adharma je hiMsAdika pAMca Azrava tene viSe akeviMda eTale ajANa che ane sthata te dharma adharmane jANatA nathI. te pitAnA du:khane zI rIte troDe? te upara dRSTAMta kahe che. te jema zakunI eTale pakSI te pAMjaramAMhe paDayuM thayuM pAMjarAne toDIne pitAne mukAvI zake nahI. tema e ajJAnavAdI paNa potAne rAsAra paMjara thakI mukAvI zake nahI, ema jANavuM, e 22 che have sAmAnyAkAre ekAMta matine dUSaNa kare che. sarva darzana nI pota potAnuM darzana prazaMsatAM ane pArakA vacanane niMdatAM je tyAM e rIte pitAnuM vidvAMsa eTale paMDitapaNuM dekhADe che. te evAM vacananA belanAra caturgati saMsAra mATe vizeSe bAMdhyA chatAM anaMta kALa tyAM ja rahe che ra3 che - e ajJAnavAdI kahyA, have kiyAvAdIne mata kahe che, atha eTale have apara eTale ajJAnavAdInA matathakI ane naMtara pUrva kahyuM, evuM kriyAvAdInuM darzana te, kriyAvAdI kevA che, karma ciMtA pranaSTa eTale karma je zAnA varaNayAdika tene viSe ciMtA eTale AlecavuM tethakI pranaSTa thaelA eTale te karmabaMdhane paramArtha jANe nahIM tethI tenuM darzana ni kevala saMsAranuM vadhAranAra jANavuM che 24 che je kAraNe te karma ciMtA thaki pranaSTa che, te upara dekhADe Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 18 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.- bhAga 1 le. che. je purUSa jANatethake prANIone haNe eTale je purUSa kelve caDa thako manane vyApAre prANIne ghAta kare paraMtu kAyAe karI anAkuTTI eTale kAyAe karI prANunA avayavanA chedana bhedananA vyApAre pravarte nahIM tene karma baMdha na lAge, tathA je purUSa ajANatothake ekalI kAyAnA vyApAreja, prANInI hiMsA kare tene paNa karma lAge nahI, tathA evA ekalA mananA vyApAre athavA ekalA kAyAne vyApAre je karma lAge te iSetmAtra pharIthake sparza rUpeja karma bhAgave, paraMtu ene adhika vipAka nathI. kemake nize te sAvadhya eTale pApa te kevuM che, to ke avyakata mAtra che eTale e spaSTa che, siktA muSTivat che eTale jema veLunI muThThI bhIMtane sanmukha nAMkhI chatAM sparza mAtra karI pAchI paDe, paNa te bhIMtane kAMI lAgI rahe nahIM. tema e karmane baMdha jANo, ema kiyAvAdI kahe che. te 25 have karmane baMdha pUraNa kema thAya eTale karmane upacaya kema thAya te kahe che. e traNa AdAna eTale karma baMdhananAM kAraNa che. jeNe karI pApa karI te dekhADe che. abhimukha cittamAMhe jANIne je svayameva eTale pite jIvane haNe tathA tene haNavAnuM mana kare ke, huM ene vinAza karuM e paheluM karma baMdhananuM kAraNa jANavuM. tathA te jIvano vinAza karavAne arthe anyane Adeza ApI tene vinAza karAve, e bIjuM karma baMdhanuM kAraNa jANavuM. ane bIje kaI chavano vinAza karato hoya tene mane karI anude, e trIjuM karmabaMdhanuM kAraNa jANavuM. 26 have e traNa kAraNe karI upAryuM karma adhika badhAya te kahe che. nizca pUrvekta e traNa karma baMdhanAM kAraNa che; e traNa ekaThA maLe te nivaDa karma baMdhAya e rIte je duSTa adhya vAsAe karI pApa upacaya rUpa kare. e rIte e traNa prakAre prANI ghA Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 1 luM.-udezA 2 je. ( 12 ) tane viSe pravarte nahIM ane bhAvanI vizuddhi hAya, etAvatA rAgadveSa vinA yadyapi kAMi mane karI tathA kAyAye karI prANikSAta thAya. tepaNa tene bhAvanI vizuddhiye karma baMdha na lAge te karma aMdhane abhAve nirvANapade pahoMce, eTale mukita pAme ema 5ravAdI kahe che. / / 27 ! e upara dRSTAMta kahe che. Apa dIkarAnA vinAza karI tenA mAMsa AhArane arthe koi eka ApatkAlane viSe, asaMyata je grahastha te rAga veza rahita thakA putranA mAMsane AhAre tathA paM Dita paNa eTale saMyatI dIkSita te paNa te mAMsanA AhAra karatA zakA jo zudyu adhyavasAya che. teA karma lepAteA nathI tema bIjo prANIpaNa rAgadreza rahita katA thakA karma karI baMdhAtA nathI, 5 28 5 have ene uttara kahe che. je kAi purUSa kAika kAraNa unna thayA thakI mane karI dveSa kare, tenuM citta zuddha kevI rIte thaze ? arthAta nahIM thaze; kAraNa ke te darzanIce ema kahyuM ke, ekalA mananA vyApAra thakI karma na lAge. te evuM tenuM khelavuM mithyA che. je mATe te ekale manane azuddhapaNe te saMvRtacArI nahI eTale saMbuddhacArI thakA saMvamAM pravarttanAra nathI. kemake karma baMdhanI veLAye mukhya kAraNa te manaja che. mATe jo tene vyApAreja karma baMdhana thAya, te| pachI bIjA kyA kAraNe karma baMdha thAya ? te mATe putrapitA e draSTAMta yAgya nathI. // 29 // have e kriyAvAdIne anarthe paraMparA DhekhADe che, ityAdika e pUrvAkta evI jJAnadraSTInA aMgIkAre karIne te vAdI sAtAgAye nizcita eTale Asakta arthAt sukha zIlIyA evA zakA, te kriyAnA karanAra jevA saMdeASa nirdoSa AhAra pAme tenA bhagavanAra evA chatAM te peAtAnuMja darzana saMsAra thakI Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 20 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara. bhAga 1 lA. utkraravA samartha che, evuM mAnatA thakA, te viparita anuSThAne karI hiMsAdIka pApaja seve che. te mATe yadyapi te vrata dhArI che, tathApi te anerA pAmara leka tenA sakhA jANavA, // 30 // ahija artha draSTAMtate kahe che. jema chidra sahita nAva tene viSe jAti - aMdha eTale janmAMdha purUSa caDIne pAra pAmavA vAMche paraMtu pAr pAme nahI, kiMtu aMtarALe eTale vacamAMheja khuDI jAya. // 31 // have e draSTAMta darzanIA sAthe meLave che, jema sacchidra nAve caDayA zake| aMdhapurUSa pAra pahoMce nahIM, tenI pere kAeka zAkyAdika zramaNa te mithyA dRSTI eTale jIna praNIta dharma thakI viparItaSTi tathA anAriyA eTale anAcArI te peAtAnA 6rzanane anurAge saMsAranA pAra pAmavAne vaheche. paraMtu te saMsAra mAMheja parAvartana thacana dheAlana ityAdika anaMtakALa sudhI pAme, // 32 // ema zrI mahAvIra deve kahyuM tema huM paNa tujane kahuMchuM, e rIte zrI sudharmA svAmIye peAtAnA ziSya jaMbu svAmi pratye kahyuM. prathama adhyayane bIjo udeso samAptaH jItI prathama ayAne trIjo udezo prabhIe chee. pAchaLanA uddeze svasamaya pasamaya parUSaNA karI, ane ahIM paNa tehija kahe che, je kAMi alpa athavA dhaNA AhAra pANI putIkarma eTale AdhAkarmInA eka kaNa sahita evA AhAra pANI zraddhAvata gRhasthe bhaktiye karI anerA AvanArA uddeza karI nIpajAvyeA che. teja AhAra kadAcita (sahasrAMtarita) eTale eka bIjAne dIdhA, khIje trIjAne dIdheA, trIje cAthAne dIdhA, evI rIte sahasrAMtiratapaNe te sadAya AhAra je bha Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 1 luM. udeza 3 je. ( 21 ) - ~ ~ kSaNa kareta, nizce dvipakSa eTale gRhastha ane pravachatane pakSa seve eTale te lagatA pravAjata dekhAya che, paNa sadeSa AhAranA levA thakI grahastha sarakhe jANa ___yauktaM ahAkammaM bhuMjamANe, samaNe kaikamma payaDio badhai? goyamA ! aThakamma payaDio baMdhai siDhila baMdhaNa baddhAo thaNiya baMdhaNa badhAo kareti // ityAdi vacanAt e kAraNe paratIthI athavA svatIthI AdhA kAdika AhAra letA thakA dvipakSanA sevanAra jANavA . 1 have ene e AhAra letAM thakAM je vipAka upaje te dekhADe che. te darzanI te AdhAma AhArane doSa ajANatAM tathA viSama je aSTa prakAranA karmane baMdha athavA catugaMtika saMsArane viSe apaMDIta che. eTale te ema nathI jANatA ke jIvane karmane baMdha athavA mokSa kema thAya! athavA kevA upAya thakI saMsAra samudra tare evA paramArtha te jANatA nathI evA chatAM saMsAramAMhe kamapAse baMdhANA thakA du:khI thAya che. ahiyAM draSTAMta kahe che. jemAM mAchalAM samudranA upanA, athavA vizAla jAtanA upanA, athavA vizAla eTale bRhakAya eTale moTA zarIravALAe vA mahAmaccha te pANInA Agame eTale samudranI vela, prasAra pAmI chate. 2 udakane prabhAve eTale pANIne pure, samudra thakI nIkaLIne nadInA mukhamAM AvI paDe tyArapachI te pANI suke chate, te mane 27 sarIrane sthalapaNe kAdavamAMhe khatA thakA maraNa pAme. te kevI rIte, to ke Dhaka ane kaMka e jAtinA pakSI viroSa ane bIjApaNu mAMsa lebhISTa evA macchImAroe vilumAna Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 22 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara- bhAga 1 le. evAM te du:kha pAme che eTale te jIvatA mAne vilurI nAMkhe, chedI nAkhe, kIM bahune prANa thakI mukAve. e rIte du:kha pAmelA e draSTAMta darzanIo sAthe meLave che. e pUvakta nyAye mAMchalAnI pere eka zAkyAdi zramaNa athavA svatIrtha dravyaliMgI te kevA che, te ke varatamAna sukha je AghAkarmIka AhAra bhajana sukha tenA gaveSaNahAra paralokanA sukhathI parAmukha vizAlika macchanI pare AgAmIka kAle arahaTa ghaTTIkAne nyAye saMsAramAMhe anaMtA unmajana nimajana sarakhA janma maraNa pAme saMsAranA pAraMgAmI na thAya, 4 have anerA ajJAnInuM mata dekhADe che. e purva kahe che sadoSa AhAra laine sukha mAne tenAthI vaLI anya ajJAnInuM mata dekhADe che. ahIMA koI ekane te paNa tene mate nahIM eTale keika ajJAnI ema kahe che ke A loka je carAcara saMsAra che, te deve nIpajAvela che. jema karasaNI bIja vAvIne karasaNa nIpajAve che te sarakhe jANo tathA vaLI bIjA ema kahe che ke, e loka brahmadeve nIpajAvyo che (brahmA jagamitAmaha) Iti vacanAta, 5 che vaLI keieka ema kahe che ke, e leka izvare karelo che. tathA avare eTale bIjA vaLI ema kahe che ke, pradhAna eTale satva, raja ane tamoguNanI je sama avasthA te prakRti kahIe, teNe e loka kare che. bIjA ema kahe che ke merani pAMkha koNe cItarI? selaDI miSTa keNe kIdhI? vaLI kAMTA tIkhA keNe kIdhA ? lIMba kaDa kese karyo tathA lasana dugaMdhamaya, kamala sugaMdhamaya e sarva svabhAveja nIpanAM che. tema leka paNa svabhAve niSpanna che. te leka kevAM che. to ke jIva ajIva sahita tthA sukha du:kha sahita che. e 6 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 1 luM.-udeza 3 je. ( 23 ) eka kahe che ke, e loka svayaMbhu eTale viSNu teNe nIpajA. athavA te vistu pahelA ekaja hato teNe jagata nIpajAvavAnI ciMtA karI tyAre bIjI zakita nIpanI, tyAra pachI jagatanI sRSTI niSpanna thaI. evuM maharSie kahyuM che. tyAra pache. svayaMbhue loka nIpajAvIne evuM ciMtavyuM che eTale, jagata sRSTIne samAsa kyAM thaze ? te vAre mAra eTale yama nIpajAbhe. pachI teNe mAre mAyA nIpajAvI te thakI e loka mare che, te kAraNa mATe e leka azAzvata che. je 7 che valI tehija kahe che eka brAhmaNa tathA eka zramaNa je tridaMDI pramukha te ema kahe che ke, e sacarAcara jagata te aMDathakI nipanuM che; te ema kahe che ke je vAre jagatamAM kAMi vastu na hatI sarva padArtha sUnya saMsAruM hatuM te vAre brahmAye pANImAM iMDuM sarakyuM, pachI te IMDuM vadhyuM te vAre te bhAMgIne be khaMDa dhayA; te mAMhe thakI adholeka ane Urdhaleka nIpajyA temAM samasta prajA utpanna thai, evA anukrame pRthvI, pANI, agni, vAyu, AkAza, samudra, nadI, parvata, gAma Agara, nagara, ityAdika sarva sthiti utpanna thaI; e kAraNe e brahmAye e sarva tatva eTale padArtha te kIdhA. e rIte te brAhmaNadika paramArthane ane jANatA thakA mRSA bele che. je 8 have graMthakAra ane uttara kahe che. e rIte pUrve je darzanI kahyA te, pota potAnA paryAye karI eTale pota potAnI ka9panAe ema kaheje, e loka amuka amuka prakAre kIdho che, paraMtu te tatva kAMI jANatA nathI, e lekate kadApi kAle vinAza pAme nahIM, enI AdipaNa nathI ane aMta paNa nathI, tethI ene karti keI nathI, evo paramArtha te jANatA nathI; paNa ajANa thatA phAve tema bele che. 9 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara- bhAga 1 le. innan m anamanna ' have evAM vacananA belanArane phula dekhADe che. te darzanI virUo anuSThAna anAcAra tethI jenI upatti che. te kevuM te ke, hiMsAdika virU9 anuSThAna temAM je pravartaze te du:khI thAze evuM jANavuM joIe. te evA du:khanI uptattinAM kAraNene na jANe paraMtu te ajANa bApaDA saMvarapaNa je du:kha nivAraNanuM kAraNa che, tene kevI rIte jANI zakaze ? etAvatA ati yatra karatAM paNa du:khane ucheda na pAme, kiMtu saMsAra mATe anaMte kALa raheze. # 10 - have prakAratare darzanInuM mata dekhADe che vaLI koIka, trirAzIka gozAlA matAnu sArI che ema kahe che ke, AtmA te manuSyane bhaveja suddha thAya, pAparahita thAya eTale sarva karma kSaya kari mokSe jAya, vaLI tehaja AtmA tyAM mokSane viSe chato kIDA pradoSe karI eTale rAga dezane vaze karI aparAdha kare eTale karma je karI asuddha thAya. eTale zuM kahyuM? ke te mukti chatAM jIvane potAnA sAsananI pujA jANI, ane anya sAsanane parAbhava jANI, petAne rAga upajAve. tathA potAnA mAsanane vyAdhAta dekhI haiSa upaje e kAraNa mATe AtmA nirmala chata ujavala vastranI parezanai: zanai: malIna thAya, e prakAre te AtmA vaLI saMsarAmAMhe avatare evuM je aizika kahe che; te jIvanI traNa rAzI sthApe che. prathama AtmA sakarmaka, pachI vaLI akarmaka thaine muktimAM jAya, e bIjI rAzI. ane tyAM muktine viSe vaLI karma upAcha saMsAramAMhe Ave e trIjI rAzI, ne 11 che ahIM mukti thakI AvI manuSyanA bhavamAM upajane munI eTale yama niyama, Adara, saMvuDe eTale saMvara AdarI, pachI pApa rahita nirmaLa thAya, enA upara dRSTAMta kahe che, jema Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 1 luM-udezo 3 je. ( 25 ) vikaTAMbu eTale pANI tehanI pere jANavuM. jema nimaLa pANI hoya te rajAdikane saMge rajasahita eTale malIna thAya, pharI te pANI nirmaLa paNa thAya; tema e AtmA paNa jANI le.rA have e matane duSave che. e pUrvokta vAdiyenA vacana asamaMjasa ciMtavI AlAcIne, piDita je hoya te manamAM evI rIte avadhAre te kahe che.e rAzika tathA anerA darzanI brahmacArIne viSe na vase eTale sUdha saMyama na pALe, je kAraNa mATe te samyaka jJAna rahita thakA akarmakane sakarmaka kahe che, te mATe te ajJAnI che. tathA e sarve judA judA prAduka eTale pradarzanI pita pitAnuM darzana rUDuM karI vakhANe che. te 13 vaLI tehIja darzanInuM mata kahe che. te pota potAnA darzana nane viSe pota potAnuM anuSThAna je dikSA, gurUcaraNa, zu zruSAdika tehIja siddhAnuM kAraNa che, paNa anerA darzana thakI, anerA anuSThAna thakI mukti na pAmIye. te ema kahe che ke, hamArA darzana thakI ahIja janmamAM yAvata AtmavartI thake eTale samasta iMdrine jIpanAra e thake sarva kAma eTale je je kAmaganI prArthanA tathA vAMchanA kare te pAme 14 have parabhave je gati thAya te kahe che. te jIva amArA darzane pravartatA zarIra tyAga karI, viziSTa samAdhine ge siddha thAya. te siddha kevA ? toke, roga rahita eTale zarIranAM du:kha thakI rahita che. e rIte ehi ja lokane viSe ekeka kaI zivane mate ema bhAkhyuM eTale kahyuM, te darzananI pita pitAne anuSkAne siddhIne ja AgaLa karI ApaNA abhiprAyane viSe grudha chatA aneka hetu yukti kahe, te kenI pare? teke, pAmara naranI pare jema te ajANu manuSya potAnA matanuM kadAgraha na tyAge, tema te darzanIo paNa je kAMI pitAnA mata anuSThAna te sarva mu Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. ------------ - - - ktinuM kAraNa che ema kahe che 1pa che have evuM kahenArane phaLa dekhADe che. te pAkhaMDI darzanI saMvara rahita, asaMyama sahita, evI rIte mugdha lekane vipra tAraNa hAra anAdi saMsAra mAMhe paribhramaNa karatAM, vaLI vaLI narakAdinI pIDA pAmaze. kadAcita te bAlatapane prabhAve svargAdika gati pAme; topaNa kevI pAme to ke, ghaNA kALa sudhI sthAnaka je asura kumArAdikanA sthAnaka tene viSe athavA kibIlIyAdika adharma sthAnaka tyAM utpanna thayAM chatAM du:khaja pAme tIbebI 16 pUrvata iti prathamAdhyanasya vatIyeddezaka; samApta: che atha prathamAdhyayane caturtha uddezaka prArabhyate. have ceAthe uddezaka prAraMbhiye chIye trIje uddeza paratirthInI vikavyatA kahI have ahIM paNa tehija kahe che. te darazanI je pUrva kahayAM te paMcabhUtika tajIvatacharIravAdI tathA zAlakamatAnu sArI rAzika e sarvane keNe jItyA? te kahe che - rAga, dveSa, parigraha, upasarga tathA zabdAdika viSaya prabaLa moharUpa verIe jItyA, te kAraNe ziSyane AmatraNe ahe ziSya! e vacana tuM satya karIne sadahe. e paratIrthIka keI jIvane zaraNa na thAya, eTale saMsAramAMhe paDatAM prANIye uddhavI na zake. kemake, je kAraNe te bAla ajJAnI chatAM AtmAne paMDita karI mAnatA ajJAne lAgyA sadAya. piote unmArga paDatAM bIjAne unmArga pADe che, kemake tenI AcaraNAdirUpa virUddha dekhAya 3 . 1 . 3. che; te gAthAnA utarArdhavaDe dekhAya che, pUrva saMga eTale pUrva dhanya dhAnya ane svajanAdika saMga chAMDIne "ame ni:saMga pravrajita che; ema kahe; paraMtu te vaLI badhANA eTale parigraha AraMbhane viSe Asakta evA chatAM gRhasthaja che. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 1 luM-udeze ja che. (27) w n ^^^ ^ ^^^^^ kemake te gRhasthanAM karyAM je pacana tathA pAcanAdika chakakAya hiMsAne vyApAra tene je upadeza tene vize pravartite kAraNe pravajata chatAM gRhasthanA karatavya thakI vegaLA nathI, arthata jevA gRhI tevA darzanI " e kAraNe keine uddhAra na karI zake che 1. evA darzanI dekhIne cAritriyAye je karavuM te dekhADe che. te pAkhaMDI leka viparIta upadeza devAne pravartatAM tene sa mya prakAre jANune jema e darzanI bApaDA mithyAtva vyApAre vivekasanya, pote pitAneja ahitakArI dIze che. te anya jIvane hitaka kayAMthI thaze? evuM AlecIne bhikSu je cAri. trIo paramArthane jANa te darzanIone viSe pUchaya nahIM ane the te pratye saMbaMdha paNa na kare, tyAre zuM kare, te artha gAthAnA utarArdhavaDe dekhAya che, te utkarSa rahita ATha madane TALanAra, apralIna eTale asaMbaMdha grahastha tathA pAsathAdikane viSe saMsarga aNa karatA te bhaNI, madhyama bhAve rAga Theza rahita chata munI eTale je sAdhu te pitAne pravartAve, eTale zuM kahyuM? te ke, kadAcita paratIrthIka athavA pAsasthAdika saMghAte sabaMdha male to mada na kare ne tenI prazaMsA tathA niMdA aNukata rAga dveSa rahita varti, e prakAre karI saMyama je pALe teja sAdhu jANo | 2 | have je kAraNe paratIrthikane virUdvAcArI kahyA te kAraNa dekhADe che-te dhanyadhAkhyAdika dvipada catuSpadAdika sahita, tene abhAve zarIra upakaraNadIkane vISe mUcha rAkhe che tehIja paragraha kahIe, ane jIva ghAtane vISe pravartamAna, tehane abhAve uddezAdikanA bhogavanAra che. mATe AraMbhI kahiye. evA chatAM mekSa mArga sAdhe te dekhADe che. te bahu palekane citave, eka Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 28 ) sUyagaDAMga sUva bhASAMtara-bhAga 1 le. ,,,,,, . *, * * * darzanIne mate ema kahyuM ke, e tapasyAdika tathA muMDa muMDanAdika kriyA kare te vyartha che. kiMtu je gurU bhaktIne prasAde eka parama akSara lAbhe tethI jIvane mokSa thAya, bIje je kAMi kAMya kaleza kare te sarva apramANa che. ema je kahe te sAdhu padavI na pAme. te tAravAne samartha nahIM hovAne lIdhe je tAravAne samartha e sAdhu hoya, te AgaLa addha gAthAe dekhADe che. je kiMcit mAtra parigraha rahita heya eka dhamapakaraNa TALI ane tenA upara paNa mamatAne abhAve parigraha upara svalpa mAge na rAce, tathA sarvathA prakAre chakAyanA AraMbharahita evA bhikSu pitAne ane bIjAne traNa zaraNa heya. eTale saMsAra samudra mAMhethI pote paNa pravAhaNanIpare tare ane bIjA paNa saMsArasamudramAM buDatA jIvane pravahaNanI peThe tAranAra hoya e rIte sAdhu uzAdika AhAra vajete saMyama pALe. 3. have cAritrie AraMbhane parigraha TALI kema pravati te kahe che. te grahastha pitAne arthe je bhAta pANI kIdhAM che tene viSe seLa jAtanA udagama doSa rahita AhAra gaNe, te piDita ni:kevala nirjara nimite je AhAra dAtAre dIdho. tenA dhAtrAdika sele utpAdana doSa tenI eSaNAne viSe vicare. ane aMkitAdi daza eSaNAnA doSa jANavA. arthAt betAlIza. doSa vizuddha AhAra le ema kahyuM tathA te amachata thako AhAre eTale pAca mAMDalinA doSa TALe. AhArane viSe rAga dveSa rahita, e chate bIjAnuM apamAna vaje; eTale anerAne karele parAbhava ahiyAse. 4 have valI paravAdI mizrita vacana kahe che-pAkhaMDI leka tene vAda pitApitAne mate kalpita je svarUpane sAMbhaLe, sAMbhaLIne haiyAmAM dhare, jinamatithI kazuM khoTuM jANI parahare te Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 1 luM.-udeze ja che. ( 8 ) leka vAra dekhADe che. te e jagatane viSe, ekeka vAdIne mane, kahyuM che. te kevuM che ke, viparIta prajJAtatva thakI uparAMta buddhi, teha thakI upane tathA te ane avivekInuM je bhALyuM tene anusAre vaLI tevuMja pravartavuM e leka vAra sAMbhaLI haiye dhAre che. te pa have te viparita buddhi racita lekavAra dekhADe che. -te loka anaMta tathA nitya che, eTale zuM kahyuM? ke je A bhavamAM purUSa che athavA strI che, te Agamika bhave paNa tevoja purUSa tathA strIne rUpe che. eTale strI te strI ne purUSa te purUSa che. te mATe loka nitya che. vaLI e leka sAsvato che. te vaNase nahi te aMtasahita che, eTale saptadvIpa tathA sapta samudra sahita ele leka che. ethI nyuna adhika nathI; e kAraNe lokane aMta che. ane loka nitya che. strI te strI ane purUSa te purUSa rUpaja che. te mATe e rIte, amArA je vyAsAdika dhIrapurUSa aneka guNavaMta te dekhe che. 6 vaLI tehija kahe che;-jenuM kSetra thakI tathA kALa thakI pramANa nathI, teTaluM ja mAtra jANe paNa sarvajJa nathI. e lekane viSe ke eka darzanIne mane ema kahyuM che, ke je amArA tIIne svAmI A parimANa jANe jagatamAM sarvajJa keI nathI, kIMtu sarvatra pramANa sahIta che. sarvajJa apahvavAdI te ema kahe che. ema dhIra purUSa dekhe che. te ema kahe che ke devatA saMbaMdhI sahastra varSa brahmA sue te prastAve, te kAMI na dekhe, vaLI eTaleja kALa brahyA jAgRta thAya tyAre dekhe, e kAraNe, saparimANa vastu jANe tathA dekhe, e pramANe ke eka have graMthakAra tene uttara kahe che. jagatamAMhe je kaI Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 30 ) sUyagaDAMga sUta bhASAMtara - bhAga 1 lo. ~~~ ~~~~ ~~~~~-~-~ ~~~~-~~-~~~-~~-~trasa be IhiyAdika prANI chava te tiSThati eTale rahe che. athavA bIjA sthAvara pRthvi vyAdika evA bane svabhAva jagatamAM dize che. ane anya darzanI ema kahe ke "je je te tevoja hoya paraMtu avaya parAvarta na thAya, je e vacana sAcuM hoya te dAna, adhyayana, japa, niyama, tapa, tathA anuSThAnAdika kriyA sarave nirthaka thAya, e kAraNe tenuM bolavuM pramANa jANavuM nahIM. ane jaina kahe che ke, jagatamAM trasa ane sthAvara - che. tene pota potAnA karmanA pariNAme rUju pariyAya che. eTale zuM kahyuM? to ke pita pitAnA karmanA upArja paryAyane pAme te paryAye karI je kAraNe te trasa jIve te thAvara thAya. eTale trAsa phITI thAvara thAya ane thAvara phITI basa thAya. paraMtu "je jehave te tehavo " e nizcaya thakI nathI, I have e upara daSTAMta kahe che. e jIva dArika eTale ati sthUla ehavA jagatane vega jIvane, vyApAra ceSTa viziSa, te viparita jude jude pAme. atre garbhanuM dRSTAMta kahe che. jema garbha mAMhe ra thake jIva arbuda, kalala, pesI, ityAdika judI judI avasthA pAme. tathA janma pAmyA pachI, bAla, kumAra, tarUNa, ane vRddha, evI judI judI avasthA pAme. e kAraNe tenuM vacana sAcuM nathI jaNAtuM. to jaina kahe che ke, sarve jIva ekeTiMyAdikathI mAMDIne ciMdriya parvata je che, tene zarIrI tathA mANasa du:kha te vallabha nathI. e kAraNe saghaLA jIva haNAya nahIM. tema karavuM 9 eve e zabada avadhAraNe che jJAnI eTale je jANa purUSa tehano ehaja sAra eTale nyAya che. ke trasa ane sthAvara jIvane kiMcitra mAtra haNe nahIM, upalakSaNa thakI maravA bele nahIM, adatta, mithuna, tathA parigraha e Azrava na seve, rAtrI Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 1 luM-udeze 4 che. (31) bhajana na kare, eja jJAnIne sAra je Azrava na seve, jIvanI dayA te samatA sarvatra sama pariNAma rAkhe. eTaluM ja jANavuM jaie bIjuM ghaNuM palAla bhAra sarakhuM jANavA thakI zuM phaLa che? jema mujane maraNa te du:kha tema bIjA jIvane paNa maraNa te du:kha ema jANe. eTale mULa guNa kahyA, 10 che. " e mULa guNa kahyuM have uttara guNa kahe che. dazaviddha samAcArIne viSavividdha nAnA prakAre vezyA, tathA jemAM AhAradikanI le lyatA nathI; evA sAdhu te A dAna, jJAna, darzana, ane cAritra e ratna trayane samyaka prakAre rAkhe. eTale je prakAre e ratna trayanI vRddhi thAya tema kare teja kahe che. cAlavuM, eTale cAritravata purUSane kaI prayojana kArya upanA thakAM cAlavuM paDe to dhUsara pramANa draSTi jote thako cAle; tathA pratiSita, pramArjita ehavA Asana upara bese, tathA supratileSita, suprabhAta ehavA upAzraya athavA saMthArAne viSe rahe, athavA zayana kare. tathA bhAta pANIne viSe saMkhyaka prakAre upayoga kare eTale nirdoSa AhAranI gaSaNA kare 11 - vaLI paNa uttaraguNa AzrayI ja kahe che. e pUrve kAje. traNa sthAnaka eTale, eka caryA, bIjuM Asana sajajA, ane trIjuM bhAta pANI, e traNe sthAnaka rUDI pere jANavA, eTale cAlavAmAM IryAsumati e eka sthAnaka, ane Asana sejA eTale AdAna bhAMDa mAtra nikSepaNuM sumati kahI e bIjuM sthAnaka, tathA bhatapANa eTale esaNa sumati kahI; ane bhAtapANInI yAcanA karatA bhASA niravadya bole, eTale bhASAsumati paNa AvI tthA AhAra lIdhAthI ucAra prazravaNane sadbhAva thAya, tene rUDI pere paraThavatAM pAriSTIpani kAsamati paNa kahI e trIjuM sthAnaka jANavuM, e traNe sthAnakane viSe Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 32 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.- bhAga 1 le. saMyata chatA satata eTale niratara cAritravAna te utkarSa eTale krodha, mAna, mAyA, ane lobha, e cAre kaSAyane AtmA thakI judA kare, 12 .. have adhyana upasaMharato kahe che. pAMca samite samIte tathA sarva kALane viSe sAdhu ke che ? te kahe che. paMcasaMvare pAMca mahAvratane pAlanAra tathA pAMca prakAranA saMvare karI saMvarae chata tathA je gRhastha pAsasthAdikane viSe badhANA tevA gRhasthane viSe aNu baMdhANe thake eTale tene viSe mucha na kare. jema kardama thakI kamala UcuM rahe tema sAdhu te AraMbha parigraha thakI dUra rahe paNa tenI sAthe baMdhAya nahIM, e chato jyAM sudhI mekSa na thAya tyAM sudhI saMyama pALe te ItibemIne artha pUrvavat 13 // iti prathama adhyana cotho udezaka samAptaM aTale prathama adhyana saMpUraNa. che atha dvitiyAdhyanasya prathama Tvezaka prAraMbha paheluM samaya nAme adhyayana kahyuM. have bIjuM vaitAlI nAmaka adhyana kahe che. tene e badhA pahelA adhyayanane viSe para samayanA doSa kahyA, tathA svamayanA guNa kahyA te sarva jANIne jema kae vidArIe tema na kare, e bhAva kahe che. te zrI AdIzvara deve bharate tiraskAra karyA. savega upanyA thakI rUSabhadevanA aThANuM putra rUSabhadevanI pAse AvyA. te svaputra pratye upadeza kahe che. athavA zrI mahAvIra deva parakhadA pratye kahe che. ahIM bhavyo? tame samaje, jJAna, darzana, thA cAritra rUpa dharmane vize udyama kare; kemake A avasara maLavo pharI karI durlabha che, to e avasara pAmIne kema nathI samajatA Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 2 ju.-udeza 1 le. ( 33 ) je A bhavane viSe dharma nahIM karaze tene parabhavane viSe nizca thakI, bedha bIja te durlabha che. jema atikramelI rAtrI pharIthI Ave nahIM. tema vanAdika sarva padArtha gayA te paNa pharI Ave nahIM. pharI pharI jIvita zabda same karI pradhAna je jIvitavyate sulabha nathI, 1 have sarve saMsArI jIvane AyuSya anitya karI dekhADe che. bALaka eTale keIka chava bAlyAvasthAmAM thakAja vinAza pAme che. tathA kei eka buDhDhA (baddha) thaIne vinAza pAme che. tathA juo ke, keI eka manuSya je che, te garbhamAM rahyA - kAM paNa vinAzane pAme che. ema e mRtyu je che, te jIvane sarva avasthAe AvI pahoMce che. tenA upara draSTAMta kahe che. jema zena eTale sIcANe je che, te vATe eTale tItara pakSI tene cholIne haraNa karI lIye, ema e manuSyanuM AyuSya paNa kSaNe kSaNe tUTe che. e pUrve kahyuM evuM jIvanuM jIvitavya jANavuM rA keI eka jIva bApaDA mAtA pitAdika svajane saMsAra mAhe bhamADo thako eTale tene mAhya bAMgho uke, dharmane viSe udyama kare nahI, te jIvane parabhavane viSe saddagati je mukti te sulabha nathI, kemake meharUpa kaleza tathA viSaya sukha thakI durgati thAya, evuM jANI e mehAdika bhayane dekhIne je AraMbha thakI virama, nivrate te suvata thAya, eTale zuMbhanIkatavaMta thAya, | 3 | have je ke. ArabhAdika thakI nivRte nahI tene doSa kahe che, je kAraNe ati jIvane AgaLa je kaheze te utpanna thAya. te sai Utapanna thAya? to ke jagatamAMhe pRthaka pRthaka judA judA jIvanAM sthAnaka je narakAdika che, te sthAnakamAMhe prANI chetAnAM upAjelAM kamonAM je du:kha teNe karI pIDAya, te prANI Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 le. svameva eTale pote kIdhAM je kama teNe karI avagAhe eTale narakAdika sthAnaka du:khanA hetu upacaya kare, te azubha vipAka thakI na mukAya; aNapharo eTale te bAMdhelAM karma bhegAvyA vinA chuTe nahI 4 have sarva sthAnanuM anityapaNuM dekhADe che. devatA te tiSi saMdharmAdika tathA gAMdharva rAkSasa eTale vyaMtara deva kahyA, tathA daza prakAranA bhuvanapati tathA bhumicadika te mane nuSAdika jANavA, ane sarisRpa eTale sarpAdika triyaMca jANa vA; tathA rAjA cakravaryAdika ane sAmAnya manuSya, zreSTine nagaramAMhe mehaTA, brAhmaNa eTalA sarva pitA potAnA sthAnane pote dukhiyA thayA thakA chAMDe che. eTale sarva prANI mAtrane aMtakALe du:kha upaje che. ityartha. | 5 | vaLI tehija bhAva kahe che. kAma te viSayAdika bhega ane saMtavate mAtApitAdika tathA svasura vagAdika tene paricaya, teNe karI Asakta chata kALe karmavipAke eTale bhogavavAne pra stAve chava karmane sahana karanAra thAya, eTale viSayAsakta - nuSyane Agamika kAle duHkhaja thAya, paraMtu te jIvane kAma, bhega tathA svajana e sarva du:kha thakI rAkhanAra nathI. jema tAla vRkSanuM phaLa te bITa thakI chUTe te vAre avazya paDe, ema jIva, je che te AyuSyano kSaya thakI je vAre vinAza pAme te vAre tene keI chavADI zake nahIM. | 6 | bahuzruta eTale zAstranA pAragAmI hoya tathA dhAmaka eTale dharmanA karanAra hoya tathA brAhmaNa ane bhikSuka eTale bhikSA aTanazIla evA heya; te paNa mAyAyekarI kIdhAM evAM je karma tene viSe chata chatAM tIvra eTale AkarA evA karma teNe karI pIDAya; eTale sAre athavA narase kaIpaNa jIvuM Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana ra ju.-udeza 1 lo. (35) karelAM kamane bhegavyA vinA chUTe nahIM. A 7 | have jJAna darzana ane cAritravinA anya keImekSamArga nathI. evuM dekhADe che. evuM dekhIne ziSya prate gurU ema kahe che ke, keieka darzanI parigrahane parityAga karI uThe arthAta pravrajyAne viSe sAvadhAna tho; paraMtu samyaka parijJAnane abhAve tinna eTale saMsAra samudra thakI to nahIM, evo chete vaLI ema bhASe ke je mokSane mArga athavA mokSane upAya te hamArAja AcAra thakI che. ema kahe, mATe he ziSya? tenA mArga prapanna chata tuM kyAM thakI jANIza? ihuleka ane vaLI kyAM thakI palakane jANaza, athavA Ara eTale grahasthAvAsa ane para eTale pravajyA, athavA Ara eTale zaMzAra ane para eTale mekSa, tene kema jANIza eTale Ihaloka paraloka bane thakI bhraSTa e thako aMtarAle eTale saMsAra mAMheja pitAnA karelA je karma teNe karI pIDAto jaiza. 8 / * have ziSya kahe che ke, he bhagavAn ? keTalAeka darzanI niparigAhI tathA tapasyAnA karanAra dekhAya che, to tene mekSa kema na hoya ! have gurU kahe che ke, yadyapi te paratIthaka tApasAdika athavA AjJAthakI bhraSTa svayuthika nagna sarva bAhya parigraha hita, (za) durbaLa kIdhuM che. zarIra jemane evAM chatAM potapatAnI pravajyA AdarIne vicAre che. vaLI yadyapi (bhujiya) mAsa mAsa khamaNa karI mAsane aMte jame tathApi, je A saMsArane viSe mAyA sahita saMga kare, upalakSaNathI kaSAyAdike karI yukta hoya, te Agamika kALe anaMtA garbhadika du:kha pAme, eTale anaMta saMsAra paribhramaNa kare che te have je kAraNe miththAdaSTine upadeze ghaNe kAya kaleze, paNa mukti nathI te kAraNe nirate mAga rahevuM e bhAva kahe che. ahe Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (36 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga 1 leA. purUSA ! tame pApa karma thakI nivattA, kemake manuSyanuM jIvitavya te palyApamAMta che, eTale saMyama rahita jIvanuM jo dhaNuMja AyuSya hAya teA traNa palyApama hAya ane saMyama sahita te eka palyApamanI aMdara jAvuM eTale ATha varSe uNI eka pUrva kIDI eTaluMja manuSyanuM AyuSya che te teA gayuMja jANajo evuM jANIne jeTalA kALa viSe teTalA kALa samyak anuSTAne karI saphaLa riye vaLI je manuSya bhAga sneha pakane viSe khutA athavA kAma bhAgane viSe sRSTita chatA evA je manuSya te purUSa asaMvarI chatAM, meAhune viSe pAhArca eTale hitAhita na jANe. || 10 || have jo ema che. tA zuM karavuM te kahe che. AyuSya tuccha jANI ane viSayane kalezanuM kAraNa jANI, gRhapAzamaMdha cheDhIne cAritrane viSe yatna karatA vicare; te kahevA chatA vicare? te ke, samitI ane guptisahita thakA vicare; kemake mukSamajIva je patha eTale mArgane viSe che. te paMca yAmiti vinA dustara che eTale jatAM dAhilA che. e rIte bIjI samitie paNa phaLAvavI teA ema sadA sAvadhAnapaNe hIMDe jema zrI vItarAga Dhave sUtra madhye zIkhAmaNa kahI che, tema sutrane anusAre cAle, ema zrI vIra tIrthaMkare sAcuM kahyuM che. // 11 // te zrI vIr kevA che, te kahe che, je hi'zArdika pApathakI virata eTale nivatyA te vIra karmanA chedanArA tathA samyaka AcArane viSe sAvadhAna thayA, evA chatAM krodha ane kAtarI eTale mAyA tathA Adi zabda thakI mAna ane lAbha paNa jANI levAM, tenA pIsanAra eTale mardana karanAra te vIra sarvasthApI prANa haNe nahIM, pApa je sAvadha anuSTAna te thakI virata tathA krodhAdikanA upazame karI zItaLa thayA che evA zrI vIr jANavA, 12 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 2 jI-udezeA 1 lA. ( 37 ) vaLI upadezAMtara kahe che, je bhAvanAce parIsahu ane upasarga sahana karavA te kahe che, nathI nIzce te pratye e sita, una, kSudhAtuSAdika parisaha teNe karI nathI pIDAtA zuM ? lAne viSe ghaNA tiryaMca tathA manuSyAdikaprANIo je che, te zIta tApArdika kache karI pIDAya che, paraMtu tene samyak vivekane abhAve nirjarA kAMi paNa thatI nathI, te mATe e prakAre jJAna, darzana, ane cAritre karI sahita chatA je zIta tApAkrika parva kahyA tene AlArca tathA snehurahita athavA krodhAdike rahita chatA te parisahe pIDayA zake tenI vedanA samyak prakAre ahiMyAse. // 13 // vaLI tehija kahe che. dUra karI lepasahita bhIMtane eTale zuM kahyuM ke, jema gAkhara thakI lIdhelI bhIMta te anukrameM tenA lepa gaye thake durbaLa thAya, e draSTAMte karI anasanAdika tape karIne dehane kRza kare tathA vaLI eka ahiMsAja Adare. e haMsAdi lakSaNa je dharma che, te jIvane anukULa eTale hitakArI sarvajJe kahyA che. // 14 // have kahe che ke, jema pakSiNI te raje karI kharI chatI aMga dhuNAvIne te badhI raja khaMkherIne dUra kare. e rIte mekSa javAne cAgye bhavya jIva te upadhAnavaMta chatA upadhAna eTale tavizeSa tenA karanAra evA tapasvI mAhuNa mahaNA eve jenA upadeza che, tene prAkRta zailI mATe mAhuNa kahIe; eTale tapasvI brahmacaryanA pALanAra te karma khapAvIne potAthakI vegaLA kare. // 15 // have anukuLa upasarga kahe che. sAdhu te saMyamane viSe pratratyA tathA eSaNAnA pALanAra tathA zramaNa ane tapasvI sthAna sthita uttarottara saMyamane sthAnake pravatyA te tapasvI evA Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 38 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.bhAga 1 leA. sAdhune kadAcit bALaka putra pautrAdika tathA pitA mAtAdikateNe prAcchA eTale prArthanA karI kahe ke, zuM tame amArUM pratipAlana karavAnuM TALAche. amArUM pAlaNa pASaNa karanAra tamArA vinA bIjo kAi nathI. ityAdika vacana kahetAM te apizrama pAme; paraMtu te jana je svajanAdika te paramArthanA jANu evA sAne peAtAne vaza karI zake nahI. // 16 // yadyapi te mAtA pitA putra kalatrAdika je che, te sAdhune sanmukha AvIne aneka karUNA pralApa vacana khAle. tathA putrane nimate rUdana kare, teA paNa te mukti gamana ceAgya sAdhu rAgadaveSarahita evA samyak prakAre sayamane viSe uThayA che, sAvadhAna thayA che, evA sAdhune kSeAbhAvI na zake. pravrajyA sukAvI gRhasthAvAsane viSe sthApi na zake. // 17 // pi te peAtAnA sajjana te saMyama pALatA sAdhune kAma bhAge karI lAbhAve e anukuLa upasarga ane jo tene khadhIne ghera lei jAya e pratikULa upasarga che, teA evA anukuLa ane pratikULa upasarge pIDA thakA paNa sAdhu yadi asaMyame jIvitavya navAMche. eTale maraNa kabula kare paNa asaMyame jIvitavya na vAMche tA tene tenA svajana te peAtAne vaza karI na zake arthAMta gRhavAsane viSe sthApI na zake. // 18 // te mAtA pitAdika te cAritriyAne ahIM zIkhave te svajana kevA che ? tAke, atyaMta snehe karI te mAtA, pitA, suta eTale zakarA ane bhAyA evA sajjana zuM zIkhave te kahe che. ke ahe| putra ? ame tAhare viyeAge atyaMta du:khIyA chee, evA amane dekhIne tuM amArU peASaNa kara, kAraNa ke tuM atyaMta sakSma draSTivALA che te mATe tArA hRdayamAM sArIpeThe vicArIne amAruM pASaNa kara; anyathAtA ihaleAka tathA paraloka thakI paNa Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 2 ju-udeza 1 le. ( 3 ) bhraSTa thaiza. te mATe du:khI evA mAvitranuM poSaNa karavuM te - hApuNyanuM kAma che. te 19 have koI eka kAyara purUSa te mAtApitAdikanA vacanathI lebhAya tene vipAka kahe che. anerA kei eka apasavaMta evA cAritriyA te anya je mAtApitAdika tene viSe mohe macchathakI asaMvarI eTale saMvara vinA meha pAme, eTale rUDA anuSThAna karavuM mUkI Ape ane mohane viSe pihoMce, tathA te asaMyatinarene gRhastha asaMyama tene viSe pahecADyA chatA vaLI te pApe karI ghaTTa chatAM pApakarma karatAM lajA pAme nahIM.pArA je tene e vipAka lAge to zuM karavuM? te kahe che. te kAraNe muktigamana yogya bhavyajIva rAgadveSarahita paMDita vivekayukta chato saMsAravAsa sevatAM mahAkAleza che. evuM jANI tenA vipAkane citave e te pApakarma thakI nivarti, kedhAdikane parihAre karI zItaLa thAya, tathA mahAvinayavaMta ane karma vidAravAne sA-- marthyavAna je mahAta eTale jainamArga pravarti, te jaina mArga ke che? to ke, siddhipaMtha je mokSane mArga tathA nyAya mArga tathA zAzvata evo mArga jANIne Adare. . ra1 | vaLI tehaja upadeza upasaMhAra karato kahe che. karmane vidAranAra e je mArga tene viSe Agata eTale Avyo tathA vaLI mana, vacana, ane kAyAyekarI saMvarano pALanA chAMDIne zuM choDIne ? te ke dhana, jJAti svajana tathA AraMbha eTalAM vAnAM chAMDIne(suSTa)eTale bhalI pare iMdriyane saMvarate chato saMyamane pALe. e rIte paMcama gaNadhara zrI sudharmAsvAmI jaMbu pratye kahe che ke jema zrI mahAvIradeva pAsethI sAMbhaLyuM tema tujane kahuM chuM. te 22 / itizrI vaitAliyA'dhyayasya prathamodezaH samAptaH Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.