Book Title: Jain Achar Mimansa
Author(s): Chandrahas Trivedi
Publisher: Gurjar Granthratna Karyalay
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005705/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA caMdrahAsa trivedI Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA caMdrahAsa trivedI gUrjara graMtharatna kAryAlaya ratanapoLa nAkA sAme, gAMdhImArga, amadAvAda-380001 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jela AcAra mIzAmA D kiMmata : rU. 80 BEA HIURIS trIjI AvRtti : oNkTobara 2008 JAIN AACHAR MIMANSA Philosophy of Jain Aachars by Chandrahas Trivedi Published by Gurjar Grantha Ratna Karyalaya, Gandhi Road, Ahmedabad-380 001, India caMdrahAsa trivedI ISBN 978-81-8480-109-5 pRSTha : 12+164 nakla : 1000 prakAzaka : amara ThAkoralAla zAha, gUrjara graMtharatna kAryAlaya, ratanapoLa nAkA sAme, gAMdhI mArga, amadAvAda-380001 # 80001 = mudraka H bhagavatI ophaseTa, sI/16, baMsIdhara esTeTa, bAraDolapurA, amadAvAda-380 004 but Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arpaNa pa.pU. AcArya zrI pradyumnasUri mahArAja sAhebane jemanI tattvasabhara sa-rasa vANI sAMbhaLIne jaina dharmanA marmane pAmavAnI icchA thaI ane jemanA sUcanathI dharmaviSayaka sAhitya lakhavA prerAyo - caMdrahAsa trivedI Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sAMdrahAsa trivedInAM prasiddha thayelAM pustako (svarUpalakSI) navalakathA : 1. pAche pagale 1993 2. sImAnI pele pAra 2001 3. badalAtA raMga 2004 vinoda bhaMga : 1. taraMgonI bhItaramAM 1994 2. agam aSTam 2000 3. avaLI savaLI vAto 2003 TUMkI vArtA : 1. paLanAM palAkhAM 2002 AtmakathA : 1. smRtinI sAthe sAthe 1999 rekhAcitro : 1. vATe ne ghATe 2002 nibaMdha : 1. jIvatarane jIvI jANIe 2000 saMzodhana : 1. mRtyu vijayane paMthe 1996 2. tanAva : samasyA ane samAdhAna 2000 jainadharma : 1. mahAvIranI sAdhanAno marma 1994 2. karmavAdanAM rahasyo : 1984 3. jaina AcAra mImAMsA 1995 4. jaina dharmanuM hArda 1996 bauddha dharma : 1. bauddha dharma : siddhAMta ane sAdhanA 2004 gItA ciMtana : 1. dharmakSetre kurukSetre 2005 (gItAnuM rahasya udghATana). 2. gItAnI bhagavattA 2006 kathA ciMtana : 1. biMba pratibiMba 1992 (parsanala esesa) 2. ghaTanAne ghATe 1996 3. pArakI bhUmi para ghara 1999 4. alpano vistAra 2001 5. paNa huM majhAmAM chuM 2003 6. aMtima vaLAMka 2007 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAstAvika 'jagata AkhuM vidha vidha dharmomAM vaheMcAyeluM che. saune ema ja lAge che ke amAro dharma ja zreSTha, amAro dharma svayaM bhagavAne kahelo, satya amArA ekalAnI pAse che. A vAtamAM tathya keTaluM ane kyAM tenA vivAdamAM ApaNe nathI paDavuM. saune potapotAno dharma game e svAbhAvika che. jo mANasa dharma pALato haze to koI kALe tene avazya sAco dharma samajAyA vinA nahIM rahe paraMtu je dharmamAM mAnato nathI tenI to vAta ja alaga che. Ama joIe to dharmanuM lakSya zuM? teno sauthI saraLa ane sacoTa uttara Apavo hoya to ema kahI zakAya ke cittanI prasannatA. dharma vinA prasannatA saMbhavatI nathI ane AtmAnI zuddhi vinA citta kyAreya prasanna rahI zakatuM nathI. tethI sarva dharmoe AtmAnI zuddhinI ke AtmAnI nirmaLatAnI vAta eka ke bIje prakAre kahI che. A AtmAnI zuddhinI vAtamAM nItinI ane vyavahAranI sarva vAto samAI jAya che. dharmanI vAta Ave eTale vicArazIla vyaktinA manamAM prathama e prazna thAya ke dharma zuM che ane te kevI rIte siddha thAya? dharmanI vAta karatAM keTalAka prajJApuruSoe vicArane arthAt jJAnane prAdhAnya ApyuM, to keTalAke kriyAne arthAt AcArane mahatva ApyuM. jJAnanI vAta karanArAoe kahyuM ke vastu sthitinuM yathA-tathA jJAna thatAMnI sAthe ja yugonAM aMdhArAM vikharAI jAya ane AtmA paramAtma avasthAne prApta karI le. je loko bhakitamAM jaI pahoMcyA temanuM lakSya paramAtmAne Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjI rAkhavAnuM ke paramAtmAne game te karavAnuM rahyuM. bhaktimArgamAM zaraNAgati ane IzvarakRpAne vadhAre sthAna maLyuM ane puruSArtha gauNa banI gayo. jaina dharme A baMne mArgothI alaga phaMTAIne potAno judo cIlo cAtaryo. teNe mAnavInAM saghaLAM duHkhonuM kAraNa karmamAM joyuM. teNe karmarahita avasthAne potAnuM lakSya gaNyuM ane te mATe temaNe puruSArthane pradhAnatA ApI. jaina dharme karmarahita thavA mATe tripAMkhiyo vyUha apanAvyo. tethI jaina dharmamAM darzana, jJAna ane cAritranI tripadI AvI. jaina dharmamAM phakta jJAnathI na cAle, kevaLa AcAra paNa sakala karmono kSaya karavA mATe paryApta na gaNAya. jJAna sAthe, darzana joIe ane sAthe cAritra paNa joIe. vaLI A jJAna, darzana ane cAritra samyak hovAM joIe. tethI samyaja varzana jJAna, cAritrani mokSamArga : / / te jaina dharmanuM pradhAna sUtra banI gayuM. tethI meM jaina tattvanI mImAMsA karavA mATe traNa pustako lakhIne jaina dharmanI vAta rajU karI. sau prathama meM 'karmavAdanAM rahasyo' lakhI temAM karmanI gahana vAto rajU karI. tyAra pachI meM jaina AcAra mImAMsA' lakhI. jaina AcAronA marmanI vAta karI. tyAra pachI 'jaina dharmanuM hArda lakhIne jaina dharmanA pAyAnA siddhAMto rajU karyA. jaina dharme korA jJAnane koDInuM gaNyuM che. je jJAna AtmapariNata na hoya tenI dharmamAM kazI ja kiMmata nathI. jaina dharme AcAra vihoNA jJAnane pAMgaLuM kahyuM che ane jJAna vinAnA AcArane AMdhaLo kahyo che. jaina dharmamAM dravyakriyA ane bhAvakriyAnI vAta bahu Ave che. temAM nizcaya ane vyavahAranI vAta paNa vigate thayelI che. AvI sUkSma vAto ATalI spaSTatApUrvaka anya kyAMya mArA jovAmAM AvI nathI. jaina dharmanA anuyAyIono varga nAno che paNa jaina dharma sAgara Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jevo vizALa che. tenAM UMDANa ghaNAM che. Akho sAgara taravAnuM mAruM gajuM nathI. tethI huM temAM DUbakI mArIne thoDAMka ratno vINI lAvyo ane jaina temaja ajaina saunA lAbha mATe meM rajU karyA che. A pustaka lakhavA mATe meM pUrvAcAryonA sAhityano AdhAra lIdho che ane jarUra lAgI tyAM vidyamAna AcArya bhagavaMto sAthe carcA vicAraNA karI che. chatAMya mArI rajUAtamAM kaMI kSati hoya to te mATe gItArtha munio mane mApha kare ane vAcako mULa siddhAMtane ja AdhArabhUta gaNI ArAdhanAmAM AgaLa vadhe. huM janmajAta jaina nahIM ane svabhAvathI jijJAsu tethI dharmanI koI vAta meM ogha saMjJAthI lIdhI nathI. tenI tattvaviSayaka vAto upara meM pUrNatayA vicAra karyo. te mane gamI gaI. vaLI mane ema paNa lAgyuM ke AvI tattvagaMbhIra vAto saraLa rIte rajU thaI hoya to ghaNA lokone teno lAbha maLe. tethI meM tenA upara lakhyuM. sAthe sAthe mArA manamAM evo paNa thoDoka bhAva rahelo ke A bhavamAM mArA AtmA upara dharmanA saMskAra paDI jAya to te bhavAMtaramAM mArI sAthe Ave. jaina dharmanA jJAna-darzana ane cAritranA mArgano paricaya karAvavAmAM je dharmAtmAonI mane parokSa ane pratyakSa sahAya maLI che te sauno huM hRdayapUrvaka AbhAra mAnuM chuM. suhAsa 64, jainanagara , amadAvAda-380007 phona : 26620610 - caMdrahAsa trivedI tA. 2-09-2008 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA lekhakano paricaya - I.sa. 1930mAM kapaDavaMjamAM janma. arthazAstra ane rAjakAraNanA viSayo sAthe mAsTara DigrI laIne amadAvAda ane muMbaInI kaoNlejomAM adhyApana kArya karyuM. lagabhaga pAMca varSa sudhI dilhImAM oNla inDiyA reDiyo uparathI samAcAra ApyA ane be varSa sudhI muMbaI reDiyo sTezana uparathI paradezamAM vasatA bhAratIya bhAI - baheno mATe samAcAra ApatA rahyA. jIvananA uttara kALamAM pacIsa varSa sudhI mULa briTiza kaMpanI maeNnana DaMkarli eNnDa kuM. mAM rIjIyonala maeNnejaranA ucca pada upara rahyA ane tyAMthI nivRtta thayA. jIva-jagata ane Izvara vize jANavAnI adamya jhaMkhanAne kAraNe vidha vidha dharmono abhyAsa karatA rahelA ane jevA nivRtta thayA ke turata ja sAhityasarjana tarapha vaLyA. sAhitya taraphanI sadAyanI abhiruci tethI saMskRta, gujarAtI ane aMgrejI sAhityanuM ThIka ThIka parizIlana karyuM. jIvananA sATha varSa pachI lakhavA mAMDyuM. chatAMya Aja sudhImAM temanAM pacIsa jeTalAM pustako prasiddha thayAM che. temaNe dharma upara to lakhyuM ja paNa sAhityanAM vidha vidha svarUpone sparzIne paNa ghaNuM lakhyuM che. temaNe navalakathAo lakhI, AtmakathA lakhI, TUMkI vArtAo lakhI ane hAsyaviSayaka pustako paNa lakhyAM. tanAva' jevA manovaijJAnika viSaya upara lakhyuM to 'mRtyu' jevA gahana viSaya upara paNa lakhyuM. 'karmavAdanAM rahasyo' nAmanuM temanuM pustaka-ghaNuM vakhaNAyuM Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane tenI cha AvRttio prasiddha thaI. jaina dharma upara temaNe traNa mananIya pustako lakhyAM. be varSa upara temaNe 'bauddha dharma : siddhAMta ane sAdhanA' lakhI navo cIlo cAtaryo. temaNe 'dharmakSetre kurukSetre' pustaka lakhIne gItAnAM rahasyonuM udghATana karI batAvyuM. temanuM 'gItAnI bhagavattA' pustaka bahAra paDyuM. temAM temaNe gItAno sAra ApIne tenA upara gahana tattvaciMtana karyuM che. caMdrahAsa trivedInA sAhityasarjanano paTa moTo che ane tenAM UMDANa paNa vadhAre che. temanuM sAhitya moTe bhAge jIvanalakSI rahyuM che. pote tattvavettA che chatAMya temanA sAhityamAM kyAMya teno bhAra vartAto nathI. jIvanane temaNe vidha vidha rIte joyuM che, jANyuM che ane vividha raMgomAM tenuM temaNe citraNa karyuM che. teo sArA lekhaka che eTaluM ja nahIM paNa sArA vaktA che. temaNe vidha vidha viSayo upara judAM judAM zaheromAM ane saMsthAomAM pravacano ApelAM che. chellAM dasa varSothI teo gujarAta samAcAranI 'agama nigama'nI pUrtimAM dharmalokamAM ciMtanAtmaka lekho 'vimarza' zIrSaka heThaLa lakhe che. gujarAtI sAhitya pariSada taraphathI mAnavatAlakSI sAhitya mATenuM pAritoSika temanA 'pArakI bhUmi para ghara' pustaka mATe temane ApavAmAM Avela che. hyumana sAsAyaTI oNpha inDiyA taraphathI temane temanI sattvazIla navalakathA 'sImAnI pele pAra' mATe kanaiyAlAla mANekalAla munazI eNvaoNrDa ApavAmAM Avela che. maulika ciMtananA patha upara Aje paNa temanI kalama AgaLa vadhI rahI che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA prAstAvika paMcAcAra - sAdhanAnuM prathama caraNa darzanAcAra, jJAnAcAra, cAritrAcAra tapAcAra, vIryAcAra cha Avazyaka - AcArasaMhitA sAmAyika, caturvizatistava, vaMdana pratikramaNa, kAusagga, paccakakhANa vratavizeSa - guNaprApti prati mahAvrata, aNuvrata, guNavrata, zikSAvrata kAyotsarga - vaijJAnika abhigama 4. zaraNa - sAdhanAnuM aMtima caraNa duSkata garlA, sukata anumodanA cAra zaraNa Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA caMdrahAsa trivedI Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammo maMgala mukkiTuM ahiMsA saMjamo tvo| devA vi taM namasaMti jassa dhamme sayA maNo / / ahiMsA, saMyama ane parUpa dharma sarvazreSTha maMgala che. je loko Avo dharma pALe che temane devo paNa name che. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. paMcAcAra-sAdhanAnuM prathama caraNa jaina dharmamAM paMcAcAranuM khUba mahattva che. paMcAcAra eTale pAMca prakAranA AcAra. A paMcAcAranuM svarUpa ja evuM che ke bhAvapUrvaka paMcAcAranI ArAdhanA karanAra moDo-vahelo bhavabhramaNamAMthI bahAra nIkaLI jAya, ane AtmAnA parama aizvaryane, parama saMpadAne pAme. jaina dharmamAM mokSa eTale AtmAnuM paramAtmAmAM bhaLI javuM evI vAta nathI, ke pachI dIpanI jema bujhAI jaI zUnyamAM pariNamavAnI vAta nathI. jaina dharmanA mata pramANe dareka AtmA alaga astitva dharAve che ane darekamAM paramAtmA thavAnI kSamatA che. mokSamAM paNa anaMta AtmAo, paramAtmapadamAM sthita thayelA hoya che. jaina dharmanA mata pramANe, mokSa e kaMI lUkho-sUko nathI. AtmAnI mokSa avasthA eTale ke jyAM AtmAnuM aizvarya pUrNarUpe pragaTa thayeluM hoya, AtmAnuM aizvarya eTale aMnata jJAna, anaMta darzana, anaMta cAritra ane anaMta AnaMda. AtmAnA potAnA ja A guNo che. AtmAno potAno ja A svabhAva che. AtmAe A guNo bahArathI meLavavAnA nathI paNa potAnI aMdara paDelA che tene pragaTAvavAnA che. AtmAnA A guNo dabAI gayelA che ane AtmAnA svabhAva ADe AvaraNo AvI gayAM che. manuSyabhavanuM to zuM paNa anaMta Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 jaina AcAra mImAMsA janmonuM jo koI prAptavya hoya to te A anaMtano AviSkAra karavAnuM che. AtmA potAnA mULa guNone pragaTa kare ane svabhAvamAM AvI jAya pachI tene kaMI vizeSa prApta karavAnuM bAkI rahetuM nathI. jJAna, darzana, cAritra ane AnaMda AtmAnA guNo che je AtmAnI aMdara ja paDelA che, paNa rAkhathI DhaMkAyelA agninI jema te DhaMkAyelA che. rAkhane khaMkherI nAkhIe to jema agni prajavalita thAya che tema jIvanA A mULa guNo uparanAM karmanAM AvaraNone uDADI nAkhIe - dUra karI daIe to e ApoApa pragaTa thAya che. paMcAcAra pavana jevo che, je karmane vera-vikhera karI jIva uparathI uDADI mUke che - kheravI nAkhe che. Ama paMcAcAra AtmAnA A mULa guNono vikAsa sAdhavA mATeno, AtmAnA aizvaryane pragaTAvavAno AcAra che. vIryAcAra to sUtradhAra jevo che. jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra ane tapAcAra - A cAreya AcAro vIryAcAranA sUtrathI saMkaLAyelA che. - parovAyelA che. paMcAcAranI ArAdhanA karyA vinA koI paNa jIva potAnA aizvaryane pragaTa na karI zake. bhagavAna mahAvIrano mArga viziSTa ane vizada spaSTa che. temanA ArSadaSTinI bahAra kaMI ja rahetuM nathI. temaNe je sUtro ApyAM che temAM kyAMya eka kaDI paNa khUTatI nathI. jIvananI be ja saMbhAvanA che - mota ane mokSa. mota eTale saMsAramAM jIvanuM AvAgamana. janma, jarA (vRddhAvasthA) ane mRtyu - enI ghaTamALamAM sarva jIvo jakaDAyelA che. A ghaTamALanI bahAra nIkaLI javuM ane anaMta AnaMdamAM sthita thavuM eTale mokSa. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcAcA-sAdhanAnuM prathama caraNa bhagavAna mahAvIre mokSa avasthAnuM je nirUpaNa karyuM che te avasthA korI ke rUkSa nathI, temAM parama zAnti che. paNa te sannATo nathI - bheMkAra nathI. mokSa e jIvanI bhavobhavanI yAtrAnI eka tyatika ghaTanA che. tyAra pachI jIve kaMI meLavavA jevuM bAkI rahetuM nathI. mahAvIre darzAvela mokSa eTale parama AnaMda, parama aizvarya, paramAtmapada. te meLavavA mATe temaNe je mArga batAvyo te spaSTa ane surekha che. temAM kazuMya aspaSTa nathI. temAM rahasya jevuM kaMI na lAge. unnatinuM AvuM carama zikhara sara karavA mATe temaNe je traNa DagalAMnuM nirUpaNa karyuM che te che - sabhya darzana, samyaka jJAna ane samyapha cAritra. darzana eTale jovuM, jJAna eTale jANavuM, cAritra eTale joyelA - jANelA mArge prayANa karavuM. mokSa eTale e mArganI AkharI maMjila - jIvano chello paDAva. tenI AgaLa pachI kaMI nathI ane tenI pAchaLa javAya nahIM eTale ke pharIthI janma na levo paDe ane pachI tenI jarUra paNa na rahe. mahAvIrano dharma eTale mokSa mArga, Ama joIe to darzana, jJAna ane cAritra eTale ke AcAra to badhA ja dharmomAM che. paNa mahAvIranA mArgamAM samya' zabda khUba mahatvano che. samyapha mArga eTale sAco-yogya mArga je AkharI maMjile pahoMcADIne ja aTake. A mArga saraLa paNa che ane vikaTa paNa che. je paga uThAve tene mATe saraLa, paNa je vicAra karato besI rahe tene mATe vikaTa. mokSa mArga sIdho ja hAthamAM nathI AvI jato, kAraNa ke tene mATe jIvanamAM je "samyaka che tenI pakaDa AvavI anivArya che. darzana, jJAna ane cAritra to bhavobhavathI Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AgAra mImAMsA jIva karato ja Avyo che. paNa tenuM ThekANuM nathI paDyuM, kAraNa ke te 'samayak' na hatAM. to 'samyak'ne pakaDavA zuM karavuM te vAta khUba mahattvanI banI jAya che. dareka jIvanI kSamatA - zakti sarakhI nathI hotI; paNa bhagavAnanI karuNA asIma che. temanI bhAvanA hatI ke sRSTinA sarva jIvone mokSamArge caDhAvI dauM, jethI temanA upara duHkhanI chAyA paNa na paDe. A mATe temaNe talasparzI ciMtana karyuM ane sau jIvone saraLa paDe ane sulabha rahe tevI vAta rajU karI. A vAta eTale paMcAcAra- pAMca prakAranA AcAra. ochI samajavALo, ochA jJAnavALo ane ochI zaktivALo jIva paNa paMcAcAranuMya pAlana karato karato prabaLa zakti prApta karI zake che. jenAthI AgaLa upara te jhapATAbaMdha mokSa mArganI yAtrA karI zake che. jaina dharmamAM AcAra ane vicAra baMnenuM sarakhuM mahattva che. darzana ane ciMtana dvArA mokSa mArganuM vizada - spaSTa varNana karavAmAM AvyuM. ane te prApta karavA mATe cha Avazyaka cha bAbatonuM Ayojana karavAmAM AvyuM. zrAvaka ane sAdhu mATe cha Avazyaka to sUcavyAM ane samajAvyAM paNa pachI jJAnIone lAgyuM ke jIvane kadAca A cha AvazyakanuM pAlana karavAnI vAta agharI lAge ane te sAdhatAM samaya lAge to tenAthI paNa saraLa mArga batAvavo. te mATe paMcAcAranuM nirUpaNa thayuM. - paMcAcAra sau jIvo mATe saraLa ane sulabha che. Ama joIe to paMcAcAra' cha AvazyakanI aMdara AvI ja jAya che paNa tenI saraLatA ane sulabhatA jotAM tene pUrvAcAra tarIke paNa oLakhI Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcAcAra-sAdhanAnuM prathama caraNa 5 zakAya. jainomAM A paMcAcAra jANe-ajANe paNa eTalo badho pracalita che ke sau dharmapremI vyakti tene va7-oche aMze anusare che. athavA to tene anusaravAnI bhAvanA rAkhe che. je jIva paMcAcAranuM pAlana karato rahe che tenA hAthamAM mokSamArga AvI jatAM vAra nathI lAgatI ane tenuM pAlana karatAM karatAM te saMsAra-sAgaranI pAra UtarI javA sakSama banI jAya che. : a paMcAcAra ja san darzananuM kAraNa bane che. tenAthI zAna samyapha banI jAya che ane pachI AcaraNa paNa samyaka banatAM vAra nathI lAgatI. paMcAcAra eTalo badho pracalita che ke tenuM svataMtra nirUpaNa ghaNA ochA ciMtako kare che ane tenA upara yogya bhAra na mukAvAne kAraNe ghaNI vAra zrAvakone te alpa lAge che ane tenI mahattA temanA dhyAna bahAra rahI jAya che. tethI ahIM paMcAcAranuM svataMtra rIte nirUpaNa karavAnuM meM yogya mAnyuM. AkAzamAM sUrya ane caMdra to che ja ane teno prakAza AkhAya jagatane ajavALe che paNa gharane sadAya ajavALavA mATe gharadIvaDA ApaNane jeTalA kAma lAge che ke sulabha rahe che eTalA to sUraja ane caMdra paNa nathI rahetA. paMcAcAra Ama ghara-dIvaDA jevA sulabha ane saraLa che. jarUra che tene samajIne temAM prANa pUravAnI, jethI tenI tAkAta ghaNI vadhI jAya ane ApaNane teno pUrNa lAbha maLe. jaina dharmamAM paMcAcAramAM je pAMca AcAro gaNAvyA che te che.? darzanAcAra, zAnAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra ane vIryAcAra. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA darzanAcAra : jaina zAsanamAM darzana ane jJAna baMnene alaga gaNAvyAM che. vaLI jaina paribhASA pramANe darzanano atha zraddhA paNa karavAmAM Ave che. sAmAnya rIte darzanano artha "jevAthI vadhAre kaMI karavAmAM nathI Avato. vaLI tene "jJAnarathI eTaluM alaga paNa pADavAmAM nathI AvatuM. jaina tattvadhArAmAM 'darzana'ne moTe bhAge zraddhA sAthe joDavAmAM Ave che kAraNa ke vastune jyAM sudhI ApaNe jotAM nathI tyAM sudhI ApaNe tene pUrNa rIte mAnatA nathI ane tenA upara zraddhA karatA nathI. je vastu ke vAta jANavA ApaNe tatpara hoIe ane te mATe keTalAya jaNane pUchatA hoIe, keTalAMya pustako vAMcatA hoIe te eka vAra najare caDI jAya pachI te bAbata ApaNane jhAjhuM pUchavA jevuM rahetuM nathI. vastune joyA pachI ApaNane tenI upara sahejamAM zraddhA thaI jAya che. darzanathI junI je jhAMkhI thAya che te vastunuM sAmAnya jJAna Ape; tenAthI vizeSa jJAna na thAya te vAta kharI paNa darzana ja jJAna tarapha dorI jAya che. darzana vinA zraddhA thatI nathI. jJAnathI mAnyatA UbhI thAya che. paNa zraddhA to darzana vinA thatI nathI. darzananI AgaLa upara thayeluM jJAna puSTa bane che ane jJAna mATenI khAtarI thaI jAya che Ama darzana" eTale zraddhA. darzanathI zraddhA pedA thAya; darzana vinA jJAna puSTa na thAya te vAta kharI paNa darzana konuM karavAnuM atyAre tIrthakaranI hAjarI nathI hAla tIrthara ApaNA pRthvIpaTane pAvana karatA vicaratA nathI tyAre temanI gerahAjarImAM tIrthakaranI pratimA ke jinamaMdira darzananuM prathama sthAna che. vItarAganI pratimAnuM Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcAcAra-sAdhanAnuM prathama caraNa darzana paNa vItarAganI vANInI yAda Ape che. vItaraNano dharma vItarAga paraMmAtmAnI pratimAnAM darzana sevA-pUjana-vaMdanastavana ityAdine kAraNe jAgato rahe che; paNa jo A darzana karatI vakhate tIrthaMkara paramAtmAnA guNono khyAla na rahe. temaNe darzAvela mArgano vicAra na Ave, tenA viSe bahumAna na thAya to ApaNAM darzana korAM rahI jAya ane tenAthI kaMI jhAjhuM na maLe. darzanane prathama AcAra gaNavAmAM Ave che. je ApaNane kharekhara darzana karatAM AvaDI jAya to AgaLano mArga spaSTa thato jAya. tethI to jainAcAryoe darzananAM vidhi-vidhAnanuM vistArapUrvaka varNana karyuM che. darzana-sevA-vaMdana ityAdi mATe je vidhi darzAvavAmAM AvI che te paNa khUba dhyAna rAkhavA jevI che. korI kriyA ane vidhi sahitanI kriyA baMnenA pariNAma vacce ghaNo phera paDI jAya che. bhAva vinA karAtAM aupacArika darzanamAM moTe bhAge kAyAne kaSTa ApavAthI thatI karmanI nirjarA jeTalo lAbha thAya paNa tenI pAchaLa rahelA moTA lAbhathI ApaNe vaMcita rahI jaIe chIe. derAsaramAM jaIne ApaNe je pratimAne hAtha joDIe chIe, nIrakhIe chIe, vaMdana karIe chIe te jo ApaNA AkAMkSAonI pratimA na hoya to darzana-vaMdananI e samasta kriyA prANavihIna che. ApaNe jenAM darzana karIe chIe teno aMte ApaNe sAkSAtkAra karavAno che. e bhAva manamAM sthapAyelo hovo joIe. deva-darzana sAthe e vAtanuM smaraNa rahevuM ja joIe ke tIrthaMkaranuM je aizvarya che tevuM ja aizvarya ApaNI pAse che paNa ApaNe te pragaTa karI zakatA nathI. e aizvaryane pragaTa karavA tIrthaMkara paramAtmAe zuM karyuM hatuM. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA ane ApaNe te kevI rIte pragaTa karI zakIe. evo vicAra Avato thaI jAya to pratyeka darzana vItarAganA mArga upara nitya eka DagaluM AgaLa ne AgaLa ApaNane laI jAya che. darzanAcAramAM bIjI paNa eka mahattvanI vAta rahelI che. jenuM ciMtana karI ApaNe AcaraNamAM utAravA jevI che. darzana eTale jovuM. ApaNane kharekhara to jotAM AvaDatuM nathI. jovAnI paNa eka kaLA che to jovAnuM eka vijJAna paNa che. ApaNI daSTi je vastu upara paDe che tene ApaNe ApaNA rAga-dveSathI kurUpa karI nAkhIe chIe. ApaNe ApaNI vAsanAthI eTalAM bharAyelA rahIe chIe ke tenA dhumADAmAM ApaNane vastunuM yarthAtha darzana thaI zakatuM nathI. eka vakhata ApaNane rAga-dveSa vinA jotAM AvaDI jAya to saMsAranAM sarva tALAo kholavAnI cAvI ApaNane maLI jAya. tyAra pachI saMsAranI koI vAtanI ke vastunI tAkAta nathI ke te ApaNane duHkhI karI zake. jJAnIo kahe che ke je AMkhathI maLe che tenI asara sauthI vadhAre thAya che kAraNa ke satya sAthenA sAkSAtkArano te sIdho ane TUMkAmAM TUMko mArga che. darzana kAlAtIta che. darzana sarvakALamAM sarakhuM ja hoya che. paNa jJAna yuge yuge alaga dekhAya, kAraNa ke tenI bhASA yuge - yuge badalAtI rahe che. bhagavAna RSabhadeve - prathama tIrthakare je joyuM te ja carama tIrthakara mahAvIre joyuM. baMnenA darzanamAM bheda nahIM paNa baMnenI abhivyakti-kahevAnI bhASA, ane rItarasamamAM ghaNo phera paDI gayo, kAraNa ke yuga badalAI gayo. A che darzanAcAranuM mahattva. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcAcAra-sAdhanAnuM prathama caraNa jo ApaNe darzanane tenA yogya svarUpamAM - yogya pariprekSyamAM samajI laIzuM to sahaja rIte tenI aMtargata rahelI zraddhAnI vAta AvI ja jAya che. ane te sAcavavA mATe zuM dhyAna rAkhavuM joIe, kevI kALajI levI joIe, e bAbato tenI aMdara samAI jAya che. saMsAranA svarUpanuM rAga-dveSa vinAnuM darzana te ja vAstavikatAmAM darzanAcAra che. deva-darzana ityAdi tenI prApti mATe che. AvuM darzana svAbhAvika rIte zraddhAnuM janaka banI rahe che. AvA amUlya darzananI prApti pachI tenI rakhevALI karavAnuM sahejeya mana thAya ane tene daDha karavA prayAsa thaI jAya. darzanAcAra e draSTAbhAva che - sAkSIbhAva che. . kahevAya che ke daMsaNamUlo dho. dharmanuM mULa darzana che. sAmAnya rIte ApaNane darzana karatAM nathI AvaDatuM. ApaNA darzanamAM atIta ane bhAvi baMne bhaLI jAya che, jethI ApaNe vartamAnano pUro lAbha laI zakatA nathI. bhUtakALamAMthI bodha lIdhA pachI bhUtakALane bhoMyamAM bhaMDArI devAno che. ApaNI saMbhAvanAne - bhAvi zakyatAne - kevI rIte pragaTa karavI te vicAravA mATe bhaviSyano vicAra karavAno che. paNa bhAvine pakaDI rAkhavAnuM nathI. bhAvine pakaDI rAkhavuM eTale kalpanAno vihAra je kyAMya na pahoMcADe. sAdhavAno che vartamAna ane te vAta ApaNe moTe bhAge cUkI jaIe chIe. bhUtakALa ane bhaviSya baMne upara najara nAkhI lIdhA pachI jenuM darzana vartamAna upara TakI rahe che te ja saphaLa thAya che. kevaLa vartamAnano puruSArtha ja siddhi tarapha laI jAya che.' sAdhanApatha upara Ama atIta ane anAgatathI azuddha thayA Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA vinAnuM zuddha darzana ja khUba mahattvanuM che. darzanAcAra eTale satyane pakaDavAnI dRSTi. jyAM sudhI dRSTimAM rAga ane dveSa hoya tyAM sudhI satya na pakaDAya. rAga ane dveSa jeTalA pAtaLA paDe eTaluM darzana zuddha thAya. AgamomAM kahevAyuM che ke nAdaMsaNissa nANuM - jene darzana nathI, zraddhA nathI, pratyakSa pratIti nathI tene jJAna nathI ane jJAna pachI sAmAnya rIte cAritra Ave che. jJAna sahita je cAritramAM Utare che te ghaNuM prabaLa hoya che, tethI to darzanane dharmanuM mULa kahyuM che. 10 jJAnAcAra : samyak jJAna eTale mAhitI nahIM. jJAna eTale bodha. je jJAnathI jagatamAM zuM jANavA jevuM che, zuM meLavavA jevuM che ane zuM choDavA jevuM che te samajAI jAya te bodha. e ja samya-jJAna. je jJAnathI bodha na thAya e phakta mAhitI che. evA jJAnathI kadAca bhautika samRddhi maLI rahe paNa te AtmAne upakAraka na nIvaDe. bodha meLavavA je pravRtti thAya te jJAnAcAra. jaina dharmamAM jJAnAcArane khUba mahattvano gaNyo che, kAraNa ke vastune sAcA svarUpamAM jANyA vinA tenI prApti mATe ke tene choDavA mATe pravRtti na thAya. zrAvaka hoya ke muni hoya teNe jJAnAcAra mATe haMmezAM pravRtti karatAM rahevuM joIe. Avo jJAnAcAra ja jIvanuM utthAna ke abhyudaya karI zake. AvuM jJAna pustakomAMthI maLe, sAdhu bhagavaMtonA vyAkhyAnonAM zravaNamAMthI maLe, ciMtanathI paNa maLe. jJAnIo sAthenA vArtAlApa ke temanI suzrUSAthI paNa maLe. A jJAna meLavavA mATe jIve satata Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 paMcAcAra-sAdhanAnuM prathama caraNa sajAga rahIne pravRttizIla banavuM joIe. darzanamAM daSTi che, jJAnamAM khAtarI che - nirNaya che. darzana ane jJAna baMne ekabIjAnAM pUraka che. baMne samyapha hoya tyAre puSTa bane. ekalI zraddhA ke ekaluM jJAna jIvano abhyadaya karavA mATe samartha nathI. ekalA jJAna ke darzanathI yukata jIva kadAca koIne AgaLa laI jAya paNa pote to aTavAI paDe. jJAna vinAno AcAra ke samaja vinAnI pravRtti e sAgaramAM taratI-athaDAtI dizA bhUlela naukA jevI che - je kinAre na laI jAya. jIvanamAM ApaNe seMkaDo to zuM paNa hajAro vastuo bhegI karIe chIe, jenI ApaNane kharekhara jarUra nahotI paNa ApaNe dekhA-dekhI laI AvyA ane bhegI karI nAkhI. dhana-dolatapratiSThA-yaza vagerenI zuM ApaNane jarUra hatI? ane hatI to keTalI jarUra hatI? sparza, zabda, rUpa, rasa, gaMdha ityAdi indriyonI jALa che jemAM jAte ja phasAIe chIe ane vicitratA to e che ke ApaNe phasAyA chIe tevo khyAla paNa ApaNane nathI Avato. A badhuM ApaNane aTakAvI de che. A badhAnI pAchaLanI doDamAM ApaNane gati lAge che, paNa te kaMI pragati nathI hotI. manuSyano bhava pAmIne kaMI sAdhI na laIe to jIvana veDaphI nAkhyuM gaNAya. mohanA mAryA ApaNe jIvanabhara ahIM tahIM bhaTakIe chIe. ApaNe jene jiMdagI kahIe chIe te vAstavikatAmAM eka pyAsathI vadhAre kaMI nathI hotI. A pyAsa kayAreya bujhAtI nathI. ane ApaNe tarasyA ne tarasyA ja rahI jaIe chIe. jJAnAcAra jiMdagInI pyAsane chipAvanAro che. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. jaina AcAra mImAMsA samyag jJAnanA ghUMTaDe ghUMTaDe jIvanI pyAsa tRSA ghaTatI jAya che: jeNa tAM vibujjejja, jeNa citte Nasa di jeNa attA visujajheja, teM nANuM jiNa sAsaNe. jenAthI tattvanuM jJAna thAya che, cittano nirodha thAya che tathA AtmA vizuddha thAya che tene ja jinazAsana jJAna kahe che. AvA jJAnanuM parizIlana eTale jJAnAcAra. ApaNA vAMcanathI, zravaNathI, ciMtanathI ApaNane AvuM kaMI maLatuM hoya - ApaNo AtmA vizuddha thato hoya to mAnavuM ke ApaNe jJAnAcAranuM parizIlana karIe chIe. bAkI to ApaNe mAhitIthI vizeSa kaMI prApta karatA nathI. mAhitI manoraMjana pUruM pADe A lokamAM kIrti paNa Ape, saMpatti paNa Ape paNa te unnatinA zikhare na laI jAya. A prakAranuM jJAna jene mithyAjJAna kahe che te bhavabhramaNa vadhArI mUke, mATe zrAvaka to kaMI paNa mAhitI meLavatAM pahelAM vicAre ke huM kyAM pagaluM mUkuM chuM? A pagaluM upara laI jaze ke bhaTakAvanAruM nIvaDaze! TUMkamAM je jJAna, vastune tenA sAcA svarUpamAM dekhADe te jJAna. jJAnAcAramAM manathI kaMI Aropita na thAya. vastu sAthe potAnA rAga-dveSa na joDAya. jaina zAsanamAM potAnuM kaMI joDavAnI vAta nathI. paNa vastunA tathyanA svarUpane ughADavAnI vAta che. je jJAna ke mAhitI tathyane vikRta kare, jenI sAthe ApaNA potAnA rAga ke dveSa joDAI gayA hoya te sAcA arthamAM jJAna nathI. AvA jJAnathI UlaTAnA ApaNe sAvadha rahevAnuM che. jJAnAcAra mArga batAvanAra che, bhaTakAvanAra nathI. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcAcAra-sAdhanAnuM prathama caraNa AvA jJAnanI prApti kevI rIte thAya te mATenAM vidhi-vidhAnanuM zAstromAM vigatavAra varNana che. emAM kaye samaye bhaNAya, kaye samaye na bhaNAya, konI pAsethI bhaNAya, jJAna ane jJAnI pratye kevA prakAranuM bahumAna hovuM joIe ane temanI pratyeno vyavahAra kevo hovo joIe. ityAdi jhINI jhINI bAbatono paNa ullekha karavAmAM Avyo che. jJAnAcAra e sAdhanA che tethI saMyama ke vrata rAkhIne jJAna meLavavAnI bhalAmaNa thAya che. jJAnAcAramAM sAcavavAnuM e che ke korA jJAnanI koDInIya kiMmata nathI. jJAna samyak hovuM joIe, to ja te jJAna. mAhitInAM poTalAM UMcakIne mANasa pharyA kare tethI tene jJAnI na kahevAya. jJAna mATe AgamomAM kahevAyuM che ke jJAnasya phalaM virati. je jJAna viratimAM na pariName, je jJAna prApti pachI cAritra na Ave, AcaraNa na Ave te jJAna paNa nirarthaka che. jJAnAcAra satyanI prApti mATeno AcAra che ane satyanI prApti mATe taTasthatA khUba mahattvanI che anivArya che. jJAnano pipAsu taTastha rahIne sAMbhaLe, vAMce-vicAre ane mAhitInuM arthaghaTana kare to ja tene sAcA arthamAM jJAnaprApti thAya. je jJAnamAM saMvedana bhaLe che; priyatA ke apriyatA joDAya che te pachI jJAnAcAra banato nathI. jJAnAcAranI vAta karatAM ApaNe e vAta paNa samajI levI joIe ke jaina tattvadhArA pramANe jJAna bahAra nathI. AtmA pote ja jJAna svarUpa che paNa jJAnanI ADe je AvaraNo paDelAM che tenAthI AtmA ajJAnamAM ke alpa jJAnamAM kuTAya che. Akho jJAnAcAra AtmAmAM paDelA jJAnano ughADa karavAmAM AvI - 13 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 jena AcAra mImAMsA jAya che. jJAnamAM kaMI navuM meLavavAnI vAta nathI. paNa ApaNAmAM paDelI jJAnajyotinI ADe je paDadAo paDelA che - je paDaLo vaLelAM che tene khaseDavAnI vAta che. sarva dharmomAM jJAnanI je vAta che ane jaina dharmamAM je vAta che tenI vacce A pAyAno phera che ane tethI jJAnAcAranI ArAdhanAmAM paNa phera paDI jAya che. jJAnano ughADa karavA mATe cAra vastunI AvazyakatA rahe che. eka che jJAnanI vizuddhi. bIjI che ekAgratA-tanmayatA. trIjI vAta che svayaMmAM sthira thavAnI ane cothI bAbata che anyane paNa mAM pratiSThita karavAnI. saMvedana jJAnAcAranI ADeno moTo avarodha che. jyAM saMvedana che tyAM caMcaLatA che, vikalpa che. jyAM caMcaLatA che tyAM jJAnano ughADa na saMbhavI zake ane thAya topaNa barobara na thAya. virati-saMyamanuM pAlana jJAnAcAranI aMtargata raheluM che. jJAnanuM phaLa virati che. A rIte jaina dharmano jJAnAcAra viziSTa che ane te samajIne ApaNe tenI ArAdhanA karavAnI che. cAritrAcAra : caya te saMcaya karmano rikta kare vaLI jeha. cAritra bhASya niyuktie vaMdo te guNa geha. cAritra e ghaTanA che - AcaraNa che. pahelAM darzana Utare che pachI jJAna ghaTe che paNa cAritra to banAvavuM paDe - ghaDavuM paDe. cAritravihIna vyakitanuM vipula zAstraadhyayana paNa vyartha che. je mArga jANyo - joyo paNa tenA upara cAlyAM nahIM, to mArga jANyAnuM mUlya keTaluM? cAritrasaMpanna vyakitanuM alpa jJAna paNa Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcAcAra-sAdhanAnuM prathama caraNa 15 jJAnInA jJAna karatAM vadhAre mUlyavAna che. jaina dharmamAM cAritra grahaNa karavAnuM ghaNuM mUlya aMkAya che. mohane parAjita karavA mATenA zarasaMdhAna jevuM cAritra gaNAya che. cAritra lIdhA pachI moha sAthenuM kharuM yuddha zarU thAya che. darzana ane jJAna dvArA moharUpI zatrunI oLakha thAya, tenI zakitaono aMdAja kaDhAya paNa teno parAjaya to cAritra dvArA ja thAya. jaina paribhASAmAM cAritra levuM eTale dIkSA levI - sAdhu thavuM jaina dIkSA eTale pAMca mahAvratadhArI sAdhu thavAnI dIkSA ane e vratonA pAlana mATe khUba jayaNApUrvaka sUkSma vigatonuM dhyAna rAkhI jIvavAno badho vyavahAra rAkhavAno. paNa je loko sAdhu na thaI zake tema hoya, dIkSA na le temane mATe paNa cAritra mahattvanuM to kharuM ja. jaina dharmakriyAonuM Ayojana ja evI rIte thayeluM che ke saMpUrNa cAritra na lenAre paNa aMzataH cAritranuM pAlana to karavuM ja paDe. zrAvakanA saghaLA AcAravicAramAM paNa cAritra to aMtargata raheluM ja hoya. sAdhu ane zrAvakanA cAritrAcAramAM je phera che, te che vistArano ane pramANano. tAtvika rIte cAritrano vicAra karIe to teno artha che ke jIva mATe je vyartha che tene roko, hajAro ane lAkho janmothI jIve che kaMI vyartha bheguM karyuM che tene khaMkherI nAkho - ochuM karatA jAva. karma jIva mATe vyartha che tene AvatAM roko. teno saMvara karo. bhavobhavamAM jIve je karmo bhegAM karyA che ane jenAthI AtmAnuM aizvarya dabAya che tene kADho-nirjaro. je vAta AtmA mATe hitakArI nathI tenAthI aLagA thaI jAva. saMpUrNa rIte vyarthathI dUra na rahI zakAya tema hoya Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AyAra mImAMsA to vyarthathI bane eTalA dUra raho. A che cAritrano sAra. bAkI che teno vistAra, je jANyA vinA - sAcavyA vinA cAritrAcAramAM na avAya. svabhAvika che AvA cAritranA pAlanamAM niSedha ke niyaMtraNa Ave kAraNa ke temAM vyarthane rokavAnuM che ane kADhavAnuM che. cAritramAM sau pahelAM to vAsanAono nirodha thAya che. saMsArano niSedha thAya che. paNa jIva potAnI kSamatA anusAra AgaLa vadhI zake ane hatAza na thaI jAya te mATe jaina dharmAcAryoe evI to tabakkAvAra vyavasthA goThavI che ke jIva dhIme dhIme paNa AgaLa vadhI zake. pUrvazarata eTalI che ke cAritra pALavAnuM mana hovuM joIe. te mATeno bhAva hovo joIe. , jaina dharmamAM dareka kriyAno be