- bhAga 1 le. atha vetAlIya 'dhyayanasya dvitIyoddezaka prAramaH // prathama uddezAmAM brAhma dravya, svajana tathA AraMbhano parityAga kahyo, have bIje uddeze mAnano parityAga kahe che. te jema sarSa potAnI tvacA je kAMcaLI te pariharavA yogya jANIne choDe, tema e sAdhu je che, te rajanI pere aSTa prakAranAM karmane choDe e tAvatA kaSAya na kare. kemake kaSAyane abhAve karma pitAnI meLe cheDAze, evI rIte jANIne cAritri e mada eTale ahaMkAra kare nahIM; te madanuM kAraNa dekhADe che, kAzya vAdika ge2karI athavA anerA kuLarUpAdika mada tene pAmIne utkarSamAna na kare. e sAdhu te jema potA thakI mada na kare, tema anerAnI paNa AzreyakAraNI evI je nIMdA te paNa na kare. | 1 have paranIMdAnA doSa kahe che. je keI avivekI purUSa anerA lokane parAbhava kare eTale avahelanA kare te purUSa saMsAra mAMhe atyaMta pari bhramaNa kare, atha je kAraNe paranIMdA te evI pApaNI che ke, je svasthAnaka thakI asthAnake jIvane pADe evuM jANIne eTale paranIMdAne doSarUpa jANIne munIzvara je che, te jAtikuLa mRta tapAdikane viSe mada na kare, eTale huM uttama chuM. e amuka mahArA thakI ghaNe hIna che e potAne utkarSa na kare, te 2 . have madane abhAve je kAMI kartavya che te dekhADe che. je kaI anAya che eTale nAyaka rahIta kIMtu svameva nAyaka cakravRtvAdIkA hAya thAje kai ane karma karane karmakara, hAya, paraMtu je manapada evuM je cAritra tene viSe upasthita eTale sAvadhAna thaye te paNa lajajAne aNakara thako etAvatA abhimAna choDIne Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 2 jI.-udezo 2 je. ( 41 ). sarva kriyA paraspara vadana prativaMdanAdika kare. je cakavati cAritra Adare to paNa pUrva dikSita potAnA karmakaranAra, karmakarane vAMde, paraMtu garva na kare; lajajA pAme nahIM. e rIte sadAya - mabhAvane Adare saMyamane viSe sAvadhAna thAya. / 3 / have kyAM rahyuM ke lajjA tathA mada na kare? te dekhADe che. sAmAyakAdika anerA saMyamane viSe eTale sAmAyaka chedapasthApanIyAdika saMyamane viSe pravartata thake samyaka prakAre zuddha zramaNa je tapasvI te lajajA tathA madane parityAge samacita ke pravR jyA pALe. te keTale kALa sudhI pALe? te kahe che. jyAM lage tenI kAyA rahe tyAM lage pALe eTale jAvajIva lage maraNa sIma samAdhivata athavA AtmajJAna sahita athavA rUDA avasAye karI cukta te mukti gamana yogya athavA rAgadveSa rahita e ke je kALa kare te paMDita kahevAya. | 4 | have zAnuM avalaMbana karIne saMyama pAle te kahe che. je kAraNe dUra varti mATe te dUra zabda mekSa kahiye; tene AlecIne eTale samyadharmavinA mekSa na thAya evuM vimAzIne, te cAritrIo atIta dharma eTale pAchale kAle javAnuM aneka prakAre UMca nIca gatine viSe je bhramaNa karyuM te rUpa dharma tathA anAgata eTale Agamika kALe jIvanI gatirUpa dharmanuM svarUpa jANIne lajajA tathA mada kare nahIM. tathA kaThaNa vacana athavA daMDakazAdika teNe pharasyo thake brahmacaryano pALanAra cAritrio te kebahunA sarvathApi mAro thake paNa naMdakamuninA ziSyanI pare siddhAMtanA mArgaja cAle, eTale tenA upara kaSAya na kare athavA pAThAMtare samatAye kari sahita ke vicAre 5 che vaLI upadezAMtara kahe che. te prajJA karI pUrNa tatvane jANa sarva kALa kaSAyAdikane jIpe athavA prazna pUchavA thakAM pratyuttara Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 42 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga 1 lo. devAne samartha hoya teA samabhAve ahiMsAdi lakSaNa je dharma te lAka pratye kahe che evA cAritrie sUkSmasaMyamane viSe sarva kALa avirAdhaka tathA te cAritriyAne kAie haNyA zake paNa phAdha na kare ane kAie pUjyA thakA mAna na kare evA sAdhu jA Mai. || 7 || ghaNA lAkane namADe eTale jene sarva leAka pAtapeAtAnA karIne prasaMze te mATe je mahu jana namana tene dharma kahiye te dharmaneviye(saMvRta)eTale samAdhivaMta evA chatA(nara)eTale manuSya te sarva artha eTale khAdya ane atyaMtara dhana dhAnya putra kalatrAdike karI. (anizrita) eTale apratibaMdha chatA dharma prakAro. hanI pere jema kahuje che, te sarvakALa svaccha nirmaLa prANIyeMja bhA thakA rahe che. aneka jaLacara jIvanA DALavA thakI paNa dAhaluM na thAya. tema cAritrie rAge dveSa rahita chatA dharma pragaDha kare te dharma zrI tIrthaMkara saMbaMdhI eTale zrI vardhamAnasvAminirdeza jANavA. // 9 // have jevA dharma prakAze tevA kahe che. athavA upadezAMtare kahe che. dhaNA prANI eTale anaMtAjIva te pRthak pRthak jIdA jIdA sUkSma bAdara paryapti, aparyApta, naraka triryaMca manuSyAdika bhede karI saMsAramAMhe Azrita che, tene pratyeke pratyeke samatA eTale sarakhApaNe dekhavA, kemake sarva jIva sukhanA abhilASI che, paNa du:khanA dveSI che; te mATe peAtAnA sarakhA jANI dharma prakAro tathA je menapada eTale saMyamane viSe (upasthita) eTale sAvadhAna evA sAdhu che, te chavadhAtane viSe trividha trividha prakA2e jeNe vitti kIdhI che; te paMDita jANavA. | 8 | vaLI hija kaheche. dharma zabde zruta cAritrarUpa tenA pArgAmI eTale saMvegI ane gItArtha evA munIzvara tathA AraMbha je Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 2 ju-udeze je. (43) sAvadhAnuSThAna tenAthI atyaMta dUra rahyo che arthAta sAvadhAnuSThAnane aNa karate thake pravarsa te muni kahevAya. ane e pUrve kahyuM a je dharma tenA aNakaranAra je hoya te maraNa Ave ke zeca pAme. paraMtu te kevA jANavA? to ke, mamatvanA karanAra te pitAnuM je naSTa thayeluM suvarNadika parigraha athavA svajana nAzI gayele athavA maraNa pAmyo e svajana tene na pAme. paNa te seca karatA thakAja marIne durgatiye jAya, II & II dhanya dhAnya ane svajanAdika je parigraha che te A lokane viSe du:khanuM kAraNa jANI. [vata: arthanAma jene dukha majatAnA carakSaNe Aye du:khavyaye du:kha dhigadyanuM du:khabhAjanAt / 1 //] ane paraloke paNa du:kha tathAanerAM du:khano karanAra jANIne tathA tethI parigraha je che, viddhasaNa dharma che eTale azAzvata anitya che, evuM jANato thake keNa sAkarNa manuzya - havAsane viSe vase, [paribhakArA baMdhujanA baMdhana viSe vipayA: keya janasya mahoye ripavastaSa suhadAzA ] . 1 / Iti vacanAta | 10 | vaLI upadeza kahe che mahA moTA jIvane utaratAM durlabha e zuM? to ke kardama te aMtaraMga kardama jANa te ahIM sAdhune rAjAdikanI karelI vaMdanA tathA pUjanA eTale vastrAdikanI pratilAbhanA teNe karI upajIje pUjA tene kama pazamanuM kAraNa jANIne utkarSa na kare, je jIvane garva utpanna thAya tehija kardama sarakha jANo kemake e garva rUpa je salya che te sukSma che, mATe (dUradadhara) eTale ane uddharatA ghaNe durlabha che. te mATe vidvAsa vivekI purUSa te chAMDe saMstava pariciyAdikano tyAga kare. # 11 / vaLI tehija kahe che cAritrie ekAkI dravya thakI ekalavihArI ane bhAva thakI rAgadveSarahita e chate vicAre Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 44 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. tathA ekale chato kAussaga kare tathA Asanane viSe paNa rAgadveSarahita thake beze e rIte zayana je pATapramukha tyAM paNa ekAkI rahe te kevo thakI rahe? to ke (samAhita) eTale je je kriyAmAM pravarti tyAM tyAM rAgadveSa TALato thake pravartamAna heya evo AhAra lenAra tathA tapane viSe baLavIryane pheravanAra tathA vacana gumI eTale vimAzIne bolanAra tathA mana tene viSe saMvRta eTale manane sthiratAno karanAra e sAdhu hayArA vaLI sAdhune upadeza kahe che. kei eka zayanAdika kAraNe nya ghare ra thake e je sAdhu, te gharanA dvAra tene DhAMke paNa nahIM, tema ughADe paNa nahIM, vaLI tyAM rahyA cho athavA anyatra sthAnake rahyuM chato kei eke dharma pUcha thake sAvadha vacana bole nahIM. tathA tyAM rahelA je tRNakacarAdika te pramAje nahIM, vaLI tene saMthare eTale pAthare paNa nahIM. e AcAra jinakakSAdika abhigrahadhArI pramukha sAdhune kahe che. te 13 vaLI cAritrie jyAM surya asta thAya tyAMja rahe ane parisaha upasarga karI Akula vyAkula na thAya; kSobha pAme nahi, akSobha thake rahe tathA yathAvasthita saMsAranA svarUpane jANa e munIzvarate samaeTale anukUla zayAdika tathAviSama eTale pratikUla zaryAdika tene ahiyAze tathA temaja te sthAnakane viSe DAMsa masAdika athavA bihAmaNA evA ghUMka siMhAdika jIva athavA tyAM sue gharane viSe sarIsRpa eTale sarpa, heya te te nA karelA upasargane sahana kare. . 14 | tathA triveca saMbaMdhI, manuzya saMbaMdhI ane devatA saMbaMdhI e traNa prakAranA upasargane sAdhu sahana kare, paNa tenA karelA upasargathI vikAra pAme nahIM; kiMbahunA tene te bhaya thakI trAze nahI, e rIte je sunAgharane viSe rahe te mahAmunI jIna kalpi Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 2 ju.-udeze 2 je. (45) yAdika jANavA, A 15 | tathA te cAritrie pukata upasarga paDayo cho jIvitavyane vAMche nahIM kiMtu maraNa Agamine parisahane sahana kare, tathA parisaha sahana karavA thakI pUjAnA abhilASI na thAya e rIte te zunAgAragata cAritriyAne mahAdri upasarga te sahana karatAM sulabha hoya, 16 vaLI bIje upadeza kahe che. (upanItata2) eTale jeNe pitAnA AtmAne jJAna, darzana ane cAritrane viSe pahacADo che. tathA (vAI) eTale jeno AtmA anyane upakArI hoya tene trAI kahiye, tathA vivikta Azana eTale strI tathA pazu paMDake karI vijata evA upAzrayane sevanAra tene sAmAyaka cAritra jANo, je cAritrio pitAnA AtmAne parisaha upasarga upanA thakA bhayane dekhADe nahIM, eTale upasarga Utpanna thayAthI bIhe nahIM. te 17 || vaLI uzna udaka tathA taoNdane bhegavanAra eTale uzna thakAM zItala na kare, kiMtu udaka chatAMja pAna kare; kRta ane cAritra dharmane viSe sthita munirAja eTale tatvane jANa la jAvaMta eTale asaMyame prava thake lajjA pAme, evA sAdhune paNa rAjAdika ne saMsarga asamAdhija thAya, tathA gatasya yathekata anuSThAnanA karanAra evA sAdhu paNa rAjAdikanA saMsI karI svAdhyAya dhyAna thakI cUke. te 18 che have upadeza AzrI kahe che, adhikaraNate kalaha tene karanAra e cAritrie vaLI pragaTa dArUNa eTale jIvane bhayanuM kAraNa evI bhASAne belanAra evA cAritriyAne ghaNe e je artha je makSa tenuM kAraNa je saMyama te haNe thAya, eTale ghaNA kALe upAjata je dukara tapa saMyama tene paNa kalaha karatAM Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (46) sUyagaDAMga sU bhASAMtara - bhAga 1 le. parepaghAtIyAM vacana bolatAM kSaya thAya, evuM jANIne zuM kare? te kahe che. je paMDita vivekI hoya te adhikAraNa che ke te svalpa paNa na kare, eTale paMDita alpa kedha paNa kare nahIM, te 19 che je cAritrio (zIdaka) eTale sacetapANI tene TALanAra tathA (apratijJa) eTale niyANa sarva thApi na kare. tathA (lava) eTale karma te thakI zakAto rahe. eTale karmabaMdhanuM kAraNa evuM je anuSThAna hoya te na kare, te sAdhune sAmAyaka eTale samatA lakSaNavaMta kahiye vaLI je sAdhu gRhasthasaMbaMdhI je bhAjana kAMsya pAtrAdIka tene viSe bhejana na kare tene sAmAyaka vata jANa | 20 | vaLI prakAra tara kahe che. jIvitavya AyuSya kALa paryAye karI chatAM vadhArI na zakAya, e rIte paMDita kahe che. to paNa bALa ajJAnI jana pApa karato dhaSTapaNuM kare evo bALa te pApakarma karI bharAya, saMsAramAM du:kha pAme evuM jANIne sAdhu je che, te mada na kare eTale pApe karI dhIThe na thAya,21 vaLI upadeza kahe che. pitAnA abhiprAye karI e prajA eTale leka je che te tevI tevI narakAdika gatine viSe paryatana kare, te kevI rIte? to ke, eka darzanI pitAnA abhiprAye karI gRhane viSe custa chatAM ajAdikanA vadhane paNa dharmanuM kAraNa kahe che. anya vaLI dhanya dhAnyAdika parigraha pRthvikAyano AraMbha ene paNa dharma kahe che; ityAdika prakAre e prajAlaka je che te mugdhajanaraMjana nimite kapaTa pradhAna aneka prakAranI kapaTakiyA kare, paraMtu zrI vItarAgane mArga samyaka prakAre na jANe tenuM kApaNa kahe che, kemake e loka je che, te ajJAne karI AvayA. viveka rahita che, mATe kheTA sAcAnI vyaktine jANatA nathI, Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 2 jI-udezA 2 jo. ( 17 ) evuM jANIne sAdhute vikaTeNa eTale pragaTa mAyArahita nimAya karme karI meAkSa tathA saMyamane viSe pravarte, eTale zubha dhyAne karI yukta hAya, (zItaUSNa) eTale anukUla ane pratikula upasarga te vacana, kAyA2e ane mana e trikaraNa zuddhe karI (ahiMyAsae) eTale parIsahu Ave thake dInapaNuM ANe nahIM. // 22 5 vaLI UpadezAMtara kahe che, gujae ke kutsita eTale mADA eve jene jaya tene pujaya kahiye, e jIgAra kahevAya che; kemake emAM ghaNA jaya thAya tA paNa niMdA karavA cAgya che mATe kuMjayache, te kevA ? teA ke, lakhya lakSapaNe khelatA (apara) eTale anya kAthI jItyA jAya nahI. evA jugArI jema (akSa) eTale pAsA teNe karI kuzala nipuNa evI rIte khelatA chatA te cAtara dAva grahaNa karIne khelatAM jIte teAte cAtarA dAvaja grahaNa kare, paNa ekanA dAva grahaNakare nahI, temaja traNanA dAva grahaNa na kare ane enA dAva paNa grahaNa na kare. // 3 // have e dRSTAMta sAdhu sAthe meLave che. jema jIgArane viSe jaya pAmavAneA abhilASI eka cAkAneA dAvaja grahaNa karI khIjA dvAvanA tyAga kare. e rIte e manuSya lAka mAhe chakkAyanA rakSapALa cAritriyeM haMsA che pradhAna jemAM, evA dharma je zrI vItarAge kahyA; evA anyadharma jagata mAMhe koi nathI te dharmane ahA ziSya ! tuM nisaMdehu thaine ekAMta hitakArI jANIne Adara e savAttama mArga che. te tUM grahaNa kara kAnI pere teA ke, te jugArIe grahaNa karelA cAkonA dAvanI pere. zeSa ekAdi kanA dAva chAMDI dIdhA, tema paMDita je che, te zeSa anerA je gRhastha, kuliMgI, dravyaliMgI evA dharma chAMDIne eka sarvajJApaSTi dharmane grahana kare. // 24 // vaLI anya upadeza kahe che, manuzyane jIvatAM ati durla Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 48 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 le. bha kahyA, evA zuM? to ke, grAma dharma te zabdAdika viSaya athavA maithuna sevana ItyAdikane grAmadharma kahie e rIte meM zrI vIrabhAvata pAsethI sAMbhaLyuM che, eTale zrI sudharma svAmi zrI jaMbusvAmI pratye kahe che. ke; gAmadharma je zabdAdika viSaya che te manuzyane ghaNuM durya zrI vItarAge kahyA che, evuM meM bhagavata pAsethI sAMbhaLyuM che, te rIte huM tujane kahuM chuM to have e grAmadharma AthI je viratine viSe sAvadhAna thayA te purUSa (kAzyapa gotrI) eTale zrI rUSabhadeva svAmi athavA zrI mahAvIrasvAmi emanA dharmanA anucArI jANavA, 25 / vaLI kahe che. je purUSa e pUrvata grAmadharmane viSe viratilakSaNa e je dharma tene Acare te dharma keNe kahyuM? te ke, moTA mahArUSI evA jJAnaputre kahyuM che. te evA dharmanA karanAra saMyama pALavAne uThayA, sAvadhAna thaA, tathA sabhya prakAre kumArga dezanAne parityAga karI ghaNuM sAvadhAna chatAM pravarte. te paraspara mAMhamAMhe dharma thakI DagatA prANIne vaLI dharmane viSe sAraMti eTale sthApe Ityartha: A 26 / have je rIte dharma sthApe te rIte kahe che, (praNAma) eTale sarva jIvane namADe evA praNAma te zabdAdika viSayarUpa pUrvalA bhagavyA bhega tene na citave, kemake tenuM citavavuM paNa mahuM anarthanuM kAraNa che, te e zabdAdika viSayane sevavAnuM zuM kahevuM ? tathA AgAmika kALe upajanAra je viSaya tene paNa na vAMche. tenI abhilASA na kare, tathA tene dUra karavA vAMche. to AtmAne je Upadhi eTale mAyA athavA aSTa prakAre tene pitAthakI dUra kare, tathA je duSTa mananA karanAra evA je zabdAdika viSaya tene viSe namyA nathI, athavA duSTa dharmanA karanAra evA je kutika tenAM Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 2 ja.-udeza 2 jo. ( 4 ) kahelAM je anuSTAna tenA karanAra yA nathI eTale tene vazIgata thayA nathI. te purUSarAga, dveSa, parityAgarUpa je samAdhi tarUpa dharmadhyAna tene (Ahiya) eTale AtmAne viSe vyavasthita jANe ethakI je anya che tene viSe samAdhi jANe nahIM, evuM jANIne viSayane chAMDe, // 27 // vaLI UpadezAMtara kahe che, cAritri je che, te gAcarIne viSe kathAnA karanAra na heAya eTale vikathA na kare. athavA virUddharUpa vaizunya vAttA, eTale sIyAdikanI kathA te paNa na kare. tathA prazna na kare athavA anerAyeM pUchyA thakI nimitAdika kahe nahI tathA artha kAMDAdika kathAnA vistAra na kare, kemake e zrI vItarAga devane je dharma tene sAtama jANIne vikathAdi na kare eTale samyaka dharma jANavAnuM ehIja phaLa che; je vikathA krikanA tyAga karavA ane samyaka prakAra kriyA karavI te bhAva dekhADe che, kIdhI che rUDI pare abhyAsIne sayAMnuSThAnarUpa kriyA jeNe eveA chatA uttama sAdhu te dehArdikane viSe paNa mamatva na kare. // 28 // tathA cAritrio hAya te mAyA ane lAbha na kare. tathA utkarSa eTale mAna tathA prakAza eTale krodha te paNa sAdhu na kare, te krodhAdikano parityAga mahAMtapurUSe kahyA tehija dharma ne viSe sAvadhAna thayA evA je mahAsatvavata purUSa teNe sayamAnuSTAna sevyuM te sAdhu jANavA. 5 29 5 sneha rahita tathA jJAna, darzana ane cAritre karI saMyukta ane susaMvavRta eTale saMvare sahita pravartatA tathA dharmanA adhi tathA upadhAna eTale tapa vizeSa tene viSe baLa vIryanA pheravanAra saMyama pALatA samAhita IMti eTale IMdri vA karI che, jeNe, evA chatA vicare kemake saMsAramAMhe bhamatA 4 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 le. nidhye Atmahita je che, te du:khe karI lazyamAna thAya che. sagA have e jIva kyAMye je nathI pAme te dekhADe che. je zrI vItarAge saMyamAnuSThAna kahyuM, te pUrve e jIve nizca thakI sAMbhaLyuM paNa nathI athavA te dharma kadApi rUDI rIte pALyuM paNa nathI maharSiye jJAta putra sAmAyikAdika ghaNuM durlabha che, e rIte kahyA te jJAtaputra je zrI mahAvIra jagatamAM sarvadazI teNe kahyuM. te 31 | evuM jANuM je karavuM te kahe che; ema pakta prakAre A bhahita durlabha jANIne tathA dharmane e mahAta AMtare eTale dharmanuM vizeSa jANIne jJAna, darzana, ane cAritra sahita ghaNA. evA haLavA kama leka te gurUne chede pravartatA eTale gurUpa draSTi yathakta saMyamane pALatA pApa thakI virata te maheTo jeno pravAha che evA saMsAra samudra thakI taryA. e rIte zrI tIrthakara gaNadhare kahyuM tibemi eTale pUrvavat 3ra che iti zrI vaitAli yAdhyanasya dvitiyo dezakaH samApta. have trIjo udvezo prAraMbhiye chIye. bIjA uddezAmAM caritra pAlavuM kahyuM te cAritra pALatAM kadAcita parisaha Aveto sahana karavA e bhAva kahe che, saMvaryA che mithyAtvAdika karma jeNe evA sAdhune je dukha bhegavatAM dehilA athavA tenAM kAraNa je aSTa prakAranA karma ane jJAnapaNe bAMdhyAM che, nikAcita karyA che te sattara prakAranA saMyame karI kSaNe kSaNe khUTe che; jema taLAvanuM pANuM suryanA kiraNe karI sarvadA kSaNe kSaNe khUTe che, tema cAritriyAnAM karma te tapa ane saMyame karI khUTe che tathA saMskRti AtmA te paMDita maraNa Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 2 ju.-udeze 3 je. (51) eTale janma, jarA, maraNa ane zekAdika chAMDIne mokSe pahece, athavA e rIte je paMDIta viveka saravaza che te kahe che. 1 che have je virati rUDA anuSThAnanA karanAra che, te tehija bhave mekSa jAya, te AzrI kahe che. je mahAsavaMta purUSa je kAmAthI purUSe vinaMtI karAya te kAraNa mATe vinnavaNa zabda strI kahie tene na seve, tathA rUDe AcAre karI saMtIrNa zabda - sAra thakI mukANuM sarakhA kahyuM te kAraNe ucuM evuM je mekSa tene joyuM vaLI jeNe kAma bhoga je che tene reganI pare dIThArA vaLI upadeza AzrI kahe che. jema vaNike agra eTale pradhAna evAM rata vastra bharAdika dezAMtara thakI, ANyA tene A manuSya loka mAhe rAjA athavA moTA vyavahAravaMta purUSa je hoya teja dhAraNa kare che eTale pahere che e prakAre pradhAna rakatulya evA je pAMca mahAvrata, ane chaThThA rAtrI bhojana viramaNa sahita che vratane AcAryA ApyA tene sAdhuja dhAraNa kare ane sArI rIte pALe, 3 je A jagatane viSe sukhazilIyA traNa gArava karI (adayu55) eTale sahita tathA kAmAgane viSe mUchita te kRpaNa eTale dIna, kAyara sarakhA dhIThA eTale alpaSe amAre nirmala saMyama zI rIte malina thaze? evI rIte dhRSTapaNe karanAra je hoya te zrI vitarAgane kahyuM e je samAdhine mArga tene na jANe che ke vaLI upadezAMtara kahe che, jema vyAdha eTale AheDI te mRgAdika pazune trAsa deto chato te mRgAdika abale bala rahita thAya, kyAe jaI zake nahIM. athavA gADAne vAhaka eTale sAghaDIo teNe jema viSama mArgane viSe baLadane parANe preraNA karI kheDa chata baLa rahita thAya. pachI te baLadane mara Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( para ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga 1 lA. NAMta sudhI jo kachu Ape te paNa alpa sAmarthyapaNAne lIdhe cAlI na zake. nirmULapaNAthI tehIja kADhavamAM viSama mArge mRtA rahe. // 5 // have e draSTAMta purUSa sAthe meLave che, e pAkta nyAye zabdArdika viSaya tenI gaveSaNA eTale prArthanA tene viSe nipuNa Asakta hatA te purUSa sidAya paraMtu kAmabhAgane chAMDI na zake; kAmabhogarUpa kamane viSe khuTA evA chatA Aja athavA kAle e kAmabhoganA saMbaMdha chAMDIza, ema citave; paNa nirbaLa baLadanI pare chAMDI na zake ema jANI saMvega ANIne kAmi purUSe kAmabhoga vAMchavA nahI vaLI te kAmabhogane lAdhA thakA paNa aNulAdhA eTale aNapAmyA sarakhA kare. ekAeka nimitte ajyA chatA jaMbusvAmi tathA vesvAmine pere nispRhI thAya. !! fu have zA vAste kAmabhoganA tyAga karavA te kahe che, pachI maraNa kALe bhavAMtarane viSe e kAmabhAganI sevAye karI asAdhupaNA thakI durgati gamana rUpa thAya. evuM jANI peAtAne AtmA viSayanA saMga thakI dUra kare tathA pAtAnA AtmAne zIkhave ke, re jIva asAdhu karmane pramANe tuM durgatiyeM gayA zake| du:khI thaiza tathA atyaMta a sAdhu karmane pramANe zaiAca karIza he jIva! tujane pAdhie pIDayA thakA gADhA AkarA zabda karIza, tathA ghaNA vilApa karIza. he mAya ? huM maruM chuM A vakhata mane rAkhanAra koI nathI tyAdika ane AkraMda karIza evuM kahIne AtmAne zIkhAmaNa Ape. / 7 / / vaLI A saMsAramAMhe dhanyadhAnyAdika padArtha tA dUra rahyA, paNa ekaluM jIvitapaNaja dekhA te evuM tA azAtvanuM che ke,. kSaNe kSaNe vinAza zIla che, kAThaka tA tarUNapaNeja vinAza Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 2 udeza 3 je. (53) pAme cAlatA samayamAM ghaNuM to ze varSanuM AyuSya che, te paNa cheDe traTe che je mATe te AyuSya sAgarepamanI apekSAye to meSonmeSa prAye itva eTale a5 varSa sarakhuM thAya, evuM jANIne re. jIva! buje ke, evI rIte AyuSyane bhareze chatA paNa ekeka purUSa yuddha chatA kAmaga viSe mUrati rahe che? te narakAdika pIDAne pAme che ! 8 che valI je A manuSya loka mAhe mahAmahAkAlata purUSa AraMbha hIMsAdika sAvadhAnuSThAnane viSe nizrata eTale Asakta che te purUSa AtmAne daMDanAra tathA ekaMta jIvanA prANane lUsanAra athavA sad anuSThAnane lUsanAra, evA purUSa pApaloka eTale je gatimAM pApa karmanA karanAra jAya, te gatimAM jaze kaba hune cirakALa sudhI narakAdikanA du:kha pAmaze. yadyapi te ajJAna kaSTane prabhAve kadAcit devagati pAme topaNa asuragati eTale kilbiIyAdikanI gati pAme che le che vaLI kahe che sarvajJa ema kahyuM che ke, tuTayuM AyuSya saMdhAya nahIM te paNa bALa ajJAnI leka te nivekIpaNe dhaSTapaNuM kare che, te kahe che, keI eka paMDite dharmane viSe prAchatAM te niravivekI purUSa ema kahe ke amArA pratyutpanna je vartamAna sukha tenI sAtheja amAre kAve che, koNa jANe paraloka che kiMvA nathI paralokane keNa dekhI Avyo cheje dekhIne paralekathI Avyo te amane kahete mAnya karIye ItyAdika dhRSTapaNAnI vAta kare che. 10 - have evuM dhRSTapaNuM kare tene upadeza kahe che, ahe aMdha sarakhA purU? traNa bhuvanane dekhanAra e sarvajJa je zrI vItarAgadeva tene kahela je zrI siddhAMta tene sadahe, tuM kevuM che? te ke, adha jJAna draSTI rahita evA je che, temanA darzanane viSe prava Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 14 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 lo. tainahAra che mATe tene belAviye che ke aho ! tuM zrI vItarAga paramAtmAne bhASya je siddhAMta tenA upara saradhA karIne tene grahaNa kare ane A lekanAM sukha TALIne paraloka upara koNa bharaze rAkhe, paraleka te nathI ItyAdika je tuM bole che te tahArU bAlavuM ayogya che; kemake vartamAnakALa TALIne atIta anAgata nahIM mAnIza te pitA mAtAdika putra pitrAdika e paNa nathI, ema paNa kahevuM paDaze paraMtu evI rItanA tAharA bolAvA thakI ema jANIe cheye ke sUrNapaNe tuM nirUddha darzane che, eTale sarvadA jJAnadraSTI hita che; mohanI karma karI athavA jJAnAvaraNAdika karma karI tAhAre darzana rUMdhAyuM che te mATe tuM jena mArga sadahato nathI, mATe e tAre mata mUkIne sutranA satya mArganI sarrahanA kara. 11 che vaLI upadeza kahe che evA vacanane bolanAra du:khI chete vAraMvAra meha pAme eTale vaLI tehane ja samAcare je thakI saMsAramAMhe anato kALa paribhramaNa kare. evuM jANI meha mukIne je saMyamane viSe pravarte te uttama purUSa jANa, te Atma lAghA stutI leka pUjA tathA vastrAdika lAbhanA utkarSane na vAMche, eTale e sarvane tyAga kare te ema karato jJAnAdika sahita thake saMjate sarve prANI mAtrane potAnA AtmA tulya karI dekhe, e rIte dayApALe, e 12 che vaLI upadezAMtara kahe che. prahAvAsane viSe vasate evo manuSya te paNa anukame dharma sAMbhaLI, zrAvakanA vadikane aMgIkAra karI, jIvone vize samyaka prakAre yatna karato, te sarvatra samatA pariNAme vartato e rIte gRhastha dharmane pALato thake paNa devalokamAM jAya, te pachI yAti dharma pALanArAne to kaheja zuM? 13 . . Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana ra ju.udeza 3 je. (55) vaLI kahe che te zrI vItarAganI AjJApUrvaka dharma sAMbhaLIne ne tenA Agamane viSe jema kahyuM che, tema satya saMyamane viSe upakrama eTale udyama kare, sarvatra machara rahita evo thake sAdhu te sAdhu karI vati zuddha eTale betAlIza doSa rahita e AhAra lIye, je 14 che vaLI upadeza kahe che te sAdhu sarva heya upAdeya vastune jANane sarvakta saMvara rUpa mArgane AdhiniSTatuM eTale Azreye vaLI dharmathI thako upadhyAna eTale tapane viSe virya pherave eTale temAM baLavaMta thAya paNa temAM virya gopave nahI vaLI mana, vacana ane kAyA gumIe guma ane zubha jege yukta thavAne sarvakALa pitAne viSe ane parane viSe yatna kare te sAdhu paramAyata je mekSa teno artha jANa che 15 mAM na kanakAdika tathA pazu catuSyapadAdika ane jJAtine svajana mAtApitAdika tenuM je bALa ajJAnI hoya te saNakArI mAne kevI rIte ke e je vistAdaka che te mAhArA che. huM enI 2kSA karanAra chuM paNa ema na jANe je e dhanAdika je che te regAdaka upane thake athavA durgatimAM paDatAM thakAM mane trANasaraNa nAte eTale nathI thavAnA che 16 vaLI upadeza kahI dekhADe che. paryApAjata asAtA vedanIya karmanA udaya thakI du:kha prApta thayA chatAM te du:kha ekaleja jIva anubhave che. paNa jJAti, svajana athavA dravya te du:kha thakI mUkAvI zakatA nathI athavA maraNa Avechate paNa ekaleja du:kha bhogave tathA bhavAMtarane viSe paNa ekaleja du:kha bhogave tathA gati A gati paNa ekalAne ja hoya, paraMtu te vakhate dhanAdika je che te kei saraNuM na thAya, vivekI piDita jana evI rIte jANatA thakA keinuM saraNa karI mAne nahIM, paNa Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 16 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 lo. saMsAra mAMhe sarva jIva potAnA karelA kAma karI ekedriyAdikanI avasthAe karyA chatAM avyaktA saMjJAye aspaSTa zilAdika du:khe karI du:khIyA chatAM evA prANIo te caturgItike rUpa saMsAra mAMhe ahaTTa ghaTIne nyAye paribhramaNa kare che, teja nIne viSe bhayAkula bihatA thakA tathA zaTha eTale ajJAnI chatA vaLIvaLI jAI eTale jAti ane jarA tathA ma2Ne karI pIkyA thakA rahe che. te 18 che ahIja Arya kSetra sukamAla janma jinadharmanI prAma, e kSaNa eTale avasara jANI yathocita dharma karo bodha bIja pAmavuM sulabha nathI, e rIte kahyuM che. evuM jANI dharma aNu karavA thakI pharI pharI bodhi durlabha che. e rIte jJAna darzana karI sahita sAdhu jANe tathA udaya AvyA parisahane ahiyAze. e vacana zrI AdinAtha bhagavAne prakAza tathA e rIteja zeSa bIjA tIrthakara paNa prakAze che. je 19 have sarvajJa potAnA ziSyane bolAvI kahe che ke, ahe bhikSu? eTale yatio pUrve je tIrthakara thayA. tathA AgAmika kALe je thaze te kevA thaze to ke suvrata eTale pradhAna vratadhArI teNe e sarva guNa je pAchaLa kahyA te athavA AgaLa kaheze te kahyA che paraMtu te tIrthakarane mate bheda nathI kAzyapa te zrI AdIzvara tathA vardhamAna svAmI tenA dharmanA anucAri je che te emaja kahe che ke jJAna, darzana ane cAritra hija mokSa mArga che. je 20 che have te guNa kahe che. mana, vacana, ane kAyA karaNa karAvaNa anamedane karI jIvanA prANa haze nahIM. e prathama mahAvrata ema upalakSaNa thakI zeSa mahAvRta paNa jANavA teNe karI AtmAne hetu tathA niyANuM rahita iMdriyone saMvare karI Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 3 juM-udezo 1 le. (57) saMvRti thakA evA AcAre pravartatA AgaLa anaMtA chava siddhi pAmyA vaLI sAMprata eTale vartamAna kALe siddha thAya che. ane avara AgAmika kALe, aneka siddha thaze. te 21 che e rIte zrI AdIzvara bhagavAne pitAnA putra AzrI udezIne mekSa mArgano udeze kahyuM te bhagavata kevA che! to ke nirUpama jJAna ane nirUpama darzana eTale samyaka jJAna darzana nanA dharanAra che. tathA kathaMcita jJAna darzananA AdhAra che e rIte arihata jJAtaputra zrI vaddhamAna svAmI bhagavaMta teNe vizALA nagarIne viSe e mArga ane kahyuM e rIte paMcama gaNadhara zrI sudharma svAmI buprabhuti potAnA zibene kahe che ke ahe zi ! jema zrIvartamAna svAmI pAsethI ame sAMbhaLyuM che, te rIte tamane kahuchuM. rara itizrI sutrakRtAMge prathama zrutaskaMdhe zrIdvitiya vaitAlIyAdhyayana a bIjU adhyayana kahyu have anaMtara trIjo dhyayana pAmI che. ene e sabaMdha che ke, pAchaluM adhyayane svasamaya 5rasamayanI prarUpaNuM kahI mATe parasamayanA doSa ane svasamayanA guNa jANIne svasamayane viSe pravarta; tene vize pravartatAM thatAM je anukUla ane pratikUla upasarga upaje te sahana karavA e adhikAra AvyuM je adhyayana te prAraMbhiye che. ke eka bALa manuSya saMgrAmane viSe pitAne zuravIra karI mAne je A jagata mAMhe mAharA samAna subhaTa keI nathI, paraMtu jyAM sudhI te saMgrAmane viSe pitAne 5nAra keIna dekhe tyAM sudhI jANavuM Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 18 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.bhAga 1 le. kAnI pare! jema zizupALa rAjA peAtAnI AtmAne zUravIra mAnatA hatA paraMtu saMgrAmane viSe dRDhadhamI tathA mahArathI evA nArAyaNane jatA dekhI, kSeAbha pAmI, machAMDIne nirmada thayA / 1 / / sAMprata sAmAnyapade dRSTAMta kahe che, koI eka peAtAne viSe zUravIra paNuM mAnatA, saMgrAmane mastake agresara paNe AvyA; evA te saMgrAmane viSe upasthita eTale prApta thaye zake tyAM paradalane subhaTe sarvajanane vyAkuLa cIta karyA che; te sagrAma evA varte cheke, jA mAtA putrane na jANe; eTale mAtAne keDe rahyA bALaka paDatA jANe nahIM, evA saMgrAmane viSe je AgaLe jIpaNa hAra purUSA teNe zasrAdike karI chedyA zake!, hata prahata kIdhA chatA, kAyapaNe bhaMga pAme, // 2 // have e draSTAMta sAdhu sAthe meLave che, ema pUrvokta subhaTanI pere zIzupAlavat nava dIkSita ziSya paNa pAsahune aNa pharasyA thakA ema kaheke, dIkSA pALavAmAM zuM durlabha che ? eTale dIkSAnA mArga sulabhaja che, evA te bhikSAcaryAne viSe akAya, eTale ajANa, anerA AcArane vIze nipuNa thakA nava dIkSita che, te vacana mAtre karI peAtAnA viSe zUra paNAnA mAnanAra te jyAM lage saMyamane seve nahIM tyAM lage evuM kahe ke, " e saMyamamAM zuM duSkara paNuM che ? " paraMtu je vAre saMyama Adare, te vAre pAMresahanA udaya Ave thake sadAya. 5 35 have saMyamanuM duSkarapaNuM dekhADe che, tyAM ekAda kALe (hemaMta rUtu) poSa ane mAgha mAsamAM sarvAge pAThAMtare vAyarA sahita zIta kze te vAre maMda buddhi bhArI karma jIva kAyara thakA, cAritrane viSe sadAya eTale dInapaNuM pAme, kAnI pere ? tA ke, jema rAjya hINa kSetrI sidAya tenI pare te sAdhu paNa jANI Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 3 .udeza 1 le. ( 5 ) le. e ja have uSNaparisaha kahe che. grISmakaLe STAdika mAsane upaje uSNu A tApa, teNe karI pharo eTale vyAkhyo chad, vimana eTale AmaNa damaNe thaye thake atyaMta tRSAye karI parAbhava pAmyo te vAre tyAM paNa maMda bApaDa kAyara sidAya bhaMga pAme, jema mAchaluM (adakamAM) eTale pANInA viyegathI sidAya tema satva rahita cAritra saMyama thakI bhraSTa thAya. jema mAchalAM jIvitavya thakI bhraSTa thAya tenI pere jANI levuM. pa . have yAcanA parisaha kahe che. sarva kALa zilimAtra paNa sAdhune dIdho ane eSaNiya levo e mahadu:kha che (yAcanA) eTale mAgavuM te apAra durlabha che. temAM je kAyara hoya te sidAya, have pAchale artha Akeza parisaha kahe che pAmara leka heya te sAdhune ema kahe ke, e bApaDA pUrva Acarita karma karI Ata thakA pUrvakRta karmanAM phaLa anubhave che, athavA e bApaDA malamalina zarIra du:khAdika vedanA grasita daridrI karasaNAdika kArya karavA asamartha mATe udvega pAmyA thakA yati thayA che. e putra kalatrAdike karI mUkAyelA, daurbhagI thakA parivAra chAMDI pravaryA AdarI rahe che. te 6 che evA pakta Akeza saMbaMdha je zabda tene sahana karavAne asamartha grAmane viSe athavA nagarane viSe tyAM evA Akeza upane thake te maMda ajJAnI cAritrio sadAya che, konI pare sidAya che? te kahe che. jema bIkaNa manuSya saMgrAmane viSe zava dekhI sidAIne bhAgI jAya, tenI pere te maMda cAritriye cAritrathI bhaMga pAme che. 7 che have vadha parisaha kahe che. eka kaI eka bhUsaka dhAnAdika, Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. te bhikSAe bhamate bhukhe e je sAdhu tene dekhI te dhAnAdika DaMkha mAre valure tyAM dhAnAdike khAdho chato ajJAnI sidAya eTale dIna thAya, konI pare, te ke jema, amane sparza karI prANI eTale jIva pitAnuM zarIra saMkece tema maMda cAritrie paNa potAnuM gAtra saMkece, e 8 vaLI jhAmina lekanuM vacana parisaha kahe che, api saMbhavanAmeM koI eka dharmanA ajANa sAdhunA kevI sAdhunI sAthe zatru bhAve pahoMtA thakA evuM kaThera vitha sAdhu prate bhAse, eTale bele. zuM bele? to ke e bApaDA, pAchalA bhavane karelAM karmanAM phaLa bhogave che. je e yati te ema A vikAye jIve che. eTale para gharanI bhikSA mAge che, tathA aMta prAMta AhAranA lenArA che. eNe pale bhave kAMI dIdhuM nathI. kAMi lAdhu nathI, tethI mastaka muMDa thai bIbhatsa rUpe sarva bhaMga thakI vaMcyA evA e bApaDA du:khI thakA, jIve che. je 9 che tathA vaLI ehaja pArasaha kahe che. api saMbhavanA, eka koI anArya evAM vacana bele ke, e nAgA sarvakALa parapaDanA esIALA adhama dugacchAnA sthAnaka muMDItakeza, khAjI karI emanA zarIra viNaThA che aMgajenA, evA pAmara tathA mela prasveda thakI kharaDyA che sarvakALa (asamAdhio)eTale azabhanika dekhanArAne asamAdhinA upajAvanAra che. 10 have je sAdhune evAM durvacana bele, tene vipAka dekhADe che. e pUrvalI rIte ke eka puNya rahita chava, (vipratipanna) eTale sAdhu mArganA dveSI pote ajANa chatAM tuM zabda thakI anya vivekI purUSanAM vacana aNa mAnatAM evA chava aMdhakAra gati thakI pharI AkarI aMdhakAra gatie jAya, te ajJAnI kevA che? te ke, mithyAtva darzana karI DhAMkyA AvaryA mArgane Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 3 ju.-udeza 1 le. ( 11 ). seve che. je 11 che. ' have daMsa masakAdika parisaha kahe che. (siMdhu tAmralipta) kekaNAdika dezane viSe prArthe daMsa mathakAdika adhika hoya che. te dezane viSe kehavAra sAdhu gaye thako, daMza mazakAdika pharase tethI daMzamasakAdike pIDA tathA acana bhAva che, mATe tRNAdikane viSe saMthAra kare, tethI te tRNAdikanA sparza sahana karavAne azaktivaMta chatAM, kei eka kAyara ema ciMtavana kare ke evuM duSkara anuSThAna paralokane arthe kari che ane te paraloka to ame dIThuM nathI. je mATe evA kalezathI maraNato pratyakSa dekhAya che. je avasya maraNa pAmIzuM mATe, evA kalezathI saryuM. 12 che tathA vaLI kezanA loce saMtApA tathA brahmacartha thakI bhAgyA eTale locanI pIDA upanI thakI kAmavikAranA dIpavA thakI tyAM maMda ajJAnI bApaDA diAya saMyama thakI bhraSTa thAya te kenI pare ? to ke jema (ketana) eTale matsa baMdhana tene viSe praveza karavA thakI mAchaluM jIvitavya thakI cUke che. tenI pere te bApaDA saMyama thakI cUke che. je 13 che AmA je thakI daMDAya e jeno AcAra eTale anuna che. tathA mithyAdarzana saMsthita eTale miththA darzane bhAvita jenuM citta che, tathA rAgadaSe vyAkuLa evA kei eka anArya purUSe te cAritravata sAdhune krIDAthe karI kadarthanA kare che 14 . vaLI kei eka anArya, deza parvata vicAratA je sAdhu te sAdhune ema kahe ke, e herU che, ( cAra che) bhikSaNa zIla ema kahI te suvrata je aNagAra tene rAzI pramukhe karI, sAdhune bAMdhe evA bALa ajJAnI tathA kaSAyanA vacane karI ni, bharjana kare che 15 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~~ ~ ~~~~~~~~ ( 12 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. ~~~~~ ~ tyAM anArya purUSe sAdhune daMDa karI tathA muSTi karI ane thavA phale karI ho chato evA du:khane te bALa ajJAnI aNu sahete thake jJAtI, gatrine saMbhAre ke, mAhAre saMbadhi gotrI je ke ahiyAM heta te e mane evI kadarthanA na karata; evI ciMtavanA kare jema strI rIsANI thakI, potAnA gharamAMthI nIkaLI: rastAmAM tene cAra lokoe grahaNa karI chatI pitAnA saMbaMdhionuM smaraNa kare, pazcAtApa kare, tenI pare jANI levuM, e 16 - have upasaMhAra karatA kahe che. e je pUrve dasamakAdikanA parisaha kahyA te zrI sudharma svAmI jaMbu pramukha ziSyane belAvI kahe che ke, ziSya! je parizaha kahyA te saMpurNa pratye pharaze pharazA je kara ahiyAsatA durlabha che evA parisahane aNa sehetA evA je kilIba asamartha paravaze eTale karmanA vaze paDayA thakA vaLI gRhavAze gayA. kenIpare ? te ke, jema hati saMgrAmane mAthuM, mastake zarajAle vize thake tyAMthI nAzI pAchA phare tema kAyara sAdhu cAritra thakI pAchA phare ti bemane artha pUrvavat jANa che 17 iti tRtiyA'dhyayanasya prathamAdezaka samApta. // atha dvitIyo dezakasya prAraMbhaH pehelA uddezAmA pratikUla upasarganA kAraNa kahyA. have bIjA uddezAmAM anukUla upasarganA kAraNa kahe che. atha have e sUkSma, eTale citane vikAra upajAvanAra evA aMtaraMga pratikUla upasarganA kAraNa paNa bAdara eTale Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 3 ja.