rIte vicAra karavAmAM Avyo che. je kriyAmAM phakta bAhyAcAra sacavAya tene dravyakriyA kahe che ane je kriyAmAM bhAva sacavAya tene bhAvakriyA kahe che. jaina dharme dravyakriyAne mahattvanI to gaNI ja che. paNa bhAvakriyAne vadhAre pradhAnatA ApI che. sAdhu thavA mATe dIkSA levI, upAzrayamAM nivAsa karavo, sAdhunAM vastro paheravAM ane sAdhunAM upakaraNo sAthe jIvanano vyavahAra sAcavavo te dravya cAritra gaNAya che. paNa cAritra mATeno aMtarano bhAva te ja bhAva cAritra che. zrAvaka ghaNI vAra dravya cAritra grahaNa na karI zakato hoya to cAritrano bhAva rAkhe e paNa ghaNuM mahattvanuM che. dravyathI cAritra na laIe ane bhAva cAritranI vAto karI AtmavaMcanA karatA rahIe e tenuM moTuM bhayasthAna che. vaLI dravyathI cAritra levAnI jarUra ja nathI. evA AcAronuM Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcAcAra-sAdhanAnuM prathama caraNa mahattva nathI-evI badhI prarUpaNA karIe to ApaNe unmArganI sthApanA ke tene poSaNa mATenA mahApApanA bhAgIdAra gaNAIe. ApaNe vikaTa mArga grahaNa na karI zakIe to te mATenI ApaNI asahAyatA svIkArI levAmAM saccAI che paNa cAritranI vyarthatA batAvanAra to mahAdoSanuM sevana kare che. A yugamAM A vAtano khyAla rAkhavAnI khAsa jarUra che. je loko jaina AcAronAM rahasyone nathI jANatA teo ghaNI vAra jaina dharmane tenA cAritrAcAranAM custa vidhi-vidhAnone kAraNe ruNa gaNe che. paNa tema karavAmAM teo moTI bhUla kare che. cAritramAM aneka saMsArI bAbatono niSedha alabatta che. ghaNIyA bAbatono nirodha che. paNa A badhAM niyaMtraNonA hArdamAM IzvaranI prApti mATenuM nimaMtraNa raheluM che te vAta na visarAvI joIe. jo cAritracAcAra niyaMtraNa jevo lAge, temAM damana lAge to avazya mAnavuM ke ApaNe cAritrAcAranA bhAvane cUkI gayA chIe ane phakta kAyAne kaSTa ApI rahyA chIe. e vAta dhyAna bahAra na rahevI joIe ke cAritra to pragaTAvavuM paDe che. darzana pAchaLa jJAna Ave paNa cAritra tenI pachI Ave paNa kharuM. ane na paNa Ave. darzana ane jJAnano saMbaMdha satyanI jANakArI sAtheno che jyAre cAritrano saMbaMdha satyanA sAkSAtkAra sAthe thAya che. tethI to nizcaya naya, AtmAnA AtmAmAM tanmaya thavAne ja cAritra gaNe che. e vAta sAcI kharI, paNa kyAre? AtmAnI e dazA prApta thAya tyAre ja; paNa te dazA prApta karavA mATe cAritrAcAra to prathama kadama che. AtmAmAM sthita thavuM ane tenI sAthe tanmaya thaI sthira thavuM e to Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 jaiina AcAra mImAMsA cAritranuM aMtima caraNa che. jIvanamAM janma-deha-dhana-saMpatti-saMtati-pada-kIrti je badhuM maLe che te kSudra che. paNa dhyAna-samAdhi mokSa badhuM virATa che - je ApaNI saMbhAvanA che paNa tene ApaNe cUkI jaIe chIe. cAritrAcAra A saMbhAvanAnAM dvAra kholI Ape che. A pAMca samiti ane traNa gupti cAritrAcAranuM hArda che. tene pravacanamAtA kahevAmAM Ave che. pAMca samitinuM lakSya jayaNA che. jIvananA nirvAhane mATe je kaMI jarUrI vyavahAra karavo paDe te daramiyAna koI paNa jIvane hAni na thAya, koI jIvane duHkha-darda na thAya teno khyAla rAkhI pratyeka vyavahAra karavo te samitino hetu che. samiti pAMca gaNAya che. IrSA samiti eTale hAlatAM-cAlatAM dhyAna rAkhavAnI bAbata. - bhASA samiti eTale kaMI paNa bolatI vakhate dhyAna rAkhavAnI vAta. jIvananA nirvAha mATe ghaNI vastuono khapa paDe che. te letI vakhate khyAla rAkhavAnI vAta eSAgA samitimAM Ave che. cothI samiti che AdAnabhaMDa matta nikhevANA samiti. bhaMDa eTale upakaraNo-sAdhano ane matta eTale zarIranA koI paNa maLane rAkhavAnuM pAtra. A badhAM sAdhano-upakaraNo letAM-mUkatAM e vAtano khyAla rAkhavAno ke koI paNa nAnA jIvanI paNa hiMsA na thAya ane tene kilAmaNAM na thAya eTale ke duHkha na thAya - vedanA na thAya. pAMcamI samiti che - pariSThApanikA samiti, zarIrano dharma che ke te maLa-mUtra-zleSma ityAdi bahAra kADhatuM ja rahe che. to tenuM visarjana paNa evI jagyAe karavuM jethI emAMthI anya jIvonI utpatti na thAya. maha Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcAcAra-sAdhanAnuM prathama caraNa aMze jaina sAdhuo pAMca samiti sAcavIne potAno vyavahAra rAkhe che; zrAvaka jo A vAtanuM aMze paNa pAlana kare to te cAritrAcAramAM ja Ave. 19 - gupti traNa gaNAya che manogupti, vacanagupti ane kAyagupti. emAM mukhyatve saMvaranI -vyarthane rokavAnI eTale ke karmane rokavAnI ArAdhanA che. jainAcAryoe cAritrapAlanamAM sau prathama saMvara upara dhyAna rAkhyuM che. eka to kUDA-kacarAne, vyarthanekarmane AvatuM roko, pachI aMdara karmano je kacaro bharAyelo che teno nikAla karo. guptimAM gopavavAnI - saMkelAvAnI vAta che. mANasanuM jIvana moTe bhAge artha vagarano phelAva-vistAra che. mana-vacana ane kAyAno vyApAra tene jaina darzanamAM yoga kahevAmAM Ave che. jIva satata je karmo bAMdhe che te yoga dvArA. A traNa yogo na hoya to vAtAvaraNamAM rahelA karma-paramANuo tyAMnA tyAM ja rahI jAya ane jIva sAthe coMTI na jAya. jIva mana-vacana ane kAyAnA yogo dvArA karma-paramANuone grahaNa kare che ane rAga-dveSathI potAnI sAthe otaprota karI de che. cAritramAM saMvara khUba mahattvano che. traNa gupti dvArA saMvara sadhAya che tethI traNa gupti e cAritranuM mahattvanuM aMga banI rahe che. cAritranA be bheda gaNyA che sarvavirati ane dezivarita. sarvavarita eTale badhI rIte - saMpUrNa rIte saMvaranI ArAdhanA karavI, jayaNA rAkhavI. pAMca samiti ane traNa guptinuM pAlana karavuM. jaina sAdhuono A AcAra che. paNa gRhastho mATe te azakya hovAthI dezaviratinI vAta karI che. deza eTale aMzathI Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA viratimAM hovuM. sAdhu pAMca mahAvratone dhAraNa kare jyAre zrAvaka zrAvikA aNuvrata dhAraNa kare. aNuvrata eTale vrata to enA e ja, paNa aMze dhAraNa kare tethI aNuvrata gaNAya. jaina dharmamAM cAritrane khUba mahattvanuM gayuM che tethI zrAvako - gRhastho kevI rIte cAritranuM pAlana karI zake te mATe jhINavaTapUrvaka vicAra karyo che. gRhastha mATe bAra vratanuM Ayojana karavAmAM AvyuM che ane je A bAra vrata dhAraNa kare tene ja dezaviratidhara zrAvaka ke zrAvikA gaNavAmAM Ave che. A bAra vrata che. : (1) sthULa prANAtipAta viramaNa eTale sarvathA nahIM to chevaTe aMzathI paNa hiMsAno tyAga. (2) mRSAvAda viramaNa eTale phUDa-kapaTa ane jUThathI aTakavAnuM. (3) adattAdAna viramaNa eTale mAlikanI saMmati vinA tenI koI paNa vastu levI nahIM. (4) svadArA saMtoSa ane parastrIgamana viramaNa. (5) parigraha parimANa eTale amuka maryAdAmAM saMgraha karavo ke parigraha rAkhavo. (6) dizA parimANa eTale kaI dizAmAM keTale sudhI javuM tenI maryAdA rAkhavI. (7) bhogopabhoga parimANa eTale bhoga ane upabhoganI sAmagrI ane tenA pramANanI paNa maryAdA rAkhavI. (8) anarthadaMDa viramaNa. vinA svArtha pArakI vAtamAM paDIne anya jIvanI hiMsA thAya, anyane duHkha thAya evI pravRtti karavI ke tema karavA koIne kAraNa maLI jAya tevAM vacana ityAdi bolavAM jene anarthadaMDa kahe che ane tenAthI viramavuM - aTakavuM te vrata che. (9) sAmAyika samatA bhAvamAM rahevuM. (10) dezAvagAsika eTale ke dhArelAM vratomAM paNa eka divasa mATe vadhAre saMkSepa karavo - parimANane vadhAre saMkocavuM. (11) pauSadha - upAzrayamAM rahI te Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcAcAra-sAdhanAnuM prathama caraNa divasa ke rAta pUratAM sAdhucaryA pALavI. (12) atithisaMvibhAga eTale atithine dAna ApI tenI bhakti karavI. moTebhAge te sAdhusAdhvIne anulakSIne karavAmAM Ave che. sAdhu mATe pAMca mahAvrato ane gRhastha mATe A bAra vrato cAritrAcAra che. 1 21 Ama joIe to Akho cAritrAcAra karmanA saMvara ane nirjarAmAM samAI jAya che. paNa sau koI pALI zake te mATe teno vidhavidha rIte vicAra karavAmAM Avyo che. cAritrAcAra eTale saMyama ane nigraha. e puruSArtha mAMgI le che. temAM kyAMya prArabdhanI vAta nathI. cAritra mArgamAM bahArathI akriyatA lAge paNa aMdarathI sakriyatA hoya. vAstavikatAmAM cAritrAcAra kaSAyo ane karma sAthenA saMgharSano mArga che. A saMgharSamAM vijaya prApta karI saMsArane muktimArga batAvanAra tIrthaMkarone tethI 'arihaMtANaM' kahI namaskAra karavAmAM Ave che. - cAritrAcAranAM sAta aMga che. emAM sauthI pahelAM AzaMsAne AkAMkSAne jItavAnI che. kAmanA - tRSNA upara vijaya meLavavAno che. cAritranuM bIjuM aMga abhaya che. jyAM AzaMsA che kAmanA che tyAM ja bhaya che. trIjuM aMga che samatA. jyAM bhaya che tyAM samatA nathI. Ama joIe to A traNeya bAbato paraspara saMlagna che. samatA sadhAtAM cAritranuM paheluM kiraNa phUTe che. samatA pachI Ave che saMyama ane nigraha. saMyamamAM pAMca mahAvrato ane aNuvrato Ave. pAMca samiti ane traNa gupti enI ja aMtargata che. dhyAna, cAritranuM chaThThuM aMga che ane sAtamuM aMga che - apramAda Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 jaina AcAra mImAMsA -. eTale ke jAgarUkatA. Ama cAritrAcAranI aMtargata A sAta bAbato rahelI che. anAzaMsA, abhaya, samatA, saMyama, samyak caryA (pAMca mahAvrata), dhyAna (traNa gupti) ane jAgarUkatA. A sAta aMgone sAdhI je upAsanA kare che te samyak upAsanA cAritrAcAra che. - nizcaya nayanI dRSTie to AtmAnuM AtmAmAM sthita thavuM e cAritra che paNa te to bahu dUranI vAta che. sAdhanAnuM e carama zikhara che. jenA upara eka chalAMgamAM nathI pahoMcI javAtuM. cAritrAcAra parAkramano mArga che. emAM koInI sahAya maLatI nathI. ane te upakAraka paNa na nIvaDe. jaina dharma sivAya koI dharme cAritrAcAranuM ATaluM sUkSma varNana nathI karyuM - ATaluM mahattva nathI AMkyuM. cAritrAcAra duSkara hovA chatAMya -jainAcAryoe nAnAM ane saraLa vidhi-vidhAnonuM Ayojana karI evAM pagathiyAM goThavyAM che ke jo koI tenA upara caDato rahe to chevaTe cheka uparanA zikhare pahoMcI jAya. jaina dharmanI e viziSTatA rahI che ke te taLeTIthI zarU karI cheka upara pahoMcavAnI vAta kare che ane mArga batAve che. tIrthaMkaro ApaNI AgaLa cAlIne pratIti karAve che ke A mArge cAlI zakAya tema che. ane te siddhi sudhI pahoMcADe che. tapAcAra : jaina dharma eTale zramaNa saMskRti - mokSamArga. mokSamArganuM be rIte nirUpaNa thAya che. eka to vyarthane eTale ke karmane roko ane je kaMI vyartha bheguM thayuM hoya tene khaMkherI nAkho. koI paNa jainAcAra Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcAcAra-sAdhanAnuM prathama caraNa keTalo upayogI che ke asarakAraka che te samajavA mATenI be cAvIo che. jenAthI mokSamArganAM badhAM tALAM khUlI jAya che - te che saMvara ane nirjara. paLe paLe jIva sAta prakAranA karma bAMdhe che (AyuSya karma jIvanamAM eka vAra baMdhAya. te vakhate jIva ATha karma bAMdhe.) ane ATha karma bhogave che. mokSano sIdho sAdo artha che karmathI mukita. mokSa eTale kamarahita avasthA. karmarahita thavA mATe be prakAre puruSArtha karavo paDe che. eka to navAM AvatAM karmane roko jene saMvara kahe che. bIjI vAta che anaMta bhavomAM jIve je karmo bhegAM karyAM che tene kADho - nirjaro. A be vAtano khyAla rAkhIne puruSArtha karanAra jIva kALe karIne paNa mokSane pAmI zake. jaina dharma prarUpita dareka kriyAmAM saMvara keTalo sadhAya che ane nirjarA keTalI thAya che te pramANe tenuM mUlya aMkAya che. anaMtA bhAvomAM jIve je karma ekaThAM kya hoya che teno nikAla, karma bhogavIne to na thAya kAraNa ke temAM kALa paNa ghaNo jAya. vaLI karmanA bhogavaTA vakhate jIva bIjAM navAM karmo bAMdhato jAya che. tethI jIva uparathI karma saMpUrNa rIte kayAreya khasatAM nathI. A : paristhitimAMthI ugaravA mATe jaina dharmamAM saMvaranI sAdhanA batAvI che. saMvarathI navAM AvatAM karmo aTakI gayAM ke teno pravAha dhImo paDI gayo