--uddezA 2 jo. ( 63 ) pragaTa dekhAya nahIM tevA zarIrane vikAra karanAra upasarga na jANavA evA mAtApitAdikanA sabaMdha, te sabaMdhI je cAritriyAne durladhanIya upasarga che teja upasarga kahe che je upasarga Ave ke koI eka kAyara cAritrio sadAya te peAtAnA AtmAye saMyamanA nirvAha karI zake nahIM. / 1 / / koI eka jJAtilA sAdhune dekhIne sAdhune vIMTIne rUdana kare eTale vilApa kare ane ema kaheke amhe tArUM bALapaNa cakI pAlaNa pASaNa karyuM, te ahe tArA tAta eTale pitA yeM, mATe evuM jANyuM je amArI vRddhAvasthAmAM; tu paNa amArUM peASaNa karIza, te mATe he putra! tuM amArUM pANa kara, tathA te sAdhunA putrAdika hoya te ema kahe ke, ahe ! tAta ahA pItA tame amane zA kAraNe chAMDA che. ? ! r // vaLI kahe che ahA tAta ! tAharA je pitA che te (the) eTale DAkarA che arthAta vRddha che; tathA behena te nhAnI che, e pratyakSa dekhAya che, tathA hai tAta tAharA sagAbhAI te eka mAtAnA jaNyA evA saheAdara eka udaranA upajyA, snehanA pAtra, tene kema chAMDIza! te kANuM mATe tuM amane kAM chAMDe che. // 3 // tathA mAtA ane pitA tene pASANa kara e rIte paraleAkanI siddhI thaze tathA huM tAta A lokane viSe paNa nizcaya thakI evA AcAra che ke je saMsAra mAMhe peAtAnA mAtApitAnuM pAlaNa pASaNa kare, teja zreSTha manuSya kahevAya che. (yate gurUvAyatra pUtiSThita vacanAt ) // 4 // e rIte pradhAna tathA uttarAttara madhura jene AlApa che eTale narama vacananA khelanArA evA ke aheA tAta ! tamArA putra nhAnA che, tathA tamArI bhAryA te niyana paraNelI che ne Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (64) sUyagaDAMga sU bhASAMtara-bhAga 1 lo. laghuvaya vALI che, mATe rakhe te anyajana pAse jaze te ApaNA kIne te kalaMka lagADaze, 5 | mATe aho tAta ! tame AvI gharamAM rahe ane tyAM rahyA thakI kAMI paNa kArya karazemAM navA kArya upane thake amahe tamane sahAI thaIzuM, te mATe ekavAra gRhakAryathI tame bhAgo che paratuM bIjI vakhata he tAta athavA he putra tame juo ke ame sakhAI chatA joie je tamAre zuM bigADa thAya che, te mATe cAle pitAne ghera jaie, eTaluM amArU vacana mAnya kare che 6 che te mATe ahA tAta ekavAra ghera jaIne vaLI pharI AvIne yati thAje eTaluM kIdhA thakI azramaNa paNa na thAya; je tame gRha vyApAranI IcchA rahita pitAnuM mana mAnyuM anuSThAna karaze to tamane koNa vAravAne samartha che; athavA vRddhA vyasthA viSayAbhilASa niti ke saMyamAnuSThAnane vISe parAkrama karaje, kemake te vakhata dharma karavAne yogya che; te vAre tamane koI paNa vAravA samartha thaze nahI. e 7 che vaLI ahe tAta je kAMI tamArA upara (rUNa) eTale leNuM hatuM te paNa ame sarve devuM samuM kIdhuM eTale, mAganArAonuM sarve leNuM cukAvI dIdhuM che, tathA je vyavahArane kArya athavA anya ke bhege pagane arthe suvarNa rUpAdika khapamAM lAgaze te paNa sarve ame tamane ApIzuM che 8 e rIte vacane karI, te sarve putrAdika rUDI rIte zIkhave karUNAkAre evA vacane pite te putrAdika dIna paNAne bhAve - hacyA chatAM, ema pakta rIte kahe, tethI te jJAti gotrI je putrAdika tena saMge karI, bAMdhe chato te vAre te alpa satvakAvara sAdhu, temanA vacane mehIta thaye chata AgAra bhaNI dhyAve, eTale gharavAsa mAMDIne saMyamane chAMDe, e 9 che Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 3 jI-udeza ra je. (65) ------------------------ pachI jema vanane viSe utpanna thayuM evuM je vRkSa te velaDIe teNe karI badhAya, eTale velaDIye karI vIMTAva, tema jAti svajanAdika je che te sAdhune asamAdhie karI bAMdhI lIye saMyama thakI bhraSTa kare ityartha, . 10 || pachI te jJAti gotrInI saMgate karI vividha prakAre baMdhANe thake paravaza thaye, eTale temanA anula vacane karI manane viSe iti upajI teNe karI badhANe jema navA grahaNa karelA hastine je, IkSakhaMDAdikane AhAra karAviye te navA baMdhane karI baMdhAya athavA madhura vacane karI upacAriye te vAre te baMdhanana aMgIkAra kare tema ahIM paNa e draSTAMte te jJAti netri je putrAdika che te nava prasta gAyanI pere, jema te gAya potAnA bALaka thakI dUra na jAya, tema te putrAdika te sAdhune vyAmohamAM pADavAne arthe pachavADe lAgyAja pharatA rahe che 11 che have saMgane doSa kahe che, e pUrvokta mAtA pitA putrAdikane je saMgama che. te manuSyane pAtALa, samudranI pere taratAM dustara jANa je saMgamane viSe manuSya (klIba) asamartha chatAM kaleza pAme che. te kevA chatAM lezapAme che, te ke jJAti svajanane saMge zraddhA mUchita chatAM saMsAramAMhe phleza pAme che. te 12 | te mATe je sAdhu hoya te jJAtI janAdikanA samAgamane za parijJA karI saMsAranuM kAraNa jANIne pratyAkhyAna 5rijJAe parihare kemake, e samasta samAgama je che te mahAzrava mahetA kAmanA sthAnake jANavA, te kAraNa mATe anukUla upasI Ave thake paNa, asaMyame jIvitavya vAMche nahIM, eTale gRhasthAvAsanI vAMchA sAdhu kare nahIM; zuM karIne to ke, anuttara eTale pradhAna e zrIjinadharma tene sAMbhaLIne asaMyama vAMche Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara- bhAga 1 le. 11-- nahIM ! 13 II ' artha eTale have athavA pAThAMtare aho iti vismaye e pratyakSa samasta jana prasiddha che evA Avarta eTale jema nadIne viSe pANInA Avarta hoya, tema ahIM utkRSTa mohinIyanA udaya thakI utpanna thayAM je viSayAbhilASarUpa Avarta, te jIvane saMsAramAMhe buDavAnA sthAnaka jANavA. e kAzyapagotrI zrI vartamAna svAmI teNe praveditA eTale kahyA che, je thakI paMDita tatvanA jANa te dUra thAya che; ane abuddha eTale ajJAnI leka te je A vartane viSe sadAya bhramamAM paDIne buDe che. 14 have te Avarta kahe che, rAjAnA rAjA je cakravarti pramukha tathA rAjAnA (amAtya) maMtrIzvara pramukha tathA brAhmaNa te purohita pramukha athavA kSatrite iphphAka kula pramukha vaMzane viSe utpanna thayelA evA purUSe te sAdhune AcAre pravartatA evA sAdhuone bhoge karI brahmada jema citta sAdhune nimaMtraNa karyuM tenI pere nimaMtraNa kare che 1pa che have je rIte bhAge karI nimaMtre te dekhADe che. hastI gheDA ratha pAlakhI pramukha, eTale karI nimaMtraNa kare bheLave udyAnAdikane viSe kIDAdika hetuo gamana karavAne artha, tathA anya idrine anUkuLa evA viSaya sukhane arthe nimaMtraNa kare ane kahe ke A pratyakSa slAghanIya bhoga te tame bhega; ahe maharSi ! eTale prakAre karIne ame tamene pUjIe che. 16 vaLI vastra te cIna dezanA upannA ane gaMdha te kapUrAdika tathA AbhUSaNa te neyurAdika tathA strI te nava vinA ane sayana te paryakAlikAdika ityAdika e pratyakSa bhAga - go; aho AyuSyana! sAdhu eTale prakAre karI ame tamane pachae chIe17 che Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 3 ju.-udeza ra je. (67) ahe sAdhu! je tame pUrve mahAvratAdika rUpa niyama A che; te bhikSune bhAve saMyamane avasare Acaryo che, te he suvrati te (AgAra) gRhasthAvAse vasatA paNa saghaLe temaja che sukRta athavA duSkata je karavAM tene nAza nathI, te 18 | ghaNe kALa saMyamAnuSThAne karI vicaratA temane hamaNAM doSanI prApti kayAMthI thaze ? eTalA divasa sudhI ghaNuM vrata pALyA che; ItyAdika bhega gya padArtho karI te sAdhune nimaMtraNa kare te upara draSTAMta kahe che, jema nIvAra eTale ghahinA kaNa teNe karI sUyarane (keTa) baMdhamAM pADetema cAritriyAne saMyama thakI bhraSTa karI saMsAra rUpa pAsa baMdhanamAM nAkhe, // 19 . saMyamane viSe vAraMvAra preryA chatAM paNa cAritriyA sAdhunI samAcArIne viSe asamartha sayamarUpa bhArane nivAha karavAne azakata chatAM te mukti paMthane viSe kaI eka maMda ajJAnI kAyara cAritrio heyate sadAya eTale sItala vihArI thAya. te upara draSTAMta kahe che. jema mArgane viSe uce sthAnake Ave ke durbaLa baLadiyA gADalAne bhAre paDayA thakA sadAya gAbaDa, nAkhI nIce paDe tema sAdhu mada cAritrie mahAvratane bhAra nAMkhI saMsAramAhe paDe che .... e rIte saMyamane nirvAha karavA azakta, tathA bAhya vyaMtara tape karIne pIyA chatA te saMyamane viSe, keeka maMda ajJAnI sadAya; konI pere toke, jema udyAna eTale urvasthala bhumIne mastake Ave te vAre gharaDo Deko vRSabha sadAya, ane bhAranI pIDAye pIDo thake te tarUNa baLada paNa sIdAyato (jaragava) eTale Dekare baLada sadAya temAM kevuM jazuM. mArA e pakta rIte kAma bhegAdike karI nimaMtraNa laIne te kAma bhegane viSe machata chatA tathA strIne viSe vRddha eTale a Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga 1 lai. tyaMta Asakta chatA tathA kAmabhogane viSe (agrupapanna) eTale tene viSe rAgI hoya tene vivekI purUSe cAyaNA karI chata te cAyaNA sahana karI zake nahIM evA maMda cAritriyA, te saMyama chAMDIne bhAgyAthakA, pharI ghAsa aMgIkAra kare. tibeminA artha pUrvavata. // 22 // itIzrI uvasagAparinAviti oddeSaH samAptaH 09/03 ed trIjA adhyayanano trIjo uddezo prAraMbhiyaMcheyeM. jema saMgrAmanA kALa Ave te, kAieka bIkaNA purUSa pAchA jIe, eTale khIka manuSya saMgrAmane kALe prathamathIja pratikAra kAraNa durga. pracchanna sthAnaka nAsavAne arthe jue; te sthAnaka dekhADe che, valayAkAre udaka rahita evI gatAte durgama hAya athavA jemAM pesatAM, tathA nIkaLatAM gahana hAya, eTale vRkSe karI vyAsa hAya ane pracchanna evA je giri guphArdika tenuM avalokana nAsavAne arthe kare tenuM kAraNa manamAM AvI rIte ciMtave je, kANa jANe evA saMgrAmane viSe kAnA jya parAjya thaze, kArya siddha daivAyata che, gheADA hoya te dhaNAne paNa jItI zake che. // 1 // muharta jovAmAM koi eka muttu apara anya muhUrta kALa vizeSa lakSaNa tevuM hoya tyAM evA prastAva Ave ke, jyAM jIvane jyapaNuM thAya athavA parAjyapaNuM paNa thAya, te vAre nAsI jaite, e sthAnako te chupI rethAne kAma Avaze evA svarUpe parAjyane avasare kadAcita saMgrAmathakI nAsIne pAchA AvavuM paDe te vAre zI gati thAya ? te mATe bIkaNa muzaDha te nAsavAnuM sthAnaka prathamathIja manamAM ciMtavI rAkhe. // 5 // Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 3 ju-udeze 3 je. ( 8 ) have e puvokta draSTAMta, kAyara sAdhu sAthe melavie che. e rIte kei eka zramaNa pravajita alpa satvanA dhaNI te pitAne viSe abalapaNuM eTale saMyama rUpa bhAra vahevAne jAva jIva sudhI potAne viSe asamarthapaNuM jANIne anAgata eTale AgAmika kALane bhaya dekhIne, eTale AgaLa vRddhAvasthAe tathA lAnAvasthA tathA dubhakSane viSe mane zuM traNa zaraNa thaze evI kalpanA karIne TherAva kare ke mane vyAkarNa, tiSya vidyakAdika traNa zaraNa thaze mATe tevA zA bhaNe, 3 keNa jANe mujane kevA kAraNathakI saMyamane bhUMsa thaze. sI thakI thaze kiMvA udaka, eTale sacitta pANInA paribhega thakI thaze, kemake karmanI vicitra gati che prakalpita pUrve pArjita dravya nathI je te samaya mane kAma Ave; to te vakhate keie amane puchayAthakA vyAkarNadika kahIzuM e rIte ciMtavana karI jotiSAdikane viSe na kare, 4 have upasaMhAra karatA kahe che. e jema pUrve kahyA evA kAyara, subhaTa, jema bIka pAmatAthakA valayAdika sthAnakanA jenArA thAya, tema pramAdi cAritriyA maMda bhAgyane lIdhe, a95 satvanA dhaNI AjIvikAnA bhayathakI aneka kuzAstra zIkhe; te kevA che to ke, citanA asthirapaNAne pahelAthakA, manamAM vicAra kare ke, zuM jANIe, ame jAva chava sudhI saMyama pALI zakIzuM; kiMvA nahi pALI zakIzuM; kenI pere take jema mArgane viSe anipuNa evA purUSo mArga dekhI saMdehamAM paDe, ke zuM jANIye e mArga amuka sthAnake jaze kiMvA nahIM jAya, | 5 | have mAhApurUSanI sthiti kahe che. je mAhAsatyavata meheTA purUSa jJAta lekamAMhe prasiddha ane zuravIra purUSamAM Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga 1 lA. agresara, eTale AgevAna e rIte prasiddha thayelA che te saMgrA makALane avasare, pAchuM na jIve, eTale nAzI javAnuM sthAnaka jIe nahIM; te ema jANeje ApaNane maraNa te| sAdhRta che eTale kayArepaNa bharavuM te avazya che, nAzI jaIzuM te, amAre yaza jatA reze; te kAraNa mATe A saMgrAmane viSe ame maraNa pAmIzuM paNa amArA yaza akhaMDita rAkhIzuM, // 6 // e rIte sAdhu saMyamane viSe sAvadhAna thayA chatA, tathA gRhasthAvAsanuM baMdhana tene chAMDIne, tathA AraMbha je sAvadhAnuchAna tene tiI karIne eTale, AraMbhane dura karIne eka meAkSane viSe sAvadhAna thAya, saMyamAnuSTAnane viSe pravarte. // 7 // e AtmA thakI je vivAda te kahyAM have bIjo adhikAra pAdinA vacana AzrI kahe che, eka keAi parane upakAra rahita evA darzanane grahaNa karanArA gAsAlIka matanA anusArI tathA digaMbArdika, evA anya tithikanA sAdhue te pUrvokta sAdhu eTale rUDI ( AchavaNuM ) eTale AjivikAye pravarttanAra athAtitapane upakAra karanAra, rUDA AcAre pravarttamAna evA sAdhune evI rIte kahe. RtikArtha; tenI niMdA kare, tA je dharmanA ajANa ema pUrve kahyuM, tema sAdhunA AcAranI niMdA kare te tevA anyarthika sAdhue samAdhi eTale samyak anuSThAna cakI athavA meAkSathakI vegaLA jANavA. | 8 | '', have te gAsAdika matAnusArI je kahe te dekhADe che. niya thakI gRhastha samAna tamArA kaMlpa eTale AcAra che; arthAt tame mAhe karI baMdhANA che. jema gRhastha anyA anya paraspara mAMheAmAMhe mAtApitADhikanI sAra saMbhALa kare tema tame paNa mAMheAmAMhe AcAyAdika u upara succhita thayelA che, te kevI rIte muti che te dekhADe che, piDa eTale bhikSA te ( 70 ) Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 3 -udeza 3 je. ( 7 ) gilANa eTale regIne arthe je mATe garva cho. bhikSA ANa Apo , ca zabda thakI gurvedikane vaiyAvacca kare che te mATe tame gRhastha sarakhA . 9 che e kAraNa mATe tame gRhasthanI pere sarAgapaNe vatta che mahemAMhe vazagAmI sAdhu keAinA AdhIna na thAya te karaNa mATe tame sapatha eTale rUDAmArga tenA sadabhAvane naSTa kIdho eTale sanmArgane bhaSTa kIdhe tethI tame saMsAranA pAraMgAmI nahI, evA deSa anya tithie beleTa / 10 | have te anya tithione sAdhu uttara Ape che. atha evuiM kahyAnetara te asAdhu pratye sAdhu evI rIte bele paraMtu te bolanAra sAdhu kevA che, toke, mokSamArgana vizArada eTale jANa te asAdhu pratye kahe che ke, ema pUvakta nyAye ahe! tame ema bolatA thakA ni thakI be pakSane seve che, eTale rAgadveSa rUpa banne pakSane seve che kAraNake ekate pote anAcArI che. sadaNa pakSI che, mATe ane bIjA nirdoSI sAdhunA niMdache, mATe bahu pakSanA sevanAra che. athavA bIja udaka udvezikAdika bhegAvatAM gRhastha samAna che ane liMga grahaNa karyuM mATe yati samAna dekhavA mAtra che, ema banne pakSane sevo cho. 11 - have AjIvikAdika paratIthikane AcAra kahI dekhADe che, tame ema kahe che ke, ame nikaMcana che ane tame je bhega che te paNa kAMsAdika dhAtunA je gRhasthanA pAtra tene viSe - jana kare che, te mATe tame saparigrahI che tathA AhAradikanI machI kare mATe ni:parigrahI zI rIte thaze ? vaLI gilAlane arthe bhikSA aTanane viSe asamartha chatAM gRhasthane hAthe ANI devADAche tehija doSa dekhADe che. je gRhastha bIja ane udakanuM mardana karIne te galAnane arthe uddezIne je AhAra nI Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 lo. -~- ~~ -~ pajAvyo tene bhegavavAthakI tamane doSa lAge che. te 12 / " tume chakAya jIvanI virAdhanA tathA sAdhunI niMdA rUpa tivra tApe eTale saMtApe karI lipta che, tathA viveka rahita che, vaLI asamAhiyA eTale zubhadhyAna rahita che mATe jema kaMDu eTale khujalI tene atyaMta khaNavI zreyakArI nathI kiMtu muMbaDAne kharyuthake aparAdhiye ghaNuM doSanI vRddhi kare tema tamane sAthe sAthe dveSapaNuM karavuM zreya nathI, 13 II je kharAne kheDuM TherAvavuM ane kheTAne kharUM TherAvavuM evI jenI pratijJA nathI te apratijJa rAgadveSa rahita tathA jANata eve saMyata tatve sahita tene heyopAdeya paramArtha jANyA vinA paramArtha karIne te asAdhu che. ema tenA bhAIne doSa dekhADavAnuM tamane keNe zikhavyuM? mATe ahe tumAre upamAge te nizcaya maLato nathI, je kAraNe gilAnane anAdika Ape te grahastha samAna jANavA e tame kahe che paraMtuM e aNa AlAgyAnA belanAranuM je kartavya anuSThAna te paNa aNa Ale ja dekhADe che. te 14 che bhe eTale AmaMtraNa karIne tamArI evI vANI je lAnane AhAra lAvI na Apo te vaMzanA agnI sarakhI atyaMta sukSma eTale keIpaNa yuktine khame nahIM evI tamArI vANI kahI te kahe che, tame kahyuM je gRhasthane ANele AhAra zreya che te bhagavo paraMtu yatine ANele AhAra yatine levo ayogya che, e tamAruM vacana rUDa nathI ame ema kahiye che ke gRhasthane A AhAra sadoSa che, ane yatine A AhAra nirdoSa che. 15 . vaLI sAdhu tene kahe che ke je tamArI dharma prajJAmA eTale dharma dezanA je yatine dAnane devo nathI kemake dAna je che te Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 3 ju.-udezo 3 je. ( 73 ). te sAraMbha je gRhastha tenI vizuddhi karanAra jANa, kAraNake yatita potAnA anuSkAne zuddhi pAme che yatine dAna devAne adhikAra nathI ema tamArI draSTImAM je Ave che, paraMtu e prakAre je parva tIrthakara thayA teNe nathI prakaTu eTale je rIte tame dharma kahe che te rItano dharma sarva karyo nathI. te 16 te gosAlAdika matAnusArI anya, samasta anyayukita eTale hetu drata karI potAno pakSa sthApana karavAne asamartha chatA, te mATe vAda mUkIne te pharIpharI vizeSa dhRSTapaNuM kare eTale ema kahe ke amAre jema para parAgata che teja zreSTha che, anyathI amAre kAMI kAma nathI ItyAdika kahIne dhaSTapaNuM aMgIkAra kare paNa yukita purvaka jainamatAnusArIne uttara ApI zake nahI. / 17 II te rAga ane dveSe parAbhavyA thakA, sArI yukita karI pratyuttara ApavAne asamartha evA mithyA draSTi karIne vyA chatAM te anArya aneka Akesa eTale asabhya vacane daMDa muyAdika haNavAne je vyApAra tenuM zaraNa grahaNa kare, jema TaMkaNu eTale malechAdika loko je che te sAdika karI yuddha karavAne asamartha chatA, parvatane saraNa grahaNa kare, tema pukta kutIke paNa yukti pUrvaka uttara devAne asamartha chatAM krodhane saraNa aMgIkAra kare che 18 II paraMtu je sAdhu che te temanI sAthe A kezAdika kare nahI, kiMtu jyAM ghaNA guNa che. eTale pratijJA hetu dRSTAMta upanaya nigama naya ityAdika prakapiye evA madhyasthapaNAnA kAraNane kare vaLI je thakI AtmA samAdhivata rahe, evA anuSThAna kare je anuSThAna karyAthI, athavA je vacana bolyAthakI anya purUSa virodha na pAme, tevuM kArya kare te mATe te vidhi samAcare. 1lA Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 74 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga 1 lA. e rIte paramata nirAkaraNa karI upasaMhAre svasata sthApana karatAM kahe che; e pUrvokta vacana rUpa dharmane grahaNa karIne te dharma kAzyapa eTale zrI mAhAvIra deve pravedyA-ca zabda thakI anya matinuM nirAkaraNa karIne pravedyA eTale kahyA. te kevI rIte teAke, sAdhu je che te, gilAnanI vaiyAvacca kare paraMtu agilAnapaNe kare jema peAtAne tathA gilAnane samAdhi utpanna thAya tevI rIte vaiyAvacca kare. // 20 // te pesala eTale maneAhara evA sarvajJa praNIta zruta cAritra rUpa dharmane samyak prakAre jANIne draSTImaMta sAcA tatvane jANu piinavRtta eTale krodhanA upazama thakI zItaLabhUta thayeleA evA sAdhu tene upasarga udaya AvyA chatA tene sahana karIte meAkSa prApti sudhI, suDhDhA saMyama pALatA thakA pravarte, tieminA artha pUrvavat jANavA, // 21 / trijA adhyayane bIjo uddazo samAptaH athatRtIyAdhyayane caturtho dezaka prAraMbhaH have te paramArthanA ajANa ema kahe che ke, mahApurUSa pra dhAna purUSa, tArAgaNa rUSi pramukha teNe evI rIte AhuM eTale kahyuM che, zuM kahyuM che? tAke pUrvakAlane viSe tapasyAnA karanAra taparUpa dhananA dhaNI evA aneka rUSIdhara te udaka eTale zItaLa pANInI pibhoga karatA thakA siddhine pAmyA te rItanu anya tIAMthanu vacana sAMbhaLIne maMda ajJAnI chApaDA taththu eTale tehija zItaleAdakane viSe rAce; paNa prAzuka udakanA bhAga na kare, e rIte saMyamAnuSThAnane viSe sIdAya. / 1 / / have kAIka kutartha hAya te sAdhune vipra tAravAne arthe Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 3 ju-udezo 4 . ( 75 ) AvI rIte kahe ke, anAdikane aNa bhagavata e nami rAjA videha dezamAM utpanna thayeluM hatuM, te mukti pahe; tathA anya tIrtha kahe che ke, rAmagupta rAja rUSIra AhAra bhegavate thake mukti pote, tathA bAhuka rUpIdhara temaja tArA gaNanAmAM rUSIzvara e bane zItaLa pANInA paribhega thakI siddhine pAmyA, je 2 | vaLI Asila tathA devala emaja dvIpAyana mahA rUSIdhara ane pArAzara e sarva rUSIo zItaLa pANIne bhegavI tathA bIjakAya harikAyane paribhega thakI siddha thayA. . 3 II e namIrAja rUpI pramukha parva kALane viSe mahA purUSa kahyA che te A lokane viSe prasidha che te kutIrthaka athavA sAtAzIla svayUkSika ema kahe ke, e sarva bIja saceta pANIne bhogavIne siddha thayA ema e ame mahAbhAratAdika tathA purANamAMthI sAMbhaLyuM che. mATe ame paNa evI ja rIte mukti sAdhazuM. . 4 .. tyAM kuzAstra je bhArata purANAdika tene sAMbhaLave karI tathA parisaha upanethake kaika maMda ajJAnI cAritra thakI sadAya, kenI pere toke, jema bhArathakI bhAgyA evA je gadgabha te mArgamAMja bhAra nAMkhI deIne nAsI jAya athavA pRSTa sarpa eTale bhagna gati purUSa saMbhramI paNa aganyAdika upadrava upanethake nAzI janAra manuSyanI pachavADe doDato jAya paraMtu acagAmi na thAya agnI mAMheja vinAza pAme tema je zItaLa vihArI che. te paNa muktinA agragAmI nathAya, anaMta kALa saMsAra mAMheja bhame, 5 che e mokSamArga vicAravAne prastAve keka sAkyAdika athavA svatI leca pramukha kaSTa paDayAthakA, ema kahe ke te je Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 76 ) sUyagaDAMga sUva bhASAMtara - bhAga 1 le. muktinA sukha che te sukheja karIja thAya. paraMtu du:khathakI sukha na thAya. ( yathAzAli bIjA chAlyAM kuro, jAyate nayavAMkura iti vajanata) mATe lecAdika kaSTa thakI mukti zI rIte thaze ? evI rIte belIne je kaIka zAkyAdika tyAM mokSa vicAraNAne prastAve zrI tIrthaMkara deva tene prarUpe e je mokSa mArga tene mUkI Ape che, te parama samAdhinA kAraNe je jJAna darzana ane cAritra rUpe che tene tyAgIne ghaNuM saMsAramAMhe paribhramaNa kare che. tehija dekhADe che. te 6 II ahe darzanIe ! tame sukha thakI sukha thAya evAM vacane karI zrIjInaMdranA mArgane avahilatA thakA a5 viSayane artha ghaNA evAMje mokSanA sukha tene gamo cho; evA asatya pakSane na mukave karIne lohavaNikanI pere jhuraze; jema keIka be jaNa hatA teNe lehano bhAra upADaye hato, pachI mArga jatA suvarNa dIThuM te vAra eka jaNe lehanA bhArane nAMkhI dehane amulaka survaNa vastu grahaNa karI atyaMta dhanavaMta thayo ane bIjA lehano bhAra nAkhI dIdho nahI, te pachI jharavA lA, tema tame paNa khuraze, e kathA savistara zrI rAya pra%i sutramAM che tyAM thakI jaI levI. | 7 | prANAtipAtane viSe vartatA mRkhAvAdane viSe vartatA adattAdAna tathA maithuna parigraha eTalAne viSe vartatA thakA tame asayaticho alpa viSaya sukhamAM paDyA thakA ghaNuM evuM je mokSa sukha tene vinAza kare che. 8 vaLI paramatane bhASA doSa kahI dekhADe che. e rIte koi eka paratIrthika athavA svatIrthaka pAsasthAdika te kevA che. take anArya karmanA karanAra aNAcAri vaLI strIne vase paDavA, Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 3 jI.-udezA ja thA. ( 77 ) eTale srInA parisaha jItavAne asamartha tathA ajJAnI vaLA jInamArga thakI uparAMThA te ema kahe che ke, !! huM tA jema gumaDuM pAkuM thayuM tene tyAMja pIlIne temAMthI parU athavA rUdhIra kADhI nAMkhavA thakI muhurttamAtramAM sukha thAya paraMtu pIDA kAMi paNa na thAya, e rIte aMhIM paNa prArthanA karatI ethI srInI sAthe saMbaMdha karavAthI tyAMpaNa kayAM thakI doSa Avaze; apituM kAMija dASa nathI. / / 10 / / vaLI dRSTAMta kahe che. jema meDhA evenAme janAvara te je rIte pANI DAlAya nahIM e rIte uddakanuM pAna kare. paraMtu pANIne paNa bAdhA na thAya ane peAtAne paNa bAdhA na kare e rIte prArthanA karatI strI sAthe saMbaMdha karavA thakI tyAMpaNa DhAya kyAM thakI thAya ? apitu naja thAya. / 11 / jema pijala eve nAme dhaMkhaNI AkAze uDatI thakIja nirmaLa pANInuM pAna kare e rIte ahIM paNa gabhAtara karaNa pUrvaka pUtrAdikane arthe rAga, dveSa rahita pAti evI srInI sAthe saMga karatAM thakAM DhASa kayAM thakI thAya? / / 12 / have sUtrakatA te vAdIonA dASa pragaTa karatA kahe che. te pAkta guDArdikanA draSTAMte karI maithunane nidoSa mAnatA evA koi eka paratIthika tathA (spayUthika) pAsathyAdika jeNe zrI 5sihu tyAM nathI. te sithala vihArI kevA che, teA ke mithyA draSTI anArya karmanA karanAra anAcArI kAma bhogane viSe zuddha chatAM pravarte kAnIpere tA ke, putanA eTale DAkaNanI pere jema DAkaNa nhAnA bALakane dekhI vRddha thAya athavA putanA eTale gADarInI pere jema gADarI pAtAnA tarUNa bALakane viSe gRddha thAya; eTale samasta jIve. mAMhe saMtAnane viSe gADarIneA sne hu Akaro dIseche te mATe e dRSTAMta kahyuM tema pAkta anA Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 78 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.~~bhAga 1 lA. cArI pAsathyAdika paNa kAma bhAMgane viSe zuddha thAyache. prA have te kAma gRddhanA dASa kaheche, te kAma bhoga thakI je nivRtyA nathI tene Agamika kAle narakAdika du:kha utpanna thAya evuM aNu dekhatA thakA ane (pratyutpanna) je vartamAna viSaya sukha tene gaveSatA eneja huM karI mAnatA thakA raheche, te pachI je vAre AyuSya kSINa thAya, ane yAvana jatuM rahe te vAre te pazcAtApa kare; ane kahe ke ame evA anAcAra zA vAste kayA ? / / 14 / t je mahAna purUSe kALa prastAve dharmane viSe parAkrama karyuM, te mahAna purUSa pachI vRddhAvasthAye tathA mAvasare pradhdhAtApa kare nahIM; te dhairyavaMta purUSa baMdhana thakI mUkANA asaMyame jIvitavyanI AkAMkSA karatA nathI athavA vitavya maraNane viSe nispRhi thakA varte che. / 15 / vaLI jema nadI vetaraNI je che te sarva nadIomAM taravI durlabha che e vAta lAka prasiddha che e rIte leAka mAhe srIe je che te paNa ativRta nira vivekI purUSane apAra dustara durladhanIya jANavI. 5 16 5 evuM jANIne je hitakArI vAta che te kahe che. je purUSe zrI saMbaMdhI saMyAganA je vipAka tene kaDavA jANIne strInA saMcAga chAMDI dIdhA vaLI te strInA saMyogane arthe je peAtAnA zarIranI pUjA viSAte paNa jeNe uparAMThI kIdhI eTale mukI dIdhI, te purUSe e sarva zrI saMgAdika tathA kSudhA tRSAdika anukUla pratikUla upasarganA gaNa eTale samRhu tene nirAkarIne je mahAnapurUSa saMsevita mArge pravarte te purUSa saMvarUpa samAdhine viSe sthita jANavA. / / 17 // e pUrvokta parisahunA jIpaNahAra te Adha saMsArane tarase, Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 3 ju-udeza ja che. (78) samukavata; eTale jema vyavahAriA samudrane nAthavaDe tare che tenI pere jANI levuM je saMsAra samudrane viSe prANI eTale jIva te khutA thakA pitAnA karelA pApa karmokarI asAtA vedanIya rUpe pIDAya che. te 18 che have upadeza kahe che te pavIta cAritriya haya upAdeya svarUpa jANIne bhalAvratano pAlaka pAMca samite samito e - ko vicare; ane mRSAvAdane vaje tathA adattAdAna eTale corI thakI sire eTale cerInuM tyAga kare, ema anukrame maithuna tathA parigrahane paNa chAMDe che 19 , have bIjA sarvavrata dayAnI vADa rUpa che. te kAraNe ahisAne vizeSa dIpAve che. uce adho eTale nIce tIcha eTale sarva lekamAMhe kSetrathI prANAtipAta kahyuM. have dravya prANAtipAta kahe che. e sarva lokamAMhe je kAMI trasa ane sthAvara jIva che tene viSe sarva prakAre eTale karaNa karAvaNa ane anumatirthe karI sarvatrakAla viratipaNuM kare eTale sarvajInI dayAnuM pALavuM tene, te zAMti eTale karma dAhanI upasima karanAra kahiye, tathA ene ja nIravAna eTale mokSapadamAM paNa Ahita eTale kahyuM che. 20 have adhyayanane artha upasaMharata kahe che. ema zrata cAritra rUpa dharmane grahaNa karIne te dharma zrI mahAvIra svAmie prakAzyo te mArga AdarIne sAdhu te gilAnane viSe vaiyAvaccane kare te kevo thake vaiyAvacca kare toke, agilANapaNe AtmAne samAdhimAna thake je sAdhu viyAvacca kare che tene dhanya che, evI samAdhi dhAraNa karato thake vaiyAvRta kare. e ra1 che samyaka prakAre jANIne eTale jAti smaraNAdika athavA anya pAsethI sAMbhaLIne rUDe e kevalInuM bhAkhyo je dharma tene samyaka draSTI chava kaSAyane upasamAvI zItaLI bhUta thako Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 80 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 lo. anukULa pratikULa upasane ahiAsIne jyAM sudhI mokSe jAya tyAM sudhI sudho saMyama pAle. tibemIno artha purvavata jANe che 22 che e upasarga parijJAnAme trIju adhyayana samApta thayu have prathama zrutaskaMdhane viSe co) adhyayana prAraMbhIye chaiye. trIjA adhyayane viSe je upasarga kahyA te mAhe anukUla upasarga sahana karavA durlabha che ema kahyuM hatuM, te mATe strInA karelA anukUla upasarga sahana karavAne arthe ceAthuM adhyayana kahiye che. je uttama sAdhu mAtA pitA ane bhAI pramukhane (pUrva saMyoga eTale Agale saMbaMdha tathA zvazurAdikane pazcAta saMbaMdha eTale pAchaLathI thayela saMbaMdha tene choDIne ekale rAgadveSa rahita ane jJAna darzana tathA cAritre karIne sahita evo chato, huM saMyama pALIza evI pratijJA kare; vaLI maithunathakI nivaye che strI pazu pIMga rahita evA upAzraya gaSaNa hAra evA sAdhune paNa kei eka strI vipra tAre che te kahe che. 1 koIeka kAryane vize te sAdhune samIpe AvIne chAne - bda, haLave haLave, aneka guDhArtha pade karI eTale manA vacane karI, keIka sImaMda eTale vivekarahita evI chati purUSane vaza karavAnA upAyane te strI jANe je upAye karIne keika cAritrie mehanIya karmanA udayathakI strIne vaza thaI jAya ane saMyama thakI paDI jAya, ne 2 | have je upAye karI te strI sAdhune vipratAre te UpAya kahe che. te strI sAdhunI pAse kaDI eTale najIka AvI bezIne Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 4 yuM.-udezeza 1 le. ( 21 ) vAraMvAra je rIte kAmavikAra pASAya te rIte varSe pahere nIcaluM zarIra je baMdhAdika te dekhADe baMne mAhu UMcI upADIne kAMkha dekhADatI chatI sAdhune sanmukha jAya athavA sAdhune sanmuba najara rAkhe. // 3nA vaLI koi eka strI ekadA prastAve sAdhune levA cAgya evA sayanAzana eTale pATa pATalAdike karI nivyaMjana veLAce snehanA vacane karI niyaMtraNA kare te vAre (virUvarUvANi ) virUpa evA e pUrvokta nAnA prakAranA je pATa pATalAdika te mujane baMdhananA karanArA che e rIte te sAdhu jANIne tyAM ese nahIM. // 4 // vaLI te strInI 6ThThI sAdhu peAtAnI draSTI meLave nahIM, tathA maithunAdika akArya karavuM kare nahIM, ane te srInuM kaheluM je viSayanI prArthanA rUpa vacana tene anumede nahIM, vaLI te strInI sAthe grAmAdikane viSe vicare nahIM, e rIte rahetA thakA peAtAnA AtmAnuM rakSaNa rUDI rIte thAya. 5 5 5 strI svabhAve akArya karavAne sAvadhAna hoyache, te mATe sAdhune AmaMtrIne kahe ke huM amuka vakhate AvIza, ema saMketa kahIne vizvAsa upajAve pote peAtAnA AtmAne maithuna sevavAne arthe ekadA prastAve sAdhune niyaMtraNa kare, athavA sAdhune nivAravA bhaNI te strI ema kahe ke, mAharA bhatAranA AdezathI huM tamArA pAse AvI chuM, evI rIte peAtAne vaza karavAnA vacana kahe e pUrvokta vacane karI ahIMca padapUrArtha che ema te sAdhu jJa rijJArya karI saunu svarUpa jevuM che tevuM jANe sujANe ? te ke, viSaya saMbaMdhiyA nAnA prakAranA hAva bhAvAdiSTarUpa je strInA zabda tene sAdhu baMdhapAsanA kANuM jANe, // 6 // vaLI manane aMdhaNa kare evA aneka prapaMca karatI je thakI Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.bhAga 1 lA. purUSane dayA upaje tevA karUNAnA vacane vinaya pUrvaka sAdhunI pAse AvIne athavA niraMtara madhUra sneha sahita manehara vacana mele tathA bhinna kathA eTale rahasyavAttA je maithuna saMbaMdhI chAnA vacana teNe karI sevakanI pere sAdhune te strI pAtAnI AjJA karAve, athavA maithuna saMbaMdhiyA vacane karI te zrI sAdhunu citta maithuna sevavA bhaNI pravarte tema maithuna sevavAnI AjJA ApI peAtAnI AjJArthe sAdhune pravatAve. // 7 II have draSTAMte karI dekhADe che, jema siMhu ne mAMse karI leAbhavIne nirNaya karIne ekalA thakA vicare tema karI pachI tene aneka baMdhane bAMdhIne kArye ema sI paNa jeNe mana vacana ane kAyAne saMyA che evA keAi eka yuvatI aNagArane aehurUpa baMdhane karI mAMdhe dharma thakI pAMDe te bIjA sAmAnya sAdhunuM kevuMja zuM! // 8 // have sAdhune peAtAne vaza karIne pachI tyAM te zrI pAtAnA kAryane viSe te sAdhune vaLI namADe eTale zevakanI pere kArya karAve. jema (rathakAra) sUtradhAra anukrame paIDAnA bAheralA pradeza na mADe tema sAdhune te srI peAtAnA kArya karavAne viSe na bhADe pravatAve, te vAre te sAdhu, mRganI pere strI rUpa pAse karI baMdhANA zako, jema mRga pAse karI baMdhANA zako arahe paheA hAle cAle paNa te pAsa thakI mUkAya nahIM. tema sAdhu paNa zrI rUpIA pAsa thakI mUkAya nahIM. // 9 // have srI rUpI pAsamAM paDayA pachI, te sAdhu pazcAtApa kare pachI saMyama chAMDIne gRhavAsa Adare, te vAre jIre jema, viSamizrIta evA dUdha tene jamIne pachI pazcAtApa kare ke e anna meM zAvAste AsevyA ema citave tenI pere te sAdhu paNa pazcAtApa kare evA viveka grahaNa karIne mukti ga Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 4 thuM.-udeza 1 lo. ( 83 ) mana yoga evA sAdhune saMyamanI dveSaNa evI je strI tenI sAthe saMvAsa saMsarga kare na kahape, te 10 che je kAraNa mATe strInA samAgama thakI kaDavA vipAka prApta thAya, te kAraNe strIne vaje tu zabdathakI strInI sAthe AlApa saMlApa paNa kare nahi, jema viSe karI lisa eTale viSe karI kharaDaye evo kAMTe jANIne tene dUrathakI TALiye, tema sAdhu he te strIne viSe karI khaDyA kAMTAnI pere dUra thakI TALe, tathA eka thake te gRhasthane kule jaI tene vazavartI thake je sAdhu dharma kathA kahe te dravyalagI sAdhu paNa nigraMtha nahIM, (niSidvAcaraNa sevana dityartha.) che 11 je cAritriyA e strI saMbaMdhiyA niMdanIka, tene viSe zuddha eTale mUcha thakA hoya te anya pAsasthA, usannA, kuzIliyA, pramukha je strInI pAse kathAnA karanAra hoya te mAMhelA kuzIliyA jANavA, te kAraNe rUDa tapasvI je hoya te sAdhune (vihare sahaNa) strI sahita vicare nahIM, tathA strIne samAgama AlApa salApAdika paNa kare nahIM, ane strIne aMgArA sarakhI jANI dUra chAMDI Ape. je 1ra che have kadAcita putrI pramukhane saMsarga thaI jAya, te te paNa sAdhu TALavo te AzrayI kahe che, api saMbhavanAye dhruA eTale beTI sAthe paNa sAdhu vicare nahIM, tathA (suhA) eTale vahu sAthe ane dhAva, te mAtA samAna che te sAthe paNa, athavA dAsI sAthe, tathA mahedI strI sAthe, athavA kumArikA je nahAnI strI tenI sAthe, paNa saMtava paricaya te sAdhu na kare te aNagAra jANo, ke 13 che have e pUrvokta strIonA samAgama thakI je doSa upaje te kahe che have kadApi ekadA prastAva ekAMte nI sAthe sA Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (84) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.---bhAga 1 le. dhune saMsarga tene jJAti gatri athavA mitra saMbaMdhi varga tyAM hoya te dekhe te vAre teone aprIti eTale deSa upaje ane teo jANe ke juvo e purUSa evA vRddha che. kAmabhegane viSe Azakta dekhAya che. ema citavI sakrodha vacana bele ke, are tuM ene purUSa che ke zuM? je tuM ahIM ghaNe ghaNe bese che, rAkhave poSave Adara kare che, tene zuM kAraNa che. evA kaThera vacana te bele. 14 che je tapasvI udAsIna madhyastha rAga dveSa rahita evo sAdhu paNa strI sAthe AlApa karate theko dekhIne te vAre tyAM paNa keI eka kedha kare athavA aneka prakAranA bhejana te sAdhune artha thApA dekhIne ema jANe je e yati AhArano vRddha sadeva ahIM Ave che, te vAre tene strIne doSanI zaMkA mana mAMhe upaje, ane ema jANe ke e strI paNa bhalI nathI, je 15 che te mATe je praka karI dharma rUpa samAdhi je mana vacana kAyAnA zubha ga rU5 vyApAra, te thakI bhraSTa thayA hoya tevA divya liMgIo strInI sAthe saMstava paricaya kare te mATe evuM jANIne sAdhu strInI sAthe na jAya, AtmAnA hitane arthe strI je sthAnake rahetI hoya te sthAnake sAdhu niSijA azanAdika paricaya kare nahIM. je 16 ghaNu manuSya ghara choDI saMyama AdarIne vaLI mehanIya karmanA udaya thakI ajJAnapaNe, mizrabhAve pahotA evA koI eka manuSya te gRhastha paNa nahIM, ane yati paNa nahIM, eTale dravyalIMga thAya, evA chatAM paNa mokSa mArgaja eTale amAre mokSano mArga satya che, ema madhyama mArgane zreSTha kahI bele e kAraNe aho ! te kuzIlIyAnA vacananuM belavA mAtra, je Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 4 thuM.-udezo baLa vIrya che te juvo kevuM che ! ! ! 17 . e rIte parakhadA maLe te kuzIliyA pitAnI AtmAne zuddha nirdoSa bele athe have parakhadA mAMhethI uThavyA pachI, ekAMta chone duSkRta eTale anAcAra kare, e rIte te murkha potAne anAcAra gopave, to paNa tenA aMga ceSTAne jANa hoya te jANe, tathA sarvajJa to jANe cheja ke, e sAdha duSTa mAyAvI che. tathA mahA dhUrti mRSAvAdI che. e rIte te bIjA jANe kiMvA na jANe paraMtu saveto jANe ja che ! ! ! 18 che vaLI je dravyalagI hoya, te pitAne karelo anAcAra tene cazabda thakI AcAryAdike pachI thaka, na kahe eTale patAne anAcAra prakAze nahI, tathA AdiSTa eTale ceyaNA kavi chate, eTale he vache Aja pachI ema na karavuM, e rIte preryA zake, paNa te bALa ajJAnI potAnA AtmAne slAghanIya mAnato ke ema kahe ke, Aja pachI tame kahe tema karIza, tathA purUSa vedane udaya tethI thaye je mithuna sevavAne abhilASa te makarIza, e rIte prayI ke gilAnapaNu pAme, ema te dravyaliMgI sAdhu vaLI vaLI sAMbhaLyuM aNa sAMbhaLyuM karelA aneka prakAranA kAma bhegane viSe uSita eTale bhuktabhegI thaine te manuSya strIne poSavAne viSe pravarti tathA strI veda kharAba che, eTale strI saMsAra bhramaNanuM kAraNa che, ema jANatA chatA paNa prajJAsamanvita eTale buddhimaMta evA kaI eka purUSa mohane udaye karI tehija strIne vazavatta rahe ane te strI je kAMI kahe te kikaranI pere kare ityartha. | 20 | have Ihaloke paNa strIne saMbaMdhe je vipAka thAya te dekhADe che. api evI saMbhAvanA che je kuziliyA purUSa heya te hastapAdAdikanuM cheda pAme, athavA carma ane mAMsanuM upaDavuM Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 86 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga 1 le. pAme, agnIneA tApa pAme eTale rAjapurUSa rIyANA cakA parastrI gamana karanAra purUSanA agnI sahita tenA zarIranA bhaDathuA kare vAMzalA sAthe tenA zarIra trAchIne tevAra pachI khAranuM sIcavuM kare, eTale luNakSepa pAme, // 21 // athavA kAna ane nAzikAnuM chedana pAme, kaMDanuM sTedana peAtAnA karmanA udaye sahana kare e rIte ahIM manuSya lokane viSe paNa pApe karI evI viTaMbanA pAme, tathApi ema na kahe je have vaLI huM evA anAcara nahIM karUM ema vicArI viratiSaNUM aMgIkAra kare nahIM. // 22 5 zrI sudharma svAmi kahe che ke, e je purve strInA sabaMdhanuM phaLa kahyuM, te bhagavaMta pAsethI meM sAMbhaLyuM che, evI rIte kAI ekane kaDavA vipAka hAya strI veda thakI nizce du:khajapAme. e bhaluM kahyuM e rIte leAka paraMparAye paNa sAMbhaLyuM che je, strInA saMbaMdha thakI kaDavA vipAka pAmIce; ema sAMbhaLIne te akAryanA karanAra ema kahe je have huM e kArya nahIM karUM, tathApi eTale tApaNa mAThA karmane karave karI tehija akAryanuM AcaraNa kare. / / 23 / / have strI upara virakta thavAne arthe srInA DhASa kahe che. strI je che te mane karI anya ciMtave, ane vacane karI anya ele, vaLI kAyAye karI anya kare te mATe srInA vacana mAyA sahita hoya tene paramArthano jANa zA zahe nahI. atyaMta mAyA sahita evI strIne jANIne sAdhu je hoya te strInA vizvAsa kare nahIM. 5 24 u vaLI vicitra prakAranA AbhUSaNa ane vajra peherI vibhaSAvata zarIra karI koIka nava yovanA srI abhirAma mAyA karI sAdhu pratye eTale ke huM sAdhu ! huM gharanA pAza thakI virakta thai Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 4 yu.-udezA 1 leA. ( 87 ) chuM, mAhArA bhattAra mArI sAthe bhale nathI athavA e bhatAra mane rUcatA nathI athavA e bhatAre mane mUkI dIdhI che. te kAraNe huM saMyama AcarIza, te mATe ahe ! bhaya thakI rAkhanAra tame amane dharma kaheA. 5 25 // athavA anya pravAde huM tamArI zrAvIkANuM evuM khala pAkhaMDa teNe karI te strI sAdhune samIpa Ave, huM zramaNa mahAmAnI sAmiNI chuM, evA prapaMca karI sAdhune dharma thakI bhraSTa kare, tenA upara draSTAMta kahe che jema lAkhanA dhaDA te agnI sasIpe gaLIne pANI rUpa thAya, tema paMDita hAya te paNa strIne saMvAse saMsarga karI sIDhAya sItaLa vahArI thAya, te anya jaNanuM kevuMja zuM ? 5 26 u jema lAkhanA ghaDA agniye AliMgyA hatA zIghra tenA tApe karI vinAza pAme, eTale lAkha adhI gaLI jAya. e rIte strIne sa~vAse karIne sAdhu paNa te lAkhanI pere saMyama thakI vinAza pAme. // 275 kAeka sAdhu anAcArI mAhanA uddaya thakI bhraSTa thake maithuna sevAhirUpa pApa karma kare, tene koi eka AcAryAdike pUchyA zake. ema kahe, je huM evuM pApakarma na karUM e strItA mAre dIkarI samAna che, e je vAre nhAnI hatI te vAre mAhure khALe sayana karatI, te abhyAse hamaNAM paNa mAharA kheALAmAM beze che. sayana kareche, paraMtu huM prANAMte paNa vrata bhaMga kareM nahIM ! 28 / jIvA ajJAnInI e bIjI mUrkhatA kemake ekatA akArya karavA thakI ceAthA vratanA bhaMga thAya che. te bIjo je anAcAra kIdhA tene Alavave karI mRSAvAda ele te thakI khIjA vratane bhaMga thAya, te mATe vaLI te purUSa amaruM pApa kare, te, sA Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.bhAga 1 lA. vAste kare, tenuM kAraNa kahe che. pUjA satkArano abhilASI a saMyamanuM gaveSaNa hAra thakA manamAM ema jANe je mAhArA lAkAmAM avarNavAda thaze. te mATe anAcArane chAnA rAkhe, ArakA saMlAkanIya eTale suMdarakAra evA sAdhune dekhIne, Atmagata jANI kAI eka strI niyaMtraNA pUrvaka ema kahe ke ahA! chakkAyanA rakSapALa varSe vaLI pAtra athavA anya pANI je kAMi Apane khapa hoya te amAre ghera AvIne lejo, 530 !! te je utama sAdhu hoya te, e Ikata AmaMtraNane trIhInA kaNa samAna jANIne, evA gharane viSe javuM AvavuM vAMche nahIM. jo kadApi koi eka sAdhu tevA ghare jAya . te te viSaya rUpa pAze karI baMdhANeA chatA vaLI vaLI mAhane Avarte paDe eTale mAhane vaza kA citanuM Akula vyAkulapaNuM pAme; te murkha sneha rUpa pAsa trADavAne asamartha hAya mATe du:khI thAya, tibemineA artha pUrvavata jANavA, // 31 5 iti caturthAdhyayana prathamA dezaka samApta. ( 8 ) have cothA adhyayano bIjo udezo prAraMbhiye chaiyeM. pahalA udezAmAM strInA paricaya thakI cAritrano vinAza thAya che ema kanuM, have vIjA udezAmAM je sAdhu zIlathakI paDe tene je viTaMbanA thAya te kahe che. je cAritrie ekAkI rAga dveSa rahita hoya te sAdhu strIne viSe sadAkALa na rAce, kadApi kamAya thakI bhAgAbhilASI thAya. teA vaLI vicce, kemake gRhasthane paNa je bhAga che te viTaMkhanAprAya che. tethI te paNa virace che; teA sAdhune bhAganI viTaMkhanAnuM kevuMja zuM ! te kAraNa mATe sAdhunA bhoga kevA Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 4 yu.-udezA 2 jo. ( 12 ) viDaMbanAprAya che te sAMbhaLeA, jema dharmanA jANu evA kAika sAdhu bheAgave te AgaLa kahe che. / 1 / / have te sAdhu vizeSe karI srInA paricayathakI; zIlanA vinAzane pAmyA chatA, zrIne viSe sRchita evA ti tathA kAmabhoga upa2e mati abhilASanuM pravartAvavuM che, jemane evA sAdhune te, sI ema kahe ke, meM, mAhArA kula zIlanI maryAdA atikramIne mAhArA AtmA tujane dIdhA che, ityAdika vacana kahIne te tane pAtAne vaza kare, te vAra pachI koieka prakAre te strIne rIzANI jANIne te bApA te strIne page peAtAnuM mastaka lagADe, tevAre te purUSane eveA vaza thayeA dekhIne te srI pAtAnA paga uMcA upADIne DAbA page karI te phAlaMgI yatinA stakane viSe prahAra kare, tApaNa je kAmabhogane viSe vRddha hAya, te murkha strI thakI vacce nahIM. // 2 // vaLI kAika strI evI mAyA kare ke, jo tame mahANa sahita vihAra karatA thakArIkA pAmatA hai| te ahe| sAthuM ! tame kezavALI strInI sAthe vihAra karazeA nahIM. kezane paNa huM lAca karIne dura karIza api sakhta thakI anya je kAMI tame kaheze. te sarva huM karIza paNa, mAhArA vinA tame anya sthAnake vicarazeA nahIM, eTalI vinaMti karuM te mAnya kazuM huM paNa tamArA Adeze pravaMtA ityAdika vacane karI vizvAsa upajAvIne te strI je kare te kahe che. aa 35 atha eTale have te sAdhu srIne vaza thAya ema te zrI peAtAne vaza thayA jANIne te vAra pachI tene tathA bhUta eTala tevAja aneka karma karanA kArya karavA meAkale eTale dAsanI pere kArya karavAnI AjJA Ape, te kArya kevA te haiMkhADe che. tuMbaDuM chedavAne arthe zatru joie te lAvA, ke je e karI .pA Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 lo. nanananananammmm trAdika samAriye tathA rUDA nAliyarAdikanA phaLalaI Ave. 4 vaLI dArUNa eTale kASTa zAka patra eTale vaghulAdika rAMdhavAne arthe lAve athavA prAta eTale ajavALuM rAtrIne viSe thAya te vAste tailAdika lAve. tathA mAharA pAtrane raMgI Api, ke jeNe karI huM sukhe bhikSA mAgI AhAradika lAvuM ane thavA mAharA paga raMgavAne arthe raMga laI Ave tathA ahIM A mAharA aMga du:khe che, mATe mArI pIThe mardana kare, ema kahe che 5 che - mAharA vastra pratilekhe eTale juo junA thayA che, mATe bIjA navA ANuM Ape. tathA malIna thayA che tene dhovarAvo tathA anna pANI ANI Apo, tathA sugadha kapUrAdika laI Avo, athavA graMtha te hiraNyAdika lAvo tathA rajoharaNa sAre ANI Ape tathA huM leca karAvI zake tema nathI te mATe mastaka bhadra karAvavA eTale vRhatkaza utAravAne arthe nAvIne teDI lAve eTalA upakaraNa veSadhArInA kahyA, 6 che athavA have prakAratare gRhasthanA upakaraNa kahI dekhADe che. kAjaLanuM bhAjana lAvo tathA ghareNAnuM bhAjana lAve tathA khukhaNe ANI Apo tathA ghugharA viNa mujane lAvI Ape jema huM sarva AbharaNa paherIne tamane vinoda upajAvuM tathA ledra ane lodranA phaLa tathA vaMzanI lAkaDI ANI Ape jene vAma hAthe grahaNa karI DAbA hAthe vaNA vajADIye tathA auSadha guTikA eTale auSadhanI goLI lAvI Ape jeNe karI huM sadA yevanAbhirAma thakI rahe, 7 kuSTa te puTAdika tathA agara ane tagara rUDAvAsa sugadha dravya e sarva vastu usiraje vALe te sahita pIselI evI sugadha lai Ave, tathA auSadhAdike saMskAryuM evuM tila mukhanA ane Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 4 yu.-udezo 2 jo. ( 21 ) h jyagane arthe lai AveA, je thakI mANase mukha sateja dekhAya tathA vAMsanA DaeNDIyA peDhI pramukha vajrAlaMkArAdika rAkhavAne arthe lai Ave. // 8 // vaLI dravya saMcAge nIpajAvyuM evuM naMDhIcurNa te eTha raMgavAne arthe kAika prakAre lAvA, A tApa tathA vRSTI rAkhavA bhaNI chatra lAve, tathA upAnahu je meADI pramukha te paga rAkhavAne artha samyak prakArelAvA, dAtrAdika zastra nIlAzAka patrAdika cchedavAne arthe lAvA, nIlA vajra raMgAvI Ape| lAlavasa OMgAvI ApeA, e rIte vacana kahe. / 9 / rUDI hAMDalI patrazAka annAdika pakAvavAne arthe lAve, tathA pittApazamAvavAne arthe athavA snAna karavAne arthe AmaLAM lAve, pANI rAkhavAne arthe dhaDA phUlA ityAdika lAve, jeNe karI gArocananuM tilaka kariye tevI zAla lAvA tathA jeNe karI AMkha AMchyuM evI zilAkA lAve, unhAlA je grISmakAla vizeSa te divase vAyu DhALavAne arthe vIMjaNA lAvA gA cIpIe jeNe karI nAzikAnA nimAlA lucIye kADhIye tene saMDAsaka kahiye vaLI kAMzakI jeNe karI mAthAnA vALa samAriye te tathA veNI mAMdhavAne arthe unanI kAMkaNI e va stu ANI Ape| jeNe karI sukha varNAdika rUpa sarIra dekhAya tene ArzI hiMce te ANI ApeA, dvaita prakSAlana karavAne arthe dAMtaNa mAharA samIpe lAve. / 11 / / puMgIlate seApArI nAgaravelInA pAnanA mIDA pramukha tathA sUtra zIvavAne arthe sUi e vastu lai Ave, ghaTAdika bhAjana eTale laghuniti karavA nimitta rAtrIne samaye mane bAhera nikaLatA bIka lAge che te mATe te bhAjana ANI pA, talArdika dhAna sedhavAne arthe supaDuM lAve, dhAna Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 2 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 le. khAMDavAne arthe Ukhalo laI A vaLI jemAM nAMkhIne sAjI pramukha khAra gALIye te pAtra lAve, athavA lavaNAdika khAra lAvo, 12 che vaLI deva pujAne arthe caMgerI pramukha bhAjana tathA karUe madirAnuM bhAjana te ANI Apo tathA ahe Ayuzmana ! saMcArUkhaNa eTale puSi viSTA gharamAM na paDe mATe gharane naLIyA saMcAra tathA kUI khaNAvo vaLI zarapAta eTale dhanuSya bANa putra ramADavAne arthe laI A gAradhaMga eTale traNa varSano baLadIo zramaNanA putrane arthe ramata karavA sAruM laI Ave che 13 ghaDaMga eTale kUhADI saDeDa Dema eTale vAtra vizeSa te sahita tathA goLa daDI kumAra kIDAne arthe lai A je daDImeM karI mAhArA bALaka ramata kare tathA he zramaNa varSIkAla Avyo, e kAraNe varSAkALamAM nivAsa karavA yogya ghara karAvI Ape ke je thakI bhijIye nahIM tathA te varSakAla yogya eTale varSAkAla Avya, te kAraNe varSAkAlamAM nivAsa karavA gya beThA khAiye mATe tAMdulAdika laI Ave, e 14 che bezavA nimitta mAMcI ANI Ape, paNa te kevI lAvo ke je navA sUtre vaNI heya athavA carma thakI vaNI hoya tevI laI Avo varasAdamAM cAlatAM page kAdava na lAge tenA artha kASTanI pAvaDI mAhArA sArU ANI Apo, athavA garbhastha putranA DohalA saMpAdavAne arthe vastuo lAve, ema AjJApe ( bhavatidAsAiva) eTale strI je che te purUSane pitAnI AjJAmAM pravartAve sneha pAme baMdhANuM evA viSayArthI purUSa strInA dAsa thAya, e 15 che have jAta eTale gRhavAsane viSe putrarUpa phala utpanna thayA Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 4 thuM.-udeza ra je. ( 3 ) + + + + + * * * chatA je viTaMbanA thAya te kahe che, koIka strI grahane kArya vyAkuLa thaI thakI purUSa pratye kahe ke e bALaka tame saMbhALa athavA eno tyAga kare huM enI veTha karI zakatI nathI tema navamAMza sudhI udare che ane tame kSaNa mAtra paNa putrane khoLAmAM letA nathI, ema kedhane vacana bole te vAre koI eka purUSa AkrozatAMye strIne vazavA thake putrane piSaka thAya jema uMTane bhAravAhaka jeTale bhAra UMTa upara nAMkhe teTalo bhAra AraDato thake upADe tema te purUSa paNa strInI pAse UMTa tulya jANo, 16 - rAtrIne viSe paNa nidrAmAMthI uThIne bALaka raDato hoya tene rAkhe bALakane ramADe tenI pere toke, rUdaidAraka (dhAtrIva( saMthApati) eTale dhAtrInI pere rAkhe jema dhAtrI bALakane rUDI rIte pALe tema te purUSa paNa bALakane pALe, kadApi te purUSa sahirAma eTale ghaNe lajajAvaMta hoya to paNa strIne vacane nirlaja thAya, haze eTale dhobInI pere strInA tathA bALakanA vastra dhave tathA bIjA paNa je kAMI kArya kahe te sarva dAsanI pare kare che 17 | e pakta prakAre strInuM kiMkarapaNuM parva atIta kALane viSe ghaNA purUSAe karyuM ane vartamAna kALe paNa strInuM dAsa paNuM ghaNuM purUSo kare che. tathA AgAmika kALe paNa karaze. bhegane artha je abhimukha eTale sanamukha thayA tenA e havAla thAya evA rAdhAMgha purUSa je strIne vaza vati thayA te dAsa samAna tathA pAzamAM paDelA mRga samAna tathA vecAto lIdhele cAkara te samAna tathA lica samAna paNa na kahevAya kiM. bahunA te kaI sarIkhA na kahevAya, evo koi padArtha nathI ke jenI upamA evA adhamane ApIne tenI tulyanA karI batA Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. vIe, te purUSa sakiyAthakI rahita mATe sAdhu paNa nahIM ane tAMbulAdika pariga thakI rahita mATe gRhastha paNa na kahevAya mATe Ubhaya bhraSTa jANavA, 18 have upadeza kahe che ema je pakta strIne vina mAyAnuM kAraNa jANIne tathA tenuM saMstava tenuM saMvAsa eTale bheluM vasavuM tene uttama purUSa vaje tyAga kare, tajAti eTale te strInA saMgathakI che utpatti jenI evA e pratyakSa kAmaga te avadya karAe (vAmAkhyAta) eTale pApa karmakArI durgatinA dAtAra che ema zrI tIrthaMkara gaNadhare kahyuM che. / 19 ema strInA saMvAsa thakI ghaNuM bhayane kAraNe utpanna thAya che mATe te zreyakArI kalyANakArI nathI, e hetu jANIne pitAnA AtmAne strInA saMga thakI nirUMdhIne eTale nivArIne saMmArgane viSe sthApana karIne cAritrIo je heya te strI ane pazu eTale tripaMcano sahavAsa kare nahI, tathA potAnA hAthathI sparza mAtra paNa na kare. 20 - zuddha nirmaLa lesyAvata citane vyApAra che jene evo piDita te paranI karelI siyAdika saMbaMdhInI kriyA athavA bhegane arthe parane hAthe pitAne viSe sparzadika je kriyA karAvavI tene jJAnavata purUSa mana vacana ane kAyAye, karavuM, karAvavuM ne anumodavuM, ema trividhavaje arthAt kAmagane TALe tathA anya sarva zItAdika parisaha je kahyA che teNe te aNagAra spa thake sahe eTale sahana kare. 21 che ema e samasta upadeza zrI mahAvIra deve Ahu eTale kahyuM che. te zrI mahAvIra paramezvara kevA che te ke pApa raja rahita tathA moharahita che, mATe te sAdhu samyaka darzana cAritre karI cukta thake muktine sAdhe, adhyavasAya nirmaLa thake Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 5 muM -udezo : le. ( 5 ) e bhIkSu strI saMdhAdika kaleza thakI vimukta thaye thake jyAM sudhI mokSe jAya tyAM sudhI sudho saMyama pALe tibeminuM artha pUrvavata jANo . e race che e strI parijJA nAme cothu adhyayana samApta. // have narayavibhatti nAmA pAMca muM adhyAyana zrI jaMbu svAmi pUche che ane zrI sudharma svAmi jaMbU pratye kahe che ke pUrvaM cothA adhyayanamA anAcArI kahyA tevA anAcArI je hoya tene naraka gati prApta thAya mATe narayavibhatti nAmA pAMcamuM adhyayana kaheche. sudharma svAmi kahe che je tame mane puche che ke naraka kevA che tathA jIva ke kAma karI na jAya tathA tyAM kevI vedanA che tema e paNa pUrve kevaLI mahA zrI mahAvIra devane pUchayuM hatuM ke he bhagavAn ! tApa sahita narakanA bhaya je tIvra dukha rUpe che te kevA che ? ajANatA evA mujane he muni tame kevaLa jJAne karI jANatA thakA kahe ke, kevI rIte bALa eTale ajJAnI chava narakamAM jaI upaje che 1 || ema ma vinaya sahita pUchayuM chatAM mahaTe che anubhAva eTale mahAsya jene AzuprajJa eTale sarvatra sadA upaga thakI kevaLa jJAnavaMta evA kAzyapa zrI mahAvira deva teNe emaja kahyuM te pramANe huM tamane kahIza (praveditaMdu:khame vArthadurga) eTale du:khanuM kAraNa che mATe durgamasthAnaka narakAvasA kahyA che, (AdInika dukRtine purastAt ) eTale atyaMta dIna purUSe jene Azraya karyo che evA dukRta eTale pApaphaLa sahita te narakAvAsAne puratAt eTale AgaLa kaheze te tame ekAgra citta sAMbhaLe, je 2 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga 1 lA. je koika mahAbhIyA khALa eTale AjJAnI, A saMsArane viSe asaMyame jIvitavyanA athI evajIva reDa eTale prANIne bhayanA upajAvanAra evA aneka pApakarma kare, tevA pu rUSa tIvra pAAyane lIdhe dhArUpa eTale atyaMta mIhAmaNe rUpe (mi saMdhayAre) eTale mahA aMdhakAre sahita jyAM AMkhe karI kAMija dekhAya nahIM mAtra avadhijJAne karI gheADuM thoDuM brukanI pere Trukhe, ane jyAM kheranAM aMgArAthI anaMtagaNA tApa che evA narkane viSe paDe che. !! 35 je purUSa tIvrapaNe karI bheMdriyAdika trasa jIva ane pRthavIkAyAdika sthAvara jIva tene je purUSa sadAkALa svAtmasukhane artha jANI karIne haNe tathA je prANIonuM upadna karanAra hAya tathA ( varadUoNpaDhAra) eTale adattAdAnanA lenAra hAya tathA (jJazasyate sevanIyasya cAra ) eTale sevavA ceAgya evA je vrata paccakhANAdika che te nakare arthAta avirati chatAja rahe paraMtu kAkamAMsAdikanI paNa virati karI zake nahI. / 4 / ( mAnami ) eTale zrRSTapaNe pApane viSe nizaMka chate| ( vadunAM mALA tipAtI / dhaNA prANIone atipAti vinAzaka eTale jIva dhAtaka, dhRSTapaNe belanAra zAstra mAMhe je hiMsA te hiMsA nahIM evA vacananA khelanAra ati vRtta eTale krodha thakI upazamyA nathI, evA chatA khALa eTale ajJAnI narane pAme aMtakALe eTale maNa kALe nIcuM mastaka karI adhogatiya aMdhakArane viSe jAya durga viSama sthAnake chedana bhedanAdika du:khane pAme // 5 // Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 5 mu-udezo 1 . ( 29) - have te nArakI paryApta bhAve pitA thakA paramAdhAmakanA zabda sAMbhaLe te kahe che. muDagarAdike karI haze, khaDagAdike karI chedo, zulAdike karI bheda, agnIce karI bALe, ityAdika karaNane dukhakArI evA paramAdhAmakanA zabdane sAMbhaLIne te nArakIo, bhaye karIne nAza pAmyA che saMjJA eTale mana vyApAra jenA tathA gAtra paNa bhAgyA che, evA chatAM evI vAMchanA kare ke (kAMdiza grAma:) eTale ame kayI dizAe nAzI - jaIe ke jyAM gayA thakA amane bhaya TaLI jAya, dA. ema citavI bhaya brAMta chatAM nAsatA thakA je pAme te kahe che.(vararAjAra) eTale khayaranA aMgArAnA puMja javALA karALa ti sahita evI je bhUmI tenI che upamA jene evI bhUmine ati kamatA te nArakI atyaMta dAjhatA baLatA thakA, karUNa eTale ghaNuM dAna svare AkaMda kare, paraMtu te nArakI kevA che ke, jeno svara pragaTa jANyAmAM Ave nahIM eTale jevA gaMgAnA zabda tevA zabda bole vaLI kevA che ke, tyAM paNa kALa rehevAnI sthiti che jenI eTale utkRSTa tetrIza sAgarepamanI sthiti ane jaghanya daza hajAra varasanI sthiti jANavI, meM 7 | have gurU ziSya prate kahe che ke je te sAMbhaLI che te su sAMbhaLI che to ke, vaitaraNI nAmanI nadI ghaNI durga eTale viSama kevI viSama che to ke, sura eTale dhurInI pere tIkSaNa che srota eTale pANInuM para jene viSe evI te vetaraNI nadI mahA viSam temAM te nArakanuM narakanI bhUminA tApe tapyA chatAM pANInA artha tarasyA thakA tare paNa kevA chatAM tare toke, tyAM javAne aNa icchatA bANanA cayA eTale preryA tathA Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara. bhAga 1 le. zakti bhAle karI haNAtA thakA te nadIne du:khe pIDayA chatA khaLAtkAre te vetarI nadI agAdha che, mATe taravAne asamartha chatAM paNa tare, te vAre ghaNAja du:khI thAya pachI taravAne tekAnI vAMcchanA kare te vAre pharI atyaMta du:khI thAya te AgalI gAthAya kahe che. | 8 || wwww's pachI te asAdhu karma pApakAraka evA nArI te nAva mAMhelA je lAkhaMDanA khIlA teNe karI vIMdhAya nAvAyeM caDhayA ( smRtihINA ) eTale viveka rahita thAya tathA anya valI paramAdhArmika loka te nArIone nAzI jatA daikhine trizula sahita evI dIrdha eTale lAMbI phUlIneM vIMdhI karIne nIcA dharatIne viSe nAMkhe. 5 9 5 keTalAka nArIne paramAdhArmIka lAka temanA gaLAmAM atyaMta vajanadAra zilA AMdhIne mAhA agAdha uMDA evA pANImAM meLe pharI te mAMhethI kADhIne pachI kalabu phula sarakhI velune viSe tathA (mureya) eTale agnine viSe AdhA pAchA dhAle atyaMta tAretI mAhe caNAnI pere zake tyAM vaLI anya parAdhA kA te nArakIne mAMsanI pezInI pere pacAve (tuhupiyAI mAMsAi ItyAdi ) | 10 | vaLI nathI jyAM surya tene asurya sthAnaka kahiye eTale kuMbhIne AkAre mAhA aMdhakAra rUpa narakAvAsa, tathA jayAM ma hA atyaMta tApa che atyaMta adhakAra che, evA moTA vizALa dustara sthAnakane pApanA udayathI te nAraNI pAme che, je narakAvAsAmAM sarvakALa UMcu nIcu ane ti eTale sarva dizAAne viSe prajvalita agnine sthApeA che arthAMta jayAM sadA kALa agnI maLyA kare che evA kacha mAMhe nArakIne pADe // 11 // je narakAvAsAne viSe TanA AkAre guphAche te guphAmAMhe Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 5 mu-udeza 1 le. ( iTa ) praveza karatoja agnInA AvartamAM paDe, e ajANa bApa pitAnA karmane nathI jANato tathA lupta prajJa eTale jenI prajJA lepAI gaI che, e chato te nArakI tyAM dAjhe, baLe, kALa karUNa prAya dayAmaNu evuM puNe tApanuM sthAnaka tyAM AkarA pApa karma karI DhAyuM jyAM atyaMta du:kha rU5nuja dharma eTale svabhAva che evuM sthAnaka nArakI pAme. 12 / cAre dize cAra agni samAraMbhIne eTale pajvalita karIne je narakAvAsane viSe phara karmanA karanAra evA paramAdhAmike te ajJAnI evA bApaDA nArakIone tapAve, te nArakI tyAM pUrvokta rIte tApa sahana karatA karthatA atyaMta du:kha bhogavatA chatA ghaNu kALa sudhI rahe tenI pere to ke, jema jIvatA mAsya agni pAse mUkyA chatA atyaMta tApanuM du:kha pAme paNa paravasapaNAne lIdhe tyAMthI nAzI zake nahIM, tema te nArakIo paNa jANI levA, 13 che - tyAM te nArakI naraka mAMhe nArakIone trAchavA chedavAnuM je sthAnaka che te kevuM che to ke, sarvane mahA duHkhanuM kAraNa che jyAM asAdhu kama evA paramAdhAmaka hAthamAM kuhADe laine te nArakIone pakaDIne tene hAtha tathA paga bAMdhI kASTanI peThe trA che eTale chede che 14 vaLI te paramAdhAmake te nArakI chAnuMja rakta, kADhIne kaDAhamAM nAMkhI pharI teja lohImAM te nArakIone pacAve, te nArakIo kevA che te ke, durgadha vastu teNe karI kharaDayA che aMga jemanA evA te nArakIone kevI rIte pacAve to ke, prathama temanuM uttamAMga bhedIne pachI (parivartayaMtA ) eTale samuha hoya tene uparAMDa kare ane uparAMDu hoya tene samuha kare arthAta ulaTAvI palaTAvIne pacAve tyAM pacatA thakA che nAra Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga le. kI tApe karI javalita chatA AghA pAchA uthalatA hAlatA thakA dhruje TaLavaLe, kenI pare che ke, jema jIvatA macha tata lekhaDanI kaDhAhamAM nAMkhyA thakA atyaMta TaLavaLe, tenI pere te nArakIo paNa vedanA sahana karatA thakA TaLavaLe. 5 15 paNa te nArakI tyAM pacAvyA thakA baLIne bhasma na thAya, maraNa pAme nahIM, zarIra choDe nahIM. atyaMta ugra vedanAe paNa pitAnA kRtakarma te karmane anubhAga je vipAka tene benavatA thakA sItestA vedanA dahana hanana chedana bhedana tADana tarjanAdika tathA tikSaNa trizUlAropaNa kuMbhIpAka sAskI vRkSAdike karI upajAvelA je du:kha, te du:khe karI du:khI thakI potAnA karelA dukRtane yoge tyAM jIvatA thakAja rahe paNa AyuSya pUraNa karyA vagara maraNa pAme nahIM. me 16 - te narakA vAsane viSe te nArakIne Alela eTale A bApAchA karave karI atyaMta vyAsa (zItArti chatA) evA nArakI sukhane arthe, atyaMta tama agnine viSe jAya, paraMtu tyAM viSama agni sthAnakane viSe paNa zAtA na pAme niraMtara jyAM Akare tApa che evA narakane viSe paramadhArmika tene tapAve, tela karIne kaSTa Ape, ema aneka prakAre paramAdhAmaka devo nArakI jIvone vedanA kare che. 17 II - te naraka mAhe nArakInA AkAMta zabda nagaranA vRddha jevA saMbhaLAya che, jema ke eka nagarane nAza kare te vAre mahA keLAhaLa zabda thAya, e AkaMda zabda hA mAta, hA tAta, huM anAtha, tAre zaraNAgata chuM, mujane rAkha, ityAdika zabda sAMbhaLIye!! (hAvo panIra nitatra nave za ) eTale tyAM narakane viSe karUNA pralApa sahita evA pAkta padonA dayAmAsa be bele, jene kAka vipAka rUpa karma vartamAnakALe Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 5 mu-udeza 1 lo. 1 ( 101 ) === udaya thayA che, evA nArIne meAhanIya karmanA udaya vALA evA paramAdhArmika devA te puna:puna: pUrvokta rIte utsAha sahita nArakIone eTalA du:kha kare. // 18 // te pApiSTa parmAdhAmikA nArakI prANInA IMdrI vimukta kare upAMga vegaLA kare, te nArakIne eTalA du:kha zA vAste kare tenA kAraNe tamane yathA tathya kahuMchuM, tyAM du:kha vizeSa eTale pAchalA bhavanA karelA karme tene saMbhArIne te narakapALa purUSA tene kahe ke, are bApaDA ! teM pUrva bhavane viSe mAMsa bhakSaNa, madyapAna, jIva dhAta, mRSAvAda, cArI, pacI gamana, kayA che, te sAMprata tAhAre udaya AvyA che, tene yAge tuM du:kha bhogave che. mATe Ama zA vAste ADe che. e rIte te paramAdhArmika purUSo sarvathA prakAre te nArIne du:kha rUpa daDe karI pUrvakRta karmanA udaya thakI pIDA kare. 5 19 // te nArI haNAyA thakA pAMcaze ceAjana UMcA uchaLIne narkane eka daise paDe te nArika kevA che te ke, duSTa rUpa mahA tApe karI pUrNa che, nAnA prakAranA du:kha tathA mala sahita che. tyAM te nArakI azucI vastunA AhArI chatA dhaNA kALa sudhI rahe. karmane vaza paDayA evA nArakIne paramAdhArmika vimUrtine pIDe, // 20 // sarvadA kALe te naraka paripUrNa dharma eTale A tApanuM sthAnaka tyAM karmane udarbhe DhAyA evA nArkI atyaMta du:khanA dharma eTale svabhAva che jyAM te sthAnake nArakIneA zarIra nivaDabaMdha mAMhe prakSepIne, mastake chidrakarI tene tapAve sarva zarIra carmanI pere vistArIne khIlAya karI ukheDe. // 21 / / te parmAdhArmika te ajJAnI nArakIonA kSara eTale kurIya karIne nAsikAne chede tathA ochu cheke tathA baMne kAna paNa cheDe Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.-bhAga 1 le. tathA maghamAMsAdi mRSA bela ItyAdi pApa temane saMbhArIne ApIne, te nArakInI eka veheMtha pramANa jIbha bAhara kADhIne tIkSaNa sUliye karI saMtApe, chede e rIte te nArakIne pIDe vedanA Ape, je rara che te nArakI kAna haTha pramukha aMge pAMganA chedana thakI lehijaratA thakA sukA tADa vRkSanA pAna jema pavane uDatA zabda kare, tenI pare te bALa ajJAnI niravivekI evA nArakI bApaDA rAtrI divaza tyAM AkaMda zabda kare, tyAM te nArakInA egopAMga chedyA pachI tenA zarIramAMthI lehI parU tathA mAsAdika jare te vAre tene zeka karI agnI prajavAlIne lavaNAdika khAre aMgopAMga kharaDyA chatA rUdhira parU ane mAMsa eTalAvAnA rAtrI divasa temanA zarIramAMthI gaLatA thakA rahe che. 23 vaLI zrI sudharma svAmI zrI jaMbusvAmI pratye kahe che ke, cati jai zrI maNavara mASita rUdhira ane parUnI pAtrI eTale rUdhira ane pAkI rUdhira te parU e bane jyAM pace che e sthAnaka kuMbhI bhAjana vizeSa te sAMbhaLI che te kevI che ke, navi agninA teja karatA paNa guNe karI adhika che eTale atyaMta maLatI che evI purUSa pramANa thakI adhika meTI kuMbhI bhAjana vizeSa te kevI che to ke, UMTane AkAre UMcI che ane rUdhira ane parU eNe karI paripUrNa bharelI che. e 24 . have tyAM kuMbhI mAMhe nArakIne zuM kare te kahe che. te paramAdhAmaka kuMbhI mAMhe ghAlIne Arta zabda karatA tathA karUNa pralApa karatA evA te bApaDA ajJAna nArakIne pUrve karI pacAve, tRSAye pIyA thakA pANI mAge te vAre tene trAMbu ukALIne tene raza pIvarAve, te vAre te ghaNAmAM ghaNe dIna svare karUNakArI vilApa kare, ma 5 che Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 5 mu.-udeza 1 le. ( 103 ) jeNe Iha eTale A manuSya bhavamAM alpa sukhane arthe parepaghAtipaNuM AdarIne potAnA AtmAye karI potAnA A mAne jave, tathA pUrva janma adhama evA lubdhakAdikanA satata hasra bhava bhogavI ghaNuM kamapAjIne atyaMta kura pApa karmanA ghaNI du:kha vedanA bhegavavAne ghaNe kALasudhI tyAM narakane viSe rahe. (yathAkRtA nikamaNi ) jevAM adhyavasAye karI jevA bhAve karma kIdhAM hoya tevAja narakamAM paNa sibhAra zabda du:kha upaje jema mAMsa bhakSaNa karanArane tenA ja zarIramAMthI mAMsa kApI agnI varNa karI khavarAve, madyapAnIne tame kathIrano rasa pIvarAve, matsadhAtakIne cheke, bhede, asatya bhASaNa karanAranI jinhA che, paradhanA pahArInA aMge pAMga chede, laMpaTanA vRkSaNa che, sA9malI vRkSanuM AliMgana karAve ityAdika jeNe jevA karma upAjyAM hoya tene te sarakhAja du:kha paramAdhAmaka upajAve tArA te pApI anArya mAtA pitA ane strI Adikane arthe ghaNA kaluSa eTale pApakarma upArjana karIne pachI iSTa je mAtA pitA tathA kAMtA eTale strIyAdika te thakI (vipahaNA) eTale rahita athati ekAkI chatA te dubhigaMdha dukhe karI bharyo tathA azubha sparzavAna evA narakane viSe (kamApagatA) azubha kamane lIdhe kuNi eTale mAsa pesI rUdhira parU AMtaraDA phephasu ItyAdika karmale karI samAkula evA naraka sthAnamAM dhaNe kALa avasya paNe rahIne pUrvokta du:kha sahana kare. tibemine artha pUrvavat jANe che ra7 . iti naraka vibhaktiya nAma prathamodezaka samAsaH Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 104 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara- bhAga le. have pAMcamA 'dhyAyanano bIjo udezo prAraMbhiye ,ye ene viSe paNa eja narakanA bhAva kahechaH - atha eTale have apara eTale bIjA zAzvata du:khane dharma eTale svabhAva che jene viSe evA narakanA du:kha jyAM sudhI jIve tyAM sudhI te nArakI jema bhegave, tema tamane yathA tathya kahIzuM; eTale je rIte zrI vIra paramezvaranA mukhethI sAMbhaLyuM che te rIte tamene kahIzuM. dukRta karmanA karanAra evA ajJAnI niki jIva te je rIte pitAnA pUrvakRta karmane vede che bhegave che te rIte kahIzuM 1 ne tyAM paramadhAmika deva te nArIkAnA hAtha paga bAMdhIne pure karI tathA khaDage karI peTane kepe te kevI rIte kApe ke, bALa nArakIne grahaNa karI eTale pakaDIne tenA zarIrane lAkaDA dike haNIne khaMDa kare, AgalA bhAganuM sabala carma te puTha pradeza kADhe, ane puThanuM carma te AgaLa kADhe, tathA DAbA pAsAnuM carma jamaNe pAse kADhe ane jamaNI bAjunuM carma DAbI bAjue kADhe, e rIte cAmaDI ukheDI nAMkhe che 2 te paramA dhAmaka traNa naraka pRthvIne viSe nArakInA aghastana ane cAra naraka pRthvImAM bhUlathI AraMbhIne bane bAhu kApe, tathA meheTe lehane geLe tapAvI te nArakInuM mukha vikAzIne eTale mukha ughADIne te mAMhe nAMkhe tathA lekhaMDanA rathamAM je tI parvanA karelA karma saMbhaLAvIne te nArakIne kheDe halAve tathA atyaMta peza karIne te nArakInA pUThanA bhAgane Are karI vadhe che 3 che jema lokhaMDane geLa taka aniye sahita jAjavalyamAna hoya athavA uSNa kathIra hoya tenI che upamAM jene eTale tenA Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 5 muM-udeza re je. (15) sarakhI taka evI je bhUmi, tene atikamatA eTale baLatI pRthvI para cAlatA te nArakI baLatA thakA karaNa eTale dayAmaNA zabda kare arthAta he mAtA he tAta ityAdika vilApa kare ! tathA Are kari cayA eTale preryA thakA tapta evA dhUsare jataryA thakA jema gaLiyA baLada cAlatAM AraDe tema te nArakI AraDyA kare. 4 ajJAnI nivavekI baLa rahita evA nArakIne tene urana lohanA jevI pRthvI baLAtkAre ati kamAve eTale calAve te vAre te bApaDA virasa zabda kare te bhUmi kevI che te ke, prajavalita eTale jyAM utna loha samAna rUdhira ane parUne kama che evI che. tathA je viSama sthAnake kuMbhIpAka zAmalI vRkSa pramukha viSama sthAnaka che, tyAM cAlatA kAryakaranI pare athavA gaLiyA baLadanI pere daMDAdike tADanA karIne AgaLa karI calAve paNa te nArakI potAnI iccho AgaLa jajAne athavA potAne game te sthAnake rahI javA paNuM pAme nahIM, te 5 . te nArakIne atyaMta vedanAkrAMta evuM naraka athavA te mArga tene viSe calAvatA thakA sAhamuM silAye karI haNIne nIce pADI nAMkhe, paraMtu te AgaLa jai zake nahIM. tathA saMtApanI nAme kuMbhI tyAM zAzvatI che te mAMhe gayo hato jyAM mAThA karmane karanAra bApaDa ghaNuM saMtApa sahana kare. . 6 vaLI narakanA du:kha kahe che te bALa nArakIne paramAdhAmika leka kendranAmA bhAjana vizeSa tene viSe prakSepane pacAve te vAre te nArakI dAjhatA thakA baLatA caNAnI pare UMcA uchaLe tyAM AkAzamAM vaLI tene zuM kAkAdika pakSIo treDatA thakA khAtA thakA jyAM thakI bIjA sthAnakanI dizA tarapha nAze, tyAM vaLI anya siha vyAdhrAdika tene khAo, + 7 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 106 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga 1 lo. nAma zabdasaMbhAvanAceM che uMcuM citAne AkAre evuM agninuM sthAnaka che te sthAnaka pAmIne zAke tA thakA dInasvare karIne AkraMda kare tathA paramAdhAmIo te nArInuM mastaka nIcuM karIne zarIra vidhi chedIne lAhanI pare zastra mudagaLAdika teNe karI khaMDa khaMDa eTale TukaDA TukaDA kare. // 8 // tyAM narkane viSe ucA thAMbhAdikane viSe nIce mastake bAMdhIne jema khATakI chAlInuM carma ukheDe tema paramAdhArmika te nArIonu carma ukheDI nAMkhe pachI te nArakInA carma rahita evA aMgane vajra samAna che cAca jemanI evA kAka sama LI gRddha pakSIo tene khAya, e rIte naraka pAle chedana bhedana succhita kyAM thakA paNa te nArakI maraNa pAme nahIM, tenuM kAraNa, kahe che, sajIvanI nAme evI zAdhatI kuMbhI che jehane viSe heAtA cakAM prANI pApa sahita evA padhAmika lAka tene haNe cheke bhede paraMtu teNe karI te mare nahIM, kiMtu pArAnI pere tenuM zarIra maLI jAya, // 9 // te paramAdhAmaka purUSA tIkSaNa vavatu sUliye karIne nAkInA zarIrane ( abhitApati ) eTale pIDe jema lubdhaka evA je kutarAdika tene ( vaseApagata ) eTale vaze paDayA evAM sthApadma mRgAdika pazu te jema maraNAMta kadarzanA pAme tema te nArI jIve. paNa liye vidhyA thakA dInasvare araDATa kare ekatA atyaMtara zAkAdika ane bIjo bAhera hananAdi ke karI gilAna chatA ema banne prakAre ekAMta du:kha bhAgave paraMtu maraNa pAme nahIM. || 10 || vaLI sarva kALa niraMtara jaLatuM maLatuM eve nAme jyAM prANita haNIya te mAhATuM sthAnaka che, je sthAnaphe kASTa rahita Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 5 muM-udezo rajo. (107) agni prajavale che tyAM ghaNA kUraka bAMdhyA thakA ghaNA kALa sudhI rahe kevA thakA tirNa take, meTA bIhAmaNuM AThaMda svara karatA thakA tathA ghaNuM kALanI sthiti che jemanI evA thakA rahe, 11 che te paramAdhAmaka tyAM narakane viSe mATI agninI citA samAraMbhIne temAM aneka kaSTa prakSepIne te mAMhe nArakIne nAMkhe te tyAM dAjhatA thakA karUNa svare AThaMda karatA tyAMte citAmAM gayA thakA A sAdhukarmanA karanAra evA nArakI Ava, vilaya thaI jAya tenI pere toke jema ghata te tije agni te mAMhe paDa thake vilaya thaI jAya tenI pere vilaya thAya paraMtu dhRtate agnimAMhe sarvathA baLI jAya paNa nArakI jIva te agnimAM maraNa pAme nahIM, 12 have vaLI du:khano bIjo prakAra kahe che tyAM sarvakALa saMparNa dharma eTale ugna A tApanuM sthAnaka je sthAnake te nArakI ne nivaDakameM ANuM DhAMkyA thakA jyAM atyaMta du:kharUpa dharma ne svabhAva che, evA sthAnake narakapAla te nArakInA hAtha ane paga bAMdhIne sadgunI pere daMDa karI samAraMbhe tADanA kare 13 te paramAdhAma, daMDAdike karI bALa ajJa evA nArakInI pIThane bhAMje tathA leDhAnA ghaNe karIne mastakane paNa bhedI nAMkhe, cUrNa karI nAMkhe vaLI api zabda thakI bIjA paNa egopAMga eja rIte mudagaLe karo bhedI nAMkhe, te nArakI cUrNa thayAthI bhinna deha chatAM pATIAnI pere bane pAse karavate karI chedyA thakA tapta Are karI besatA thakA tapta kathirAdikanA mArgane viSe te nArakIne pravartAve ati bhAva eTale tapta kathIranA rasanuM pAna karAvavAne viSe nije eTale pravartAve che 14 H " Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 108 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara. --bhAga 1 lA. rodra evA asAdhu kAma eTale anya nArakIone haNavAdvika kArye pApanA karanAra athavA pUrva bhavanA karelA evA raudra asAdhu karma tene preratA thakA eTale pUrvakta duSkRtane smaraNa karAvIne sarAbhIdhAta eTale bANAdike karI jema hastine calAviye vAhIyaeN tema te paramAdhAmikA mahAvatanI pere te nArIone vADe athavA UMTanI pere vAhe eTale calAve, tenA upara eka e athavA traNa rUpe ArUDha thaine du:kha Ape krodhe karIne kakANae eTale tenA marama sthAnakane Akrike karI vidhe. // 15 // ajJAnI evA nArIne baLAtkAre karI rakta ane pa tadrupa rodra kardameM karI viSama tathA kAMTAvALI evI maheATI bhUmikAnI velane viSe ati kramAve te jema jema AkA calAve tema tema du:kha pAme tathA murchita evA nArakIone aneka narkapALA trAyeM karI bAMdhIne tenA pUrvakRta pApa karma prakAzIne kADha eTale nagaranI malimAkuLa jema dazA diza sekaDAkhaMDa thai vikharI jAya tema paramadhAmikA te nArInA khAkhaMDa karI vikherI nAMkhe. // 16 | have vaLI vikravyo evela mAhA du:khanuM kAraNa ghaNA lAMbe ave parvata narakamAMhe aAkAza paryaMta ucAvikarve niSpAde tyAM te parvata uparathI atyaMta pApa karmanA karanAra evA ghaNA nArakI paDatAM thakAM aMdhakAra rUpe daSTIye kAMi paNa dekhe nahIM, puraMtu hasta sparza mAtra thAya ane caDatAM thakA tA pramAdhArmika tene haNe pIDA Ape tyAM hajAra thakI ghaNA muhurtta adhika eTale upalakSaNathI dhaNA kALa sudhI evuM du:kha pAme // 17 // te nArakI mahA pApakarmanA karanAra te saMmAdhitA eTale atyaMta pIDayA thakA A kare ahArAtra patimAna thakA Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 5 mu.