paNa AtmA sAthe gata janmonAM je karmo cIpakI gayAM che. te karmone khaseDavA mATe nirjarI karavI paDe. tapa e mATenuM amogha zastra che. tapathI karmo tapI-tapIne kharI jAya. A che tapAcAranuM rahasya. A kAraNe jaina dharmamAM tapanuM khUba mahattva raheluM che. - Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA paNa tapAcAramAM e vAtano khyAla rAkhavAno che ke jainAcAra, tapAcAra pUrato maryAdita na thaI jAya. tapa mahattvanuM che paNa ekalA tapathI dhyeyanI siddhi na thAya. tapa karatAM pahelAM e bAbate spaSTa thaI javuM joIe ke tapa zenA mATe karavAnuM che? tapano hetu zuM che? hetunI spaSTatA vinA karAtA tapanuM jhAjhuM mUlya nathI. tapamAM kAyAne kaSTa paDe tethI thoDI nirjarA avazya thAya paNa tenI pAchaLa tapano pUrNa bhAva na hoya to te phakta kAyakaleza nIvaDe. jenuM alpa mUlya che. tapa vizuddhi mATe che. tapa karmonI nirjarA mATe che. bhAva vinA tapamAM baLa na Ave. je tapa karatAM karatAM navA AvatAM karmono pravAha rokAya nahIM ke karma pAtaLAM na paDe to te tapano pUrNa lAbha nathI maLato. A vAta dhyAnamAM rAkhI tapasvIone tapa karavAnuM che. A che tapAcAranuM hArTa - mULa vAta. ATalI vAta samajayA pachI tapAcAranA pAlana mATe jaina dharmamAM je vyavasthA che tenA upara vicAra karIe. samajaNanI saraLatA mATe jaina dharmamAM tapanuM bAra prakAre vibhAgIkaraNa karavAmAM AvyuM che. mULa vAta to tapanI ja che. paNa te kaI rIte sadhAya ane tapa daramiyAna zuM khyAla rAkhavAno che e vAta vigatavAra samajAvavA tapanA bAra prakAra darzAvavAmAM AvyA che. emAM prathama cha prakAranA tapane bAhya tapa kahe che ane bIjAM cha prakAranA tapane atyaMtara-aMdaranAM tapa kahe che. bAhya tapamAM upavAsa, UNodarI, vRtti saMkSepa rasatyAga, kAyakaleza (kAyAne kaSTa) ane pratisaMlInatA ema cha prakAra gaNAvyA che. upavAsa ane UNodarI eTale mitAhAra. A baMne tapanI asara ApaNA Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 25 paMcAcAra-sAdhanAnuM prathama caraNa sUkSma zarIra upara paDe che. enAthI vRttio nirmaLa thavA lAge che. AvegonuM zamana thAya che. AhAranA abhAvamAM ke alpa AhAramAM zarIrane uttejanA maLatI nathI. eTale indriyonAM tophAno zAMta thaI jAya che. vRtti-saMkSepamAM manane viSayomAMthI pAchuM vALavAnI vAta che. jyAre rasatyAgamAM viSayone zarIrathI dUra rAkhavAnI vAta che. kAyakalezano artha samajavA jevo che. emAM be vAta che. je kaMI AvI paDe te saMjogone sahiSNutAthI sahI levA. garamI hoya, zaradI hoya, roga hoya - game te AvI paDe tene zAMtithI sahI levuM e tapa che. vaLI kAyakalezamAM bIjI paNa eka mahattvanI vAta che. zarIramAM je marmasthAno che te ghaNI vAra suSupta hoya che tene Asana - vaMdana ityAdi kriyAothI jAgRta karavAnI vAta paNa temAM rahelI che. Asana - prANAyAma vagerethI zarIranI aMtaHstrAvI graMthio sakriya thAya che. ane temAMthI rasa (hormonsa) yogya pramANamAM kare che ane lohI sAthe bhaLI jAya che. pariNAme zarIra cetanavaMtu bane che. Ama kAyalezamAM zarIrane khAlI kaSTa ApavAnI vAta nathI paNa sahiSNutAnI ane cetanAnA ughADanI vAta che. pratisaMlInatA bAhya tapamAM chelluM che. ghaNI jagyAe "saMlInatA' zabdano paNa tenA mATe upacAra thayelo jovA maLe che. mULa vAta eka che paNa tene kayA cheDethI pakaDI che tenA upara zabdanA prayojana AdhAra rahelo che. pratisaMlInatA bAhya tapamAM chelluM che te paNa sahetuka che. pratisalInAmAM cittanA bahAranA vyApArone saMkelIne aMdara UtaravAnI vAta che. Ama te atyaMtara tapa mATenuM pravezadvAra che. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA tenA pachI atyaMtara tapanI zarUAta thAya che. ' bAhya tapa zabda ja e vAtanuM sUcana kare che ke je kharuM tapa che te atyaMtara tapa che, tenI pUrvataiyArI rUpe A bAhya tapo che. koI vaibhavazALI mahela hoya ane tenAM prAMgaNamAM UbhA rahIne tene jotAM ja digamUDha thaI jaIe ane tyAM ja aTakI jaIe to mahelanI kharI AMtarika samRddhi ane vaibhava jovAmAMthI ApaNe vaMcita rahI jaIe, tema je loko bAhya tapa upara ja aTakI jAya che ane tene ja paripUrNa mAnI le che teo to mahelanAM dvAra upara aTakI gayelA mANaso jevA che. ' atyaMtara tapa ja ghaNAM mahattvanAM che ane asarakAraka che paNa teno e artha nathI ke bAhya tapanI kaMI kiMmata nathI. je vyakita bAhya tapa paNa nathI karI zakatI ane vaLI teno anAdara kare che te atyaMtara tapa jevAM duHsahya duHkhe sahana karI zakAya tevAM tapone kevI rIte AcarI zake? bAhya tapamAM prathama zarIrane sAdhavAnuM che, kAraNa ke zarIramAM ja AtmA rahe che ane zarIra dvArA te kAryarata thAya che. jIva zarIranA yogothI karma bAMdhe che, karma bhogave che ane karmane kADhe che paNa zarIranA yogo dvArA. tethI to jJAnIoe tapAcAramAM sau pahelAM zarIrane sAdhavAnI vAta upara dhyAna ApyuM. koI killo sara karavo hoya to tenA aMtarakoTane - aMdaranA gaDhane jItavo rahyo. paNa jyAM sudhI bahArano gaDha paDe nahIM tyAM sudhI aMdarano gaDha kevI rIte paDe? abhyatara tapa e zabdo ja sUcave che ke emAM kaMIka aMdaranI vAta rahelI che. atyaMtara tapa e Atmika tapa che. te tapa eTaluM bahAra dekhAtuM nathI paNa te ja baLavAna che Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcAcAra-sAdhanAnuM prathama caraNa ane tenuM phaLa ghaNuM che. lakSyane siddha karanAra to atyaMtara tapa ja che. bAhya tapa temAM sahAyaka che. atyaMtara tapamAM Ave che prAyazcitta, vinaya, vaiyAvaca, svAdhyAya, dhyAna ane vyutsarga ke kAyotsarga. prAyazcitta e aMdaranuM tapa che. temAM korA pazcAttApanI vAta nathI. jo aMdaranI gAMTha khUle nahIM, aMdara zalya hoya - khaTako rahelo hoya to prAyazcitta kevaLa bAhya kriyA ke upacAra banI rahe. prAyazcitta e ziSTAcAra nathI. prAyazcitta e bhAvakriyA che je aMdarathI parivartana thayA vinA na thAya. prAyazcitta cittazodhananI prakriyA che, tenAthI doSonuM nivAraNa thAya che. jaina dharmamAM vinayanuM je vyApaka svarUpa che tevuM bhAgye ja bIjI koI jagAe jovA maLe che. jaina dharma vinayane sAta prakAre kahyo che jJAna vinaya, darzana vinaya, cAritra vinaya, mana vinaya, vacana vinaya, kAya vinaya, lokopacAra vinaya. Ama joIe to ema lAge ke bhagavAna mahAvIranI sAdhanA paddhati 'vinaya'mAM saMgrahita thaI gaI che. vinaya e AMtarika prakriyA che. jyAM sudhI 'ahaM' jAgato hoya tyAM sudhI sAcA arthamAM vinaya na Ave. vinaya e 'ahaM'nA visarjananI prakriyA che - te kaMI nAnI-sUnI nathI. prAyazcittamAM saMskAronI graMthio kholI nirmaLa karavAmAM Ave che. vinayamAM ahaMkAranuM visarjana thAya che. - vaiyAvRtta ke vaiyAvacamAM sAdhuo - munionI sArasaMbhALanI vAta che. paNa sAmAnya sahAya ke sevA ane vaiyAvaccamAM ghaNo taphAvata che. vaiyAvacamAM sAdhuo sAthe, sAdhujIvana sAthenA tAdAtmyanI vAta che. sAdhujIvana sAthe ekatA lAge, sAdhuo pratye bahumAna rahe. - 27 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 jaina AcAra mImAMsA Avo bhAva AvyA pachI sAdhunI je sevA thAya emAM anyanI sevA na lAge. AvI sevAmAM aMtarano ullAsa rahe. vaiyAvacamAM sAdhujIvananA AcAra-vicAra sAthenA tAdAbhyano bhAva mukhya che. jyAM sudhI AvA bhAvathI sAdhunI sevA-suzruSA na thAya tyAM sudhI te tapa na bane. pazcimanA dezomAM sevA' zabda "sarvisa" ke sahAyanA arthamAM vadhAre vaparAya che temAM anukaMpAno - dayAno bhAva vadhAre hoya che. bIjI bAju vaiyAvaca zabda ghaNo vizALa che. emAM mamatvanuM virsajana ane sAdhujIvana pratyenuM sanmAna, svIkAra ane tAdAmya raheluM che, mATe to te tapanI kakSAmAM Ave che. vaiyAvacamAM cAritra pratyenuM bahumAna raheluM che. svAdhyAya jevuM to koI tapa nathI. svAdhyAya eTale 'sva'nuM adhyayana eTale ke AtmAnuM ciMtavana. Ama to AtmA dekhI zakAto nathI tethI parokSa rIte tenuM ciMtavana karavAnuM hoya che. te mATe vAMcanA - zAstro vAMcavAM ke bhaNavAM, pRcchanA - vAMcelI vAta viSe pUchIne teno artha ne rahasyo samajavAM, parAvartanA - zAstronI vAto samajyA pachI tenA viSe punaH vicAra karavo; anuprekSA eTale je jJAna meLavyuM hoya tenAM rahasyo ane artho vize pachIthI ciMtavana karavuM ane dharma saMbaMdhI carcAvicAraNA karavI. A badhAM svAdhyAyanA aMgo che. atyaMtara tapamAM eka pachI eka tapa vadhAre ne vadhAre sUkSama ane zaktizALI banatuM jAya che. dhyAna e to moTo ane jaTila viSaya che. dhyAna jevuM koI zakitazALI tapa nathI. dhyAna vinA anaMtA janmomAM bhegAM karelAM ke nigodathI ja jIva sAthe jaDAyelAM karmone Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcAcAra-sAdhanAnuM prathama caraNa saMpUrNa rIte khAlI karI zakAya nahIM. dhyAnanA ghaNA bheda che. dhyAna vize ApaNe AgaLa upara svataMtra rIte vicAra karavAnA chIe, tethI ahIM tenI vistArapUrvaka carcA karI nathI, paNa ahIM eTalI vAta to karI ja laIe ke jaina dharmamAM dhyAna eTale dharma dhyAna ane zukala dhyAnane ja tapanI koTimAM gaNavAmAM Ave che ane te ja sAdhavAnAM hoya che. 29 atyaMtara tapamAM chelle Ave che kAyotsarga, je sAdhanAnuM bahu UMcu zikhara che. tenI gaNanA cha AvazyakamAM paNa thAya che. ane cha AvazyakanuM vivaraNa karatI vakhate tenA upara vistArapUrvaka vAta karelI che. eTale ahIM teno ullekha karIne ja aTakIe chIe. ghaNI jagyAe chellA atyaMtara tapano 'vyutsarga' tarIke ullekha thayelo che. vyutsarga eTale choDavuM. zuM choDavAnuM? vyutsarga zabda ghaNo vyApaka ane UMDANavALo che. emAM mULa vAta to kaSAyo choDavAnI che. krodha, mAna, mAyA ane lobha je mukhya kaSAyo che ane tene sahAyaka bIjA nava nokaSAya che H hAsya, rati, arita, bhaya, zoka, jugupsA, puruSaveda, strIveda ane naMpusakaveda e badhA kaSAyone choDavAnA che. kaSAya e ja saMsAra che. kaSAyathI mukti e ja mukti che. kaSAyavisarjanamAM mamatvanuM visarjana to AvI jAya paNa deha sAthenA tAdAtmya bhAvanuM paNa visarjana thaI jAya eTale emAMya dehAdhyAsa paNa chUTI jAya. A zarIra mAruM che. zarIranAM sukha-duHkha mArAM che e bhAva chUTato jAya tema kAyotsarga sadhAto jAya. vyutsarganI parAkASThA kaSAyanA visarjanamAM che. karmanA Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 , jaina AcAra mImAMsA visarjanamAM che. saMsAranA visarjanamAM che - je khUba AgaLanI carama avasthA che. e rIte joIe to bAhya tapa ane atyaMtara tapanI aMtima niSpatti vyutsarganI che. atyaMtara tapathI ApaNI bhItara rahelAM taijasa ane karmazarIrano sIdho saMparka thavA lAge che. atyaMtara tapa agni jevuM prabaLa che je karmone tapAvIne kheravI nAkhe che ane tenAthI karmonI anargaLa nirjarA thAya che, pariNAme ApaNuM samagratayA parivartana thaI jAya che. sAdhanA saghana bane eTale atyaMta tapamAM pariName.. tapAcAramAM e vAta na visarAvI joIe ke tapa, tapa mATe nathI karavAnuM AtmAnI anaMta saMpadAnI ADe karmonI je abheda dIvAla UbhI thaI gaI che tene toDI pADavA mATe karavAnuM che, jethI aMte ApaNe AtmAnI anaMta saMpadAne bhogavI zakIe. Ama tapAcAra khUba mahattvanI vAta che. je jIvananA prAptavyanI khUba najIka ApaNane lAvI mUke che. tapAcArathI bAhya zarIra kSINa thAya paNa AtmAnuM ojasa bahAra AvavA lAge che mukha upara vartAya, kAraNake tapathI taijasa zarIra(je sUkSma zarIra che)no vikAsa thAya che. tapathI prANadhArA eTalI sakSama-zakitazALI banI jAya che ke tapasvInA sAMnidhyamAM ApaNane zAMtino ahesAsa thAya che. tapathI vacanasiddhi paNa prApta thAya che. AvAM bAhya lakSaNothI aMdara jhagamagI rahela AtmajyotinI jhAMkhI thaI zake che. tapAcAranuM A mahattva samajIne saue potapotAnI zakti pramANe tapAcAra AdaravA tatpara thavAnuM che. ane uttarottara temAM AgaLa vadhatA rahevAnuM che. jJAnIo to eTale sudhI kahe che ke tapa vinA siddhi nahIM. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcAcAra-sAdhanAnuM prathama caraNa vIryAcAra : * vIryAcAra e jaina pAribhASika zabda che, je anya koI darzana maLato nathI. jaina dharmamAM e viziSTa arthamAM vaparAya che. ahIM vIya' zabdano je ullekha thAya che tene zArIrika vIrya-sarva sAthe saMbaMdha nathI. vIryAcAramAM vIrya zabda utsAha-umaMga-puruSArtha evA saMdarbhamAM vaparAya che. koI paNa pravRtti karavI hoya, dharma karavo hoya to te mATe utsAha hovo joIe ane puruSArtha karavA paDe. tethI kaMI paNa kriyA-anuSThAna vagere karavA mATe "vIrya phoravavuM evA zabdono prayoga karavAmAM Ave che. vastunA svarUpane joIne - jANIne besI rahevAthI kaMI maLatuM nathI. paNa kaMI prApti karavI hoya to vIrya phoravavuM paDe. are, jJAna meLavavuM hoya to te mATe paNa prayAsa karavo paDe. cAritranuM pAlana karavuM hoya ke tapa karavuM hoya topaNa te mATe utsAhathI puruSArtha Adaravo paDe. A utsAha, umaMga, pravRtti, puruSArtha e badhAne varyAcAra kahevAmAM Ave che. vIrya phoravyA vinA kaMI ja na thaI zake. - jaina tattvajJAna pramANe dareka AtmAmAM anaMta vIrya paDeluM ja che. eTale ke tenI pAse anaMta kSamatA che - zakita che paNa te suSupta che. muzkelI e che ke A anaMta zakita AvRtta che - DhaMkAyelI che. tethI anaMta sAmarthyano svAmI evo AtmA, bicAro-bApaDo thaIne bhavabhramaNamAM bhaTakayA kare che. samyaka cAritra meLavavA mATe to puruSArtha karavo ja paDe paNa samyaka jJAna ane samyaka darzana meLavavA mATe paNa vIrya to phoravavuM ja paDe. AtmAnI anaMta zakti ADenAM badhAM AvaraNo khasI jAya che, tUTI jAya che tyAre AtmAne Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 jaina AcAra mImAMsA potAnI anaMta saMpadAno AvirbhAva thAya che. AtmA, paramAtmadazAne prApta kare che. tyAre tenAmAM anaMta catuSTayIno AviSkAra thAya che. vIrya e AtmAno guNa che je bahArathI meLavavAno nathI hoto. AtmAnI aMdara e guNa rahelo che. tene AtmAnA prayAsathI bahAra lAvavAno che - sakriya karavAno che. sukha-saMpatti-saMtati e badhuM karmajanya che, paNa vIrya phoravavA mATe AtmabaLa kAmamAM Ave. A kArya AtmA pote ja, AtmA dvArA kare che paNa temAM tene sahAya karanAra bAhya upakaraNo che - mana, vacana ane kAyAnA yogo. je loko jaina dharmanA hArdane pUrNa rIte nathI samajatA hotA te loko ghaNI vAra jaina dharmane akarmavAdI, ruNa manodazAvALo gaNI le che. je dharmamAM "vIryAcAra" ne alaga pADI ene viSe ATaluM gahana ciMtana karavAmAM AvyuM che tene niSkriyatAvAdI kema kahevAya? jaina dharma to puruSArthapradhAna che. te koInA anugrahamAM ke kRpAmAM mAnato nathI. AtmAe potAno uddhAra potAnA ja baLathI karavAno che. A vAtane pradhAnapaNe mAnanAra vicArasaraNIne niSkriyatAvAdI ke ruNa kahevAmAM samajaNano abhAva vartAya che. jaina dharme bAhya pravRtti ane adhyAtma pravRtti baMneno taphAvata spaSTa rIte samajAvyo che. ane AtmAnI anaMta zaktinA AvirbhAva mATenI pravRttine ja samyak pravRtti gaNI che. tethI jagata jene pravRtti gaNI mUlyAMkana kare che tenuM jaina dharmamAM jhAjhuM mUlya nathI. jaina dharmanA mata pramANe te bAhyAcArathI kaMI viziSTa nathI. AdhyAtmika pravRtti AMtarika pravRtti che, je ghaNI Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcAcAra-sAdhanAnuM prathama caraNa 33 vAra bahAra nathI dekhAtI tethI ema na kahevAya ke te pravRtti nathI. gati ghaNI ja hoya tyAre bahArathI vastu sthira lAge che. pracaMDa zakitano pUMja sUrya keTalI badhI gatithI brahmAMDamAM ghUme che paNa te ApaNane sthira dekhAya che. AvuM ja AdhyAtmika pravRttinuM che. jaina dharmamAM gatinuM mUlya nathI paNa pragatinuM mUlya che. je gati AtmAnuM utthAna karanArI na hoya tene jaina dharma vAstavikatAmAM gati ja gaNato nathI. jaina tattvamAM gati eTale pragati hovI jIe ane te paNa bhautika arthamAM nahIM. AdhyAtmika arthamAM je gatizIla che te ja sAcI rIte gatimAM che. je pAMca AcAronA mahatva vize ApaNe vicAraNA karI che temAM vIryAcAra" sauthI mahattvano che, kAraNa ke jIvane anya cAra AcAromAM joDanAra vIryAcAra che. AtmA jyAre paramAtma dazA prApta kare che tyAre tenAmAM je anaMta catuSTayI pragaTe che emAM anaMta vIra paNa eka che. anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta vIrya ane anaMta AnaMda - A cAra guNone anaMta catuSTayI kahevAmAM Ave che. jenuM paramAtmA dazAmAM pUrNa rIte pragaTIkaraNa thAya che. jIva jyAre saMpUrNatayA karmarahita bane che tyAre tenAmAM anaMta catuSTayIno AvirbhAva thAya che. - ApaNe ghaNI vAra pUrvazarata ane uttarazarata samajavAmAM ane tene sthAna ApavAmAM bhUla karI besIe chIe. tene lIdhe ApaNe gUMcavAIe chIe ane ApaNA prayAso sArthaka thatA nathI. dharma, karmane AdhIna nathI; dharma puruSArthane AdhIna che. hA, karma dharmanI ADe. avarodho UbhA karI zake paNa AtmAe dharma to , Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA potAnA puruSArthathI - utsAhathI vIrya phoravIne karavAno che. dharmathI karma tUTe paNa karmathI dharma na tUTe. dharma AcaravAmAM karmane AgaLa na karAya ane jo ema karIe to AtmA kyAreya potAno abhyadaya na karI zake. karma toDavA mATe, AtmAnA utthAna mATe dharma pUrvazarata che. dharma eTale paMcAcAranuM pAlana - parizIlana ane vIryAcAra to bAkInA cAreya AcAromAM mukhya che. vIryAcAra vinA to koI AcAra na thaI zake. vIryAcAra mATe bIjI paNa eka mahattvanI vAta che ke jema jema AtmA utsAha rAkhI, dharmakriyAo ane dharmanA bhAvamAM rata thato jAya tema tema tenI ADenA avarodho tUTatA jAya ane AgaLano mArga sApha thato jAya. vIrya phoravavAthI ja vIryaMtara karma tUTe. game tevo lAMbo ane vikaTa mArga hoya paNa dhImethI cAlanAra paNa eka vakhata vizvAsathI tenA upara cAlavA mAMDe to te TUMko thato jAya. A ja vAta vIryAcAranI che. je jIva AtmAnuM vIrya phoravavA mADe tenuM vItarAya karma tUTavA mAMDe ane tenAmAM vadhAre ojasa pragaTa thatuM jAya. karma e chevaTe to jaDanI zakita che. jyAre AtmA e to caitanya zakita che. jaDazakti baLavAna che paNa Atmazakita baLavattara che - vadhAre prabaLa che. pUrvazarata eTalI che ke AtmAe jAgRta rahI satata vIrya phoravatA ja rahevAnuM che - utsAhathI, puruSArthathI AdhyAtmika mArga upara AgaLa vadhatA ja rahevAnuM che. A che vIryAcAranuM mahattva. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcAcAra-sAdhanAnuM prathama caraNa 35 paMcAcAra : ApaNe paMcAcAra vizenI tAtvika carcA karI tenuM hArda samajavA prayAsa karyo paNa jIvonI bhadrikatA ane saraLatA lakSamAM rAkhIne ApaNe tyAM vyavahArathI je vidhi-vidhAnonuM Ayojana karavAmAM AvyuM che te sahejeya ochA mahattvanuM nathI. jema ke : darzanAcAramAM vItarAganI pratimAnAM darzana, vaMdana, pUjana ityAdi karavAnuM khAsa vidhAna che kAraNa ke vItarAganAM darzanathI samyam darzananI prApti thAya che. darzanAcAramAM jinavANImAM pUrNa zraddhA rAkhavAno ane teno Adara karavAnI khAsa vAta Ave che. vaLI apekSA vinA dharmanAM anuSThAno sevavAnI ane sAdhu bhagavaMtonI vaiyAvaca karavAnI temaja sAdharmika bhakitanI paNa khAsa bhalAmaNa karavAmAM Ave che. kAussagga ane maMtrajApa paNa darzanaprAptinuM kAraNa gaNAya che. ' jJAnAcAramAM kALa ityAdi ATha jJAnAcArane sAcavIne bhaNavuM, bhaNAvavuM, pustako lakhavAM - lakhAvavAM, jJAna ane jJAnIno vinaya sAcavavo, temanuM bahumAna karavuM, jJAnaprApti nimitte roja kAussagga, maMtrajApa, dharmanAM anuSThAno, sUtrono pATha karavo, ane bhAva sahita sUtronA artha karavA ityAdino samAveza thAya che. cAritrAcAramAM pAMca prakAre samiti tathA traNa prakAre guptinuM pAlana karavuM, sAmAyika, pauSadha, upadhAna Adi karavAM temaja mana, vacana, ane kAyAnA yogone bane eTalA zubhamAM pravartAvavA, sahanazakti, gaMbhIratA vagere guNone keLavavA ityAdi sukSma vAto Ave che. * Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena AcAra mImAMsA tapAcAramAM cha bAhya ane cha atyaMtara, tapone tenAM rahasyo samajIne yathAzakita sevavAnI temaja anya paNa nAnAmoTAM tapa karatA rahevAnI bhalAmaNa karavAmAM Ave che. manovRttionuM zodhana karavAnI temaja vibhAvamAM ramatI cittavRttiono saMkSepa karavAnI bAbata paNa tapAcAranI aMtargata che. vIryacAramAM to jJAnAdi mATe AcArone sevavAmAM pramAdane choDIne potAnI zakti gopavyA vinA puruSArtha karavAnI, dharmanAM ekeka anuSThAnane sevatI vakhate utsAha rAkhavAnI temaja temAM mana, vacana ane kAyAnI ekAgratA sAdhI AtmAnA upayogane joDavAnI vAta rahelI che. ApaNuM jIvana smRti ane kalpanAnA kinArA vacce vahI jAya che. paNa ApaNane tenA mULa strota-astitvanI - AtmAnI jhAMkhI thatI nathI. AtmAnI jene anubhUti thAya che teno saMsAra sarI paDe che ane pachI te AnaMdamAM sthita thaI jAya che. AtmAnA - astitvanA AviSkAra mATe jaina dharmamAM samyaka darzana, samyaka jJAna ane samyaka cAritrano mArga batAvavAmAM Avyo che. jaina dharmanI A triveNI che. tene ratnatrayI paNa kahe che. Ama joIe to A traNeya AtmAnAM ja rUpa che. e rIte te trimUrti che. astitvanI zuddhatAmAM te pragaTe che. vAstavikatAmAM je ApaNuM che tene je pragaTa karI ApaNe bhogavavAnuM che tene mATe paMcAcAra che. darzana, jJAna, cAritra ane tapa e zabdo khUba mUlyavAna che. mahAvIranA tattvajJAnanuM te navanIta che. darzana eTale je che te svarUpe jovAnI kSamatA, jJAna eTale bodha-samaja ane Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcAcAra-sAdhanAnuM prathama caraNa cAritra eTale ghaTanA. pahelAM darzana Utare pachI jJAna thAya ane tyAra pachI cAritranI ghaTanA ghaTe. bhagavAna mahAvIra traNa vAto khAsa kare che. karmanA mULa srotane. roko, bharAyelA vyarthane - karmane ulecI nAkho ane chatAMya je kaMI bAkI rahe tene tapAvo. jethI badhuM baLIne khAkha thaI jAya ane pachI zuddha AtmAnuM astitva banI rahe. paMcAcAra e dharmanuM dvAra che. paMcAcAramAM traNa bAbato upara khAsa bhAra mukAyo che : viveka - apramAda ane yatanA. A traNeya bAbatonuM dhyAna rAkho. paMcAcAranuM pAlana karanAra jIva moDA vahelAM paNa siddhine prApta karI levAno. mokSa-siddhi e AtyaMtika ghaTanA che je mahAna taiyArI mAgI le che. paMcAcAra e evI pagathI che je cheka nIcethI zarU thAya che paNa jAya che cheka upara sudhI. jaina dharmamAM paMcAcAra pratyeka kriyA sAthe eka ke bIjI rIte joDavAmAM Avelo che. paNa te eTalo saraLa ane sulabha che ke ghaNI vAra ApaNe tenA marmane cUkI jaIe chIe ane tenuM mUlya ochuM AMkIe chIe. ApaNane ApaNA dharmapAlana mATe game eTalo garva hoya paNa vAstavikatAmAM te dharmanI zarUAtathI kaMI vizeSa nathI, mATe thoDAka apavAda sivAya sau jIvo mATe paMcAcAra e ja sabaLa sAdhana che. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArasaMhitA dareka dharmane potAno Agavo AcAra vibhAga hoya che. dharmane koI jIvaMta rAkhI zakatuM hoya to te tenA AcAro. vicAra vibhAga je mukhyatayA dArzanika hoya che jeno adhikArI varga ghaNo nAno hoya che. vaLI je vicArone AcArono AdhAra na maLe te moTe bhAge jhAjhuM TakI zakatA nathI. dharmano vicAra vibhAga eTale tattvanirUpaNa. e karavAnuM ane tene yarthAtha rIte samajavAnuM gajuM bahu ochA mANasonuM hoya che. RSio-munio-AcAryodraSTAo jevA mahAna AtmAo tattvanirUpaNanuM kArya kare che. tIrthaMkaro arthathI jJAna prabodhe jene gaNadhara bhagavaMto sUtramAM gUMthI le jethI te yugoparyaMta TakI rahe ane bhAvinA draSTAone sulabha banI rahe. e sUtro upara bhASyo lakhAya che. TIkAo, niryuktio ane cUrmIothI teno vistAra thAya paNa dharmane dhabakato rAkhe teno AcAra vibhAga. 