-udeze 2 jo. ( 108 ) karUNa AkraMda kare ekAMta eTale nizcaya rU5 phUTa eTale du:khApatinuM sthAna jyAM che evuM mahaMta eTale vistIrNa narakane viSe tyAM viSama cUMTa pAsAdika galayaMtrAdike karI haNAtA thakA AkraMda kare. // 18 // pUrva janmanA vairI, sarakhA te paramAdhArmika rASa sahita kopAyamAna thakA sudagaLa sahita suzaLa grahaNa karIne te nArakInA stAdikane bhAMgI nAMkhe te vAre, te nArakI bApaDA bhinna dehI thakA leAhivamatA hatA prAmaye karI adhA mukha karI dharaNI talane viSe paDe // 19 // tyAM bhukhyA ane mAheATA zarIranA pramANa vALA pragabhita eTale duSTa sadAkALa krodha sahita evA sIyAliyA jIvate te narakane viSe paramAdhAAMmakA vikUvaite tyAM nArakImAM hUkaDA sAMkaLe karI bAMdhyA thakA evA je mAhAM pApI atyaMta krUra karmanA karanAra nArakIe tene khaMDa khaMDa karI bhakSaNa kare. rA te narkane viSe sadAkALa pANIe bharapura evI mahAvijema nadIrUpa sthAna che, temAM agnimAM gaLyA evA lAhanA gALeA tenA sarakhuM uSNu pANI che, je pANI pItA thakA ghaNuM khArUM tathA uSNa lAge mATe viSama che, je evI viSama nadI tene viSe te nArakI paiyA thakA jAtA zaMkA hAlatA thakA ekAkI a zaNa plavana karatA paravaza paDacA caDhDhA du:kha bhogave. ArA e vAkta baMne uddezAmAM je nArakInA du:kha kahyA tene mALa ajJAnI evA nArInA jIvo te pharase che, sahana kare che. jenI niraMtara dhRNA kAla sudhI rehevAnI sthiti che evA nArakI tyAM haNAtA thakA tene koi paNa traNa saraNa eTale rA khavAne samartha nathI. peAte ekalA thakAja nAnA prakAranA putra tAnA upAyo du:kha bhogave. // 22 5 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 le. je jIve jevA bhAve pAchalA janmAMtare karma kIdhAM che te karma tevIja vidhi saMsAramAM bhamatAM thakA cAragatine viSe jIvane udaya Ave paraMtu naraka mahete ekAMta nikevala du:kharUpa bhava upAIne te nArakI jIva du:khI thakA atyaMta du:kha vedoraDA have upadeza svarUpa kahe che. e pUrvekta narakanA tIvra du:kha sAMbhaLIne je dhairyavaMta purUSa che te zuM kare te dekhADe che. je thakI narakanA du:kha na leMgave evA sarva caturdaza rajavAbhaka lokane viSe je kAMI trasa ane sthAvara jIva che te kene haNe nahIM tathA ekAMta draSTI eTale nizcala samyakatva dhAraka tathA parigraha rahita e chata tuM zabdathI mRSAvAdAdikanuM varjana paNa jANI levuM tathA leka te ahIM prastAva thakI azubha karmakArI le tathA kaSAya leka levo tenA svarUpane jANIne evA lekane vazamAM na pahoMce. te 24 | e jema azubha kamane naraka gati kahI tema tiryaMca - nuSya tathA devatAnI gati ema badhi malI caturgatika saMsArane viSe anaMta tadanuM rUpa vipAka eTale anaMta e karmane je vipAka buddhimAna (sarvameta ditidivA) eTale piDita purUSa e pakta sarvane iti ema jANIne je rIte zrI bhagavate kahyuM che te rIte kAMkSA kare eTale vAMche suvA che ke, kAla eTale jyAM sudhI maraNa prApta thAya tyAM sudhI daiva eTale saMyamane Acare e tAvatA cAritra vinA jIva catutika saMsAramAM bhramaNa kare te kAraNa mATe jAva chava sudhI trividhe dayA dharma rUpa niraticAra cAritra pAlavAne vAMche ane sarvathA pApane tyAga kare, tibemine artha pUrvavata jANa, rapa che iti zrI naraka vibhakti nAme pAMcamA adhyayana saMpUrNa thayo. // Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana The. ( 11 ) atha dvitIye mUtrakRtAMge SaSTamAdhyayana prAraMbhyate pAMcamA a. dhyayanane viSa narakanAM duHkha kahyAM te zrI mahAvIra deve upadesyA che te mATe A chaThA adhvayanana viSa zrI mahAvIra paramAtmAnI TLI lirtinI pUrva tuti kare che. vakta narakanA du:kha sAMbhaLIne saMsAranA bhayathI bIka pAmyA ubhagyA evA purUSe zrI sudharmasvAmIne pUche che te keNa pUche che to, ke sAdhu tathA brAhmaNa tathA AgArate gRhastha kSatriyAdika tathA anya tIrthakata zAyAdike tApasa pramukha jANavA sarva zuM pUche che te kahe che. te ye ekAMta hitane karanAra e ( anIdazamatula ) eTale nirUpama zAzveta sAdhu samIkSAye yathAsthita tatvajJAne karI sAta putra zrI mahAvIra deve ke dharma kahyo che, ke jeNe karI jIva sukha pAme 1 | kevuM jJAna vaLI darzana cAritra rUpa kevuM tathA yama niyama rUpa zIla kevuM che e badhuM jJAta putra eTale kSatriya ziromaNI siddhArtha rAjAnA putra zrI mahAvIrane viSe kevuM hatuM te, ahe bhagavAn ! e sarva je rIte tame jANo cho yathA tathya eTale satya nirUpaNa rUpa, jema tame sAMbhaLyuM che, (yathA nizAMta ) eTale sAMbhaLIne jema radayane viSe dhAraNa karyuM che, tema amane kahe, . 2 | ema zrI sudharma svAmine puchayA thakA sudharma svAmi zrI mahAvIra devanA guNa kahe che. te zrI mahAvIradeva khedajJa eTale saMsArI chane karma vipAka thakI utpanna thayuM je kheda eTale du:kha tene jANe jANIne upadeza ApI tenA du:kha TAlavAne sAmarthavAna tathA karma vidAravAne nipuNa ane moTA rUSIzvara sAdhu tathA anata avinAzI jenuM jJAna pragaTayuM che anaMta ane Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) vinAzI jemanuM darzana pragaTayuM che yazasvI eTale jenA yaza traNa jIvanamAM vyApeA che leAkane cakSu bhRta samAna che kemake lAkanA bhAvanA je bheda te sarva parIkSe che mATe leAkane cakSune sthAnake varte che, evA zrI mahAvIra praNIta je zruta cAritrarUpa dharma tene dharma jANA, tathA teja saMyamane viSe dhRti eTale dhairyapaNuM te paNa zrI mahAvIranAja prekSyA eTale dekhA eTale zruta cAritrarUpa saMyamane viSe jene rita che, dhairya che. / / 3 / / UMcA nIcA ane tiI eTale cAdarAja leAkamAMhe pAdika aDhAra dravya dizAo ane aDhAra bhAvadeizAo maLye, je beMdriyAkrika trasa pANI ane ekeMdra pRthaviyAdika je sthAvara prANIo che tene bhagavaMta nityA nitya bheda dravya paryAya bheda samyak prakAre jANe evA zrI mahAvIra vItarAga deva teNe saMsAra samudramAMhe paDatA muDatAM prANIne dvIpa samAna evA sasabhAvi dharma kahyA che. !! 4 5 te bhagavata sarvadAza eTale lAkA lAkane DhekhanAra vaLI AvIza parIsahune jItavA thakI kevaLajJAnI thayA, (nirAmagaMdha) eTale mUlAttara guNa vizuddha saMyama pALaka tathA dhairyavaMta sthitAtmA eTale samasta karmanA kSaya thakI Atma svarUpamAMja je sthita thayA che tathA anuttara eTale pradhAna sarva jagatamAM nirUpama jJAtA mATe vijJAna eTale bhalI buddhivaMta che. tathA graMthathakI atIta eTale nigraMtha khAdyAnvaMtara parigraha rahita che. sapta bhaya rahita che, tenA nAma kahe che, peluM RtulAka bhaya zrIjI palAka bhaya trIjuM AdAna bhaya cAhyuM akasmAta bhaya pAMcamuM vedanA bhaya huM apakirtIbhaya sAtamuM maraNa bhaya tathA cAra prakAranA Ayukarma karI rahita che. 55 // sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara. ~ bhAga 1 le. - Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : huM. ( 113) te bhagavata bhUti prAjJa eTale anaMta jJAnI tathA apratibaMdha vihArI jANavA, egha eTale saMsAra rUpa samudrane taranAra dhIra eTale nizcala anaMta jJAna rUpa cakSunA dharanAra jema surya sarva thakI adhika tape tema bhagavaMta zAne karI sarva thakI utama pradhAna che, tathA virecanaMdra eTale agni jema aMdhakArane dUra karI adhika prakAza kare che, tema zrI mahAvIra yathAsthita padArthanA prakAzaka jANavA, II 6 . je zrI rUSabhAdika prabhAvavaMta tIrthakare tanuM saMbaMdhI je nirUpama dharma tene nAyaka eTale tene jANe evA cAritravAna kAzyapa getrI zrI mahAvIra utAvaLI prajJAne jANa jema iMdra hajAre devatAne nAyaka mahA prabhAvavaMta devo mAhe pradhAna tema zrI mahAvIra kevaLa jJAnI sahastra purUSamAM devatAnA nAyaka je che tenI pere viziSTa mahAnubhAva jANavA, 7 te bhagavaMta prajJAe eTale buddhie karIne akSaya che, vA zabda viSezaNane artha che kenI pere toke, jema samudra je mane hedadhI e svabhu ramaNa samudra nirmaLa jenuM jaLa che. ityAdika guNe karI anaMta apAra che tema zrI vIra paNa akaluSa aSAi thakA bhikSAye AjIvikA kare che yadyapI ni:zeSa karmakSaya karI gelekyane pUjya che tathApi bhikSAye A jIve che patu akSaNa mAhAnasI pramukha labdhIne prayuM jatA nathI. evA aneka guNa yukta zrI mahAvIra deva che tathA zakedra devatAnA svAmi tenI pere dIptimAne che. 8 ! te bhagavaMta zrI mahAvIra vItarAya karmanAya thakI baLe karI pratipUrNa vIryamAna che, eTale saMghayaNadike baLavAna che, sudarzana zabda merU parvata te jema sarva parvatamAM zreSTha che, tema bhagavaMta paNa ezvaryaguNe karI sarvamAM zreSTha che. vaLI devalokanA Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 114 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga 1 lA. nivAzI devatAne te merU parvata harSanA karanAra che, prazasta evA aneka varNAdika guNe karI khirAjamAna eTale zAthe chetema zrI bhagavAna paNa jANavA. | 9 || te merU parvata satasahasra cAjana pramANasarcaMge UMcapaNe jANavA temaja te parvatanA traNa kAMDa che, eka bhUmimaya bIjo suvarNamaya trIjo veryamaya che ane paDaMgavana che te vejayaMti eTale dhvajA samAna zAbhe che, te merU parvata (NavaNati) eTale navANu hajAra yeAjana UMcA jANavA ane nIce bhUmi sacce eka hajAra ceAjananA keMdra che ema sarva maLI eka lAkha ceAjana pramANa che. || 10 || te merU parvata AkAro pharazIne rahyA che tathA bhUmikAne avagAhI rahyA che, tiA UMcA ane nIcA ema leAka vyAsa che je merU parvatane cAphera agIArone ekavIza cAjanane aMtare surya pramukha nyAtaSi devA paribhramaNa karatA thakA pradakSiNA karI rahyA che, tathA te merU parvata suvarNamaya che, tathA ghaNA paraMtu aMhI naMdanAdika cAra jANavA evA raLIyAmaNA baMna che. jene viSe, eTale pehelI bhUmikAne viSe bhadrazAla vana che, te upara pAMcaze cAjana uMcuM bIjuM naMdana jaina che, te upara sADhIbAsaTha hajAra cAjana UMcuM caDatA vaLI trIjuM sAmanasa vana che, te pachI chatrIsa hajAr yAjana UMcuM caDatA zIkhara upara ceAthuM khaMDagavana khaMDa che, je parvatane viSe maheMdra paNa krIDA karavAne arthe svarga thakI AvI te ratImukha bhAgave che. aa 11 ma te parvata vaLI kevA che, teA ke, maMdara merU sudarzana sugara ItyAdika zabde karI maheTA prakAzavAna eTale prasiddha evA chatA zAbhe che tathA suvarNanI peThe daidIpyamAna mukumAla vahyuM che, Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana : huM. (15) sarva parvatamAM anuttara eTale pradhAna evI parva eTale mekhalA karI durga eTale viSama che arthAta sAmAnya jIvane caDhatA viSama che tathA pradhAna maNI ane auSadhi karI dedIpyamAna bhUmi sarakho pRthavI pradezanI pere jANa, che 12 mahI eTale pRthavIne vacamAM Avela je jaMbudvIpa tenA madhya bhAge eTale vacamAM varti che, nageMdra eTale sarva parvatanA Idra sarakhe e merU parvata jANa te parvata lokamAM suryanI pere vizuddha nirmaLa kAMtivAna che ema praka karI jANye, e prakAre karI lakSmIye sahIta te merU rana aneka varNa karI sahita che. tathA manane ramADanAra tathA jenI ti amAlI eTale surya tenI pere daze dizine viSe prakAza pAme che. A 13 . have e merU parvatanI upamAo zrI mahAvIra bhagavaMtanI sAthe joDe che, sudarzana nAmA je giri eTale parvata tene je yaza kahiye chee tevo maheTa merU parvata jANa, e merUnI upamA zramaNa tapathI jJAta putra zrI mahAvIra deva jANavA kevI rIte teke, jAtiye karI, yaza karI darzana karI, jJAna karI ane Lei karI samasta jeTalA dharma mArganA prakAzake che. temAM zrI mahAvIra deva pradhAna che. te 14 | jema lAMbapaNe samasta parvatamAM niSadha parvata zreSTa che, tathA jema vartulAkAra samasta parvata mAhe rUcaka nAmA parvata zreSTa che, tenI upamAMye zrI mahAvIra deva jagatamAM bhUtiprajJa eTale prajJA karI zreSTha jANavA, samasta munio mAMhe tasvara rUpa jANavAne atyaMta jJAnavata jANavA (prakarSaNa jAnAtiti prajJa) e bhAva jANa. 15 ne * te zrI mahAvIra pradhAna e je sarvottama dharma tene prarUpIne prakAzIne pradhAnamAM pradhAna e je zukaladhyAna tene , Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga 1 le. dhyAve te bhagavaMtane vega nirUdhakALa sukSma kAya pega dhanavasare zukaladhyAnane trIjo bheda je sukSma kiyA apratipati eve nAme che, te thAya yoga nirodha thayA pachI zukaladhyAnano cethe bheda uparata kiyA ane anivRtti nAme dhyAve te dhyAna varNave che. sutsya pradhAna zukala vastunI pere ujavala apAMDa eTale doSa rahita arthata mithyAtva rUpI kATa kalaMka teNe karI rahita evuM nirdoSa zukladhyAna suvarNanI pere uvela che. athavA gaMDa zabda udakanuM pheNa te sarakhuM ujvala che, tathA zaMkha ane caMdramA tenI pere ekAMta adAta eTale atyaMta zukala evuM zukala yAna che, tene dhyAve, 16 te bhagavaMta zailesI avasthA zukaladhyAnanA cethA bhedane anaMtara sAdi anaMta evI siddhi gatine viSe hatA te siddhi kevI che, teke, sarvamAM uttama tathA lekane agre vartamAna che te kAraNa mATe parama pradhAna maheATe rUSIzvara zrI mahAvIra deva che je jJAne karI, darzane karI, cAritra zive karI samasta jJAnAvarNAdika AThe karmane zeAdhI karma khapAvIne muktine viSe pahetA, che 17 ! vaLI upamAe karI bhagavaMtane stave che; jema vRkSa mAMhe prasiddha deva kurUM uttara kuphane viSe vyavasthita evuM sA9maLI vRkSa meheryuM che, jene viSe suvarNa kumArakAdika bhuvanapati devo AvIne rativede che, eTale kIDA rUpa sukha bhogave che. tathA jema vanane viSe naMdana vana zreSTa kahyuM che. uttama zebhAye karI sahita kahyuM che. tema jJAna ane zIla eTale cAritra teNe karI zrI mahAvIra mahAprANa eTale moheTA jANavA, je 18 jema zabdamAM svanita eTale meghanI garjanAne zabda pradhAna eTale rUDo kahyuM che, tathA jema graha nakSatra ane tArAne viSe Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 6 . ( 117 ) caMdramAM mahAnubhAva kahyA che, tathA jema samasta gadhamAM gazIrSa bAvana caMdana zreSTa kahyuM che, ema samasta sAdhumAM apratijJa " eTale A leka paralakanI AzaMsA karavAnI jene pratijJA nathI arthAta Ihaleka paralokanI AzaMsA rahita evA zrI mahAvIrane moheTA zreSTa kahyA che. / 10 | jema samasta samudramAM svayaMbhUramaNa samudra zreSTha kahyuM che jema nAga kumAra devomAM dharaNadranAmA iMdra zreSTa karyo che, jema IkSarasodaka samasta rasamAM pradhAna zveta eTale vakhAya che, tema tapa upadhAne karI tape vizeSe karI samasta munimAM zrI mahAvIrane pradhAna vakhAyA che. 20 che jema hastione vize iMdranuM vAhana airAvaNu hasti pradhAna kahyuM che. jema mRga pramukha svApara janAvaramAM siha pradhAna kahyuM che. bharatakSetranI apekSAye jema pANImAM gaMgAnadInuM pANu nirmaLa kahyuM che. jema samasta pakSIomAM garUDa hoTe kahe che. aparanAme veNu deva e jema pradhAne kahyA che. tema nirvANa je mekSa mArga tenA sthApana karanArA vAdI lekamAM zrI mahAvIra mahATA kahyA che. ra1 che - jema yuddha zubhaTemAM jJAtavidita vizvasena eTale cakavatti pradhAne kahyuM che. jema phulamAM araviMda kamaLa mehehe kahyuM che. jema kSatrImAM daMtavAkya eTale cakravRtti pradhAne kahyo che. tema samasta rUSIomAM zrI vardhamAna svAmi zreSTa kahyA che. rara jema samasta dAnane viSe abhayadAna zreSTa kahyuM, jema satya vacanamAM niravadha eTale je vacananA uccAra karI parane pIDA utpanna na thAya te vacana zreSTa vakhANyuM che. jema sarva kapamAM navavidha brahAgupti sahita brahmacarya zreSTa kahe che. tema lokamAM uttama zramaNa tapasvI zrI mahAvIra deva zreSTa vakhANyA che, je 23 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 118 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga 1 lI. jema sthitimAM pradhAna lava saptama devatA eTale paMcAnuttara vimAnavAsI deveA kahyA che, kAraNa ke temanu manuSyamAM sAta lava pramANa Acukame jo roSa rahyuM hota te| mukti pAmata te mATe ene lava saptama devA kahiye, anya sabhAmAM jema sAdhama sabhA zreSTa kahI che, jema samasta dhamAne viSe nirvANa je meAkSa te pradhAna kahyA che, kemake anya darzanIe paNa pAta peAtAnA dharmane viSe meAkSa pradhAna khele che. mATe tema jJAtaputra zrI mahAvIra thakI anya kAI jJAnI nathI, eTale sarvamAM uttama jJAnavaMta zrI mahAvIra deva jANavA. 5 24 5 jema pRthvI sakala padArthane AdhArabhUta che! tema zrI mahAvIra sarva satyane abhaya pradAne karI rUDA upadezanA dAna thakI AdhAra bhUta che aSTa prakAranA karma khapAvyA che. ( viga ta kRSi ) eTale abhilASa rahita thayA che. vaLI saMnidha na kare eTale kAMi paNa saMcaya kare nahIM tathA utAvaLI prajJAnA dhaNI eTale kevaLI evA bhagavaMta jANavA, tathA samudranI pere taravAne durasta evA meAheATA saMsAra samudra tene tarIne muktimeM pAhAtA che, vaLI zrI mahAvIra kevA che te ke, abhaya karanAra eTale sarva jIvanA bhayanA TALanAra che, tathA zUravIra che. anaMta cakSunA dhaNI eTale sarva svarUpa dekhe che jANe che. rA krodha vaLI mAna tathA mAyA temaja vaLI leAbha te para vaMcanA rUpa jANavA e cAra adhyAtma DhASa che, tene saMsAra vadhAravAnA kAraNa jANIne e cAre kaSAyane chAMDIne zrI mahAvIra arhuta thayA, mahA RSI thayA, te kAraNa mATe zrI mahAvIra svAmi pAte pApa kare nahIM, tathA bIjA pAse pApa karAve nahIM, ane pApa karmanA karanAranI anumAdanA paNa kare nahIM, tA 26 DA Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana huM. ( 119 ) have kriyAvAdInA ekazAne ezI bheda, akriyAvAdInA cArAzI bheda, vinayavAdInA khatrIza bheda, ane ajJAnavAdInA saDasaTha bheda, e sarva maLI traNone dreza thayAM te pAMkhaDI darzanInA anuvAda eTale bheda jANavA. e cAre darzanInA darzana svarUpa tene durgAta javAnA kAraNa jANIne, te zrI mahAvIradeva sarva vAdane jANIne UnmArgano tyAga karIne cAritra 35 dharmane viSe (TIrghAtre) eTale jAvajIva sudhI upasthita eTale sAvadhAna thayA che, !! 27 n te bhagavateM srI sahita rAtrI bhAjana tathA upalakSaNathI praNAti pAtAdikane paNa nivAryA che. vaLI karma rUpa du:kha kSaya karavAne arthe upadhAnavRta thayA, eTale tapasyA karI, deha zApavIne karma khapAvyA, ihu loka ane palAka e bannene jANIne sarva pApanA sthAnakane prabhUtapaNe pAte vAraMvAra nivAryA che. / / 28 // have zrI sudharma svAmi peAtAnA ziSya pratye kahe che. arihaMtanA bhAkhelA je dharma te kevA che te ke, samaya prakAre artha karI pade karI zuddha eTale ujavala cukti sahita tene sAMbhaLIne te dharmane sad hatA eTale satya karI mAnatA thakA, aneka jana karma rahita thaine anAyuSya thayA eTale siddha thayA athavA Aga mika kAle IMdrAdika padavI pAmyA, ( timino artha pUrvavata nALavo . ) | 29 5 ( iti zrI vIrastuti nAme chaThA adhyayanaM samApta. ) Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (120) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.~bhAga 1 lo. have sAtamo adhyayana prAraMbhIe chaiyeM chaThA adhyayanane viSe zrI mahAvIranuM stavana karatAM zrI mahAvIrane suzIla kalA, have A sAtamA adhyayanane viSe te thakI viparIta kuzIliyA hoya che je arahadda ghaTakAne nyAye saMsAramAhe bhramaNa kare tenuM svaparu kahe che: pRthvIkAya appakAya ane vAyu kAya ahIM cakAra thakI e cAre nikAya sUkSma ane mAdaranA bhede karI e prakAre jANavA tathA tRNa vRkSa bIja zAlI pramukha vanaspatikAya jANavI, ane sate beMkriyAkrika jIva jANavA tenA aneka prakAra che, te kahe che, je IMDA thakI upanA evA paMkhI tathA sarpa pramukha tathA je jarA te gAya pramukha jIva jANavA, ane saMsvedaja eTale prasveda thakI utpanna thayelA evA juM, mAkaNa, pramukha jIva jANavA, vaLI sajA: te je seAvIrAdikane viSe upaje tenAja varNa sakhA je jIva heAya te jANavA. e rIte jIvanA bheda kahyA. // 1 // e prAkta pRthivyAdika cha jIva nIkAya zrI tIrthaMkara dave kahI che. e cha jIva nikAya je che te mAtA mukhane jANe che vAMke che eTale sarva jIva sukhAbhilASI che, e chakAyane je daMDe ghAta kare dIrdhakAla pIDA Ape tene je phala thAya te kahe che, te jIva eja chakAyane viSe (viparyAsamuparvati ) eTale vinAza pAme arthAta vAraMvAra ene vizeja paribhramaNa kare. // 2 // vaLI ekeMdriyAdikathI mAMDIne paMceMdriya paryaMta jIvanI jAti che tene viSe eka sthAnathI bIje sthAnake paribhramaNa karatA kA, trasa tathA sthAvara jIvane viSe vinidhAtametya eTale utpatti ane vinAza pAme, te krara karmanA pharanAra jAti jAti Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 7 muM. ( 12 ) viSe utpatti pAmIne, te bALa ajJAnI je vaLI tyAM duSTa evA pApa karma kare te vaLI tehIja duSTa karma karI eTale cera ane thavA paradAra gamana ItyAdika doSa vaLI vinAza pAme. 3 je karma kare te karma A janmane viSe athavA parajanmane viSe vipAka Ape, athavA ekaja karma, se sahastra, lAkha, koDa, saMkhyAtA, asaMkhyAtA, ityAdika ghaNuM bhava suddhi paNa vipAka Ape jevA vidhi karma karyo hoya tevA vidhive bhagave. athavA anya vidhi paNa bhegave. sirachedAdika hastapAda chedanAdika du:kha pAme. evI rIte te kazIliyA araha ghaTIkAne nyAye saMsArane viSe pharI pharI bhava paraMparA paribhramaNa karatA thakA du:kha bhegave tathA ekeka adanAdika du:khe paDyA thakI te du:khanA yoge karI vaLI navA navA karma bAMdhe tene pharI bhogave paNa bhegAvyA vinA chUTe ja nahIM. je 4 che je kaI mAtA pitAdikene hinhA eTale chAMDIne ane svajana vargane tyAga karIne, zramaNa ne vrata uThayA arthAt ame sAdhu che, evuM jANutA chatAM, uddezAdika paribhege karI ane jhine samAraMbha kare. athavA karAve. tathA anuda, tevA pAkhaMDI loka te kuzIla dhama jANavA, ema zrI tIrthakara gaNadharAdika kahe che. je potAnA Atmasukhane arthe prANanI hiMsA kare che, te kuzIliyA jANavA. 5 5 je agni uvAle pradIpta kare te trasa ane sthAvara jIne atipAta eTale vinAza kare ane tema vaLI te amane pANI karI bujAvatAM thakAM paNa aneka trasa ane sthAvara jIva haNAya che, emaja agnine ajuALatAM tathA elavatAM thakAM paNa prANIone ghAta thAya che, te mATe paMDita sadavivekano jANa hiMsAne tyAga karI tathA dayAmAM dharma che ema vimAzIne Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 le. paMDita agnikAyane samAraMbha kare nahI. che 6 have anIne samAraMbha karavA thakI bIjA cho kevI rIte haNAya te kahe che, pRthavI te paNa jIva ane apa eTale pANI te paNa jIva tathA saMpAtima prANI te pataMgIyA pramukha tyAM samyaka prakAre paDe. tathA (saMkvedanA ) te kASTa tathA chANAdikane viSe utpanna thaelA jIva kASTa nIzrita dhuNadIka kIDI pramukha jANavA. eTalA sthAvara jaMgama jIvane je agnIne samAraMbha kare te dahe eTale bALI nAMkhe. e 7 che tathA harikAya te aMkurAdika samasta vanaspati jANavI e sarva jIva te vilaMbaka jANavA vilaMbaka zabda chavane AkAra dhAraNa kare jema kalala, arbuda, mAMsa, pezI, eTalI avasthA garbhamAM thAya, ane garbha prasavyA pachI bALakumAra tarUNa vRddha eTalI avasthA manuSya dhAraNa kare, tema zAlyAdika vanaspati paNa aMkura bhUla skaMdha patra zAkhAdika vizeSa je che te paNa vRmAna thakA bALa tarUNa vRddhAvasthAdika bhAva pAme che. tathA e haritAdika je che tenA mUla patra zAkhAdikane viSe, pRthaka pRthaka judA judA jIva jANavA, eTalA vanaspatine AhAra tathA sarIrane arthe, je AtmAnA sukhane artha eTale ene davA thakI mAhArA AtmAne sukha thaze, evI Atma sukhanI pratI te je che, te purUSa dhIThAIpaNe ghaNA jIvana ghAta karanAra jANa | 8 utpatti eTale malAdika kamaLa tathA vRddhi eTale zAkhA prazAkhAdi je vanaspati tene vinAza karato hoya tathA bIjAdika eTale tenA phalano vinAza karato hoya, tene asaMyata eTale gRhastha athavA pravrajita anyaliMgI athavA svataMgI AbhAne daMDanAra kahiye, te jIva prANIne upaghAte potAnA Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 7 muM. ' ( 123 ). * * * * * * * AtmAne upaghAta kare che, je AtmA sukhane arthe harIkAyane chede tene loka mAMhe anArya dharma zrI tIrthakara gaNadhara kahe che, je prANI ghUmapadeze Atmasukhane arthe bIjAdika vanaspatikAyane chede chedAve, tathA anude, tathA e dhamapadeza kare, te pAkhaMDI anArya jANo, ke 9 che vanaspati kAyanA vinAzaka prANIo ghaNuM janma sudhI garbhadika avasthAne viSe vartatAja maraNa pAme eTale kalaLa andAdika avasthAthe vartatA thakAja maraNa pAme tathA janamyA pachI bolatA, aNabelatA, thakA tathA anya manuSya nahAnI coTalInA dhaNI, kumArAvasthAe sthita thakA mare, tathA yuvAnavaya tarUNavaya tathA madhyamavaya thaviravaya e sarva avasthAne viSe AyuSyanA kSaya viSe pralIna thakA eTale svakarma bhegavatA dIna du:khI bhukha, tRSNAdika sahana karatA thakA te pApI che zarIra tyAga kare eTale jevuM pApa samAcAre tevuM bhegave che 10 ahe! jI tame buje je manuSyapaNuM pAmavuM durlabha che, ema jANe (dulahekhalu mANaseve) ItyAdika vacane buje eTale pratibaMdha pAme, tathA naraka triyaMcAdika gatine viSe aneka du:kha che tene bhaya dekhIne bAlisa eTale ajJAnapaNAne lIdhe sadaviveka pAmavo durlaeNbha che, evI rIte jANe tathA e leka ekAMta du:khI che, javarita eTale jema javarAkAMta jIva du:khI hoya tema e sarva loka pota potAnA karma rUpa tApe karI karI vyAkula chatA saMsAramAM vipasa eTale pharI pharI nAza pAme che. 5 11 | ahIM dharma sthApanA adhikAre kei eka mukhe kuzIla darzanI ema kahe che ke, (AhAreNa saMpacaka) eTale lavaNa tene va Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 124) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga na le. jIvA thakI mikSa che eTale sarva rasanuM sAra lavaNa che yata: (lavaNa vihuNArasA ItI vacanAta) tathA pAThA tare AhAra ( picaka lavaNa pacacede ) AhAra A zrI pAMca bheda varjavA thakI mokSa thAya che, te AhAra paMcakanA nAma kahe che. eka lasaNa, bIje palADa, trIjo karabhI, eTale dudha ce aumAMsa pAMcamuM madha tathA ekeka vAdI zItalodakanA upabhoga thakI mokSa kahe che. eTale jema pANI bAhomala utAre che, tema aMtaraMga mila paNa te pANIja utAre che. ema kahe che. keI eka vaLI hutAzana eTale agnInA hema thakI mekSa che ema prarUpe che. jema suvarNadikanA malane agnI bALe che, tema A nA maLane paNa anIja nAza kare che. je 1ra che have e pUrvokta darzanIone utara kahe che. prAta:snAnAdike karI Adi zabda thakI hasta pAdane deve karI mekSa nathI, kemake pANI nAkhavA thakI tadAzrita jIvone ghAta thAya che. te mATe ema ka thakI mekSa prApta na thAya, tathA khAra eTale lavaNane aNa jame karI paNa mokSa nathI, je luNa naMkhAvA thakI mokSa prAptiI thatI hoya to je dezamAM sarvathA luNa malatuja nathI, te tyAM nivAsa karanArA lokone durgati paNa na thAya paraMtu e vacana asaMbaMdha jANa, ane te mukhe madha, mAMsa, tathA lasaNane parige karIne mekSArtha thakI anyatra sthAnake vAza kare, eTale tene paNa zuzIlavinA mokSa nathI. e tAvatA tene saMsAramAM nivAza kape, 13 je murkha pANIye karI mokSa prarUpe che eTale saMdhyA prabhAta ane cakAranA grahaNa thakI madhyAnane viSe pANIne sparza karavA thakI mukita kahe che, te paNa mudhA jANo, kemake udakanA sparza thakI je siddhi thAyato pANI mAMhe sakALa mAchalA pramukha che Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 7 mu. ( 125 ) raheche, athavA jAla paNa pANImAM rahe che, tene paNa mukti hAvI joie, tema tA thatuM nathI. kAraNa ke pANI jema aniSTa malane haNa kare che. temaja iSTa mala je sugaMdha dravyo che tene paNa haraNa kare che. / 14 / jo udakanA sparza thakI meAkSa thAya teA mAchalA eka, eleDakA, tathA sau, jalakAga, jaLacara, vizeSa, jalamAsa, eTale manuSyAkRti jevA rAkSasa e sarva meAkSagAmI thaze. te kAraNa mATe je kuzala eTale tIrthaMkara deva teNe e asthAna ayukta kahyuM che, teA zuM kahyuM che ! tA ke udaya thakI je mAkSa kahe che, te purUSa ajJAnI pApiSTa pAkhaMDI alpamati vALA jANavA. / / 15 / udaka jo azubha karmarUpa maLane haraNa kare teA emaja zubha eTale puNya tene paNa haraNa kare, ane jo puNyane haraNa na kare tA karma maLa paNa apahArI zake nahIM, mATe je udyaka thakI siddhi kahe che, te e vacana icchAmAtraja khele che. jema jAjaidha purUSa mArga dekhADanAra hoya teA tenI pachavADe cAlavA thakI vAMchita mArga pAmineM nahIM, tema murkha prANI paNa dharmanI buddhineM prANIonA vinAzaka evA zAca mArganA sevana karatA cakA mekSa pAme nahIM, ema bhagavaMta kahe che. tA 16 5 je jIva prakarSe karI jIva dhAtAdika aneka pApa kRtyA karI karma upArjane pachI sItAdaka eTale trisaMdhyAye pANInA sparza karI upArjita karmano nAza karIne siddha pAme te pANInA yAge karI koi eka jIvadhAtaka evA mAcchIMgara pramukha paNa sIje te mATe je udaka thakI siddhI kahe che te mRSAvAda ele che. / 10 / / hutAzana je agni te thakI je mekSa kahe che. eTale saMdhyA prabhAta, ane mAnyuM, ema trisaMdhyAe~ agnIne ksave Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 16 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 le. karI chUtAdikanuM agnine viSe hema karave karI siddhi che. ema agnihotrI nAmanA darzanIo kahe che, tene pUchI je ema karavA thakI je siddhi thati hoya to agnInA pharanArA kukarma evA lehakAra, aMgAra dAhaka, kuMbhakAra, bhADabhuMjA, senI, pramukhane paNa mekSa prApti thavI joIe, kemake e lehakAra pramukha to sadA agni tarpaNa karatA thakAja rahe che, mATe te durgatimAM nahIM ja jAya. adyapi te darzanIe maMtranuM kAraNa dekhADe to tene ema kahevuM ke je, atyaMta tamArA AjJAkArI heya te evuM tamAruM belavuM pramANa karaze. paraMtu anya jane e vAta mAne nahIM, jema tema bhasma karaNe sarakhA to maMtre karI zuM vizeSa che. je 18 che mATe je snAna ane homAdike karI siddhI bole che te avimA bole che, kemake evA kAraNe thakI sarvathApi siddhi na thAya, te abuddha eTale tatvanA ajANa gharmanI buddhiryuM pApa karatAM thakA ghAta pAmaze, evuM jANuM karIne bhUta eTale prANI mAtrane mAtA eTale sukha pratIlekhIne teNe teNe nahIM, ema vidvAna vivekane grahIne basa, ane sthAvara, jIvone sukha, prIya che, du:kha apriya che, evuM jJAna karI jANe (yadukAM paDhamaMnANutaodayA iti vacanAta) me 19 che paraMtu je kuzilIyA che, te prANuone upamardana karavA thakI sAtAmAne che, tene kula kahe che. te pRthivyAdikanA AraMbhe sukhAbhilASI chatAM narakAdika gatine viSe jAya pachI tyAM AkaMda kare, tathA khaDagAdika zae chedana thayAthI kadarthamAna thakI nAsI jAya, ema te pApa sahita prANI du:khI thAya, te kAraNe cAritrIo judA judA ne jANIne vidvAna hoyate, Atma gupatata cha saMyama Acare trasa, ane sthAvara, jIvanI hi Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 7 muM. ( 127) sAkAraNI evI kriyA dekhIne te thakI nivarte che 20 - je zItaLa vihArI zuddha nirdoSa evA AhArane lahIne saMnidhi karI jame tathA vikaTa eTale phAsuM pANIyuM karI aMgapAMga saMkecI prAsuka pradeze bezI dezathakI athavA sarvathakI snAna kare, tathA je vastra dhave, tathA luse, eTale lAMbuM hoya tene phADIne hAne kare, tathA nhAnuM hoya tene sAMdhIne mahetuM kare, ityAdika vAte zobhAne arthe je kare, te saMyama thakI dUra varte che. ema zrI tIrthakara gaNadhara kahe che. ra1 che je dhIre buddhIvaMta purUSa heya te udakane viSe karmabaMdha jANIne jAvajIva sudhI phAsu pANI pIe te sAdhu bIja kaMdAdika aNabhegavate snAna, azvega, ugaNAdikane, viSe tathA strIne viSe viratI hoya paNa kuzIla doSa Acare nahIM, kerA je kuzIliyA mAtA tathA pitA pramukha kuTuMba tyAgIne AgAra eTale ghara tathA putra ane pazu je gavAdika tathA dhanane tyAgI paMca mahAvrata aMgIkAra karI pachI rasaddhioM Azakta chatA jillA lelapI sarasa AhArane gaveSatA thakA moheTA kulane viSe, rUDA rasano AhAra pAmavAne arthe je bhramaNa kare, te cAritra thakI dUra jANavA, ema zrI tIrthakara gaNadhara kahe che. e ra3 je svAduka kuLane viSe rasalaMpaTa thakA necarI karavAne jAya, evA udara vRddha peTAthe thakA, jene jevo dharma rUce tene te upadeza Ape, te purUSa Aryadharmane zeme bhAge, upalakSaNa thakI sahastra lAkha keDame bhAge paNa pahece nahIM, ema zrI tIrthaMkarAdika kahe che, tathA je sAdhu AhAra vastrAdikene artha bIjAne mukhe pitAnA guNa kevarAve, lAla pAla kare, te paNa kazIliyA jANavA, 24 - Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (128) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. je pitAnuM dhanAdika chAMDIne pachI parajanane viSe dIna eTale dayAmaNe thAya, ema udara vRddha thake rahe te, grahasthane, baMdIjananI pare, mukhe maMgaLika vacana kahe; gRhasthanI prazaMsA kare, yata: | so sonArA , virayaMtavAriyA sahisaasu, iharAkahAsudyasi, paca rakaM acchadiThosi // 1 // ItyAdika vacana paTane arthe bele. jema mahe suara, nIvAra eTale cAvalanA kaNane viSe zuddha cho, adUra eTale tarata ghAta pAme. tema kuzIliyA paNa AhAra chatA saMsAramAM anaMtA maraNa pAme, je 25 che te kuzIliyA ane arthe, pANIne arthe, tathA anya vastrAdikane artha, jene jevuM gamatuM hoya tene AgaLa tevuM ja bole. sevakanI pere jema sevaka potAnA rAjAne gamatuM bole, tema e kaziliyA paNa bole, te sadAcAra thakI bhraSTa evA pAsasthAne bhAva tathA kuzIliyAne bhAva pAme te ke thAya to ke, ni:sAra thAya jema pulAka eTale dhAnanA chotarA tUsa ni:sAra hoya che, tema te paNa tenA sarakheja ni:sA2 jANo. | 26 che have kuziliyAnuM AcaraNa kahe che, je ajJAta kulane viSe piMDa eTale, AhAra pANI lIve aMta prAMta AhAre karI - yama pALe. paNa dInapaNuM aMgIkAra kare nahIM. tathA tapazyA karI paja satkArane vAMche nahIM, eTale rAjAdikanI pUjAne nimitta tapazyA kare nahIM, paraMtu AtmArthe kare. yadukta (ihaloga thayA e tavamAghahejA) ityAdika bhAva jANIne tathA zabdane viSe, rUpane viSe, asAmAna eTale tatpara na hoya ane sarva kAmane viSe, vRddhapaNuM TALIne rAgadveSa na kare, tene sAdhu Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : - adhyayana 7 muM. ( 18 ) jANa che ra7 che samasta saMga temAM sneha te adhyetara saMga ane dhana dhAnyAdika bAhya saMga e be prakAranA saMga thakI atIta eTale rahita, vivekavAna tathA sarva zArIrika ane mAnasIka du:kha tene sahana karanAra, eTale parIsahapasargajanita du:khane sahana karanAra jJAna, darzana, ane cAritre karI, saMpUrNa kAmagAnI abhilASa rahita tathA aniyatacArI eTale aprati badha vihArI sarva jIvane abhayane karanAra evo sAdhu, te viSaya kaSAye karI anAkula eTale kaSAyane upazamA karI nirmaLa thayela che. jene AtmA e sAdhu mahAnubhAva jANo. ra8 bhAra eTale saMyama tenI yAtrA niravAha karavAne arthe cAritrie zuddha nirdoSa AhAra grahaNa kare, tathA sAdhu pUrva Acarita pApakarmane viveka eTale pRthaka bhAve vAM che. tathA parIsahAdika upane thake du:khane pharo cho, daiva zabda saMyama athavA dhrava zabda mekSa tene grahaNa kare, kenIpere to! ke jema keIka zUravIra subhaTane saMgrAmane mastake zatrue parAbhavyo ke parata pharIne zatrune damana kare, tema cAritrie karma rUpa zatruthI upanyA je upasarga ane parIsaha tethI parAbhavya pA thake paNa, karmane dame, ane Atma svarUpane sAMdhe, me 29 . parIsahopasarga haNAte thake paNa te sAdhu samyaka ahiyAze konI pare toke, phalaga eTale pATIAnI pere, ti eTale rahe jema pATIe baMne pAse chedA tuM thayuM, paNa rAga dveSa na kare, tema sAdhu paNa upasarga parisaha upane thake rAga dveSa rahita thake rahe, aMtaka eTale mRtyu AvavAno samAgama vAM che, arthAt paMDita maraNa vAMche, paNa tapazya karI zarIra zejavAne lIdhe durbaLatA pAmavA thakI manamAM zaMkA tathA bhaya Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara -- bhAga 1 le. ANe nahIM, jJAnAvaNadika aSTa prakAranA karma khapAvIne vaLI prapaMca eTale saMsArane na pAme, eTale mukti pAme. jema akSa eTale dhurI tenA kSaya thakI gADaluM sama viSama mArge na cAle, tema sAdhu mekSa pahetA pachI saMsAramAMhe pAchA Ave nahIM. tibemina artha parvavata jANo. | 30 | iti kuzIla paribhASA nAme sAtamo adhyAyana samApta thayo. - -- 2003000 - - have AThamuM vIryAdhyayana kahe che. sAtamA adhyayanamAMkuzI. liyAno AcAra kahyo, te AcAra saMyamaMne viSe vIryAtarAya karmanA udaya thakI thAya che, te mATe A adhyayanamA suzIli. yAno vIrya dekhADe che, tathI e adhyayananaM nAma vIyAMdhyayana che. - te bhale virya parAkrama be prakAre zrI jInezvare kahyuM che te vIrya praka karI kahiye che, te evA vitarka karI vIra nAma subhaTanuM kevuM vIrapaNuM; ane kevI rIte e vIra kevAya che tathA kevI rIte e praka karI vIrya kahe che ? 1 + ekato aSTa prakAre karma kiyA anuSThAna rUpa vIrya kahe che, athavA akarma eTale jIvanuM saheja svarUpa tene paNa eka vIrya kahe che. ema be prakAre vIrya kahe che, ahIM sutra ? eja be sthAnake karI baLa vIryanA bheda jANe, eTale eka sakarmaka ane bIjo akarmakanA bhede karI be prakArano vIrya jANa; jene viSe vyavasthita sarva manuSyo dekhAya che, A 2 / vaLI zrI tIrthaMkara deva pramAdane karma kahe che, te pramAda kahe che. (majaM visaya kapAyA nidAvihagAya paMcame bhANyA ityAdika) tathA apramAdane akarma kahe che. je pramAdithake karma kare te bALa Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 8 muM. ( 11 ) vIrya kahIe, ane je apramAdi kA karma kare te paDita vIrya kahiye te khALa ane paMDitavIrya AvI rIte che, abhavyane anAdi aparyavasita ane bhavyane, anAdi saparyavasita athavA sADhi saryavasita jANavA, // 3 // koi eka sa* eTale khaDagAdvi hathiyAra dhanuSya vidyArdika zIkhe, athavA zAsra eTale jyAtiSAdrika zAsra tathA nimitta vaidyaka oSadha pramukha zIkhe, zA vAste zIkhe ! tA ke, vene atipAta eTale vinAza karavAne arthe zIkhe, tathA koi eka hiMsaka maMtrAdika bhaNIne je atha varNayAga azvamedha, manuSya medha, ajAmedha pramukha kare, e meMdriyAkrika trasa jIva tathA pRthivyAdika sthAvarjIva tene vividha prakAre haNavA nimite pUrvokta maMtrAdi bhaNe. // 4 // koi eka mAyAvi purUSa mAyA keLavIne zabdAdika viSaya rUpa kAmabhoganA samAraMbha kare, eTale pAtAnA cittane viSe Azakta chatA kAma sevanA kare, evA te peAtAnA Atma mukhanA artha viSaya vRddha chatA, jIvanA haNanAra tathA agApAMganA aedanAra, tathA peTanA kApanAra thAya. // 5 // mane karI, vacane, karI, caiva padapArtha che, ane kAyArthe karI. Azakta hatA tadula macchanI pere karma bAMdhatA, tathA Arata A lAkane viSe athavA paralokane viSe, paNa e banne lAkate viSe kRtya kArItapaNe karI te jIva dhAtanA karanAra purUSa nizce thakI asaMyati jANavA. // } / jIva ghAtanA karanAra purUSa te vidharUpa vera ne aneka jIvAnI sAthe kare, tathA te vere karI palAke paNa rAce eTale vera sAthe saMbaMdha kare, pApanA samIpa gAmI evA sAvadyAnuTArUpa AraMbhanA karanAra te aMtakALe vipAkAvasare asAtA Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. vedanIyanA udaka thakI du:khane sparza pAme che 7 - - sAte karma bAMdhavAnA be prakAra kahyA che, eka ipathiki kiyA, ane bIjI sAMparAIki kriyA, e be thakI jIva karmane baMdha bAMdhe che, Ama duSkRtakArI eTale sva pApakArI rAga TheSAzrita eTale rAgadveSe vyAkula bALa eTale ajJAnI, sadasa viveka rahita, evA chatA te purUSe potAnA AtmAne ghAta karanAra eTale AtmAne du:khanA denArA evA ghaNuM pApa e pUrvokta anukrame sakarma vIrya kahyo, te karma bAMdhavAnuM kAraNa che. mATe e bALanuM vIrya kahyuM, e bALavArtha kahyAnatara akarma vIrya te paMDitanuM vIrya jANa, te huM kahuchuM, mATe he ziSya tame sAMbhaLe ? in 9 ! mukti gamana yogya e jIva dravya rAga dveSa rUpa je kajAya te thakI mukta eTale rahita sarvathA prakAre karma baMdhanano chedya karanAra e chata pApa karmane kSaya karI, jene pAmIne jIva samasta salya kApe, athavA pAThAMtare pitAnA zalya kApe, 10 + ; - have je vastu pAmIne zalyane che te dekhADe che. nyAya eTale jJAna darzana cAritrarUpa je mokSa mArga zrI tIrthaMkara devane bhAge, tene upAdAna eTale grahaNa karIne dharma dhyAnane viSe udyama kare, ane je bALa vIryavaMta te vaLI vaLI anaMta bhava prahaNane viSe jema jema narakAdika du:khanA AvAsane viSe paryaTana kare, tema tema azubhatva eTale durgAnapaNa pravaddhimAna thAya, e saMsAranuM svarUpa jANune paMDita purUSa dharma dhyAnane viSe pravarte che 11 , - have saMsAranuM anityapaNuM dekhADe che, je jIvanA vividha Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 8 muM. ( 133 ) prakAranA pradhAna sthAnaka che, taghathA devalokamAM iMdra tathA sAmAnika saMzakAdikanA sthAna che, manuSyane viSe cakavI vAsudeva, baLadeva, tathA mAMDalikAdikanA sthAna che, tiryaMcane viSe paNa kyAMeka ISTaga bhUkhyAdika sthAna che, te sarva sthAnane choDaze, emAM saMdeha kare nahIM tathA jJAti gotrI su-hada eTale bAMdhavAdika e sarvanuM anitya azAzvata eve vAsa che, 5 12 e rIte piDita purUSe avadhArIne pitAne mamatva svabhAva uThare eTale svajanAdikane viSe mamatva na kare, Arya je vItarAga praNIta mekSa mArga rUpa dharma tene Adare, te dharma ke che, te ke, sarva dharma mAMhe pradhAna agepita eTale aSita che, pragaTa che. 5 13 - have zuddha dharma pariphAna je rIte thAya te rIte kahe che, jAti smaraNAdike karI tathA potAnI matiye karI jANIne athavA anya gudika pAsethI dharmane sAthe je cAstri tene sAMbhaLIne, aMgIkAra kare. paMDita vIrya saMpanna e sAdhu saMyamane vize udyamavata thake pApakarma je sAvaghAnuSThAna tene paccakhe eTale nirA kare, 5 14 | je koI prakAre karI pitAne preme kuzale karI AyuSyane upakarma eTale vinAza jANe, arthAta potAnuM maraNa jANe tenA aMtarAle eTale vicAle kSipra eTale utAvale te piDita saleSa rUpa zikSA zIkhe, ane te zikSAne maraNavadhi sudhi aMgIkAra kare 15 - jema kAcabo potAnA aMga tathA hAtha mastakAdika upagane potAnA dehane viSe gepa, e rIte paMDita je che te paNa pApa je sAvadyAnuSThAna rUpa tene adhyAtma eTale samya darzana Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 134 ) yagaDAMga sUtra bhASAMtara.bhAga 1 lo. jJAnAdika bhAvanAyeM karI, upasaMhare, eTale maraNa kALa sudhI saMleSaNAye karI pApa karmane nirjhare. // 16 | kAcabAnI pere hAtha paga aMgApAMgAdikane geApavI rAkhe. tathA mananA akuzala vyApAra tathA zrAtrAdika sarva iMdrIonA viSaya thakI nivRtta. tathA mananA pApamaya pariNAma eTale mAA abhiprAya jyAre kAMI prayAjana paDe, tyAre tevAja je pAparUpa bhASAnA DhASa tene paNa saMvare. // 17 // tathA keAi pujA satkAra kare, te vAre bhAna TALavuM, te AzrI kahe che. alpamAna, apamAyA, ane cakAra thakI anukrame krodha tathA lAbha, paNa levA tene jANIne paMDita vivekI jana hoya te ahIM pAThAMtare ( aphavALaneti ) atyaMta mAna, atyaMta mAyA, temaja atyaMta kreAdha, ane lAbha, enA sarvathA prakAre tyAga kare, ema paNa kahyuM che, bIjuM pAThAMtara e rIte meM gurUnI pAsethI samyak prakAre sAMbhaLyuM che ke ! e krodhArdikanA jayathI vIra purUSanuM vIrya parAkrama jANavuM, paNa je saMgrAmamAM zatrune haNe te paramArthe vIra zubhaTa na kahevAya. e tIjuM pAThAMtara meAkSanA Arthi Atmati" evA sAdhu te cArItrane rUDIrIte grahaNa karIne pachI krodhArdikane jItavAnA udyama kare e prakAre vIr purUSanuM vIrya jANave tathA, sAtAgArane viSe nibhRta eTale anughukta athAt sAtAgArave karI rahita tathA upazAMta eTale kaSAyanA jItavA thakI kSamAvAn tathA mAyA rahita chatA saMyamAnuSTAna Acare. e zuddha mArganA bhAva jANavA, // 18 || prANIonA prANane haNe nahI. tathA daMta zeAdhanamAtra paNa adatta lIe nahI, mAyA sahita mRSAvAda na kheAle, kemake para paMcanA nimitta je mRSA melAya che, te mAyA vinA khelAtuM nathI, kiMtu mAyA sahitaja meAlAya che, te mATe mRSAnI A Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 8 muM. (135) di te mAyAja jANavI. tevI mAyAne parihare, tyAga, saMyamatane tathA jIteMdriya sAdhune ehija dharma satya jANa, 19 . mahAgratAnuM atikama eTale olaMghana karavAnI vacane karI, tathA mane karI, paNa prArthanA kare nahI, e bannenA niSedhavA thakI trIje kAyAne atikAma dUra thakIja nipheda ema patAnI meLeja jANI le, sarva thakI karaNa karAvaNa tathA anumatiryo karI, bAhyAbhyatara bhede karI, saMvRta gupheMdriya e chate, AdAna eTale samyak darzanAdikanuM grahaNa kare. tathA suSu A hAra grahaNa kare, ema grahaNa karelI cAritrane samyaka prakAre zuddha kriyA sahita pALe che 20 che - sAdhune uddezIne je ke anArya purU karyuM evuM je pApa tathA vartamAna kALe je pApa kare che. tathA AgAmika kALe je pApa karma sAvadhAnuSThAna AraMbhAdika sAdhune arthe je karaze. te sarvane mana vacana ane kAyAye karI anude nahIM. te ke anumode nahIM teke, je mahAnubhAva Atmaguma jiteMdriya heya te, evA pApa kRtyane anumode nahIM. 21 che je abuddha tatva mArganA ajANu paraMtu vyAkarNadika bhaNelA, tethI loka mAMhe pujya meTA kevAya, evA vIra purUSa paNa samyakatva parijJAna thakI vikala heya, evA purUSanuM je kAMi dAna, tapa, niyamAdikane viSe parAkrama eTale udyama te azuddha jANa. te sarva karmabaMdhanA kAraNane viSe saphaLa thAya. paNa mukhe vaidyanI cikitsAnI pere karma nirjarAnA kAraNane viSe - phaLa na thAya, rara . je buddha tatva mArganA jANa, evA tirthaMkarAdika meTA pujya purUSa ghanaghAti karma vidAravAne suravIra, samyakatva draSTi hoya, temane jeTale niyamAdika kriyA, anuSThAnane viSe udyama Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.-bhAga le. che te sarva zuddha nirmaLa jANa te sarva udyama karmabaMdhanA kAra ne viSe aphaLa thAya, kiMtu sudya cikitsAnI pere te karma nirjarAja kAraNa thAya. ra3 che tenuM tapa je anazanAdika te paNa azuddha jANavuM te kenuM azuddha jANavuM; to ke, je moTA ikvAdika kula te thakI nIkaLIne cAritriyA thayA chatA, paNa je munIzvara pUjA satkArane a, tapa, kare tene tapa paNa ni:phala, mATe azuddha jANa ane je tapa karatAM ane gRhasthAdika jANe nahIM je tapamAM pitAnI lAghA prasaMsA na bele, te tapa Atmane hite jANo , 24 alpAhArane jamanAra, tathA alpa pANIne vAparanAra, tathA sutrati sAdhu a5 bhASaNanuM karanAra, parane hita rU5 vacananuM belanAra, kSamAvaMta kedhAdikanA upazama thakI kaSAyane abhAve sItala pariNAma tathA Idriyone damanAra, lokyatA rahita, e rIte sAdhu je che, te sarva kALa saMyamane viSe yatna kare che ya zubhadhyAna eTale dharmadhyAnadikanA pega tene samyaka AdarIne kAyAnA akuzala yoganI pravRttino tyAga kare. sarvathA prakAre hasta pAdAdike karI paNa parane pIDA na kare, titikSA eTale parIsaha ane upasarganuM je sahana karavuM, tene parama pradhAna karma nirjarAnuM kAraNa jANIne, jyAM sudhI mekSa na pAme tyAM sudhI dIkSA pAle, tibemine artha pUrvavat jANavo. pAradA . iti zrI vIryanAmA AThamu adhyayana samApta. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 8 mu. ( 137 ) have navamu adhyayana prAraMmiye chayeM AThamA adhyayanamA bALay ane paMDitanuM vIrya kayuM, tamAM paNa paMDitanA virya- je dharma te dharmane viSe sAdhu udyama kare. te mATe A navamAM adhya. yanamAM te dharma, svarupa kahe che. zrI sudharma svAmi pratye zrI jaMbusvAmI be hAtha joDIne pUche che, ke mAhaNa matimaMta eTale kevaLI bhagavaMta evA zrI mahAvIra deva tene, samyaka prakAre karIne kevA prakArane dharma kahyA che. ema zrI jaMbusvAmI pUchayA thakA, zrI sudharma svAmi bolyA, zrI vItarAga praNIta dharma te raju eTale saraLa zudhdha sAce, yathAvasthita, e dharma zrI tIrthakaranuM kahelo te huM kahe che te tame sAMbhaLo. pAThAMtare, e dharma te aho ! jana, eTale loko huM kahuM chuM, te pratye tame sAMbhaLe che ? brAhmaNa, kSatriya, tathA vaizya, ane cAMDAla, niSAda, athavA besate, avAMtarajAti temAM je brAhmaNa ane zudra thakI utpanna thaye te, niSAda eTale cAMDALa, ane brAhmaNa, tathA vizvanI strIthI thayo te aMbaSTa, caMDAla ane brAhmaNa thakI thaya te bekasa ahIM mAtA pitAne pakSa jAda jANo. mRgelugdhaka: hasti tApasAdika, vaNikAdika, vyApAramAM ajIvikA karanAra, zudra karasaNI pramukha, ItyAdika je che te AraMbhanA karanAra che, temaja bIjA paNa pAkhaMDI pramukha AraMbhana karanAra aneka che. te 2 | parigraha dvipada, catuSpada, dhana, dhAnya, hiraNya, suvarNAdikane viSe mamatva temAM vRddha chatA evA purUSa AraMbhanA karanAra, tene nikevala vairanI vRddhi thAya che. athavA pAThAMtare tevA AraMbha karanAra purUSane jamadagni kRtavIryanI pere pApa Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 138 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga 1 lA. nI vRddhi thAya che, jyAM jerI te prANIonI hiMsA kare tyAM te rIte saMsAra mAMhe du:khanA vibhAgI thAya, tathA kAmabhoga je che. te AraMbha saMvRta che. AraMbhe karI puSTa che. aneka pApanA kAraNe karI bharyA che. te kAraNa mATe te du:kha thakI chUTe nahIM, // 3 // thA je thakI prANInA prANane haNiye tene maraNa kahiye, te maraNane arthe je kRtya karavuM eTale maraNanuM je kArya karavuM t agni saMskAra jalAMjaLI, pradAna, pitR, piMDa, pramukha eTa lAvAnA karIne pachI jJAti, gAtrI, svajana, putra, kalatrAdika, e sarva viSayAbhilASI chatA heAya temanuM upArjana kareluM je vitta eTale dhana, te dhana je pUrvokta agni saMskAra prasukhanA karanArA purUSA te liye, eTale aMgIkAra kare. ane te dhananA upArjanAra aneka kukarma karI durgatIya paheAtA chatA te karma karI saMsAramAM kacchatI eTale pIDAya chedAya. 5 4 5 mAtA pitA smruSA, eTale chekarAnI srI tathA bhAI, bhAyA, putra, aMga jAtika eTalA sarva e jIvane karma vipAka bhAgavatAM thakAM, te vakhate trANa bhaNI na thAya, eTale du:kha DhALavAne asamartha thAya. 5 5 5 dharma rahita jIvane rAkhavA koI samartha nathI, e artha AleAcI eTale samyak prakAre vimAsIne, paramArtha je mAkSa tenA anugAmI eTale meAkSanA sAdhaka nirmamatva tathA nirahuMkArI evA chatA, te sAdhu jinabhASita je saMyama mArga che tene Acare. // 6 // vitta te dhana, ane putrAdika tene tyakatthA eTale chAMDIne, vaLI jJAti, svajana, strI, svasura vevAhI pramukha tathA paritraha, tenA upara mamatva bhAva te sarvane vaphA eTale chAMDIne, Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 8 muM. ( 138 ) tathA bhUta zeka tene tyAgIne athavA pAThAMtaranuM artha kahe che, mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAyarUpa, baMdhanA kAraNa, ane jene kaI rIte aMta eTale pAra na Ave, eve tene tyAga karIne nirapakSa eTale viSayAdikane aNavAMcha, tho saMyama pALe tene sAdhu jANa, che 7 pRthavIkAya, apakAya, teukAya, ane vAyukAya tathA tRNa vRkSa bIja zAli pramukha e pAMcamI vanaspati kAyanI jAti e sarva sthAvara che jANavA, ane iMDo thakI upaje, je vAguli pramukha, hastiyAdika, tathA manuSyAdika, kITAdika, je pramukha, tIDAdika e sarve trasakAya che jANavA che 8 pUrvokta chakAya che te trasasthAvara tathA sUkSma bAdara paryAptA aparyApAnA bhede karI, te chakAyane paMDita parijJA karI bhalIpare jANIne, ane pratyAkhyAna pariNAye mana, vacana, ane kAyA e traNa karaNe karI sAdhu AraMbha parigraha na kare, kemake e AraMbha parigrahathakI pUrvekta chakAya jIvonI virAdhanA thAya che, mATe sAdhu AraMbhI parigrahI na thAya. e prANAtipAta viramaNa nAmA prathava vratane adhikAra kahe che have bIjo vrata Adi kahe che, asatya bolavuM, tathA aithuna te bhega kAmAdika, parigraha tathA adattadAna e mRSAvAdAdika agrata je che te, lokamAMhe zasrarUpa che, tathA zatranI pare karma grahaNa karavAnuM kAraNa che, tene vidvAn eTale paMDita jJa 5riNAye jANIne pratyAkhyAna pariNAe parihare, 10 che | mAyA, tathA lobha je nikapaNAthakI iMDilanI pare hoya te krodha, je apadhyAne karI sAdikanI pere uMcuM heya, tene mAna kahiye. e cAreno tyAga kare kemake, e cAra kaSAyane lekamAM karma grahaNa karavAnA kAraNa kahyAM che, te mATe ene Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 14 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtarabhAga 1 le. ' piDita jJa pariNAme jANIne pratyAkhyAna parikSA parihare, 11 hAtha paga vastrAdikane dhavuM, tathA gavuM, vaLI nakha mAdikanuM samAravuM, pakhAla le, vamana karavuM, AMkhanuM AMjavuM, anya kaI zarIra saMskArAdika jeNe karI saMyamane upaghAta thAya, tevA sarva kAraNene jANIne paDita parihare, 12 sugaMdhI dravya te gaMdha, mAlya te phula, ane zarIra snAna te sarIra prakSAlana deza thakI tathA sarva thakI karavuM tathA dAMta prakSAlana te dAtaNa pramukhanuM karavuM. tathA saceta acetAdikane parigraha, sI karma te tirthaca, manuSya, devI pramukha ne hasta karma, kuceSTA dikanuM karavuM, e sarvane paDita azubha jANIne vaje, ne 13 . sAdhune nimite karela AhAra, sAdhune artha mUla ApIne lIdhe AhAra, sAdhune artha udhAre lIdhele AhAra, vaLI sAdhune arthe prahastha zAme ANyo. e AhAra, AdhAmanA kaNa sahita AhAra, kiMbahunA e badho anezaNiya sadoSa AhAra jANIne paMDita purUSa ene parihare..14 vrata pAnAdika auSadha jeNe karI prANI baLavaMta matta thAya ane thavA Ana eTale sunya jeNe karI AtmA zUnya thake rahe, tathA AMkhanuM aMjanAdika, tathA rasalyatA tathA je karavA thakI parajIvane upaghAta thAya te karma, tathA hAthapaga vastrAdikanuM pakhAlavuM, tathA lodhrAdika dravye karI zarIranuM ubaTaNuM karavuiM, e sarvane karma baMdhanuM kAraNa jANIne paMDita parihare.upA asaMyatinI sAthe paryAlocana eTale Alocana karavuM, tathA asaMyamAcaraNa karavuM, karAvavuM tathA asaMyatine anuSThAnanI prazaMsA karavI, tathA prasna je leka vyavahAra tiSAdika tene nirNaya kara, tathA sAgArika je sAMttara, tenA Ino piMDa levA, e sarvane pApanA kAraNa jANI padvita para Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 8 muM ( 141 ) rihare, 16 ( arthapada ) eTale artha pada te dhana, dhAnya, upArjavAne upAya, na zIkhe, sthavA bIje arthe aSTApada eTale dhutakrIDA na zIkhe, adharmanA vacana na bole, athavA hiMsAkAra vacana bole nahIM, tathA kuzila prasidhdha che, kalaha athavA bIje keipaNa vivAda paMDita jJa parijJA jANIne, pratyAkhyAna parijJA parihare, je 17 | pAvaDI, tathA khAsaDA, tathA tApa TALavAne arthe, chatra, tathA naLI mAMhe pAza ghAlI nAMkhe chUta ramata vizeSa, cAmara, morapIcha, pramukhanA vIMjaNa, tathA anya gRhastha pAsethI kiyA karAve, tathA (anya) eTale mAMhomAMhe kiyAnuM karavuM, eTale bIje ApaNI kare, ApaNe bIjAnI karie te kiyA jANavI. e sarva karma baMdhanA hetu che, ema tene re pariNAre jANIne pratyAkhyAna parijJAe karI paMDita parihare, je 18 vaDInIta, ladhunIta, tene muni, harita kAya vanaspati upara sthaDila na kare, phAsu pANIyeM karI. vanaspatikAya, haritakAya, bIjane kadApi paraha na kare, eTale nize thakI, dUra na kare, te 10 | * para eTale anya gRhastha tene ghera kAMsAdikanA bhAjanane viSe annapANI AhAdikane kadApi bhuMje nahIM, eTale jame nahIM, pote (alaka) eTale vastra rahita chatAM, paNa pareje gRhasthAdika tenuM je vastra, tene na bhegave, eTale e sarvane saMyama virAdhavAnA kAraNa jANIne, je paMDita hoya te pavihare. . 20 che | gRhasthanuM Asana, je mAMcI pramukha tathA paryakAsana, tenA upara besavuM, tathA gRhasthanA gharane aMtare, athavA gRhasthanA Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 le. gharamAM besavuM. gRhasthane kuzalAdikanuM pUchavuM, tathA pUrva kriDAdikanu rasaMbhAravuM, e sarvane jANIne paMDita parihare, rI che je sarva vyApi tene yaza kahiye, ane je eka deza vyApi tene kirtA kahiye, teja kalAdhAnI jAti jANavI, tathA rAjAdikanI vaMdanA pUjA satkAra, vastrAdike karI karAvavAnI je vAMchA karavI, tathA sarva lekamAM je viSaya IcchA kAmarUpa tenI vAMchanA karavI, e sarvane paMDita karma baMdhanA kAraNa jAne parihare, 22 che je anna pANI karIne, A lokane viSe, sAdhu pitAne niravAha kare, AjIvikA kare, tevA anna pAnane tathA vidha dekhIne dravya, khetra kALa ane bhAvanI apekSA zuddha nirdoSa grahaNa kare. vaLI eja anna pANInuM bIjA asaMyatine devuM, te sarvane jJa pariNAme anarthanuM hatuM jANIne paDita parihare, II 23 II e rIte mahAmunI bAhyAbhaMtara parigraha rahita evA zrI vRddhimAna svAmI tene kahyA che. te zrI vardhvamAna kevA che, toke, anaMta jJAna darzananA dharanAra che teNe e zruta cAritra rUpa dharma upade che, sidhAMta rahasya prakAra che, je 24 che. vaLI je gurUvAdika mahetA purUSa bolatA hoya tenI vacamAM bhaDakIne na bele, tathA marmanuM vacana jenA belavA thakI ke jIva duhavAya, evA vacana bele nahIM. (mAtRsthAna ) eTale mAyA karI pradhAna vacana bolavAnuM paNa vaje, te zuM bole? ke, kArya vizeSa vimAzIne le je bhASA bolavA thakI kAMI paNa duSaNa na lAge, tevI bhASA prakAze. # 25 ma. eka satyA, bIjI asatyA, trIjI satyA mRSA, cothI asatyAmRSA, e cAra bhASA mAMhelI trIjI bhASA je kAMika satya, ane kAMIka asatya che, te paNa na bele, je bhASAnA Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana , mu. . ( 143 ) bolavA thakI pachI ghaNe pazcAtApa karava paDe, eTale parabhave enA udayathI du:kha thAya, te vAre pazcAtApa kare, je sAvadha, evuM hiMsAkArI vacana te na bele, eTale A amuka cora che, ene mAre, A dhAtune prayoga kare, athavA A khetra kheDe, evI bhASA na bole, evI AjJA nigraMtha zrI mahAvIra devanI che, te 26 holAvAdane deza vizeSe dura vacana vizeSa che, te mATe helyA ema na bele; tathA he sakhI ema paNa na bele, getra prakAza karI bolAva je tuM amuka nIca gotrI che, evuM vacana paNa na bele; tuM tuM e amane tiraskAranuM A suhAmaNuM vacana te sarvathA prakAre na le; kemake sAdhune evA vacana belavA yukta nathI, che ra7 | sarva kALa sAdhu akuzIla hAya brahmacArI thake rahe, tathA jinasAsanathI virUddha evA anAcArI pAsasthAdikane trividhe saMsarga na kare, te pAsasthAdikane saMsarga ke che, toke jenA thakI sukharUpa je saMyama tenA ghAtanA karanAra, evA enA thakI upasarga utpanna thAya che. kemake te prArthe sAtAgArapaNe vanArA hoya che, te mATe tenI sAthe suvihita purUSa saMsarga kare, to te paNa sAtAgAravapaNAne pAme, tethI sukharUpa saMyamane ghAtaka thAya che, mATe piDita je hoya te pratibodha pAmIne evA aAcArIone saMsarga tene dukhanuM kAraNa jANIne tyAga kare che. 28 che. jarA gAdika kAraNa vinA gRhasthanA gharane viSe na beze, eTale gRhasthane ghera na besavuM, e sAdhuno utsarga mArga kahe che? ane apavAde to jaza regAdika kAraNa vinA na beze tathA koI eka labdhImata dhamapadezAdika vacana devAne kAraNe paNa Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 144 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara. bhAga 1 lA. meze, tathA grAmane viSe bALaka krIDA hAsya kaMdarpa hasta sparza AliMganArdika geDA, ghaDi ityAdreika krIDAne sAdhu na kare, vaLI 5Dile huNAdika kriyAnI maryAdAne bhagavaMtanI AjJAthakI virUdha jANIne, atikrame nahI, huse nahIM. // 29 // udAra, uddabhaTa, pradhAna, evA gRhasthanA kAmabhAgAka sAMbhaLIne tenI vAMchA kare nahIM; tathA saMyamane viSe yatna karatA zuddha cAritra pALe, vihAra karavAne viSe pramAda na kare, apramattapaNe vicare, tyAM vIhAra karavAne viSe upasarga parisaha upane zake, tene phrA thakA adInapaNe samyak rIte ahiMyAse, // 30 5 koIka lAkaDI ane muchyArdike karI haNyA chatA krodha na kare, tathA durracane karI Akreza upajAvyA zake! paNa phrodha na kare; ane prati vacana paNa na mele; kiMtu sumana kA pUrvIkta sihune sahana kare, paraMtu tevA parIsahanI pIDAyeM pIDayA zake| kAlAhula na kare. // 31 / / prApta thaelA kAmabhAgane prArthe nahIM, eTale bhAgave nahIM, e sAdhunA viveka zrI tIrthaMkare kahyA che, tathA je AcaravA ceAgya evA jJAna, darzana, ane cAritrAdika tene zIkhe, paraMtu keAnI pAsethI zIkhe, teAke. gurU je AcArya tenI pAsethI sadA zIkhe, eTale gurU kula vAsa kahyA. 5 32 // sAMbhaLavA vAMchatA evA je sAdhu te peAtAnA gurUnI rUDI vaiyAvacAdika vizrAmaNAdike karI sevA kare, te gurU kevA hAya tAke svapara sidhdhAMta, jANavAne bhulI che, prajJA jenI eTale rUDA gItArtha, tathA rUDA tapanA karanAra, evA gurUnI sevA kare; te kevA purUSa gurUnI sevA kare, tAke karmane jItavA samartha tathA je satya budhdhinA gaveSaNa hAra, tathA dhairyavaMta, eTale je Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana Ta muM. ( 145 ) manu saMyamamAM ekAgra citta che, ane jItendriya evA je purUSa hAya te gurUnI sevA kare. // 33 5 je (purUSAdAnIya ) eTale satya mArganI gaveSaNA karanAra gRhasthane bhAve revA thakI udhdhAra tene nathI dekhatA rAga dveSAdika baMdhanathI nahIM, eTale jIvavAne evA manuSya te ema jANe che, je jJAna rUpa dIpaka athavA saMsAranA mATe cAritra Adare che, te vIra purUSa rahita thakA asaMyame jIvitavya vAMke arthe asaMyama kare nahIM. !! 34 5 zabda gaMdharUpa, rasa, spAdikane viSe (pRSTha ) eTale asUcchita tathA chakAyanA AraMbhane viSe pravartta nahIM, e saOM niSedhavAnA kAraNa kahyA, te sarvane sidhdhAMta thakI viparIta jANI te AcaravA nahIM, tathA je vidhi dvAre kahyuM che, te sarva sidhdhAMtane anusAre jANIne AcaravuM, // 35 // atyaMta mAna, atyaMta mAyA, ca zabda thakI krodha, lAbha paNa levA e cAra kaSAyane paDita jJa parikSArthe jANIne pratyAkhyAna parijJAye karI pirahare, tathA rasagAva, giAva, ane sAtAgArava e sarvene sarvathA parihare, sAdhu, cAritri meAkSane saMdhae,eTale vAMchetibeminA artha pUrvavat jANavA, 53nA itI zrI dharmAnAmA navamu adhyayana samApta. have dazamuM samAdhi nAme adhyayana kahe che. navamA adhyayanane viSe dharma kahyo, te dharma samAdhi vinA thAya nahI, mATe dazamAM adhyayanamAM samAdhinuM svarupa kahe che. (matimaMta) eTale kevaLI bhagavAn tene kevaLajJAne pharI 10 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 146 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga 1 lA. vicArIne dharma kahyA, te dharma kevA che, teA ke rUjI, eTale saraLatApaNu, teneja samAdhi kahIye, te samAdhi zrI kevaLI bhagaaMte mane upadezI che, temaja zrI sudharma svAmi pratye kahe che ke, huM tamane kahuM chuM, te tame sAMbhaLe, je evA sAdhu heAyate samAdhine prApta thayo, e rIte jANA, te sAdhu kevA heAya te kahe che, jene tapa, saMyama, pALatA thakA ihu leAka, tathA paralAkanA, sukhanI vAMchA karavI, evI pratijJA nathI, tene apratijJa kahIye; evA, tathA nidAna rahita, eTale Azrava rahita, avA chatA rUDI rIte saMyama pALe, te sAdhu samAdhi prApta jANavA. // 1 // ucA, nIcA, ane tio ema dizA dize, eTale sarva lAka mAMhe dizi, vikrisi, neviSe je e RdriyAdika trasa jIve, tathA pRthavikAyAdika, sthAvara jIvA che, te samasta jIvAne hAthaeN karI, page karI, athavA samasta kAyArthe karI, saMyata chatA enI hiMsA na kare, upalakSaNa thakI ane kAi paNa kadarzanA na kare, tathA anyanuM adattadAna grahaNa kare nahIM, e arthathI parigraha maithuna mRSAvAdAdikane paNa na seve. // 2 // samAdhivata je sAdhu che, te ema jANe ke zrI vItarAga je dharma bhAkhyA che, te rUDA kahyA che. e zrutAkhyAta dharma evA hAya, ema sAdhu jANe, eTale gItArtha, paNuM kahyuM; tathA je zrI vItarAge kahyuM, tene saMdeha rahita paNe, tatti karI mAnatA thakA rahe; eTale jJAna, darzana, rUpa samAdhi kahI, tathA nirdoSa AhAranA lenAra, eve chaaA, vicare eTale saMyama pALe, tathA prajA eTale sarva jIvane pAtAnA Atmatulya karI lekhave, tathA jIvavAne arthe Apa eTale Azrava na kare, azruta asaMyamAzrava na kare, tathA bhutapasvI eve| sAdhu dhana, Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 10 muM. ( 147 ) dhAnyAdika, parigrahane saMcaya na kare. je 3 samasta iMdriyane saMvara karIne nirAbhilASI thAya, te kane viSe ke prajA eTale strIne viSe nirAbhilASI thAya, arthAta strIne dekhI pAMca iMdriyone saMvara kare, tathA sarva thakI vipramukta eTale svajanAdika dravya saMga, ane kedhAdika bhAva saMga e sarva saMga thakI rahita thaye, chate e sAdhu saMyama Acare, tathA pratyeka judA judA pRthvIkAyAdika je satva eTale jIva che, temane du:khe karI, (Arta, parita pamAna,) eTale saMsArarUpa kaDAhamAM karmarUpa idhaNe karI pacatA evA dekhIne samAdhivAna sAdhu sarve jIvanI dayA pALe. 5 4 5. e pUrvokta pRthivyAdika jIvane ajJAnI chava aneka saMghaTana paritApa upadravAdike karI, pApa karma karato thake vaLI te jIva tehija pRthIvyAdika jIvone viSe AvIne ghaNuM du:kha pAme je pApakarma pate jevA prakAre karyuM hoya, te pApa karma tevA prakAre te jIva bhagave, have te pApa kahe che ativAya eTale jIvanI ghAta, te thakI jJAnAvarNAdika pApa karmane samAcare, tathA bIjA sevakAdikane paNa jIva ghAtanI preraNuM karato thake pApa karma bAMdhe, eTale hiMsA karato karAvato tathA anumodato thake pApa karmanuM baMdha kare; emaja mRSAvAdAdikane paNa sevato sevarAvato anumodana karato ke pApa karmanuM bedha kare che pa che | dIna eTale dayAmaNI evI. AhAra levAnI jenI vRtti che, tene AdIna vRtti kahiye; e chate paNa pApakarma bAMdhe, kemake AhAranI lolyatA thakI A raudra sthAne vatte te thakI karma bAMdhe, evuM jANIne zrI tIrthakara gaNadhare saMsAra taravAnuM kAraNa ekAte AhAradikane arthe paNa atyAdika na kare, Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 148) sUyagaDAMga suva bhASAMtara- bhAga 1 le. evI samAdhi kahI che. te kAraNe buddha eTale tatvane jANa e sAdhu samAdhine viSe rakta hoya, te sAdhu vIvekI evo chato zuM kare te kahe che prANAtipAta je jIvanI hiMsA te thakI viramIne saMyamane viSe jene AtmA satyamArgane viSe vyavasthita che. evo thAya. 6 sarva jagata eTale jIva arthAt cha nikAyanA jIva te savane samatA bhAve karI, potAnA AtmA samAna dekhe, prItibhAvate rAga, apriti bhAva te dveSa, e bane keI upara na kare, eTale keI upara sAruM mA citave nahIM, tathA koika cAritra AdarI pachI tene pALavA asamartha eTale dIna thAya, vaLI viSayAbhilASI thake pRhasthapaNa Adare, kuDarIkanI pare saMsAramAMhe khuce, vaLI kei eka va, pAtrAdike karI prajA vAM che, tathA lokamAMhe potAnI lAghA karAvavA mATe vyAkarNa tiSAdika kuzAstra paNa bhaNe, e purUSa samAdhi thakI bhraSTa jANavo | 7 | AdhAkama, uddezI, AhArane atyaMta vAchato thake te AhAra levAne arthe atyaMta bhramaNa kare, e chate saMsArarUpa kAdavamAMhe khUja rahe, strIne viSe Azakta judA judA te ramaNInA hAva bhAva vilAsane viSe yuddha chato, dravya vinA brAnI prApti na thAya, ema vicArI te bALa eTale ajJAnI purUSa parigraha je dhana dhAnyAdika tene saMcaya karato thaka, vaLI dhaNA pApa karmane upArja arthAt pApano saMcaya kare. | 8 | je kaI parepatApa rUpa karma karI vairanuM anubaMdha kare, tene verAnuM yuddha kahiye. athavA Abhane viSe Asakta chato karmane sacaya kare, e purUSa ahIM thakI cavIne te paramArtha thakI durga eTale viSama duSkara evuM narakAdika sthAnakane pAme, te Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 10 muM. ( 14 ) 1 - - - - kAraNa mATe paMDita heya te, samyaka prakAre AlecIne zruta cAritrarUpa dharma je zrI vItarAge bhAkhe che, tene viSe vicare. e sAdhu sarva saMga thakI vipra mukta chate vicare, ma sAdhu A saMsAra mAMhe AjIvikAne arthe lAbha, eTale dvavyAdika upArjana karavAnA upAya te na kare, tathA gRha putra kalatrAdikano samAgama aNu karate thako saMyamane viSe pravarte, zuddha cAritra pALe, tathA keI kArya upanA thakA vimAsIne bole, paNa bhuMDuM bele nahI, eTale zabdAdika pAMca prakAranA viSayane viSe vRddhapaNuM TALIne AlecIne bele, ati prANInI hiMsAkAraka evI kyA na kare, eTale je vacana thakI jIva haNAya nahIM tevA vacana bole. # 10 | AdhA kama pramukha AhAradikane sarvathA prakAre sAdhu abhilAsa kare nahIM, tathA je AdhA karma AhAranI vAMchanA kare, evA pAsasthAdika tene sastave nahI, eTale tenI sAthe paricaya kare nahIM. tathA zarIra tene kRza kare, nirjarAne AlecIne ema vicAre je zarIrane kRza karIye to nirjarA thAya, ema ciMtavI zarIra kRza karatA kadAcita seka du:kha upaje, te zarIranuM mamatva aNa karato te zeka chAMDI cAritra pALe, saMyamaguNe sAvadhAna thAya, e 11 / vaLI sAdhu ekatvapaNAnI ja prArthanA kare, eTale ekatva. paNuM vAMche. kAraNa ke jIva ekale AvyA, tathA parabhave durgatine viSe jAya, tevAre paNa ekalA ja jAya. paNa koI ene sahAthI thAya nahI, ekalo ja karma bAMdhe ekalo ja bhagave, te mATe ekatva bhAvanA bhAve, ema ekatva bhAvanAye prakarSe karI mokSa eTale saMga rahita paNe, thAya, ema dekhIne mRSA eTale alIka bhASA bole nahIM, ema ekatva bhAvanAne abhIprAya te Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 150 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. praka karI mekSa che. mRSA rahita eve pradhAna satyapaNuM ene ja bhAva samAdhi kahIe, je sAdhu A kebI, eTale kSamAvata, satyane viSe rakta, tathA tapasavI eka cAritrAnuSThAnavAna evo je sAdhu bhAva samAdhivata jANo, ne 12 strIne viSe mithuna sevavA thakI navarti, tathA dhanya dhAnyAdika prarigrahane sacaya aNu karate thake, tathA nAnA prakAranA mane evA vacananA je prakAra tene vize athavA nAnA prakAranA viSaya tene viSe rAgadveSa rahita haya, tathA trAI eTale chakAyane rakSapALa. thaka, e bhAva samAdhine viSe prApta thayela, je sAdhu te viSayane nisagraMtha eTale na pAme eTale viSayane vAMche nahIM. A 13 have bhAva thakI samAdhi zI rIte sAdhu pAme te dekhADe che. te bhAva sAdhu paramArthane jANa zarIrAdikane viSe nispahi zake, tathA saMyamane viSe arati, ane asaMyamane viSe rati, tene TALIne tRNAdikane kaThera sparza sahana kareAdi zabda thakI uce, nIce pradeza, tene sparza paNa jANa, te sparzane paNa sahana kare, tathA zIta pramukhanuM sparza tathA uSNuno sparza, dezamasakAdikane sparza, tene paNa sAdhu samyapha prakAre sahana kare tathA samAdhivaMta sAdhu surabhIgadha, durabhigadhanA, parisahane paNa samyak prakAre (ahiyAse) eTale sahana kare. 14 . vacane karI gupta manavRtI eTale vIcArIne, dharma saMbadhanuM bhASaNa karanAra e sAdhu bhAva samAdhine viSe pahetA kahevAya; tathA kRSNa, nIla, ane kApAta, e traNa azubhalezyAne pariharine teju, zukala, ane padma, e traNa sabha leyAne - haNa karIne, saMyamAnuSThAna pALe, tathA pote gharane chAhe nahIM bIjAne hAthe chavarAve nahI, upalakSaNa thakI chavarAvatAne anu Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 10 muM. ( 151 ) mode nahIM; tathA bIjA paNa grahasthapaNunA kartavyane parihare, tathA prajAlekane viSe viSayamizrita bhAvane tyAga kare, je pacana, pAcanAdika kriyA karatA gRhastha samAna thAya, te na kare, athavA prajA eTale strI tenI sAthe, mizra bhAvano tyAga kare, eTale strI thakI dUra rahe. 15 . - je kaI sAMkhya darzanI leka mAMhe ema kahe che ke, A tmA akriya che; AtmAne kriyA nathI. paNa prakRti sarva kriyA kare che, ema baMdha mokSane aNamAnatA thakA bole che, tene anya darzanI kaI pUche ke, tamArA mate je AtmA kartA nathI, to baMdha mokSa kema ghaTe ? te vAre tene pharI emaja kahe ke amArA darzanamAMja dhruva eTale mekSa che, paraMtu anya kaI darzane makSa nathI, evA te pacana, pAcana, snAnAdikanA AraMbhane viSe, Asakata chatA atyaMta vRddha evA thakA rahe che. paraMtu te kahevA che, toke A lekane viSe mekSane hetu e je zrata cAritrarUpa dharma tene nathI jANatA evA che. je 16 . A lekane viSe je manuSya che, te pratyeka manuSya pRthaka pRthaka judA judA chaMda eTale abhiprAya vALA che. te abhiprAya kaNa kaNa te dekhADe che kriyAvAdI ema kahe che ke, sarvakALa kriyAja saphaLa che. ane akiyAvAdI ema kahe che ke kriyA karyA vinAja sarva Icchita padArthanI prApti thAya che emaja vaLI bIjA vinaya pramukha vAdIo paNa jANI levA, e sarva (puya) eTale pRthaka pRthaka thAya eTale vade che, paraMtu te dharmanA ajANa bApaDA jAta eTale utpanna thayelA bALaka nIdeha eTale zarIra tene khaDa khaDa karIne potAne sukha upajAve che. - zA pAThAMtare (jAyAIbAlasRpaga bhaNAe) e paNa pATha che. evI rIte karatA te (asaMyati) eTale saMyama rahita thakA Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 152 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.~~bhAga 1 leA. verane vadhAre che, eTale je jIvanI upadhAta kare te te jIvanI sAthe veranI vRddhi thAya che. ! 17 5 te ApaDA AyuSyanA kSayane ajANatA eTale AyuSya khuTe che, tene nathI jANatA. ahIM caiva padapUrNArthe che. evA chatA atyaMta mamatva kare che, eTale A mAhArUM huM enA evA mamatvane nathI mukatA, te maheATA sAhasika eTale pApa cakI khItA nathI, evA maMda eTale ajJAnI aheArAtra ritasamAna, eTale dravyane artha samaNa zreSTInI pere padmAtA5 kare, kAyakaleza kare, tathA ArttavaMta thayA thakA evA te murkha saMsArane viSe paribhramaNa kare, paraMtu ajarAmara viNakanI pere koi kALe manamAM ema na jANe, je amane jarA ane ma avazya Avaze, ema vicAre nahIM, evA te murkha ajJAnI jANavA. 5 18 5 yathA draSTAMte suvarNAdika dravya tathA gAya bheMsa pramukha 5zue e sarva tA| tyAga karaze, mATe emane viSe mamatva karIza nahIM, vaLI yathA draSTAMte bhAI, mAtA, pitA, svasurAkraya priya mitra, te paNa paramArtha thakI tane kAma nahIM Ave, tepaNa tuM ApaDA temane arthe vilApa kare che. ( lAlakhate sepimAhupati ) eTale vitta, putrAdikane arthe lAlapAla ka2e che, ema te bApaDA kuMDarIkanI pere, mAhupAze paDaze. zake, pachI tenuM upArjana kareluM vitta tene bIjA jana apahare, e prakAre jIvatAM, tathA maraNa, pAmyA pachI paNa tene kalezaja thAya. aa 19 // jema (kSudra mRga) eTale nhAnA evA mRga pramukha, aTavIne viSe vicaranAra jIvA te, sIMhanAmA janAvara thakI khIhItA thakA, sihune dura TALIne, vegaLA thakA care; e draSTAMte paMDita Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 10 muM. ( 153 ) je che, te paNa samyak prakAre zrI vItarAga bhASita zruta cAritra rUpa dharmane AleAcIne, hiMsAdika sAvadhAnuSTAna rUpa je kriyA tene pApa rUpa jANIne tenAthI dUra rahe, e rIte sAdhu suMdhu saMyama pALe, ! 205 matimaMta, prajJAvaMta, evA manuSya samyak prakAre dharmane jAtA zake, peAtAnA AtmAne pApa thakI nivattAve; jIvanA dhAta te thakI usanna thayAM evAM je sArIrIka ane mAnazIka du:kha tene jANIne, zuM jANIne, tAke verAnu baMdhA veranA kAraNa jANIne, mahAbhayanA upajAvanAra evA AzravAne nirodha kare; eTale sarva AzravanuM muLa te hi'sA jANavI; mATe hiMsA thakI nivatte, te sAdhu bhAva samAdhivata jANavA, athavA pAThAM tare (sanivANa bhaee piravaejjA, ) // 21 / / meAkSa gAmI sunI, mRSA bele nahIM, e mRSAvAdanA je parihAra eja meAkSarUpa samAdhinuM paNa saMpUrNa kAraNa jANavuM mATe te mRSAvAdane sAdhu pAte kare nahIM, tathA bIjA pAse karAve nahIM, tathA anya kAI karatA hoya tene anumATe nahIM, eve| sAdhu bhAvasamAdhivata jANavA. / / 2 / udagama, usAdana, ane eSaNA, e traNe doSa rahita evA zuddhe nirdeSa AhAra, prApta thayA, athavA na thayA hatA, paNa kadApi sAdhu rAga dveSe karI peAtAne duSave nahIM, tathA aIi azRddha, eTale lAlyatA rahita pharI pharI te rUDA AhAranI vAMchA na kare. tathA dhRtimaMta, tathA bAhyatyaMtara, graMthI rahita tathA pUjAnA athI na thAya, tathA zlAdhAne arthe kriyA na phare, paraMtu kama nirjarAne arthe, meAkSane artha, saMyamane viSe pravarte evA samAdhivaMta sAdhu jANavA. 5 23 / / gRhasthAvAsa thakI nikaLIne, cAritra mAdarIne, yita Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 154) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. vyane viSe nirapekSI chata zarIra upara mamatva mUkIne, pitAnI kAyA vosirAve, tathA parabhave deva athavA rAjadika thavAnuM niyANuM na kare. vitavya, ane maraNane vAMche nahIM, eTale pUjA satkAranI prApti karI chavitavya na vAMche, ane upasarga parisaha upane thake maraNa paNa na vAMche, e sAdhu te karmabaMdha thakI mukoNe, athavA valaya eTale saMsAra thakI mUkANe thake, saMyamAnuSThAnane pALe. tibemino artha pUrvavat jANavorA iti zrI samAdhi nAmaka dazamu adhyayana samApta. have mokSa mArge nAme agIAramuM adhyayana kahe che. purvalA dazamAM adhyayanamA samAdhi kahI. te samAdhi to jJAna, darzana, ane cAritrarupa, jANavI te kAraNe enuM sevana karie, to mokSa prApti thAya, mATe A adhyayanamA mokSa mArga kahe che. zrI jaMbusvAmI zrI sudharmasvAmI pratye pUche che ke, mokSamArga sAdhana karavAne evo ko, dharma mArga (matimaMta) eTale kevaLajJAnavaMta zrI mahAvIra paramezvara teNe kahyo che. je jJAna, darzana, cAritra, rU5 saraLa mArga pAmine prANI taratAM thakI, dustara, evA saMsAra samudrane tarI pAra pAme, / 1 / | sarvanA hitane arthe je mArga sarva upadeza che, te mArga zuddhe nirdoSa (anuttara eTale nirUpama samasta du:kha thakI mUkAvanAra evo mArga aho ! bhagavata je tame jANe che, te he ! mahAmunIzvara amane kahe che 2 yadyapi mujane te tamArI pratita mArga sugama che, paraMtu anya keine mArga huM kevI rIte kahuM, evA abhiprAyeM pUchuM chuM, Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 11 muM. ( 155 ) yadyapi amane kaI pache, keNa pache? te ke deva, athavA manuSya je cakavaryAdika te puche, te vAre tene ko mArga kahIye, te tame kahe 3 che ema zrI jakhu svAmiye pUchayA thakA zrI sudyama svAmi kahe che, yadyapi tamane kaI deva, athavA manuSya, saMsAra brAtine bhaMga karanAra evA mArganI vAta che, te vAre tene tamAre je mArga kahe; te mAgIno sAra huM tamane kahuM chuM, te tame sAMbhaLe. (Apa) eTale anukame anukrame karIne pALatAM atyaMta duSTakara che, evo je mArgane sAra te kAzyapa je zrI mahAvIra deva teNe bhAkhyo, eTale ko; je mArgana grahaNa karavA thakI. pUrve atItakALe ghaNA purUSa dustara e saMsAra samudra taryo che, te upara draSTAMta kahe che. jema vyavahArIA vastunAM lobhI thakA dustara samudra tare, tenI pere taryA che. pA je mArga grahaNa karIne, atIta kALe anaMtAjIva saMsAra samudra tayA, ane hamaNAM paNa saMkhyAtA chava saMsAra samudra tare che, tathA Agamika kALe paNa anaMtA jIva taraze, ema traNe kALe saMsAra samudrane je vaDe tare che, e je mokSane mArga, tene sAMbhaLIne, aMgIkAra kare, ne mArga samyaka prakAre tamane kahIzuM, mATe ahe ! che te sarve huM kahuM chuM, mATe ekAgraha citte tame sAMbhaLe che 6 . pRthavIkAya jIva te paNa judA judA jANavA, temaja apakAyanA jIva, esaghuyarI, pramukha pRthaka pRthaka jANavA, tathA agnikAyanA paNa IgAra, javAla, mumura, pramukha jIvo judA judA jANavA, tathA vAyukAyanA jIva paNa judA judA jANavA, ane tRNa vRkSanI, jAti tathA bIja te zAlI pramukha e seve vanaspatikAyanA jIva jANavA, 7 che. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (156) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. | (athAnatara avarA) eTale e pUrve je sthAvara cho kahyA, ' te thakI apara bIjA bakiyAdika prANa te trasa jIva jANavA, e pramANe chAyanA cha zrI tirthaMkara tathA gaNadhare kahyA che, eTalIja e jIvanI nikAya che, paraMtu e thakI uparAMta bIjI ke jIvanI nikAya nathI ll 8 e pUrvokta che jIvanI nikAya kahI. have je kAMI karavuM, te dekhADe che. (samasta anuyukti) eTale jIvitavya sAdhavAnA kAraNa tene karI jIvane samyaka prakAre oLakhIne, buddhivata purUSa chavAdIka tatvane (pratilekhI) eTale AlecIne, sarvajI du:khathakI AkAMta thAya che, eTale ekAMte du:kha keine valabha nathI sarva sukhanA arthI che, te kAraNa mATe pRthavyAdika sarva jIvone haNe nahIM, chae kAyanI dayA pALe che 9 che ehija nizcaya thakI jJAnIne jANavAne sAra che, je kaMI jIvane vinAza na kare, paramArtha thakI teneja jJAnI kahiye ke je kaI parajIvane pIDA upajAvavA thakI nivarsa (utkaca ) (ti pahelA te gharanA) ahisA je dayA, tejanihye thakI e AgamanuM tatva jANavuM, kiM bahune eTaluM ja jANIne dayAne viSe yatna kare, paraMtu ghaNuM jANe zuM phaLa che. 10 UMce, nIce, ane tricho, e tAvatA sarva lekane viche je kAMI basa, ane sthAvara jIva che, te sarva jIvanI nivRtti kare, eTale prANAtipAta thakI niva, ehija virati, zAMtI, ane nirvANa, zrI tIrthakare kahyuM che. je 11 che prabhu eTale samartha Idriyane jIpanAra, mithyAtva, aviti, pramAdAdika doSane nirAkarI eTale avagaNIne kaI paNa jIvanI sAthe virodhabhAva na kare, mane karI, vacane karI, vaLI Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 11 muM. ( 157 ) kAyAye karI, nizcaya thakI keI paNa jIvanI sAthe jAvajIvasudhI virodha na kare. 12 che Azravane redha karI saMvarane pAme, te mahAprANa eTale vipula, buddhivaMta tathA parIsaha jItavAne dhIre subhaTa samAna e chato dIdhelI eSaNAne vare; arthata dAMtAre dIdho, eSaNIka nirdoSa e je AhAra tene lie, eSaNa eTale A hAranI gaSaNa, tene viSe samiti sahita nitya sadAkALa ane SaNAyane vajeto thake saMyama pAle. 13 che | bhUta eTale prANIne samAraMbha karI yatine arthe uddezIne kIdhe, e je AdhArmika AhAra, ( tA ) eTale te anna, pAna, vastra, pAtra, ane zayAdika tene je grahaNa kare nehIM, te susaMyata jANavo che 14 zuddhAhAra paNa je AdhAkamekanA eka kaNa sahita hoya, to te azuddha thAya, te mATe tene patikarma kahiye; e AhArAdikane na seve eTale na bhegave, e dharmAcAra te sAcA saMyamavatane jANava, tathA je kAMi nirdoSa avahAra haya, 5tu tene sadoSa karI jANe, te paNa sazaMkita thaye, te mATe sarvathA prakAre bhegavavuM na kape, e 15 che zraddhAvatanA sthAna, zraddhAvata, dharmavaMtanA, Azraya evA grAmane viSe athavA nagaranevize, sAdhu rahyA che, tyAMnI Azrita kei eka kUpa, khanana, sadgakArakAdikane karAvanAra, evo purUSa sAdhune pUche, je emAM dharma che, kiMvA nathI, ema pUchayAM thatAM Atmagupta, tatha; jiteya, e sAdhu, AraMbhekarI prANI haNAtA hoya, tevA kAryane anumode nahIM, je e tuM rUDuM kAma kare che, ema kahe nahIM. je 16 che have e svarUpa vizeSe dIpAve che. ahe! munIzvara A Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 158 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga 1 le. amAre anuSTAne puNyache, kiMvA nathI. ema pUchyAM thakAM te sAdhu evI vANI kahe ke A samAraMbha karavAmAM puNya che, ema paNa sukha thakI kahe nahIM; athavA emAM puNya nathI, ema paNa mukha thakI kahe, nahI, ema e baMne prakArane DhAyanA hetu tathA mahAbhayanA kAraNlR jANIne evI bhASA na mele. 1aa have je kAraNe evI bhASA na mele, te kAraNa kahe che. dAnane arthe aneka leAkane annapANI ApavA sArUM je prANI eTale jIva trasa, ane sthAvara, haNAya che te jIvAne rAkhavAne artha, te kAraNe A tamArA anuSTAne puchyuM che, ema paNa sAdhu na kahe. // 18 5 ane je leAkane nimitte upakalpe teA ke anna, pANI, tathA vidha dASe duSTa pajAve che, tathApi tenA niSedha kare, tA AhAra devAnuM vinna thAya, te kAraNe A nathI, ema paNa na kahe. !! 19 / te mATe je kAI paramArthanA jAN yati dAnanI prazaMsA kare te, prANInA vadhanI IcchA kare che, ane je yati dAna ApavAne, niSedha kare, tA te yati aneka vAnI AjIvikAneA cheH kare che. 5 20 // eTale vAMche, zuM vAMche aneka prakAre karI nItene lAbhAMtarAya rUpa tamAre anuSTAne puNya asti, athavA nAsti, ema na kahe, eTale puNya che, kiDavA puNya nathI evI banne prakAranI vANIne vaLI, te sAdhu bhASe nahI; kemake e thakI karmarUpa raja tenA lAbha tene jANIne, tevI vANIne uccAra karavA tyAga kare, te sAdhu nivaNa pratye pAme; eTale anavadya bhASaka evA sAdhu saMsAra 2hita thAya. / / 21 5 nirvANa eTale meAkSa tene parma pradhAna jANe, nakSatra, caMdra Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 11 muM. ( 159 ) mAnI pere, jema nakSatramAM caMdramA pradhAna che, tema tatvanA jANu purUSa sarva gatiyAmAM mukitane pradhAna kahe che. te mATe saMyama vaMta purUSa te niraMtara prayatnavAna iMdriyanuM damana karanAra zaka evA sAdhu mAkSane sAdhe, arthAt sarva kriyA meAkSane arthe kare. // rara . saMsAra samudramAM vicaratA prANI peAta peAtAnA karma karI chedana bhedananI kacenA pAmatA, evA asaraNa jIvAne paNa zrI tIrthaMkara gaNadharanA kahelA, AzvAsabhUta dvIpa samAna evA samyak darzAnAdika dharma jANavA, ane saMsAra samudramAM pazrvimaNanA TALanAra kahiye, / / 3 / / evA dharmanA parUpanAra koNa te kahe che. AtmA jene gupta che, te Atmagupta kahie tathA sadA dAMta eTale sarvakALa pAMcaMdriyanA saMvara karanAra jeNe saMsAranA strota chedyA che. anAzrava eTale prANAtipAtArdika Azrava rahita evA je hoya te sudhdhA dharma kahe te dharma kevA che, teA ke pratipUrNa sarve vitirUpa tathA nirUpama che. eTale evA dharma anya darzanIAnA kAipaNa zAstramAM kahyA nathI, mATe e dharma upamA rahita che, // 24 / te zuddha pratipurNa dharmanA AcAranuM je jANapaNu, tene viSe ayuddha eTale avivekI chatAM, pAtAmAM paMDitapaNu mAnatA cakA, je ameja dharmanA jANu cheve, tatvanA jANa evA buddhimAna ameja cheya, evI rIte mAnatA evA janete bhAva sa mAdhi thakI atyaMta dUra vartanAra jANavA, 5 25 5 evA ke purUSa te kahe che. te zAkyAkrika anya darzanI athavA evA je sthatIrthika pAzcAdika te bIja eTale zAlI gAmAdika tathA urjAka te sacitta pANI tathA tene arthe uddezIne je AhArAdika kIdhe te sarvane avivekIpaNe khAnA Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (160 ) sUyagaDAMga suva bhASAMtara-bhAga 1 le. ~~ ~~~ ~ ~ ~~~~ lapaTI chatA bhegavIne A dhyAna dhyAve, eTale saMdhano bhejanAdika thaze, te vAre ApaNane paNa malaze, e ArtadhyAna dhyAve, te tAtvike dharmadharmane viSe akheda eTale anipuNa tathA evA dhyAnanA dhyAvanAra sadA asaMtoSI hoya, mATe asamAdhivaMta jANavA che 25 - jema DhaMka pakSI vizeSa, tathA kaMka pakSI vizeSa, kulalA pakSI vizeSa, mugu pakSI vizeSa, kAka pakSI vizeSa, e sarva pakSI mAMsanA artha mAMsanI ihA eTale vAMchanA karanAra che, te mAchalAnI prAptinI eSaNAne dhAvatAM thakA rahe che, evA mAMsA AhArI che. te sarva kALa kaluSa eTale malIna evuM bhAIliAnI gaSaNAnuM adhama dhyAna dhyAve che. 27 che e prakAre kei eka anya tirthaka athavA pAsasthAdika, kuzIliyA zramaNa mithyAkachI anArya te viSayanI eSaNA eTale, zabda rU5 rasa gaMdhanI prAptine dhyAve che, te pUvakta kaMkAdika pakSInI pere kaluSita cittavALA adhama purUSa jAyuvA che 28 che - zuddhamArga je samyaka darzanAdika tene kumArganI parUpaNA virAdhatA evA A saMsAramAMhe, kei eka durAcArI potAnA darzananA anurAge pravartatA, unmArga gana eTale arihaMta bhASIta tatva thakI viparIta mAge, prApta thayA chatA du:kha je aSTa prakAranA karma asAtedaya rUpa teNe karI, tathA prakAre te ghAta eTale narakAdika gatimAM aneka prakAre karI, janma maraNa chedana bhedanAdika du:khanI vedanA pAme che 29 che jema jAtkaMdha purUSa zatachidra sahita evI nAvane viSe besIne, samudra tarI pAra pAmavAnI IcchA kare, paNa tevI nAvA thakI samudrane zIrIte pAra pAme? te purUSa aMtarAle Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 11 muM. ( 161 ) viSIdaMti eTale vacamAMja buDe, paraMtu pAr pAme nahIM. 5 30 / / have e dRSTAMta anyatIthika sAthe joDe che, e rIte kAi eka anya darzanI zramaNa mithyA draSTI anAcArI viparIta mArganA upadezaka viparIta buddhinA dhaNI te zveta eTale karmanA Azrava tene viSe saMpurNa pAheAmyA thakA, Avate kAle mahAbhaya eTale atyaMta bIhAmaNA evA nakAdikanA du:kha pAse, !! 31 ema sarva loka prasiddha chakAya chyAne vAcchalakArI evA zruta cAritra rUpa dharma tene grahaNa karIne, te dharma kAzyapa gAtrI zrI mahAvIra deve kahyA, te dharmane AdaravA thakI kula je thAya te kahe che, te mahAdhAra evA saMsAra samudrane zrata eTale pravAha rUpa sthAnaka tene tare, arthAt saMsAra samudrane ullaMzrIne pAra pAme, te kArlR mATe AtmAnA trAi eTale rakSapAla eveA sAdhu te aihija samyag dharmane samAcAre. // 32 // virati sAdhu saMyamAnuSTAnane zI rIte pALe te upara kahe che. grAma dharma je zabdAdika viSaya te thakI vikRti thakI, ane je kAMi jagatra mAMhe trasa ane sthAvara jIva che, tene peAtAnA Atma tulyanI upamAye dekhIne tene rAkhavAne arthe baLavIrya phAvatA thakA saMyama pALe !! 33 !! je kAraNe mAna je che, te cAritrane atikrame che, te mATe tene atimAna kahiye. enA sAthe krodha paNa levA, emaja atimAyA, ane ca zabda thakI lAbha paNa leve, te cAra kaSAane paMDita vivekI jana hoya te, ene saMyamanA zatru, jJa parijJAya karI jANIne, e sarva kaSAyane saMsAranuM kAraNa jANIne, tene pratyAkhyAna parijJArye karI nirA karIne, sAdhu mAkSane zAdhe vAMchAM kare. // 34 // 13 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara- bhAga 1 le. sAdhune dharma je kSamAdika daza prakAra che, tene samyapha jANIne vRddhi kare, eTale samyaka upadezIne vRddhi pamADe, pAThAMtare daza prakAranA yati dharma upara zraddhA rAkhe pApa dharma je jIvone mardana karatA thaka, dharmane bhAve pravarsa tene pApa dharma kahAe, tene nirA kare eTale tenu uththApana karIne upadhAna je tapa tene viSe baLavIrya pheravato e sAdhu, dha, ane mAnane prArtha nahIM. ca zabda thakI sAdhu vartamAna kALe evI rIte saMyama pALe. e 35 . e dharma zrI mahAvIra deve kahe. kiMvA anya jIe paNa kahyuM te kahe che, je tIrthakara atIta kALe thayA, tathA je tIrthakara anAgata kALe thaze ca zabda thakI je tIrthaMkara vartamAna kALe birAjamAna che. te sarve eja dharmanA kahenAra jANavA tene pratiSTAna eTale avalaMbanane sthAnaka te zAMti, eTale samasta jIvanI dayA jANavI, kenI pere che ke, jema samasta jIvone AdhAre lata pRthavI rU5 sthAnaka che, tema sarva tIrthaMkara de ne jIva dayo rUpa zAMtinuM sthAnaka te AdhAra bhUta jANa + 36 . . atha have vrata pratipanna saMyama grAhita sAdhune, sama viSa mAdika ucA, nIcA, anukuLa, pratila, evA para saha pharaze. tepaNa teNe karIne te dharma thakI na cUke, eTale dharma thakI bhraSTa na thAya, kenI pere to ke, jema vAyare karI merU parvata DAlAyamAna na thAya, tema parisaha upane thaka, sAdhu jana grata thakI lAyamAna na thAya. 37 . te sAdhu saMvaravAna, mahAprajJAvaMta, dhairyavAna, karma vidAravAne sUravIra, dIdhe eSaNaka AhAra grahaNa karavAne viSe, vicare, tathA nivRta upazAMta kaSAyavALe evo chato, maraNa Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 12 muM. (163 ) kAlasudhI saMyamane vAMche, ema kevaLajJAnIone mata che, ane, teja kevaLajJAnIone prakAzyo mArga zrI mahAvIradeva kahe che, paNa mahArI buddhiye huM keto nathI. tavethI. rU4 | iti zrI sutra kRtAMganA prathamazruta skaMdhane viSe, mokSamArga nAme ekAdazamo adhyayana samApta. // have samavasaraNa nAme bAramuM adhyayana prAraMbhIye chaiye agI. yAramA adhyayanane viSe mokSa mArga kahyo te mokSane to je kumArga mUkIne sumArgane paDivarje te aMgIkAra kare, mATe mArga pratipatti cAritriye kumArgane pariharavo, e adhikAre bAramo adhyayana prAraMbhiye chaiye. e AgaLa vakhANaze. te cAra prakAranA samosaraNa eTale paratIkane samudAya jANa, te prAvAduka eTale kuvAdi te jUduM jAdu bele che, te kevI rIte to ke, ekavAdi kriyAne ja saphaLa kahe che, tathA bIja vAdi A kriyAneja saphaLa kahe che, ane trIjo vAdi vinayaja pradhAna che, emabele che, anyavALI ceAthe ajJAnavAdi te ajJAnanejapradhAnapaNe mAne che. je 1 have e pakta cAre vAdiomAMnA sarva prakAre e saMbadha pralapi ajJAtika evA je ajJAnavAdI tene ja pahelA kahe che. te ajJAnavAdI ajJAnI chatA ema kahe che ke, ameja paDita che, ema mAne che, paraMtu te asaMbadha bhASI jANavA, te cittanI je bhrAMti te thakI ta nathI, mATe mRSAvAdi jANavA te ajJAna vAdi sabhya dharma prarUpavAne anipuNa eTale sAkSAt Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 14 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.-- bhAga 1 lA. satya dharmanuM jJAna jANavAne asamartha che, mATe e akAvidya che, tA enA samIpe sAMbhaLe evA je emanA ziSya te paNa a keAvida eTale mUrkha jANavA, je mATe te evuM asaMbaMdha vacana ele che ke, ajJAna eja zreya che, te evuM temanu elavuM je che, tene murkhaja mAnya kare che. saritA sAsariaiti rUtiva anAtma te anAleAcI thakA sarvakALa sRSAja ele che. // 2 // have vinayavADhIne jIddA judA karI kahe che, je sAcuM te jUThThuM evuM citavatA thakA tathA je asAdhu heAya tene sAdhu ema kahetA cakA, e pUrvAkta rIte je koI jana eTale lAka bole te lokane vinayavAde jANavA, eTale eka vinayaja meAkSanuM kAraNa che; guNA guNane vizeSa kAMi nathI, evI rIte khelatA ajANa loka sarakhA evA te vinayavAdI aneka prakAranA eTale maMtrIza prakAranA che, te vinayavAdIne koie puchyA thakA ema kahe ke, e vinayaja saravArtha siddhinu kAraka che, paNa zrIjuM kAMI jagatmAM zreya nathI, ema kahe, || 3 || upasaMkhyA eTale samyak parijJAna te jene viSe nathI, arthAt mUDhamati hatA, evA vinayavAdI ema kahe che ke, adha je svarga, ane meAkSAdika, tenI prApti amArAja darzana thakI che, paNa anya koi darzanane viSe nathI, ema kahe che. have AphrIyAvAdinuM mata kaheche, lava eTale karma, tenA aparAMkI eTale sAMkaNahAra evA leAkAyita zAkyAdipha badra tenA darzanane viSe Ama kahyuM che ke, atIta anAgata phALa che, ane vartamAna kALa nathI. kAraNa ke kSaNikapaNAne lIdhe sarva padArtha kSaNika che. evAM vacana thakI ( aAgaaihi ) eTale je kAMi kartavya kahIe te, anAgataja kahevAya ane karma ei te teA vartamAna kALe Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 12 muM. ( 165) hoya, teja karma lAge, te mATe enA mate kriyApaNu nathI, evuM siddha thayuM, te kAraNe kriyAnuM upajAveluM je zubhA zubha karmanuM baMdha te paNa kevI rIte siddha thAya? evI rIte te akivAdI nAstika matanA dhAraka karma thakI nathI zakAtA thakA kriyAne karma baMdha mAnatA nathI, te mATe ene AkriyAvAdi kahie, i . - te lekAyika paravAdI pitAnI vANI karI, grahyA arthane viSe paNa vaLI pitAneja vacane niSedha karatAM thakAM, mizrabhAvane ja aMgIkAra kare che, eTale pote bolatA thakAja jenI asti kahe, tenI ja vaLI nAsti kahe temaja jenI nAsti kahe, tenIja asti kahe che. e rIte mizrabhAva jANe kemake je nAstika jIvAdika padArthone abhAva kahe che, te paNa pote pitAnA zA karI potAnA ziSyane potAne mArga zIkhAve che, ke sarva padArtha zunyapaNe che, te vAre pote tathA zAstra, ane ziSya, e kyAM che ? ema na vicAre, te mATe e asaMbaMdha vacananA bolanAra, mATe ane mizrabhAva sahita jANavA, tathA sAMkhya darzanI ema kahe che ke, AmA sarvavyApi che, tathA akiya che, e paNa asamaMjasa bole che, kAraNa ke, e darzanavALA ema kahe che. ke prakRtine viyege che, je ema che, te AtmAne baMdha mekSano sadabhAva thA e, ema siddha thayuM, kAraNa ke prakRtine baMdha hato tene viyoga thavAthI mokSa thayo, ethI spaSTa mAlama paDe che ke, baMdha mokSane sadabhAva thayo, ane baMdha mokSanA sadabhAvane lIdhe AtmA sakriya che, evuM emanAja bolavA uparazI jaNAya che, te potAnAja vacanathI jenuM sthApana karyuM tene potAnAja vacanathI uthApe che, e rIte mizrabhAva sarva darzanIone jANa. e vaNako mAtra lakhyuM che, te akiyA vAdI Ade dehane je paravAdI che, te jaina matAnusArIne a Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 16 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. neka hetu draSTAte karI vyAkuLa cho, tene uttara ApavAne asamartha thAya, mumuI eTale muka sarakho thAya arthata kAMI paNa bolI zake nahI te darzanI ke jANo toke (anAnuvAdI) eTale jIna bhASita vacana sAbhaLIne, pachI bolavA asamartha evo chato saina bhAvane ja aMgIkAra kare, ityartha have yadyapi te darzanI jaina matAnusArIne, sanmukha belI na zake, tathApi kadAcahe paDayA thakA, pitAnA pakSanuM sthApana kare, tenI rIta kahe che. ema amAre eka pakSa che, te ema dupakSa jANa, eTale e pakSanA zuM vakhANa kariye, e amArA pakSano trIjo keI u. thApI na zake, evo e pakSa uttama che, ahIM pUrvApara vidha 'vacana che, te bhAva pAchaLanA mizrabhAva kahevAthI kahyuM che, e du:kha zabdano artha che, athavA je pitAnuM cheTuM hoya, tene sAcuM kare, tene ubhutra bhASaNa karavAne lIdhe dupakSa eTale A bhavamAM tathA parabhavamAM viTaMbanA thAya, e paNa pakSa zabdano artha che tathA te paravAdi je vAre picI na zake, te vAre (chalAyatana) eTale chale karI bole, te chala traNa prakAranA che. eka vAchala, bIje sAmAnya chala, ane trIjo upacAra chala, evAM chale karI bolIne, patAne eka pakSa sthApana kare, tathA karma eTale eka pakSAdi sthApana karavAne arthe bele. te 5 | te baddhAdika paravAdIe satya mArgane ajANatA mithAva paLe Ava thakAM asaMbaMdha vacana bele, evAM te tatvane ajANutA, virUdha rUpa nAnA prakAranA kuzAstranI parUpaNa kare, evA te akiyAvAdI nAstikAdika mithyAtvI che, jemane mata grahaNa karIne, ghaNA manuSpa mithyAtvane mehyA thakA, anaMta sa sAruM paribhramaNa kare che, ke 6 . have sarva sunyavAdIne bheda kahe che. te sunyavAdI ema Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 12 muM. ( 167 ) kahe che ke, samasta leAka prasiddha jagapradIpa samAna evA surya nathI, vaLI te sUrya ugatA nathI, tathA asta paNa thAtA nathI, e je daidIpyamAna surya maMDaLa dekhAya che, te mAtra cittanA bhrama jANavA, bhRga tRSNA samAna e sarva bhrama che, tathA caMdramAnI kaLA vRddhi pAmatI nathI, tema hIna paNa thatI nathI, eTale zuklapakSAdine viSe je vRddhi pramukha caMdramAnI dekhAya che, te sarva bhramaNache, athavA nadInA pANI te nathI, (zravatA) eTale nadIlhArdika paNa nathI, tathA vAyare paNa vAteA nathI, tA e leAka saMpUrNa ( vaidhyasamAna ) ardha sainya che arthAt e ( jagatamAM kAMija nathI, je kAMI dekhAya che, te sarva svapnadrajAla samAna jANavuM. | 7 || jema jAti aMdha eTale netrahIna purUSa dIpe karI sahita chatAM paNa hInanetra paNAne lIdhe, rUpAdika je ghaTapaTAdika vighamAna padAthI che, tene dekhI zake nahIM, tema te akriyAvAdiAmAM chati kriyA vidyamAna chatAM, paNa te kriyAne jemanI ( prajJA ) eTale buddhinirodha thai che, arthAt buddhihIna evA te akriyAvAdI lAkA AtAmAM krIyA vidyamAna chatA, paNa tene miththAtmAdika DhApe karI nathI dekhatA. | 8 || caiAtiSa graMtha svapra mubhA subhanA zAstra zrIvasAdika lakSaNa sAmudrika zAstra te ca zabda thakI atyaMtara bheda rUpa paNa jANavA, tathA nimitta prasiddha zakunAdika zAstra jANavA, duhunA lakSaNa matsa tilakAdika jANavA, utpAta te bhUmi kaMpAdikanI sUcanA karanAra zAsra ema athaMganimitanuM dhaNA lAka paDhane karIne, arthAta aSTAMga nimitta bhaNIne, A lAkane viSe atIta anAgatAdika vastune jANe che, teTaluM paNa e sunyavAdI jANatA nathI. jema keAI sanipAtI, yathA taz Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (168 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. vastune oLakhe nahIM, tenA draSTate e sUnyavAdI paNa jANI levA, II le che temAM vaLI kei eka nimittA pitAnA mukha thakI nimitta prakAze ke, tene nimitta jema kahe temaja thAya che, eTale sAco thAya che, vaLI kekano nimittAdi jJAna viparyAsapaNAne pAme che, eTale vighaTe che, tathA te evI vidyAnA bhAvano abhyAsa karyA vinA, eTale evI vidyAne aNa bhaNyA thakA kahe che ke, athavA pAThAMtare ke eka maMda eTale murkha evA akiyAvAdI pramukha emaja kahe che, ke ameja A loka mAMhe azeSa eTale samasta bhAvane jANI che, je 10 have kiyAvAdIne mata dUSave che. je ekalI mAtra kiyA karavA thakI ja mokSanI vAMchanA kare che te, kiyAvAdi evI rIte (AkhyAti) eTale kahe che, te pitAne abhiprAye lekane jANIne, ame yathAvasthIta tatvane jANa che, evI rIte belIne kiyAnuM sthApana kare che. (tathA tathA) eTale te te prakAre arthAta jevA jevA prakAranI kriyA pravarta, (tema tema) eTale tevA tevA prakAranuM svarga narakAdika phaLa paNa jANavuM, e rIte te zAkyAdikanA zramaNa brAhmaNa kiyA thakIja siddha kahe che. tathA je kAMI A jagata mAMhe du:kha, sukha che, te sarva pitAnuM kareluM, tathA paranuM kareluM, paNa na thAya, paraMtu sarva bhavitavyatAnuM kareluM thAya che. have emanA matanuM nirAkaraNa kare che. tIrthakara gaNudharAdika vidyA eTale jJAna, ane caraNa eTale cAritra, eNe karI mekSa che, eTale saMsArI jIvone jJAna ane kriyAne saMge karI praka jainamArga mekSa che, ema kahe che 11 - : te tIrthakara gaNadharAdika kevA che. te ke loka mAMhe cakSune Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 1ra muM. (18) sthAnake che, tathA A lokane viSe nAyaka eTale svAmi chatA, A lokane viSe pitAnA prajAlakane, A bhave, tathA parabhave, hitakArI e samyaka dharma mArga prakAze che. (tathA tathA) eTale jevA jevA prakAre e leka paMcAstikAya rU5 te dravyAstika nayanA abhiprAye zAzvata thAya, tevA tevA prakAre kahe, athavA jema jema rAga dveSanI vRddhi, tema tema saMsAranI vRddhi thAya, ema kahe, je saMsArane viSe prajA eTale jIva, te rAga dveSe vyApta chatA nAnA prakAre rahyA che, te he mAnava ! tuM ema jANa che 12 che have te nAnA prakAra kahe che. je rAkSasa vaMtarAdika yamalekikA je paramAdhAmakAdika deva je vaimAnika, tiSAdika, deva (gAMdharva) eTale vidyAdharAdika, tathA pRthavIkAyAdika AkAzagAmI, evA pakSIo tathA vAyupramukha, tathA pRthivine viSe AzrI evA je aneka beMdriyAdika chava, te sarva potatAnA karma karI vaLI vaLI caturgatika rUpa saMsAramAM paribhramaNa kare che. te 13 che zrI tIrtha kara gaNadharAdika, te e je gha eTale saMsAra tene apAra svayaMbhuramaNa samudra sarakhe kahe che ema tu jANa te samAna saMsAra gahana che. dara mekSa eTale atyaMta dustara che astivAdIne, paNa je ema che, eTale samyaka pravartakane, paNa A apAra saMsAra samudra atyaMta durastara che, to nAstika vA. dIne to atyanta dustara hoya, emAM kevuM ja zuM je A saMsArane viSe sAvadha dharmanA pravartaka kumArge patita pAMcendriya sabaMdhI viSayanA sevanAra tathA aMganA je strI tene vaza paDayA chatA rahe che, te trasa, sthAvara rUpa, be prakAranuM je leka te mAMhe - rAga dveSe karI paribhramaNa kare, 14. . Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 170 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 lo. ajJAnI e miththAmativALu chava karmane je sAvadhA raMbha teNe karI pUrva kRta karmane khapAve nahIM, paraMtu sAhamAM navA kanuM baMdha kare Azravane sarva prakAre rAdhana karavA thakI sailesI karaNa vasthAye (dhIra) eTale mahAvata e purUSa karmane khapAve che. je medhAvi eTale piDita mahAnubhAva hoya, te lebhamaya eTale parigraha te thakI atIta eTale rahita hoya, ema saMtoSI chato pApa na kare, te 15 / je purUSa evA hoya te kevA thAya! te kahe che. te zrI vItarAga atIta, anAgata, ane vartamAna, e traNe kALa AzrI tathA (gata) eTale yathA vasthita jema che tevI rIte lokamAMhe sarva jIvonA bhAvI sukha du:khAdikanA jANa evA thAya, paraMtu vibhaga jJAnInI pere AvuM pAchuM na jANe evA anya jIvone saMsArane pAra pamADe, paraMtu tene anya kaI tatvane dekhADanAra na thAya, kiMtu te poteja tatvanA jANa thakA karmane aMtakaranAra hoya che. te 16 | have temanI kriyA kevI hoya te kahe che te vItarAga samyaka jJAnI te sAvaghanuSTAna rUpa evI je bhUta eTale prANI tenI hiMsAnI zaMkAyaeN dugachita eTale prANInI hiMsAne niMdatA thakA pite hiMsA kare nahIM, tathA anya pAse hiMsA karAve nahIM. upalakSaNa thakI je hiMsA karato hoya tene anude nahI, temaja mRSA pite bele nahIM, bIjA pAse bolAve nahIM, tathA belatAne anamedana Ape nahIM, e rIte sarva pica mahAvratone sadAkALa pALe ema sarva kALa yatnavata eTale pApa thakI niva, saMyamane viSe namra heya vinayavata hoya evA baeNiyavaMta zubhaTa tulya chato saMyama rUpa bhUmine viSe kamarUpa subhaTone chatavA samartha e ke eka zuddha samyaka mArga jANa dhavata Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * adhyayana 12 muM. ( 171 ) zUravIra thAya te parIsahAdikane chate, 17 | " have zuM jANIne sAvaghAnuSThAna na kare te kahe che. DaharA eTale bALaka te aMhI pRthivikAyAdika tathA beMdriyAdIka laghu jAtInA cha le te paNa jIva che, ane (vaya) eTale maheTA hati pramukha te paNa jIva che, evuM jANIne te sahu jIvane sarva cida rajyAmaka lekane viSe potAnA Atma samAna dekhe, e mahata leka eTale saMsAra tene sArI rIte AlecIne sarva sthAnaka azAdhatA jANIne A saMsAramAM keine sukha nathI, e jANIne je paMDita tatvane jANa hoya te apramattapaNe saMyamane vize pravarte zuddha saMyama pALe. 18 je ke potAnA AtmAne tathA paranA AtmAne samyaka prakAre jANe eTale jevI rIte potAnA AtmAne jANe tevI rIte paranA AtmAne paNa jANe, te purUSa potAne udbharavAne samartha hoya, ane bIjAne paNa uddharavAne samartha thAya, te - tita prakAzavAna caMdrAditya pradIpasamAna gurUne jANIne sarva kALe seve, je vicArIne zrI vItarAga bhASita dharmanA svarUpane samyaka prakAre karI pragaTa kare che 19 je pitAnA AtmAne samyaka prakAre jANe, je lekA lekanuM svarUpa jANe, je jIvanI gati Agati jANe, athavA cAre gatinuM svarUpa jANe, tathA anAgatanuM svarUpa jANe, eTale jyAM gaye thaka jIva pharI na Ave evI je mekSa gati tenA svarUpane jANe, tathA je zAzvatA padArtha ane azAdhatA padArthane paNa jANe, tathA je jIvanA janma ane maraNane paNa jANe, tathA jana eTale leka tenuM upapAta eTale utpati deva nArakAdikane viSe thAya che te paNa jANe che. te 20 che adhe gati narakAdikane viSe azubha karmane vipAke cha Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara -bhAga 1 le. vane zarIra pIDAdIka saMtApa upaje che, te sarva jANe je A zrava IMdriya kaSAya yoga ane agrata ItyAdika sarva jANe, tathA saMvara te samiti gupti ane parIsaha ityAdika sarva jANe, tathA pApodaya thakI dukha utpanna thAya te jANe, ane upalakSaNa thakI puSyane betALIza bheda paNa jANe, vaLI nirjarAnA bAra bhedane paNa jANe, tathA baMdhanA cAra bhedane paNa jANe, te paramArtha thakI kriyAvAda balavA yogya thAya, te 21 . - evA je sAmyavAdI tene phaLa dekhADe che. zabda je vINA vasa pramukha zretiMdriyane sukhanA ApanAra tene viSe tathA rUpa te aneka kASTa, karma, citra karma, tathA lisvakarmAdikane, viSe asajAmAna eTale tenA upara rAga dveSane TALato thako tathA gadhane viSe, rasane viSe, (adusamAna) eTale zreSane aNakara , zake chavitavya ane maraNanI vAMchA na kare, samatA bhAve va, AdAna eTale saMyama tene viSe gupta eTale tene rakSapALa chato valaya eTale mAyA tenA thakI vimukta chate saMyama pALe tire. rara iti zrI sUtra kRtAMgane viSe samayasaraNa nAme bAramA gayathA samApta thayo. have yathAtathya nAme teramo adhyayana prAraMbhIye chai ye bAramA adhyayanamA judA, judA, darzanIunA samavasaraNa kahyA, naMtara teramA adhyayanamA yathAtathya eTale satya, svarupa, dekhADe che. yathAtathya, samyaka jJAnano svarUpa, have pravediyuM, eTale kahIzuM, tathA jIvane nAnA prakAranA jJAnAdika je utpanna thAya, Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 13 muM. ( 17 ) te paNa have kahIzuM. tathA purUSanuM dharma je zruta cAritra rUpa je durgati thakI rAkhanAra te dharma ane asapurUSa eTale paratIthIka tathA grahastha, ane pAsasthAdika tene sIla eTale duSTAcAra te kahIzuM. tathA zAMtI eTale niNarUpa ane prasAra bramaNarUpa e bannene pragaTa karIzuM. te 1 / rAtrinA tema divasanA paNa samyaka prakAre uThavyA eTale sAvadhAna thayA, evA je nihAdika jamAlI pramukha svadarzanI tathA beTikAdika anyadarzanI te tathA prakAre tIrthakarAdika pAsethI saMsAra thakI nikaLavAnuM upAya evo je, paMDita dharma tene pAmIne jamAlI pramukhanI pere kamane, udaye, te zrI tIrthakara bhASita, eve samAdhivata eTale samyaka darzanAdika, dharma, tene aNa sevatA thakA kadAgrahIpaNAne lIdhe mithyAtvanA peryA svade yathA, tathA eTale jema tema bolatA zrI sarvajJanA mArgane uthApatA, ane kumArgane upadeza karatA e rIte pravatA kadApi pitAne AcAranA zikhavanAra evA gurU je mahAnubhAva te pratye paNa kaThora vacana bole 2 te svAgrahi purUSa te vize dhita zuddha nirdoSa mArga tene AcAryanI parUpaNa thakI uthApine kahe, eTale je potAnA bhAve eTale sva Ide bole, te ahA chaMdapaNA thakI ghaNA guNa je jJAnAdika teno AsthAna thAya, kemake e svAbhiniveza, miththAtvanA, bhAva thakI karIne je jJAna zaMkA eTale zrI nAgamane viSe zaMkA lAvIne mRSA bole kapita, je rUce tevo bole teNe karIne ghaNuM guNAno AsthAna eTale kubhAjana thAya, phA - je koI pUche, je tame kenI pAsethI bhaNyA che ! te vAre pitAnA AcAryanuM nAma gepavIne bIjAnuM nAma kahe, te nizca thakI AtmArtha je mokSane artha tene vacce che, e tAvatA te Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.- bhAga 1 le. muktine na pAme. paramArtha thakI te asAdhu thake paNa A jagatane viSe pitAmAM sAdhupaNuM karI mAne, tathA bIjAone kahIne pitAmAM sAdhupaNe manAve, te mAyAvI sAdhu A saMsArane viSe anaMta ghAta pAme, eTale anaMta kALa parvata saMsAramAM paribhramaNa kare che 4 je kebI thAya te jagatArtha bhASI hoya, jagatArtha bhASI eTale, jemAM je doSa hoya, tene te kahe arthata kANAne kANe kahe, kheDAne khaDe kahe, TaMTAne haTe kahe, pAMgaLAne pAMgaLa kahe, keDhIne keDhI kahe, evo pragaTa nikura bhASaNa karanAra hoya, je upasamAvela e je kalaha tene vaLI udIre e purUSane je phaLa thAya te kahe che te purUSa jema ke AMdhaLe purUSa lAkaDI grahaNa karIne mArgane viSe jAta ke aneka kaMTaka catuSpadAdike karI pIDAya tema, akeviMda e je kalahakArI pApa karmacArI jIva te paNa caturgatika saMsAramAMhe du:kha pAme, | 5 | je kai vigraha eTale kalahakArI hoya, te yadyapi kriyA te keTalIka kare, tathApi te kriyA vigraha eTale yuddha priya thAya tathA anyAyane bolanAra hoya, te purUSa kalaha rahita evA samyapha draSTI tenA sarakho samabhAvI na hoya, te mATe sAdhu kalahakArI na hoya paraMtu sAdhu ke hoya te kahe che upapAtakArI, eTale AcAryanI AjJApAlaka, tathA lajajAvata, manavALe heya eTale anAcAra karato thake AcAryAdika thakI lajajA pAme, tathA ekAMtadraSTI eTale jIvAdika padArthano jJAtA hAya, ekAMta zraddhAvaMta hoya, tathA mAyArahita hoya, evA purUSane sAdhu kahie. 6 ane AcAryAdike, ghaNe zIkhavyuM chate paNa yathArtha Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 13 muM ( 17 ) tevAja bhAve varte, paNa gurU vacana viredhI na thAya tene pezala eTale manahara vinayAki, guNavaMta jANavA tathA zukrma bhAvanA dekhanAra tathA paramArtha thakI puruSArthanA sAdhaka, tathA tevIja jAti sahita sarkuleAtpanna jANavA nizcaya thakI te rUjI AcArI eTale saraLa mArge pravarte, tevA purUSane, AcAryAdike ghaNA zIkhavyA chatA, sukhanuM rAga pherave nahIM, arthAta prasanna mana rAkhe te purUSa zrI vItarAga samAna klahu rahita thAya, prA je koi laghu prakRti peAtAne AtmAne (vasumaMta) eTale saMyamavaMta jANIne samyak paramArthe aparIkSa thakA AtmArSa abhimAna kare, tathA huMja tape karI sahita", mahArA samAna bIjo keAI tapasvI nathI, evI rIte jANIne abhimAna dhAraNa karI anya janate bhabhabhUta, guNamunya, AkAra mAtra dekhe, eTale jaLa caMdramAnI pere jANe, 5 8 5 te purUSa ekAMta phUTa pAse karIne jema mRga phUTa pAse paDayA zakA du:khanuM vibhAgI thAya che. tenI pere te maMdabudhdhi paNa saMsAramAMhe paribhramaNa kare, te purUSa kadApi saiAnapada eTale saMyamapada tene viSe sarvathA prakAre vidyAmAna nathI, ema samajavuM tathA te purUSa uMca gAtrane viSe paNa na pravarte, kiMtu te atyaMta hIna gAtraneja pAme tathA je mAna eTale pujAne arthe vyutkarSa eTale vividha prakAre abhimAna kare te paNa saMyamane viSe nathI ema jANavuM tathA je sayamane grahaNa karIne pachI saMkravipAkanA udaya thakI anya koi madda sthAnakane viSe mAce te nizce thakI paramArthane ajANatA ajJAnI thakA sasAramAM paribhramaNa kare. // 9 5 tathA je brAhmaNa jAti athavA kSatriya jAti te, ikSvAku vaMzAdika tenA bheda kahe che, tathA je ugraputra tathA lei Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. eTale rAjaputra vizeSa navamalika navalecchIka eTalA kuLamAM utpanna thayelA saMsArane asAra jANIne rAjya pramukha tyAgIne, je pravajita thayA eTale cAritravAna thayA, te evA chatA paNa pArake dIdho e je AhAra tene bhegave, eTale zuddhAhAra grahaNa kare paraMtu gotrane viSe garva na kare eTale zuddhAhAranuM prahaNa karanAra e cAritrIo potAnA UMcagetrane viSe garva kare nahIM, gotra kevo che to ke, mAnabaddha eTale brAhmaNa tathA kSatrIya vaMzanA upanA svabhAve potAnA vaMzanA abhimAnI thAya che. tema chatAM paNa cAritra AdaryA pachI kaI paNa prakAranA gotranuM AhAra grahaNa kare, paraMtu zuddhahAra grahaNa kare, paNa potAnA getrane garva karIne tevAja gotrane azuddha AhAra levAnI IcchA cAritrio kare nahI e abhiprAya che10 te abhImAnI pitAnA gotra saMbaMdhI madanA karanArane jAti eTale te mAtAnuM, pakSa, ane kuLa eTale pitAnuM pakSa, e baMnenuM mada traNane arthe na thAya, kAraNa ke saMsAramAM bhramaNa karatA prANIne mAtAnI jAti ane pitAnuM mULa, te kAMi trANu bhaNI na thAya, have je padArtha jIvane traNa thAya te kahe che, vidyA eTale jJAna ane caraNa eTale cAritra sucINuM eTale e baMne ne sArI rIte Acaryo thakI muktinuM kAraNa thAya che. arthAta jJAna ane kiyA e be vInA bIja ke jIvane zaraNa nathI. mATe je purUSa gRhasthapaNA thakI, (Nikha) me eTale nikaLI, cAritra AdarIne pharI AgArIne kartavya je jAti maMdAdika tene seve athavA sAvadyAraMbhAdika seve, te purUSa saMsArane pAraMgAmi na thAya, kemake jJAna, darzana, ane cAritra eja muktinA kAraNa che, paraMtu jAtikuLAdikane mada te kAMI muktine kAraNa Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 13 muM. ( 177 ) nathI, ema jANavuM, 11 che je ni:kiMcana niparigrahI sulakSa jIvI, eTale aMtaprAMta AhArane lenAra hoya, tene bhikSu eTale sAdhu jANo, ane je garvavaMta hAya zlAghA eTale prasaMsAne kAmi eTale vAMchA karanAra heya, te jIva AjIvikA mAtra karanAra chatAM zuddha saMyamana ajANa evo cho, te jIva pharI pharI viparyAsane pAme, eTale vaLI vaLI janma maraNAdike karIne ghaNe saMsArane viSe paribhramaNa kare che 12 . je sAdhu bhASAnA guNa tathA doSane jANa tathA (susAhu vAdI) eTale priyavacanane belanAra, eTale kSIrAzrava madhyAzrava labdhIvALe, vaLI pratibhAvavaMta. eTale upAtikAdika cAra prakAranI budidhane pAraMgAmI hoya, tathA vizArada eTale piDita artha grahaNa karavAne samartha AgADhaprajJa, eTale, prastAvavetA, arthAt dravya, kSetra, kALa ane bhAvane jANa tathA nAnA prakAranI bhAvanAmeM karIne bhAle che AtmA jemano evo cho, anya jana pratye potAnI prajJAe karI eTale pitAne jANapaNe karI parAbhave arthata, ema jaNe je mAharA samAna kaI jANa purUSa nathI. e rIte bIjAne tRNavata gaNe che 13 evA sAdhune doSa kahe che. e rIte ahaMkArane karanAra je sAdhu hoya te samAdhine prApta thaye na kahevAya. je sAdhu prajJAvaMta thaine vyutkarSa eTale garvane dhAraNa kare, athavA je keI sAdhu alpAMtarAya thake lAbhavAn eTale bIjAne upakaraNa ApavAne samartha chata, lAbhanA mATe karI lipta thAya eTale matta thAya, anya janane khise eTale bIjAnI niMdA kare, ane ema vicAre je sarva sAdhAraNa satyA saMsmAraka pramukha lAvavAne haja samartha chuM; bIjA bApaDA zuM? peTa bharavAne paNa Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (178 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. samartha nathI, e sAdhu bALa eTale murkha budhavALe jANo , A 14 | * prajJAne mada tema vaLI tapane mada eTale huM buddhivAna chuM, huM tapasyAvAna chuM, e je mada tene, namADe eTale evo mada na kare tathA gotrane mada sAdhu na kare, eTale mane hAre uMca gotra che, huM uttama kuLamAM janma pAmyo chuM; evo ahaMkAra sAdhu na kare AsamatathI jIte (AjIvikA artha) eTale the AjIvika eTale, artha arthAta dhana tene mada sAdhu na kare, ema bIje paNa kaI prakArane mada na kare te piDita uttama pudagaLane viSe pite nispRha evA AtmavALe te sAdhu jANavo 15 e pakta je praNAdika madanA sthAnaka kahyA tene pairyavAna sAhasika purUSa saMsAranA kAraNa jANIne, potAnA AtmA thakI judA kare, eTalA madanA sthAnakane supratiSThita jene dharma che, evA purUSa na seve, eTale Adare nahIM, te samasta gatrAdika mada rahita eve mahArUSIra je hoya evAne phaLa kahe che. UMca ane agotra eTale jene viSe nAmotrAdika karma nathI, tevI gati pAme, eTale te sAdhu mekSane viSe jAya. # 16 . - te sAdhu zarIra saMskAra rahita, tathA draSTa eTale dIThe che yathAvasthita dharma jeNe athavA draDha dhama eTale ghamane viSe draDha e to keika, avasare, bhikSAdikane arthe grAma nagara, keNuM maThAdikane viSe praveza kare, te eSaNa eTale AhAranI zuddhi jANata tathA aneSaNaya eTale AhAranA azuddhatApaNune paNa jANa thake. udagamAdika doSane samyak prakAre TALo, thake, ane viSe tathA pANIne viSe amRddha thake lelyatA rahita eve chate sAdhu vicare, ! 17 che Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 13 muM. ( 17 ) kadAcita sAdhune aMtarAMta bhejane tathA astAne karI karma yoge saMyamane viSe ati upaje ane asaMyamane viSe rati upaje te vAre saMsAranuM svabhAva asthira jANIne narakAdikanA du:khane smaraNa karato ke, utpanna thayelI ratI aratinuM nirAkaraNa kare, ema rati aratine jItIne sudho saMyama pALe, tathA ghaNuM jana sahita chata tathA ekacArI eTale ekachata cho athavA na pUcho thako paNa, ekAMta niravagha bhASA bele, kAraNa ke anya janane dAkSiNapaNe te jIvane trANa bhaNI na thAya, te mATe dharma kathAne prastA sAdhu ekAMta niravadha bhASA bole, ane bIjo prastAve mAna rahe, jIvane gati Agati te ekalAne ja karavI paDe che. tyAre jIvane ekale 5rileka gamanAgamana karatA eka dharma vinA bIje kaI sahAyakArI nathI, evI rIte sAdhu potAnA manamAM jANe 18 caturgatika saMsAranuM kAraNa mithyAtvAdika che, tathA mokSasvarUpanuM kAraNa samyaka jJAnAdika che, evuM parapadezavinA svaya pote ja jANIne athavA gurvedikanI pAsethI zravaNa karIne, samasta prajA eTale trasa tathA sthAvara jIvone hitakAraka eve zratacAritrarUpa je dharma tene bhASe eTale kahe e sAdhu jANa, e upAdeyapaNa kahyuM have heyapaNuM eTale je padArtha chAMDavA yogya che te kahe che je mithyAtva avirati pramAdAdika evA padArtha je jagatamAMhe garahA eTale nidanIka che, tathA niyANuM , sahita evA je prayoga hoya tene je dharmane viSe dhIra purUSa hoya te na seve, na Acare. . 