2. cha Avazyaka - jaina AcArone TakAvI rAkhavAno yaza jaina sAdhuonI avicchinna paraMparAne Apavo paDe. Ama joIe to dareka dharmamAM AcAra vibhAga eka ke bIjI rIte nihIta che - samAyelo hoya che paNa jaina dharmano AcAra vibhAga vadhAre sugrathita ane surakSita rahelo che. vaLI jaina dharmamAM sAdhuo ane zrAvako baMne mATe 38 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArasaMhitA 39 AcAranuM khUba mahattva ApavAmAM Ave che. sAdhue to vaLI zrAvaka karatAMya vadhAre custa rIte AcAra pALavAnA hoya che. ane jaino te AcAronuM pAlana pramAda vinA karatA rahe tenuM dhyAna rAkhavAnuM hoya che. jaina dharmamAM AcAra vibhAga ane vicAra saMpUrNatayA saMlagna che ane tethI tenAM mULiyAM khUba UMDe sudhI gayAM che. anya dharmonAM joradAra AkramaNo sAme jaina dharma Aja sudhI TakI rahyo che ane samRddha rahyo che tenuM kAraNa tenA AcAra ane vicAronuM yathAyogya saMtulana. cha Avazyaka cha jaina dharmanA AcAra vibhAgamAMno eka eTale Avazyaka'', sAdhu hoya ke zrAvaka teNe cha Avazyaka kriyAo haMmezAM karatA rahevAnI hoya che. A cha Avazyaka che H (1) sAmAyika (2) caturviMzatI stava (3) vaMdana (4) pratikramaNa (5) kAyotsarga ane (6) pratyAkhyAna. digaMbara saMpradAyanA mUlAcAramAM kAyotsarga chelle Ave che ane pratyAkhyAna pratikramaNa pachI turata ja Ave che paNa temAM kaMI mULabhUta taphAvata nathI. ema mAnavAmAM Ave che ke A Avazyaka tIrthaMkara paramAtmAnA mukhamAMthI nIkaLelAM ane buddhinidhAna zrI gaNadhara bhagavaMtoe saMdhanA hita mATe aMtarmuhUrtamAMja tenI racanA karelI. bIjA eka mata pramANe cha Avazyaka sudharmAsvAmInA kALa pachI racavAmAM AvelAM che. game tema hoya paNa tenuM atimahattva gaNIne AcArya bhadrabAhu svAmIe tenA upara niryukti racI. pAchaLathI AcArya haribhadrasUrie paNa tenA upara ghaNuM lakhyuM ane tene hAlamAM je svarUpe che te svarUpe rajU karyAM. tyAra pachI paNa gItArtha munioe Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 jaina AcAra mImAMsA uttarottara tenA upara TIkA-TIppaNa ityAdi lakhI tene khUba grAhya banAvyAM. A che "cha Avazyaka'no saMkSipta itihAsa. paNa ahIM ApaNe tenuM mahattva samajavuM che jethI ApaNe paNa Avazyaka'ne Avazyaka tarIke svIkAratA thaI jaIe. Aje vijJAne ATalI moTI haraNaphALa bharI che ane aneka vastuonAM mUlyo badalAI gayAM che. tyAre paNa be hajArathI pacIsaso varSa upara racAyelAM Avazyaka khUba vaijJAnika lAge che. are, dharmanA pAlanamAM to zuM paNa sArI rIte jIvavA mATe paNa te Aje khUba mahattvanAM che. paraMparAthI cAlI AvatI ApaNI A mahAna kriyAonuM rakhe ne ApaNe ochuM mUlya AMkI besIe! jaina vicAradhArA ane AcAranI paraMparA baMnenI e viziSTatA rahI che ke jema jema vijJAnanI kSitijo vistaratI jAya che ane navAM navAM tathyono AviSkAra thato jAya che. tema tema ApaNA AcAro ane vicArone vadhAre samarthana maLatuM jAya che. vijJAna ApaNI vAtone vadhAre puSTa karatuM hoya tema lAge che. Aje jJAnavijJAne ane khAsa to manovijJAne manuSyanI zarIraracanA ane mastakanA ajJAta pradezo ughADyA che. ApaNA jIvana upara paDatA prabhAvo ane tenAM pariNAmo vize khUba ciMtana thayuM che ane navAM to bahAra AvyAM che tyAre ApaNane lAgyA vinA rahetuM nathI ke je loko ApaNAM AvazyakonuM pAlana kare temanuM jIvana khUba svastha rahI zake. temano Aloka ane paraloka baMne u pabanI jAya. Avazyaka kriyAo sukhaDanA kASTa jevI che. sukhaDa svabhAve Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha Avazyaka - AcArasaMhitA zItaLa ane guNe sugaMdhita che. paNa zarIrane sukhaDanA kASTano sparza thAya eTale te na to zItaLa lAge ke na temAMthI evI sugaMdha Ave. sukhaDano lAbha meLavavA ApaNe tene oraziyA upara ghasavuM paDe. sukhaDa ghasAya pachI temAMthI caMdananI niSpatti thAya tyAre ja temAMthI sugaMdha bahAra Ave ane tenI zItaLatA paNa upalabdha thAya. Avazyaka kriyAo sukhaDa jevI che, je vAraMvAra karavAnI hoya che; te prAsaMgika kriyAo nathI. "Avazyaka' roja karavAnI dharmamAM AjJA che. eTaluM ja nahIM, paNa bane to roja vakhatovakhata A kriyAonuM parizIlana karavAno Adeza ane upadeza che, jethI te kriyAo jIvane upakAraka nIvaDe. A vAtanI pAchaLa manuSyanA svabhAvanuM paNa sacoTa nirIkSaNa thayeluM dekhAya che. manuSyano svabhAva bhogapriya che. bhoga e DhALavALI nIka che. jemAM vahevA mATe koI prayAsa karavo paDato nathI. jyAre Avazyaka e caDhANavALo mArga che. te mATe AyAsanI apekSA rahe che. jIvano svabhAva nIce bhoga tarapha vahI javAno che. tene vAraMvAra saMbhALIne uparanI bAju vALavAno che. temAM dizA-parivartana to che ja paNa sAthe sAthe baLanI-AtmabaLanI paNa jarUra rahe che. ApaNe jANIe chIe ke je pANI upara caDhAvavAM hoya tene prathama baMdhanI ADaze rokavAM paDe ane baMdhamAM kyAMya chidra na rahevA pAme teno khyAla paNa rAkhavo paDe. tethI sAdhake saMyamanI pALa hamezAM daDha karatA rahevAnI che. temAM kyAMya chidra na paDe te mATe jAgrata rahevAnuM che. ApaNAM Avazyakane atyAranAM vidyuta janareTara sAthe paNa Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 jaina AcAra mImAMsA sarakhAvI zakAya. temAMthI roja vidyutano pravAha maLato ja rahe ane jIvana jIvavAnuM ApaNane baLa maLatuM rahe. Avazyaka kriyAo roja thatI rahe - roja te cArja thatI rahe to ja te bolAve bola de tevI bane che ane jIvanane eka puSTa AlaMbana pUruM pADe che. jaina vicAra svastha che to jaina AcAra sudaDha che. jaina AcAra vize vAta na karIe to jaina tatvanI mImAMsA apUrNa rahe. sAmAyika : A je cha Avazyaka gaNavAmAM Ave che temAM sAmAyika atyaMta mahattvane sthAne che. sAmAyika jaina dharmanI AgavI dena che. anya koI dharmamAM teno ullekha nathI ane kyAMka kadAca tene maLatI kriyAno-avasthAno ullekha thayo haze to paNa AvA saMpUrNa svarUpe jaina dharma sivAya sAmAyika bIje kyAMya prasthApita thayeluM nathI. jaina dharmamAM sAmAyikanI eTalI badhI mahattA che ke ghaNI jagAe to jaina dharmane sAmAyika dharma tarIke oLakhavAmAM Ave che. eno artha e thAya ke koI jo phakta sAmAyika ja sAdhI le to jaina dharmanuM temAM pAlana AvI gayuM. A che sAmAyikanI mahattA. sAmAyikamAM AvuM te zuM che te samajyA vinA tenI prApti kevI rIte thaI zake? sAmAyika zabda sAthe sama dhAtu joDAyelo che. sama eTale sarakhuM - saMtulita vagere. samatA, samatva, samAdhi, sAmAyika, badhA 'sama dhAtunI nIpaja che. sAmAnya rIte gujarAtI bhASAmAM sAmAyika zabda amuka samayane aMtare bahAra paDatI chApelI patrikA ityAdi mATe vaparAya che. paNa jainomAM sAmAyika zabda Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 cha Avazyaka - AcArasaMhitA viziSTa rIte vaparAya che. jaina paripATIno te khUba mahattvano zabda che. hA, amuka samaya mATe karavAmAM AvatI eka prakriyA ke amuka samaya pachI AcaravAmAM AvatI eka kriyA evA arthomAM tene ghaTAvI zakAya. paNa tenAthI "sAmAyika' zabdano kharo khyAla na Ave, Ama joIe to "sAmAyika' ane 'samatA" baMne khUba najIkanAM che ane paraspara joDAyelAM paNa che. ghaNI vAra A baMne zabdo ekabIjAne sthAne vAparI zakAya tevA lAge che. paNa baMne vacce bheda che, je khUba mahattvano che. sAmAyikamAM samatA hoya ja paNa samatA hoya to sAmAyika hoya ja ema na kahI zakAya. samatA - samabhAva ityAdi sAmAyikanuM prathama caraNa che. paNa sAmAyikanuM aMtima caraNa AtmasvabhAvamAM sthiti - e to tenAthI kayAMya AgaLa che. samatA moTe bhAge to saMsAranI bhUmikAnI vAta che ke jemAM sAdhakane koI paNa prasaMga ke paristhiti vicalita na karI zake ane te samabhAvamAM ja rahe. Ama joIe to ApaNA jIvananI pratyeka paLa viSamatAnI ja hoya che. koI vikaTa paristhiti to zuM paNa koI sAmAnya vAta ke vastu paNa ApaNane asvastha karI mUke che - subdha karI nAkhe che. ApaNuM moTA bhAganuM jIvana AvI kSubdhatA ke asvasthatAnI pratikriyA rUpe ja hoya che. ApaNe sAmAnya rIte pUrA sajAga nathI hotA tethI ApaNe ApaNA AvA vyavahAranI noMdha nathI letA paNa jarA sthira thaIne zAMtithI vicArIzuM to avazya lAgaze ke ApaNuM samagra jIvana vastuo, vyaktio ke saMjogonI pratikriyAthI kaMI vizeSa nathI hotuM. sAmAyikamAM praveza karavA mATenI Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA prathama zarata che samatA. jyAM sudhI koI paristhiti ke paNa vastu ApaNane calAyamAna karI zake tyAM sudhI sAmAyikamAM praveza na thaI zake. vAstavikatAmAM asthiratA, vihvaLatA,vicalitatA ityAdi ApaNane koThe paDI gayAM che. jIvanamAM samatAno svAda ApaNe bahu ocho laIe chIe. ApaNe samatAnI vAto to ghaNI karIe chIe paNa tenI prApti ApaNAthI keTalIya dUra rahe che. jo eka vAra ApaNane samatAnA sukhanI jhAMkhI thaI jAya to pachI te jIvanabhara na vIsarI zakAya. tyAra pachI ApaNA jIvananI dizA badalAI jAya. 44 - sAmAyikamAM zrAvaka amuka samaya mATe sAvagha yoga eTale hiMsA thAya tevI koI paNa pravRttithI dUra rahevAnI pratijJA le che. sAdhu dIkSA le tyAre to tene hiMsA thAya tevI pravRttithI jIvanabhara dUra rahevAnI pratijJA ApavAmAM Ave che. tyAra pachI ja sAmAyikamAM praveza thAya che. A vAta khUba sUkSma che. emAM phakta koI jIvanI dekhItI hiMsAnI vAta nathI. paNa tethIya ghaNI moTI vAta rahelI che. A bAbata AcArya malayagirinA mata pramANe to je je pravRttinA mULamAM krodha, mAna, mAyA, lobha vagere paDelAM hoya te badhI pravRttio sAvadya che, hiMsAtmaka che. A rIte joIe to sAmAyikamAM koI jIvanI hiMsA to na ja thAya tenI kALajI rAkhavAmAM Ave paNa sAthe sAthe kyAMya kaSAya paNa na thaI jAya teno khyAla rAkhavo paDe; kAraNa ke kaSAyathI anyanI hiMsA to thatAM thAya paNa kaSAya thatAM potAnA AtmAnI to hiMsA thAya ja che. AvI kaSAyavihIna avasthA to jyAre samatA rahetI hoya tyAre ja AvI Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha Avazyaka AcArasaMhitA zake, jema trAjavAnAM baMne pallAM sarakhAM hoya ane dAMDI upara ke nIce koI bAju jhUke nahIM tema! ApaNI pravRttimAM kayAMya vikRti na hoya, kayAMya rAga-dveSanI pariNati na hoya tyAre samatA sadhAya ane sAmAyikamAM praveza thAya. sAmAyikamAM dareka jIva pratye samabhAva to hoya ja paNa pratyeka paristhitimAM paNa samatA banI rahevI joIe. lAbha-nukasAna, sukha-duHkha, jIvana-mRtyu, niMdA-prazaMsA, mAna-apamAna A badhAM dvaMddothI sAmAyikano sAdhaka para hoya. koI paNa sArI-mAThI paristhitinI sAmAyikanA sAdhaka upara asara na thAya ane tenAthI te vicalita na thAya. - - 45 che Ama sAmAyika saraLa vAta nathI. te to sAdhanAnI carama vAta aMtima vAta che. AvI vAta eka divasamAM na sadhAya, te mATe lAMbo abhyAsa karavo paDe ane tethI to zrAvakanI dinacaryAmAM sAmAyika avazya hoya ane teNe eka ke vadhAre sAmAyiko divasamAM levAnI bhalAmaNa thAya che. sAdhue to nitya haMmezAM sAmAyikamAM ja rahevAnuM che. jagata sAthe ane jIvana sAthenA ApaNA saMbaMdho traNa yogone Azraye thayelA hoya che. * manano yoga, vacanano yoga ane kAyAno yoga. eka rIte joIe to kAyAno yoga mULabhUta yoga che. kAMyA ja na hoya to vacana ke manano yoga saMbhavI na zake. paNa samajaNa mATe ane sAdhanAnI saraLatA mATe A traNeya yogonI pADIne carcA karavAmAM Ave che. bAkI kAya yoganI aMdara ja bIjA be yogo samAI jAya che. sAmAyikamAM sAdhake A traNeya yogonI upara UThavAnuM che. paNa vAstavikatAmAM te zakya nathI tethI judA Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - jaina AcAra mImAMsA tenI alpatAno ApaNe - sAdhake Agraha rAkhavAno che ane te mATe prayAsa karavAno che. A yogonI alpatA abhyAsathI siddha thaI zake che. tethI to jaina dharma cha AvazyakanuM je Ayojana karyuM temAM sAmAyikane prathama sthAne mUkyuM. sAmAyika pAratI vakhate - pUrNa karatI vakhate vadhAre ne vadhAre sAmAyiko karavAnI bhalAmaNa karatAM kahevAmAM Ave che. . zrAvaka jema jema vadhAre ne vadhAre sAmAyika karato jAya tema tema te sAdhunI kakSAmAM Avato jAya che. jaina muni