19 I koI eka miththAdarzanIne abhiprAya jANyAvinA sAdhu, tathA zrAvakano dharma sthApana karavAnI ichAye, kadAcit sAdhu , te patirthIka AgaLa tiraskAranA vacana bole, te vAre te Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 180 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga 1 lA. micchAdarzanI zrI vItarAganA vacana upara asadNA karatA cakA, kSudrapaNuM kare, avA chtA virUpa kare jema pALaka preAhitanA skaMdasuri upara, kSabhAva thayA tenI pere jANavuM, AcuSyanA kALanuM pramANa dhaNA hoya tene ghaTADe arthAta AyuSyanuM vinAza kare te mATe sAdhu jaNa AgalAnuM abhiprAya laine pachI, tenA AgaLa artha prakAro svaparopakArane arthe ele anyathA mAnameva zraya, // 20 // t dhairyavAna buddhimAna sAdhu dezanAne avasare zretAnA karma eTale anuSThAna, tathA chaMda eTale cittane bhAva, ane judA judA jANIne e tAvatA samyaka rIte jANIne yathA cAgya bhAva dharma kahe, tathA zrAtA purUSanuM Aya bhAva eTale, AtmA bhAva te viSaya upara nRddhapaNuM eTale mithyA pariNAma tene sarvathA prakAre, vizeSe karI nidhATe eTale dura kare, ane guNane viSe tene sthApe, vaLI rUpa jesTriyAkrikanA aMgApAMganA jovA vALA evA alpa buddhivAna tuccha prANI te dharma thakI leApAe prahaleAke cchedanAdika pIDA pAme paleAke narakAdikanA du:kha pAme mATe e bhayanA karanAra che, e dharma thakI bhraSTa kare ema kei zrAtA kahe, zretA zrIne mRddha hoya, te vAre apavAda dhare, te vAre paDita AgalAnA bhAva grahaNa karIne, trasa, tathA sthAvara jIvAte, hitanA karanAra evA dhamopadeza kare. // 2 // sAdhu dezanA ApatA thakA pujana, tathA vastrAdikanA, lAlanI vAMcchA na kare, tathA zlAdhA eTale AtmAnI prazaMsA tenI paNa vAMchA na kare, tathA rAga, ane dveSa, kAinI sAthe sarvathA na kare, athavA keAinI niMdA vikathA paNa na kare, ema sarvathA prakAre aniSTa anarthakArI evI pujA satkArAdika vastu tene samapaNe varSe, tathA anAkula eTale kSobhAdika rahita, Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 14 muM. ( 181 ) ALazarahita, tathA kaSAyarahita, evA chatA sAdhu dharmanI parUpaNA kare. // 22 // yathAtathya satyamArga je mutragata che, tene AleAcatA samyak prakAreM anuSThAnane abhyAsatA zako, sarva prANI mAtra je trasa, ane sthAvara, jIvA che. tenA daMDa eTale vinAzanuM tyAga karIne prANAMte paNa dharmanuM ullaMdhana na kare. jIvitavya, ane saranI vAMcchA rahita samatA bhAva sahita kA, sudhA saMyama pALe, te sAdhu (valaya) eTale mithAtva mAhu gahana thakI vidha mukta thAya, timino artha pUrvavata nALavo. // 2 // // // iti zrI sUtra kRtAMganA prathama zruta skaMdhane viSe yathAtathya nAme teramo adhyayana saMpUrNa thayo. // have graMtha parityAga nAmA caudamo adhyayana kahe che. teramAM adhyayanamAM yathA satya paNo kahyo, te yathA satya paNo to brahmAbhyaMtararUpa dvividha parigrahanA tyAga vinA na thAya, mATe A caudamAM adhyayanamAM graMtha parityAga paNo kahe che. vaLI dhanadhAnya hiraNyAdika khAZ graMtha, ane krodhAdika atyaMtara graMtha, e dvividha graMthane tyAgIne, A pravacanane viSe samyak prakAre saMyama mArga zudha kriyArUpa zIla zIkhatA thakA, saMyamane viSe udyama karIne zuroAlana evA brahmacaryavratanuM navavADa sahita Azraya kare, tathA jAva jIva sudhI upAyakArI eTale gurUnI AjJA pALatA, zAbhana prakAre karIne vinayaja zokhe, je DAhyA purUSa che te, e kAryane viSe pramAdana kare. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 182 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.- bhAga 1 lo. - have gurU upadeza vinA pitAne chede ga7 thakI nIkaLIne je ekAkIpaNe vicare tene ghaNuM deSanI prApti thAya, te upara draSTAMta kahe che. yathA te jema pakSInA bALakane jyAM sudhI pAMkha AvI nathI, tyAM sudhI te pAMkha vinAne e chate, potAnA mALA thakI uDavAnI vAMchA karato thake pAMkha phaDaphaDAve, paraMtu Akare uDI javAne asamartha thAya, ane tene pAMkho thakI hIta mAMsa pesI samAna e nhAno tarUNa dekhIne, mAMsAhArI evA DhaMkAdika pakSIo tene apaharIne, tene vinAza kare, te bALaka kevuM che. to ke, (avyaktagatasivA asamartha) eTale tyAMthI nAzI javAne asamartha e che. | 2 | e rIte jema te avyakta evo je pakSIne bALaka tene . bIjA TaMkAdika kSudra pakSIo vinAza kare, tema te agItArtha navadikSIta ziSya paNa garUpa mALA thakI nIkaLe, to pachI tene aneka kSudra pAkhaMDIrUpa je TuMka pakSIo te pitAne vasagAmI jANatA thakA, tene vipatArIne saMyamarUpa jIvitavya thakI cukAve, pAMkha rahita e je pakSIne bALaka tenI pere te agItArtha ziSyane te pApadharma evA aneka pAkhaMDI tene saMyama thakI haraNa kare che. 3 e mATe cAritravAna sAdhue sarvakALa gurU pAse rahe te kahe che, jAvajIva sudhI gurUnI pAse rahevAnI vAMchA kare, je su sAdhu che, te evIja renmArgarUpa samAdhinI vAMcchA kare, eTale paramArtha thakI manuSya tene ja kahie, ke je gurU kulavAse vasate zake, potAnA bhAlA, aMgIkAra karelAM, sanmArgane nirvAha kare. gurU kulavAse aNavasato eTale svacchadAcArI chato saMsArano aMta na kare, ulaTa anaMta saMsArI thAya, saMsAranI vRddhi kare evuM jANIne sarvakALa gurU kulavAse vaze, gurU Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 14 muM. ( 183 ) nI sevA kare, ema mukti gamana yogya sAdhunA AcArane atyaMta dIpAvate thake, jInabhASita dharmane dIpAve, evuM jANIne (AsuprajJa eTale je paMDita hoya te, ga7 thakI bAhera nIkaLe nahIM.' arthAta svachadI na thAya, | 4 | je vairAgya AdarI cAritravata thake, sthAna AzrI kAyosaMdikane viSe, tathA zayana ane Azanane viSe, cakAra zabda thakI gAmanane viSe, parAkrama eTale baLa phorave te ke zake, pherave ne ke rUDA AcArasahita e chato pAMca saMmiti, ane traNa gupti, ne viSe (Ayapatra) eTale samyaka jANa athavA anyane upadeza dete te upadezane gurU prAsAdathakI jANIne, tene judA judA vicAra kahe che 5 . ' zabda te vaMzanA vINAdika karNane sukhanA karanAra, tathA (bhairava) eTale karNane du:khanA karanAra evA zabda sAMbhaLIne, te zabdAdikane viSe rAga dveSa, rahita e chata sudho saMyama pALe, tathA nidrArUpa je pramAda te paNa bhikSu na kare, e prakAre pravartato kaI paNa prakAre vitiga7 eTale saMdeha te thakI nikAMta thAya, eTale sadeha rahita thAya che 6 che te sAdhu gurU sanmukha vasato koI kAraNe pramAde khalanA pAme che, tene hAne athavA vaDerAye zIkhAmaNa dIdhI chatAM, athavA ratnAdhika je AcArya, athavA sarakhA paryAya vALAe zIkhAmaNa ApI chatAM, temanI zIkhAmaNa samyapha prakAre na mAne, te saMsAra pravAhe vAhADI jate saMsArane pAragAmI na thAya, eTale mukita gAmI na thAya, | 7 anyatithiMka athavA grahastha, teNe sAdhune siddhAMtane anusAre zIkhavyo chato, eTale jevI rIte tame samAco che tema tamArA Agamane viSe kahyuM nathI, tathA bahAne athavA moTe Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (184 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. ...... ................... zIkhAmaNa cAyaNA ApI chatA, eTale atyaMta kAryanI karanArI, tathA pANInI bharanArI, evI dAsI teNe siddhAMtane anusare - cAyaNuM karyA che, eTale jema tame cAle che tema gRhastha paNa na cAle, ityAdika vacane karI ceyaNA karyA chate zuM kare, te kahe che. 8 che te zIkhAmaNa ApanArane upara te sAdhu kaidha na kare, tathA tene vyartha nahIM. eTale daMDAdika prahAra karIne tene pIDA utpanna kare nahIM, tathA kiMcita mAtra kaThora vacana bele nahIM, paraMtu temanA vacana sAMbhaLIne AvI rIte kahe ke, jema tame kahe cho, temaja karIza. ema tene vacana mAnya kare, manamAM ema vicAre che ane ehija zikSArUpa zreyakArI dAna Ape Ape che, evuM jANIne pramAda na kare. 9 che jema (vana) eTale gahana aTavIne viSe kaI eka murkha dizimUDha thaI bhale paDaye, tene kaIka amuDha purUSa mArganuM dekhADanAra prajA lokone hitakArI evo mArga dekhADe. e draSTAMta ziSya paNa ema jANe, je mujane ehija zikSAne mArga cheyakArI kahe che, je mujane buddha paMDita gurU AcAryAdika samyaka rIte putranI pere zikhAmaNa zikSA Ape che; te zikhAmaNane zreyakArI mAnIne Adare che 10 che have te murkha purUSe mArga pAme chate mArga dekhADanAra je amUTha purUSa teno upakAra jANIne, tenI savizeSa vistAra cukata pujA karavI, upamAM tyAM kahI keNe kahI che ke zrI vIra paramezvare kahI, te purUSa (artha) eTale paramArtha jANI, samya prakAre potAne tene karele upakAra jANI, ema vicAre je A purUSe mane mithyAtvarUpa gahana vananA du:kha thakI rUDe upadeza ApIne choDAvyA che, te mATe enI bhakti karavI.11 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 14 muM. . ( 185 ) - jema (tA) eTale mArgane jANa purUSa cakSu sahita chatAM paNa atyaMta aMdhakAramaya rAtrIne viSe mArgane na jANe, kemake aMdhakAramAM draSTI paDe nahIM, mATe aNa dekhato chato mArga na jANe, paraMtu teja purUSa sevIdaya thayAthI aMdhakAra vinAza pAme, te vAre sarva jagatamAM vizeSa prakAze thaye chatA, vaLI samyaka prakAre te mArgane jANe che 12 e rIte nava dikSita ziSya prathamate dharmane aNapharasavAne lIdhe apaMDita agItArtha abujha thake dharmane na jANe, sudra siddhAMtanA je artha te thakI rahita haya, pachI tehija ziSya gurU kuLa vAse vasto ke, jina vacana thakI samasta sutrArtha vicArane samajIne piDita thAya jema suryodaya thakI nimaLa netra vALe purUSa sarva mArgane jANe, tema suziSya paNa rUdayarUpanetre karI AgamarUpa sarva prakAzita thayAthI nirmaLa dharmarUpa mAgane jANe che 13 che te ziSya jANa thayo ke zuM dekhe te kahe che. UMce, nIce, ane ticho, e tAvatA sarva lekamAMhe basa, ane sthAvara, je jIvo che, tene viSe te sarvakALa yatna karato saMyama pALe, rUDI kriyA kare, tene viSe mane karI prapa na kare, (avikapa) eTale zuddha sayamane viSe aDola nizcala ekAgra bhAva sahita evo rahe, . 14 . te sAdhu kALa prastAve eTale avasara laine, je AcArya prajA eTale jIvone viSe samapariNAme vartatA hoya tevA AcAryanI pAse sUtra ane artha pUche ane te AcAryane paNa mukti gamanAgya je purUSa evA purUSanA zuddha vrata AcAryane bhASato ke, vaMdanIka pajanIka heAya, pacAcArane pALanAra hoya, tevA AcArya gurUnA vacana zravaNa karato ke, judA judA Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 146 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. artha vicAra rUdayane viSe dhAraNa karI rAkhe. sanmArgarUpa kevaLI bhASita samyaka jJAnAdi lakSaNa dharma tapa samAdhine potAnA rUdayane viSe sthApana kare, e 15 che e rIte gurUkuLa vAsa vasato e cAritrie te pUrvokta dhRtarU5 dharma mArga sAMbhaLIne, mokSa mArga grahaNa karIne, trividha prakAre vyAyI thAya eTale mana, vacana, ane kAyA, karI chakkAyane rakSapALa thAya. e samiti gumane viSe sthita rahine zAMti tathA nirodha eTale samasta karmano kSaya kare, ema kahe che, te keNuM kahe che. to ke, zaileka dArza eTale sarvajJa purUSe ema kahe che, vaLI te sAdhu kadApi kSaNa mAtra paNa pramAdane saMga kare nahIM, tathA e pramAda kare, evo upadeza paNa kare nahIM te paMDita sAdhu jANa che 16 che te gurUkulavAsI sAdhu mukti gamana gyane AcAra je makSa mArga eTale saMmahita artha e sAMbhaLIne tene samyaka prakAre dadayane viSe avadhArIne, (pratibhAvaMta) eTale buddhivata thAya, tathA vizArada eTale sAMbhaLanArane te mokSamArgane artha prakAze e mokSAtha, tathA bAra prakArano tapa, tathA saMyama tene prApta karIne, zudho nirdIpi evA AhAre karI avazAne mokSane pAme che 17 che have gurU kulavAse vasatAM je kare, te dekhADe che. te sAdhu gurU pAsethI sAMbhaLIne pachI tene samyaka prakAre jANIne anya janone dharma prakAze, evA (buddha) eTale tatvanA jANa te janmAMttare saciMtaje karma tenA aMtana karanAra thAya, te yathA vasthita dharmanA prakAzaka banene eTale potAnA tathA parane karma thakI mukAva karIne saMsAranA pAraMgAmI thAya, je samyaka sadhI pUrvApara avirodha dravya, kSetra, kALa, bhAva, jANIne prazna Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 14 muM. ( 187 ) kahe, e tAvatA te gItArtha satya dharma prakAzatA thakA, peAtAnA jIvane, ane paranA jIvane, tAranAra thAya, pUchanArane samAdhinA karanAra thAya. i 18 u te prazna kahetAM thakA kaMdApI anyathA paNa kevAya, te mATe tenu niSedha kahe che. te dharmanuM prarUpaka purUSa chatA sUtranA arthane DhAMke nahIM, eTale anyathA na vakhANe, tathA pArakA guNa luse nahIM, eTale peAtAne abhimAne karI anyane viTaMbanA kare nahIM, tathA mAna na seve, eTale ahaMkAra na kare, peAtAnI maheTAi prakAze nahIM, tathA huM bahu zruta chuM, ema paNa na kahe tathA peAtAne prajJAvata jANIne, paranA (parihAsya) eTale upahAsya na kare, eTale kAine ajJAnI jANIne tene hAsya nAM vacana mele nahI, tathA koine AzIvAdanA vacana na le, eTale tame bahu dhanavAna, bahu putravA, dIrdhAyuSyamAna, che. ityAdika vacana na kahe. 5 19 5 tathA bhUta eTale prANI tenI hiMsAnI zaMkArye sAvadha vacana jANIne AzIrvAda na Ape, pApane nidrA thakA, tathA ( maMtrapada ) eTale vidyAmaMtra karIne, gAtra eTale saMyama tene ni:sAra na kare, vaLI dharmane parUpaka sAdhu te dharmanA prakAza karatA thA, sAMbhaLanAra purUSonI pAsethI vasAdikanA lAbhanI icchA kare nahIM, nirIhu chatA dharma prakAro, tathA asAdhunA hisArUpa vastudAna tarpaNAtika evA je dharma tene seve nahIM, eTale evA sAvadha dharma na mele, 5 20 u tathA je thakI peAtAne ane pane hAsya upaje, te na kahe. tathA pApa dharma eTale sAvadha dharma na mele, tathA rAga, dveSa, rahita akiMcana evA chatA sAdhu satya vacanaja mele, ane je purUSa eTale kaThaNa nisphura vacana hoya, tene jJa parijJAyeM Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 188 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga 1 le. jANIne pratyAkhyAna parikSArthe parihare tathA puMjA satkArAdikane pAmatA zake. unmAda na kare tathA peAtAnI yaza kIrti dekhIne lAdhA na kare, tathA anAkula heAya, eTale dharma karatA thakA vyAkuLa na thAya, tathA kaSAya rahita eveA sAdhu jANave. // 21 I sAdhu sutra arthane viSe ni:zaMki chatA paNa zaMkA rAkhe, eTale sagarvana thAya, e artha je rIte huM jANuMchuM, te rIte bIjo kAI jANatA nathI, ema na kahe, ekAMta vAda TALe, tathA tyA dvAdavacana mele, siddhAMtanA sarva prathak prathak artha vecIne vyAkhyA kare tathA saMyamane viSe samyak prakAre ucA evA sAdhu dharma kathAne avasare be bhASA ele, ekatA satyAbhASA, ane mIjI asatyAbhruSA, eTale ekatA satyabhASA, ane zrIjI vyavahArArika, e rIte be bhASA eTale, tathA rAjAyeM, ane rAMke, pUyA thakA prajJAvaMta mahAnubhAva evA sAdhu baMnnene samabhAve dharma kahe. !! 22 !! have tene e bhASArthe karI dharma kahetA thakA, kAI eka 5Dita hoya te samI rIte samaje, ane keeka murkha hAya te viparItapaNe samaje, eTale tene arthanI pUrepUrI samajaNa na paDe, teA tema tema sAdhu te zrotAne madhura bhASAye karI samyak samajAve, satyamArga dekhADe paraMtu tenI bhASAne avihale nahI tathA tene tiraskAra na kare, tathA tenI bhASAne niMde nahIM, thADA mutrArtha gheADA kALa sudhI kahe, paNa vyAkaNa tarka karI ghaNA kALa sudhI AlajAla kahI vistAre nahI. (yata (sAdhAva...bve) jobhaNai akharehi thAvehuM jANa thAvA bahu akhahi sAheAi nisAre| ) // 1 // itivacanAt. / / 23 / / je atyaMta viSasa artha haiAya te samyak prakAre vistArIne ele, jema zrAtA purUSa mukhe samaje, tema prati purNa bhASAye Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 14 muM. ( 18 ) karI bele, (akhaliyaavicyAmeli ItyAdika) paNa bhAre tathA gurUne samIpe sAMbhaLIne, samyaka prakAre artha dekhIne, bhalI rIte te arthane vicArIne AjJA vizuddha vacana praryu ema utsarga apavAda mArgane darzAvanArI evI zuddha vANI kahete thaka, sAdhu pApanuM viveka kare, eTale pApanuM parihAra kare che 24 che zrI tIrthaMkarAdike jema vacana kahyAM che, temaja bhalIrIte zIkhe temaja pALe temaja mukhathI bhASe, eTale prakAze, tathA (vela) eTale maryAdA ulladhe nahIM, vaLI sAvadha vacana bele nahIM, e te (diThThIma) eTale samyaka draSTIvaMta te pitAno samyaka darzana lUsAe nahI, tevI rIte parUpaNa kare te purUSa zrI tIkarabhASita samAdhi mArga belI jANe che 25 che AgamArtha kaheto ke se nahIM, eTale apazabda bolI sUtrArtha duSave nahIM tathA pracchannabhASI na thAya, eTale sUtrartha gopave, nahI, satrane bhalo artha prakAze, tathA trAI eTale chakAyane rakSapAla e sAdhu sutra artha anyathA na kare, gurUnI bhakti AlocIne bele, paNa gurUnI abhakti thAya tema na bele, je rIte zrutane zamyaka prakAre karIne gurUsamIpe sAbhaLyuM hoya, te rIte ja artha bele, (anyathAkSaNe baMde bhavati)ra6 te sAdhunuM e rIte upadezAdika avasare prakAzato sutra zuddha kahevAya, tathA upadhAnavaMta eTale je sutrane je tapa sidhAMtamAM kahyuM che tene upadhAna kahiye, tene karanAra je je dharma samyaka jANe, te te dharma tyAM tyAM aMgIkAra kare, jema jema zrI vItarAganI AjJAmale, tema tema dharma bhASe, paNa zrI vItarAganI AjJA visadha na bele, e je thAya te Adeya vacana eTale samasta lekane grAhya mAnanIka vacana bole, tathA Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 le. kuzala nipuNa tathA vyakta spaSTa te avimA na kare, te sAdhu zrI vItarAga praNIta sUdha samAdhi dharma mArga bhASavAne yogya thAya, tibemina artha pUrvavat jANavo che ra7 che e rIte graMthanAmA caudamo adhyayana samApta thayo. * have paMdaramuM AdAna nAme adhyayana prAraMbhiye chaiye AdAna eTale grahaNa karavU, eTale ruDI zikSArupa cAritrAnuSTAnane grahaNa karavU, tenuM dravye karI tathA bhAve karI zuddha svarupa kahe che. je dravyAdika padArtha atItakALe yathA tathA je vartamAnakALe varte che, tathA AgAmika kALe je thaze, tenA thayAvasthita svarUpane parUpo tethI parUpaNAnA adhikArI paNa mATe nAyaka kahi, te sarva dravyAdika catuSka saMpUrNa jANe, te jANato chata sarva prANIone rakSapAla te darzanAvaraNIya kamane aMtakaranAra jANa, arthAta te darzanAvaraNAdika ghAtakarma catuSkane khapAve, e 1 saMdeha eTale mithyAjJAna tene aMtakAraka je dhAtakarmane khapAvanAra te sarva nirUpama jANe, eTale tenA je jJAnavaMta bIjo ke nahIM, ema je nirUpama jJAnekarI padArthano prakAza karanAra te tihAM tihAM bedhAdi darzanIne viSe na kavare, eTale te prANI jimamata TALIne, anya darzanIne viSe tatva na jANe che 2 je je bhAva zrI vItarAge jyAM tyAM bhalIpere kahyAM che, eTale mithyAtva, avirata, amadAdikane saMsAranuM kAraNa che ane jJAna, darzana, cAritra, te mokSa mArga che. tyAM tyAM tehija bhAvane Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 15 muM. ( 11 ) satyakArI jANavA, je sadA eTale sarvakALa evA satya vacane karI saMpanna hoya te zuM kare, te kahe che. bhUta eTale prANa mAtrane viSe maitrIbhAva kape, sarva jIva AtamA mAtrane samAna karI lekhave, eTale je potAne AtmA tevo parano AtmA jANe, 3 che trasa ane sthAvara, je bhUta eTale prANI sAthe virodha na kare, eTale prANI mAtrane haNe nahIM, e dharma (busImae) eTale saMyamavatano jANa, sAdhu sarva lokamAMhe trAsa ane sthAvara ne rUDIpere jANIne zuddha dharmane viSe bhAvanA bhAve, 4 | je bhAvanA bhAve tene je hoya te dekhADe che. bhAva nAnA yoge karI jene vizudhdha nirmaLa bhA che, te purUSa saMsArarUpa samudrane viSe nA samAna kahyA che, te upara draSTAMta kahe che. jema nAvA samudrane tIre pihocADe, tema te purUSanA upadeza thakI jIva cAritra rUpe pravahaNe karIne saMsAranA sava du:kha thakI mukAe, ane mokSarUpa kAMThe pahoce. . pa . paMDita sarva duHkha thakI mukAe te paDita kevo heya, te ke sarvalakane viSe je pApa eTale sAvadhAnuSThAna tene jANa heya, evAne purvanA saMcita sarva pApa karma Te, vaLI navA karma na kare, eTale na bAMdhe. eTale te jIva akamI thAya sarva kamAnA kSaya yukta thAya che 6 5 kAraNake je samasta kriyA rahita heya, evA aNu karatAne navA karmano baMdha nathI, te vAre aSTa prakAranA je karma tenA vipAkanuM nijari, te samyaka jANe, te karma rUpa zatrune vidAraNa karavA thakI zrI mahAvIradeva kamane baMdhane tathA karmanI nirjarane jANIne te pramANe kare, je kare thake pharI saMsAramAM na Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. che. * * * * * * * * upaje, ane upajAvAne abhAve pharI maraNa paNa na pAme, hA e mahAsubhaTa tulya zrI mahAvIra saMsAracakramAM maraNa pAme nahIM, jene pUrvanA karelA kama rahyA nathI, te te navA karma bAMdhavAnI vAMcchA na kare, e kAraNa jANa, je kAraNa mATe A saMsAramAMhe strIne saMga pradhAna che, paraMtu tene jI parabhAvI na zake, draSTAMta kahe che. jema vAyu anInI javALA praveza karIne tene atikamI jAya, paraMtu vAyu pate prajavale nahIM, tema lekane viSe strI priya che, te strI agni jvAlA samAna che, paraMtu vAyu sarakhA sAdhune japI na zake, te mATe mahAvIra subhaTane karmane baMdha nathI, te 8 che je purUSo strIne nathI sevatA, te purUSone Adi eTale prathama mokSagAmI jANavA, te purUSa strInA baMdhana thakI mUkANa thakA, jIvita zabda bIje e saMyamapaNe kAMI paNa vAMche nahIM kAraNake parigrahAdikanuM mUla kAraNa sarva strI ja che. 9 che te purUSa asaMyamane nidhine sarva karmano aMta kare, te rUDA anuSTAne karI mokSane sanmukha thakA je zrI vItarAga praNIta mArga che, te mAne lekenA hitane arthe prakAze, ane te paNa tehija samAcare, 10 jene (anuzAsana) eTale upadeza, dAna te sarva prANine viSe pRthaka pRthaka judo judo paraName, konI pare teke, pRthvIne viSe jema udaka judo judo paraNaze, tenI pere. teno upadeza paraName che, tathA pUjAne viSe dravyavaMta eno bhAvArtha kahe che, je devatAdika samavasaraNAdika pUjA kare che, tyAM tyAM tene dravya thakI bega che, paraMtu te bhAva thakI bhoga nathI, te kAraNa mATe saMyaavaMta tehija jANavA, e vacana zrI tIrthaMkara deva AzrI kahyA che. vaLI Azrava rahita jaNAta tathA iMdriyane damana karanAra, Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 15 muM. ( 3 ) saMyamane viSe kaha, ane mithuna thakI virata, eTale viSaya rahita 5 11 che mithunane nIvAra samAna jANe, jema sUkArAdikane khAvAnI vastu ApI bhAvIne mArI nAMkhIye, athavA du:kha ApIye, tema mithunane e jANIne strIne saMga na kare, te ke purUSa jANa? te ke, (strota) eTale je saMsAra temAM avataravAnA karaje viSaya kaSAyAdika che, te jeNe chellA che, vaLI rAga dveSa thakI rahita, tathA (anAkUla) eTale akSebha sadA dAMta guyuvAna e chata, karma vivara lakSaNanI siddhi pAme, evI bIjI vastu ke jagatamAM nathI, te mATe e sididhane ke upamA nathI. te 12 aNelisa eTale saMyama tene viSe je kheda eTale nipuNa hoya te kaI jIvanI sAthe virodha na kare, sarva jInI sAthe maitrI bhAva ANe. mana vacana puna: kAyAe karI trikaraNa zudhdha je ema kare tene ja paramArtha thakI cahyuta nirmaLa draSTIvALe jANa che 13 nize tehija purUSa saMyamI manuSyonI cakSu je jANa, je purUSa (kAMkSA) eTale viSaya tRSNAne aMta kare, te saMsAra ane karmane aMtakArI jANu, tenA upara draSTAMta kahe che. chehe jema churI ke padArtha chedavAne artha, atyaMta tIrNa dhArA vahe, dhArane aMte chedana kriyAmAM samartha haya, jema gADAne paDe paNa aMte pravarte, tema mahAdikane aMte muktirUpa kArya sidhdha thAya, . 14 tema dhIra purUSa paNa aMta seve, eTale viSayane aMta kare, tathA aMta prAMta AhAra che, te kAraNe A saMsArane viSe aMtanA karanAra jANavA, A manuSya lekarUpa sthAnakane pAmyA Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (144) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 . thakA, evA manuSya dharma je semya jJAna, darzana, cAritrarUpa, tene ArAdhIne mukti gAmI thAya. 15 che evA saMyamanA pALanAra purUSa (nirNitArtha) eTale sidhine pAme athavA pracura karmane saMbhAve devatvapaNAne viSe sidharmAdika vimAna upaje, e vacana (uttarA) eTale lokottara pravacane meM sAMbhaLyuM che. e rIte zrI sudharmasvAmI zrIjaMbusvAmI pratye kahe che. e zrI tIrthakarAdika samIpe sAMbhaLyuM che je mokSanI prApti te manuSyanI gati TALIne anyatra nathI, te kAraNa mATe manuSyapaNe saMyama pALavAne viSe pramAda na kare. 16 II - manuSya sarva du:khane aMta kare, paNa manuSyanI jAti vinA anya jAtIne mukti nathI, ema kei eke kahyuM che. tathA gasudharAdike ema kahe che ke, e manuSya saMbaMdhI deha pAmave eka eka bahulakarma jIvone atyaMta durlabha che, vaLI vaLI mane nuSya janma pAma durlabha che, culaga pAsa ke ityAdika draSTAMte durlabha che. je 17 che e manuSya deha thakI (vidvasa) eTale bhraSTa thayelAne eTale je manuSya janma hAryA evAne, avagatIne vize bedhi eTale samyakatva lAbha pAmavo durlabha che ( tathA) eTale lesyA citanA pariNAma athavA (a) eTale manuSyanuM zerIra te du:prApya che, vaLI dharmano artha je viyAga eTale zudho prakAze, e zarIra dhAra manuSyapaNuM paNa durlabha che. # 18 je zrI vItarAgAdika mahA purUSe zuddha nirmaLa dharma kahe, ane pote paNa te ja rIte samAcAre, (pratiparNa anIdraza) eTale samyaka cAritrie jene jJAna, darzana, ane cAritrarUpa, mokSasthAnaka che, paraMtu bIje sthAnaka nathI, tene janma kathA kayAMthI hoya? eTale karmane kSaye janma maraNane abhAva hAyalA Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 15 muM. ( 15 ) nonnnnnnnnnn " kadAcita medhAvI eTale samyaka jJAnavaMta kayA thakI AvIne upajokharA, paraMtu te kevA hoya to ke, temaja karmakhapAvIne gayA je karma khapAvIne gayA, jene nidAna pratijJA nahI te apratijJa nirAzasa evA hoya tene saMsAramAMhe utpatti ane maraNa nathI, je kAraNe tathAgata zrI tIrthaMkarAdika nidAna rahita nirAzasa tathA lekane anuttara sarvotama pradhAna jJAna thakI cakSubhUta jANavA / ra0 || (anutara) eTale pradhAna saMyama rU5 sthAnaka te kAzyapa zrI mahAvIra deve kahyuM, je saMyama sthAnaka pALIne eka mahApurUSa upazAMtakaSAyata evA chatA, paMDIta vivekanA jANa saMsArane aMta pAme. te 21 / (paDita) eTale sadasada vivekanA jANa te, saMyamane vIrya baLa pAmIne ni:zeSa samasta karmane nirdhAtana karavAne arthe pravartaka e Dita vIrya ghaNuM bhale pAma durlabha tene pAmIne pUrvakRta karmane (dhuNe)eTale khapAve koI navA karmo ja kare. sArA * zrI mahAvIra uttama sAdhu te na kare zuM na kare ke, AnupavI miththAva avirati, pramAda, anukrame kIdhuM, je pAparUpa raja te na kare pAparU5 raja karI (samuhabhUta) eTale ekaThA kIdhA je aSTaprakAranA karma te karmane (hivA) eTale haNIne satya saMyama pALIne mokSane zanmukha thAya, e 23 - je saMyamarUpa sthAnaka te sarva sAdhu cAritriyAne mane vAMchita sthAnaka jANa, vaLI te saMyamAnuSThAna kahe che ke zalyartana eTale zalyane chedanAra evA saMyamane samyapha prakAre ArAdhIne ghaNuM prANI sarvathA karmane abhAve saMsAra samudra thakI taryA, athavA sarvathA karmanA kSayanA abhAve devatvapaNe vimAnikamAM jaI upanA ekAvatArI pramukha thayA. 24 in Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 16 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara- bhAga 1 le. pUrve atItakALe ghaNA cAritriyA thayA, ane vartamAna kALe paNa che, tathA AgAmikakALe paNa ghaNA suvrata saMyamAnuchAnI thaze. te kevA thaze ke, dunabodha eTale dulabha eve je jJAnadarzana, ane cAritrarUpa mArga te parama utkRSTa pAmIne tehija mArganA prakAzaka chatA, saMsAra samudrane purve taryA vartamAne tare che, ane AgemikakALe taraze. tivemanA martha pUvaeNvat jANo . | 2 e rIte paMdaramA yatinAmA adhyayana samApta. have soLamu gAhA nAme adhyayana prAraMbhiye chaie paMdaramAM adhyayanamA je vidhirupa tathA pratiniSedharupa bhAva kahyA, te yathokta vidhi Acarato susAdhu kahevAya evA bhAve A soLamo adhyayana kaheche. yathAha bhagavAna have zrI bhagavata mahAvIradeva sabhAmAMhe ema kahe che. te sAdhu IMdriyane dama karI, dAMta teNe karI mukti gamana yogya tathA ni:pratikarma e zarIra che jene tene ema kahevo trasa, ane sthAvara jIvone mAhaNe e jene uddeza che te mAhaNa kahiye athavA nava vidha brahmacaryanI gupti thakI (mAhaNa) eTale brAhmaNa kahIe tathA (zramaNa) eTale tapasvI zuddha kriyA anuSThAna karanAra AraMbhane tyAga kare, nirdoSa bhikSA pravarti, athavA aSTa prakAranA karmane bhede te mATe bhikSu kahie tathA brAhA atyaMtara parigraha rahita mATe nigraMtha kahie, ema zrI bhagavAne kahe thake ziSya pUche che ke, kevI rIte dAMta mukita gamana egya tathA zarIranI Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 16 muM. ( 17 ) zobhA zuzruSA rahita tene kahIe, zuM kahie tene mAhaNa kahie, tathA zramaNa kahie, tathA bhikSu kahIe, tathA nitha kahie te he! mahAmuni e cAra zabdano artha amane kahe ema zirSe puche ke, have bhagavata brAhmaNAdika cAra nAmane yathAkrame bheda sahita artha kahe che. jeNe prakAre sarva pApa karaMbha kriyA thakI, nitya prema te rAga, ane che, te apriti kuvacananuM bAlavuM, abhyAkhyAna, eTale achatA dezanuM prakAzavuM paranA guNanuM aNasahevuM, ane pArakA doSane prakAsavuM pArakA doSa bIjA AgaLa prakAsavA saMyamane viSe arati asaMyama viSayAdikane viSe rati, paravecanA mRSA alika bhApAnuM bolavuM mithyAdarzana zalya eTale atatvane viSe tatvanI buddhi tene ja zalya kahie, e sarva thakI virata eTale niva che vaLI pAMca samitie samitA thakA jJAna darzana ane cAritra sahita pravarti sadA saMyamane viSe prayatna kare eTale sAvadhAna dhake rahe e chata keinA upara kedha na kare, tathA abhimAna rahita haya, upa lakSaNa thakI mAyA tathA bharahita, evA guNe sahita je hoya te mAhaNa eTale brAhmaNa ja- '. bhuvA, 2 je mAhaNanA lakSaNa kahyA te ahIM sarva jANavA vaLI zramaNanA vizeSa kahe che, je anAzrita apratibaMdha vihArI tathA niyA rahita kaSAyathakI rahita, (atipAtaca ) eTale ivahiMsA tathA mRSAvAda maithuna parigraha e sarvane, za parikSA jANIne, pratyAkhyAna parikSA parihare eTale, mULa guNa kahyA have uttara guNa kahe che. kaeNdha, mAna, mAyA tathA lebha ane prema zabda rAga dveSa ane paNa samyaka prakAre saMsAranA kAraNa jANIne parihare, e rIte je je karmano baMdha je thakI potAnA Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .18 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga le. AtmAne pradoSa hetu eTale avaguNanA kAraNe dekhe te te sAvadhAnuSThAna thakI cAritri parvaja, eTale AgaLa thakI ja Amahita vAchate thake virati kare prANAtipAta na kare e chate dAMta eTale iMdriyano damanAra kavika eTale muktigamana yogya niSpatikarma zarIravALo eTale zarIranI zuzraSA rahita evA guNe sahita viziSTa zramaNa kahe che 3. have bhikSu zabdane vizeSa kahe che aMhiyA bhikSane viSe paNa je parve brAhmaNa zramaNanA guNa kahyA te sarva jANavA, ane vaLI ane vizeSa kahe che, abhimAna rahita vinIta eTale vinayavaMta saMyamane viSe AtmAne namADanAra e traNa zabdanA artha pUrvavata jANavA samyaka prakAre sahana kare zuM sahana kare ? te kahe che virUparUpa eTale anukULa pratikuLa evA nAnA prakAranA upasarga parIsahane sahana kare, tathA adhyAtmayoge karI nirmaLa cittane pariNAme zuddha cAritravata thake upasthita eTale cAri trane viSe uTha sAvadhAna thaye parIsaha upasarga karI aMgata che jene AtmA saMsAranI asAratA badhinuM durlabhapaNuM jANato pArakA, dIdhelA AhAranuM jamanAra eTale nirdoSa AhArI evAne bhikSu kahe. 4 have nigraMtha vizeSa kahe che. aMhIyA paNa pUrvalA guNa sarva levA, vaLI je vizeSa guNa che te kahe che. eka rAga dveSa rahita tathA pitAne ekaleja jANe, eTale saMsAramAM mahAre kai saMbaMdhI nathI evo buddha eTale tatvane jANa samyaka prakAre jeNe Azravane che che, tathA susaMyata eTale kAchabAnI pere gukiya rUDI samitie karI samiti ( susAmAyikavata) eTale jene zatrumitra samAna che, AtmavAde paheto eTale AtmAne vAde upaga lakSaNa chava asaMkhya pradezIchava saMkoca Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 16 muM. ( 18 ) - . vikAzane bhajanAra dravya paryAyarUpa, nityAnitya bhedabhinna potAnA karelA karmanuM bhegavanAra, ityAdika AtmavAde pahele eTale Atma tatvane jANa tathA vidvAna paMDita zuddhamAne jANa tathA dravya ane bhAvanA bhede karI ane prakAranA Azrava rUpiyA eta jeNe pari chellA che tathA pujA satkAranA lAbhane atha na thAya kIMtu nirjarAne artha thAya dharmano artha dharmane jANa zuddha mArgane gaveSaNahAra, niga pratipanna eTale mekSamAga pahote e chate samatA Acare evo. thake dAMta vika sahukAe tene nigraMtha kahe che 5 have zrI sudharma svAmi jebu prakRti sAdhu pratye kahe che ke, tame ema jANe ke je meM kahe te nizca karI satya che ema jANe kAraNa ke huM sarvajJanI AjJAthe kahuM chuM te sarva bhagavaMta tIrthakara deva paropakArI kevA che te ke, mahAbhaya thakI rAkhanAra che mATe temanA kahelA vacana huM tamane kahuM chuM. tibemino artha pUrvavat jANavo e rIte zrI mudharma svAmiyeM jaMbUsvAmi pratye kahyo e gAhAnAme solamo adhyayana samAta. F08 itizrI sUyagaDAMgasUtra bhASAMtara Bke kathA zrata dha samApta . gogjZ038GBR Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amadAvAda-prasiddhanI khaTAzeThanA kuvAnI poLa. 'kha'bhAta aMdara zA. choTAlAla motIcaMda 4. sutAravADAmAM, shmshw rAjakeTa-zA. nyAlacaMda rUganAtha De. kaDIyAparAmAM manajI jIvAnI zerImAM. pustaka mULavAta Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agAuthI Azraya ApanAranAM nAma. (2011) nornanannounnnnone agAuthI Azraya ApanAra satrahasthAnAM mubAraka nAma. khaMbhAtabaMdara (33) [ muMbAibaMdara, (24) pa zeTha gulAbacaMda khImacaMda hA. bAI zA. raNachoDa nAthAbhAIe pi dIvALI. tAnA svargavAzI putra kapuracaMdanA 5 zA. vADIlAla DAhyAbhAI ha. bAI smaNArthe nIcenA sthAnamAM caMdana. bheTa mekalavA sArU. 10 2 saMdhavI. pipaTalAla vakhatacaMda sthA- 1 muMdrAbaMdaranA sthAnakamAM. naka khAte. | 1 mAMDavI baMdaranA sthAnakamAM. 2 paTela. ThAkoralAla muLacaMda. 1 bhujanagaranA sthAnakamAM. 2 zA. devacaMda khuzAlacaMda. 1 aMjAranA sthAnakamAM. 2 zA. jecaMda amIcaMda ha.DAIbAI 1 mAnakuvAnA sthAnakamAM. 1 zA. maNIlAla bakaradAsa. 1 kheDeInA sthAnakamAM. 1 zA. anopacaMda mANekacaMda. 1 lAkaDIyAnA sthAnakamAM. 1 zA. pAnAcaMda lakhamIcaMda. 1 bhacAunA sthAnakamAM. 1 zA. piopaTacaMda rUpacaMda. 1 zAparanA sthAnakamAM. 1 zA. dalasukhabhAI DAhyAbhAI. 1 bhorArAnA sthAnakamAM. 1 zA. aMbAlAla tArAcaMda. 1 zA. mohanalAla ThAkarazI. zA. veNadAsa harakhacaMde svarga1 pA. puMjAbhAI raNachoDa. vAzI bAI kuMvarabAI te, zeTha.1 pA. nAthAbhAI jhavera. muLacaMda devacaMda muMdrAbaMdaravALAnA 1 chovALA. prANajIvana dayALajI. patninA smarNArthe nIcenA sthAne 1 za. nagInadAsa pAnAcaMda. nakamAM beTa mekalavA sArU.10 1 zA. sarUpacaMda ratanacaMda. 1 muMdrAbaMdara. chekeTInA sthAnakamAM. 1 zA. nemacaMda rAyacaMda. | 1 , AThaTI moTI pakSanA sthA1 pA. cunIlAla gAMDAbhAI. nakamAM. 1 zA. vakhatacaMda tArAcaMda. 1 aMjAra chakaTInA sthAnamAM Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 2 ) agAuthI Azraya ApanAranAM nAma. 1 , AThakoTI meTI pakSanA sthAnakamAM 1 zA. nAraNadasa tArAcaMda. 1 bhujanagara, choTInA sthAnakamAM. | 1 zA. haMzarAja kALIdAsa. 1 , AThaTI moTI pakSanA sthAkamAM. 1 me. jIvarAjabhAI ghelAbhAI. 1 mAMDavI baMdara. ATI moTI 5- 1 rA. rA. jesaMgabhAI maMchArAma. kSanA sthAnakamAM. 1 rA. ra. jagajIvanadAsa machArAma, 1 kheDeInA sthAnakamAM. 1 zA. mohanalAla jamanAdAsa. 1 vAMkInA sthAnakamAM.. 1 mAnakuvAnA sthAnakamAM. jeDIyA baMdara, (11) 1 rA. vADIlAla cunIlAla gAMdhI. | 1 mA. valamajI khetazI. 2 zA. karamazI dharamazI. 1 dezI. trIkamajI karazanajI. 1 zA. lAlacaMda aMdarajI 1 mA. mANekacaMda ratanazI. 1 saMghavI. harakhacaMda lAlajI. amadAvAda. (20) 1 mA. jAdavajI muLajI. 2 rA.rA. hIrAcaMdabhAI velajI saMdhANI 1 mAM. dalIcaMda popaTabhAI. 1 sA. gIradharalAla vrajalAla. | 1 mA. tArAcaMda nathubhAI. 1 zA. maphatalAla cunIlAla. || 1 khatrI. rAdhavajI vIrajI. 1 zA. chaganalAla izvaradAsa vaida. | 1 metA. bhAIcaMda amratalAla. 1 zA. pAnAcaMda narazI kheMDaLavALA. 1 medI. karazanajI dhArazI. 1 zA. choTAlAla maganalAla. | 1 saMghavI. kAnajI kALIdAsa. 1 zA. dalAbhAI rAjArAma. 1 zA. amathAlAla jeThAlAla. verAvaLa baMdara, (11) 1 zA. khemacaMda jhaveracaMda. | 2 zA. kulacaMda govIMdajI. 1 bhA. raNachoDadAsa rAyacaMda. 2 zA. sejapAla rAyacaMda. 1 . ra. cunIlAla nAnacaMda gAMdhI. | 1 zA. sobhAgyacaMda mIThA. 1 zA. bhagavAnaghasa nathubhAI | | 1 zA. makanajI somacaMda hA. ma 1 rA. vIracaMda mebaradAsa. NIbAI Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agAuthI Azraya ApanAranAM nAma. ( 23) 1 zA. lIlAdhara jhaveracaMda hA. bhA. 1 mehetA. sukhalAla menajI. NIbAI. | 1 . 2. vanecaMda pipaTabhAI. 1 zA. madanajI zomacaMda. 1 mehetA. nImacaMda devacaMda. 1 zA. savacaMda karazanajI, 1 mehetA. trIkamajI bhImajI. 1 zA. chaganalAla pItAMbara. 1 kapAyuM. jamanAdAsa hIrAcaMda. bhAvanagara baMdara. (5) 1 zA. umeda devakaraNa. sANaMda, (10). 1 jainajJAna bhaNIprabhA pustakAlaya. 2 zA. rAghavajI premacaMda. 1 jainadharma subodha prasAraka sabhA 2 zA. ujamazI mANekacaMda. nI lAyabrerI. re sANaMda jainazALA. 1 zA. mANekacaMda pAnAcaMda. 2 zA. rAdhavajI bhANajI. 1 zA. jIvarAja kALIdAsa. 1 bhA. kapuracaMda narazIdAsa. 1 bhA. kezavajI motIcaMda. borasada, (5) surata baMdara, (10). ra lahIyA. nAthAbhAI kAhAnadAsa. 4 vakIla. bhagubhAI DAhyAbhAI. 1 rA. meMtIlAla jezaMga kArakuna. 1 vakIla maganalAla premacaMda. | 1 bhA. trIbhavana dAjIbhAI. 1 vakIla. maMchubhAI DAhyAbhAI | | 1 zA. motIlAla talakacaMda dAlanA. 1 zA. tArAcaMda uttamacaMda. 1 bhA. gulAbacaMda jhaveracaMda. kheDA. (4) 1 zA. lAlacaMda phulacaMda. 1 bhA. cunIlAla kIzoradAsa. 1 zA. haMzarAja cAMdali. 1 bhA. choTAlAla rAyacaMda. | 1 bhA. raNachoDa haragovanadAsa. morabI, (6) 1 bhA. bhAIcaMda mANekacaMda. 2 morabI jainazALA tA. mAstara | porabaMdara. (4) trIbhavana meNuzI. 3 2 zA. jecaMda gopAlajI, Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 204 5 agAuthI Azraya ApanAranAM nAma. 2 porabaMdara. jaina pustaka saMgraha. amarelI. (1) . hA. manamohanadAsa kapuracaMda. | 1 rA. zAmajIbhAI ratanazI vakIla, vaTAmaNa, (3) dharmapura. (1) 1 bhA. phulacaMda nAraNabhAi'. 1 rA. rA. kapuracaMda gopAlajI madI 1 bhA. mehanalAla lalubhAda'. cAMDalI. (1) 1 zA. gulAbacaMda jIvAbhAI, 1 domaDIyA. kAnajI gevada rAjakeTa, (2). 1 zA. maganalAla mAvajI, ( 1 parI. tulajArAma jecaMda. 1 zA. karazanajI mAvajI. | vaDedarA, (1). nAra( 2 ). 1 re. mehanalAla govIMdajI, pAsaNA. (1) nareDA, (2) - 1 bhA. laherAbhAI maghAbhAda. 1 zA. vADIlAla raNachoDabhAi, 1 paTela. bhaIbA kALIdAsa. 1 ra. rA. vIracaMdabhAi savajI mavaDI junAgaDha tAbe (2) kacha bIdaDA,(1) 1 rA.rA.jIvarAjagoviMdajI skUlamAstara. ' ' 1 1 zA. rAyazI AkaraNa. | vase, (1) 1 zA. trIbhovanadAsa muLajIbhAI. | 1 bA. sAkaracaMda jamanAdAsa kAlAvaDa. (2) kacha chazarA, (1 ) ra paTela. muLajI kAnajI. bhAratara, dhorAjI, ( 5 ) 1 zA. hIrajI ratanazI. | umarALA (2) na dozI. jagananAtha DAhyAbhAche. 1 jainajJAna ratna cIMtAmaNI pustaka :1 gherAi jainazALA. hA pipaTabhAda 1 mA. kALIdAsa nemacaMda. - laya, ha. zA. jeThAlAla semacaMda | 1 zA. semacaMda gIlA. 1 mA. DAhyAlAla dhanajI. | setA (1) saradhAra, (5) | 1 zA. maganalAla mANekacaMda. huM 12 zeTha. muLacaMdabhAI karazanakaLyA bAi rUkSamaNa.