mATe to jIvanabhara sAmAyikamAM ja rahevAnuM hoya che. tethI temaNe sAvadya-hiMsA thAya evI pravRttithI dUra to rahevAnuM ja hoya paNa mana-vacana ane kAyAnA yogonI alpatA sAdhavAnI hoya che. tethI to jaina sAdhue mana, vacana ane kAyAnI ema traNa gupti karavAnI hoya che ane nAnAmAM nAnA jIvanI paNa hiMsA na thaI jAya te mATe nAnAmoTA vyavahAramAM jayaNA rAkhI pAMca samiti sAcavavAnI hoya che. sAmAyakanI je sAdhanA sAdhu mATe jIvanabharanI che te zrAvaka mATe ochAmAM ochI divasamAM be ghaDI eTale aDatALIsa miniTanI to Avazyaka gaNavAmAM Ave che ane chatAMya bane eTalAM vadhAro sAmAyika karavAnI bhalAmaNa karavAmAM Ave che. je sAmAyikanA ATalAM guNa-gAna thAya che, ATalI mahattA aMkAya che ane jaina dharmanA paryAya tarIke jene gaNavAmAM Ave che te sAmAyika chevaTe zuM che? sAmAyika zabdane mULa saMbaMdha che 'samaya' zabda sAthe. bhagavAna mahAvIre samaya zabda AtmA mATe prayojyo che. sAmAyika eTale samayamAM hovuM. Ama teno kharo Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArasaMhitA artha e che ke eTalo samaya AtmAmAM avasthita thavuM - Atmamaya rahevuM. AtmAnI anubhUtinI avasthAmAM sthira thavuM. AtmAnI anubhUtino khyAla karavA mATe ApaNe AtmAnI aMnata saMpadAsamRddhino vicAra karavo rahyo jene jaina tattvadhArAmAM anaMtacatuSTayI tarIke oLakhavAmAM Ave che. anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta vIrya (utsAha ityAdi) ane anaMta AnaMda e AtmAnA potAnA guNo che je teNe koI pAsethI meLavavA paDatA nathI. Ama AtmAmAM anaMta zakti, anaMta AnaMda, anaMta jJAna ityAdi che. A saMpadA AtmAnI potAnI che. A 'anaMta'no samUha teno potAno svabhAva che. paNa karmone vaza thayelo AtmA potAnI A anaMta samRddhithI vaMcita rahI jAya che. ane tene khyAla paNa nathI raheto ke te anaMta saMpadAno dhaNI che. karmarahita avasthA thayA vinA AtmAnI A samRddhino anubhava thato nathI. chatAMya dareka jIve sAmAyika laIne AtmAnA A guNo ane aMnata saMpadAno AMzika AvirbhAva karavAno che. cha Avazyaka 47 vAstavikatA to e che ke jIva jevo saMpUrNa sAmAyika sAdhe ke turata ja tene AtmAnI anaMta saMpattino anubhava thavA lAge che. AtmAmAM avasthita thavuM eTale AtmAnA guNomAM avasthita thavuM. jIve potAnA svabhAvamAM rahevuM. jIva karmane AdhIna thaIne, kaSAyonA sevanane lIdhe, pramAdavaza thaIne, samyagdarzananA abhAvamAM haMmezAM potAnA mULa svabhAvathI dUra ne dUra rahyA kare che jene vibhAva avasthA kahe che. AtmA svabhAvamAM AvI jAya svabhAvamAM avasthita thAya - Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA eTale badhA vibhAvo sarI jAya ane potAnA guNomAM rame AnaMde. A che sAmAyikanuM carama zikhara. je sara karyA pachI teNe bIjuM kaMI karavAnuM bAkI rahetuM nathI. Ama samatA sAmAyikanuM prathama caraNa che to AtmaramaNatA e sAmAyikanuM aMtima caraNa che. tethI to jaina dharmano ghaNI vAra 'sAmAyika dharma" tarIke paNa ullekha thAya che. 48 bhagavAna mahAvIranI sAdhanAnuM kendra sAmAyika che. cetanAnuM potAnAmAM rokAI javuM - avasthita thavuM e sAmAyika. cetanAnuM astitva kALamAM che. vastunuM astitva enA kSetramAM eTale ke laMbAI, pahoLAI ane UMcAImAM che. tethI to samayano bodha thAya tyAM sAmAyika ghaTe. samayano bodha kayAre thAya? jyAre atIta ane bhaviSya baMneno laya thaI jAya tyAre samayano bodha thAya. bhUtakALa smRti che, bhAvi e kalpanA che jyAre vartamAna e ja kALa che samaya che. cetanA jyAre vartamAnamAM avasthita thAya - rokAI jAya tyAre rAga-dveSa alpa thatA jAya ane sAmAyika sadhAvA lAge. atIta ane bhAvi e manano hisso che. jyAre vartamAna e samayanuM astitva che. jaina zAsanamAM AtmAnA paryAya tarIke 'samaya' zabdano upayoga khUba vicArIne karavAmAM Avyo che. astitvamAM pahoMcavA mATe, AtmAno AvirbhAva karavA mATe vartamAnane pakaDavo paDe. vartamAna e dvAra che. - vartamAnane pakaDavA mATe - kALane pakaDavA mATe akaMpa cetanA anivArya che. tethI to sAmAyika eka avasthA che - kriyA nathI nizcayanayanI dRSTie joIe to sAmAyikamAM kaMI karavAnuM Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha Avazyaka - AcArasaMhitA 49 nathI. sAmAyikamAM hovAnuM che. samayamAM sthita thavuM e sAmAyika. thoDo paNa evo kALa ke samaya jyAM kaMI karavAnuM nathI. tyAM manavacana ane kAyAnA badhA yogo rokAI jAya che, tyAM phakta hovAnuM che. e che astitvano AviSkAra. e che AtmAnI anubhUti. pratikramaNa sAdhanAnuM prathama paheluM caraNa che to sAmAyika sAdhanAnuM aMtima caraNa che. pratikramaNamAM cetanAne pAchI vALavAnI che - aMdara laI javAnI che. jyAre sAmAyikamAM cetanAne rokavAnI che - samayamAM avasthita karavAnI che. tethI sAmAyika e koI khoja nathI, koI kriyA nathI paNa te upalabdhi che. sAmAyikamAM sthita thatAM vItarAgatA sthira thaI jAya tyAM prajJA, viveka, buddhi badhuM sthira thaI jAya. tyAra pachI nidrA-pramAda-mUccha kaMI rahetuM nathI. basa, AtmAnI jyoti sthira thaI jAya; niSkapa thaI jAya - nistaraMga thaI jAya. Ama sAmAyika eka anubhUti che - upalabdhi che. tethI ja to zreNika mahArAja pUNiyAnuM sAmAyika kharIdI zakatA nathI.. zuddha sAmAyikamAM ciMtanane avakAza nathI. ciMtana e paNa eka prakAranI caMcaLatA che, azAMti che, asvasthatA che. zuddha sAmAyikamAM to nAmasmaraNa ke maMtranuM raTaNa paNa na hoya. temAM itara vAMcana to na hoya paNa zAstronuM vAMcana ke zravaNa paNa na hoya. mana, vacana ane kAyAnA badhA yogonI pAranI avasthA e sAmAyika che. emAM astitvanI anubhUti rahe. svAbhAvika rIte ja emAM anaMta catuSTayIno - AtmAnA guNono AvibhAve hoya. svabhAvamAM ramaNatA rahe. tethI to sAmAyika parama zAMti che, parama Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 jaina AcAra mImAMsA AnaMda che, svapariNAma che jyAM phakta samaya eTale ke AtmA sArthaka rahe bAkI badhuM vyartha Thare. ApaNe sAmAyika viSe ciMtana karatAM e vAtanA niSkarSa upara AvyA ke sAmAyikamAM kaMI kriyA na hoya, temAM kaMI karavAnuM na hoya, vicAravAnuM na hoya, kaMI karavA jatAM sAmAyika cUkI javAya.. tethI sAmAyikamAM maMtra na hoya, jApa na hoya, zvAsa ke prANadhArA jovAnI na hoya. zvAsa to vyarthamAM bhaTakatI vAsanAone toDavA mATe jovAno che. vRkSo, pahADo, nadIo badhu samayanI gaharAImAM DUbeluM che mATe zAMta che svastha che - suMdara che. tema jyAre AtmA paNa samayanI gaharAImAM sthira thaI jAya tyAre zAMti, svasthatA, sauMdarya badhuM upalabdha thaI jAya. muzkelI e che ke ApaNe kaMI karavAnI vAta upara ja jIvanabhara aTakIne UbhA chIe. ApaNI bhASA kaMIka karavAnI che, kaMIka thavAnI che. kaMIka meLavavAnI che. tethI kaMI na karavAnI vAta ApaNane samajAtI nathI. jyAM kaMI karavAnI vAta AvI. tyAM anya vastunI ke anya vyakitanI ke anya prasaMganI vAta upasthita thaI gaI. pachI tyAM ApaNe ekalA nathI rahetA. - sAmAyika eTale ekAMta zAMta-prazAMta badhuM sthira. sAmAyikamAM ekalApaNuM na hoya, temAM ekalavAyuM na lAge. sAmAyikamAM 'lonalInesa' na hoya paNa 'elonanesa' hoya. ekalavAyApaNAmAM anyanI hastInI apekSA rahe che kAraNa ke te vinA ApaNane badhuM barobara nathI lAgatuM. jyAre ekAMtamAM anyanI hAjarI aDacaNa rUpa hoya che. sAmAyika tenI carama kakSAe pahoMce tyAre tyAM zarIranuM Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 che Avazyaka - AcArasaMhitA astitva paNa na varatAya. jyAM kAyAno yoga zUnya thaI gayo tyAM mana kyAM rahyuM? vacana kyAM rahyuM? pachI bAkI rahyuM ApaNuM astitva - ApaNo svabhAva. A prApta karyA pachI badhuM tuccha banI jAya. bhagavAna mahAvIranA darzanamAM AtmAnI aMnata saMpadAnI upalabdhi sAmAyikamAM thaI jAya. A upalabdhi eTale paramAtma dazA. A bhagavatA e nivRttinI avasthA che. svabhAvamAM lInatAnI avasthA che - AtmAmAM ramaNatAnI avasthA che. gautama buddha je 'zAMtinI vAta kare che te A avasthAnI najIkanI vAta che. pataMjali je avasthA mATe samAdhi" zabda vApare che te paNa A avasthAnI najIkanI vAta lAge che. A avasthAmAM jANanAro bAkI rahe paNa kaMI jANavAnuM bAkI na rahe. phakta anavaruddha astitva ja bAkI rahe. A che sIdhA-sAdA saraLa lAgatA sAmAyikanI saMbhAvanA. ApaNe jIvanane svapnothI sajAvIe chIe tethI satyane cUkI jaIe chIe, je ziva che ane suMdara paNa che. ApaNe jIvanabhara zakitanI prAptinI sAdhanAmAM lAgelA rahIe chIe. paNa ahaMkAra zaktinI aMtargata rahelo ja hoya che. je aMte vyartha kare che. jyAre sAmAyika e sArthaka avasthA che. je sukha ane duHkhanI bahu uparanI avasthA che. sAmAyika bhagavAna mahAvIranA ziAsananI anupama dena che. AvuM anaMtanI saMbhAvanAothI bhareluM sAmAyika cha AvazyakamAM prathama sthAne mUkavAmAM AvyuM che. kAraNa ke te AtmAnI anaMta saMpadA taraphano izAro kare che. ApaNe nagAdhirAja himAlayanA uccatama zikhara gaurIzaMkara Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - jena AcAra mImAMsA jevA sAmAyikanAM darzana karyA. paNa jema dareka jaNanI kSamatA gaurIzaMkara zikhara sara karavA jeTalI nathI hotI tema dareka jIva AvuM sAmAyika sAdhI zakato nathI. paNa eka vAra ApaNuM darzana spaSTa thaI jAya to pachI ApaNAM pagalAM te tarapha maMDAya ane dizA to na chUTI jAya. kinArA upara chabachabiyAM karavAmAM ApaNe aneka janmo gumAvyA paNa A manuSyabhavamAM jyAre A sAmAyika dharma prApta thayo che - sAmAyika vize kaMI jANyuM che tyAre paNa te prApta karavA prayAsa nahIM karIe to kyAre karIzuM? jaina dharma pAmIne ApaNe jo sAmAyikane samajIe nahIM, tenI aMnata saMpadAono ApaNane khyAla paNa na Ave to karoDAdhipatine tyAM janmIne paNa daridra rahI javA jevI ApaNI sthiti thaze. prazna thAya ke AvuM sAmAyika sAdhI zakAya? ane sAdhI zakAya to kevI rIte? AtmAmAM anaMta zakti che ane tene mATe kazuM azakya nathI paNa te mATe vizvAsa joIe ane abhyAsa joIe. tethI to jainAcAryoe kyAreya ekalA jJAnanI vAta nathI karI. temaNe darzana, jJAna ane cAritranI ane te paNa samyam darzana, jJAna ane cAritranI vAta karI che. prathama sAmAyikanuM spaSTa darzana karIe, pachI tene vizeSa rIte jANIe ane pachI tene prApta karavA prayAsa karIe - DagalAM bharIe. bahu UMcAM caDhANa hoya to te caDavA mATe lAkaDIno AdhAra laIe chIe paNa lAkaDI upara nathI caDatI. upara to ApaNe ja caDavuM paDe che. tethI zarUAtamAM AlaMbana tarIke koI kriyAono Azraya karIe paNa te khyAlamAMthI na khasavuM joIe ke e badhI kriyAo sAdhana Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 cha Avazyaka - AcArasaMhitA che - sAdhya nathI. zarUAtamAM koI bhale maMtrano upayoga kare ke dharmazAstronA graMthono abhyAsa sAmAyikamAM kare. aMtima lakSya najaramAM rAkhIne koI paNa zubha AlaMbana levAno niSedha che ja nahIM. ATale UMce nahIM pahoMcAya ema karIne koI caDe ja nahIM. tenA karatAM koI AlaMbanane Teke caDavAnI je zarUAta kare che te koI divasa vinA AlaMbane paNa AgaLa caDavAno. ghaNI vAra to siddhi thatAM AlaMbano ApoApa paNa chUTI jAya che. eka vAra AgaLa vadhavA mAMDyuM ke turata ja vizvAsa vadhaze. saMkalpa thatAM zaktino saMcAra thavA lAgaze ane mahAvaro vadhatAM paga nahIM Dagamage. pachI A bhave nahIM to chevaTe nikaTanA bhAvomAM paNa AkharI maMjila upara pahoMcI javAze. anaMta bhavonA bhramaNamAM be-cAra ke ATha bhavono have zo hisAba? paNa pUchavAthI mArga na kapAya, cAlatA rahevAthI ja mArga kapAya ane maMjila najIka AvatI jAya te kyAreya na bhUlavuM joIe. sAmAyikanI sAdhanA mATe traNa cIjo mahatvanI che. prathama manane vikalpothI khAlI karI nAkhavAnuM bIjI vAta che mauna sAdhavAnI ane trIjI vAta che zarIranI alpatama upayoga karavAnI ane tene sthira rAkhavAnI. TUMkamAM, mana-vacana ane kAyAnA yogone aMdaranI tarapha saMharavAnI vAta che. A yogonI alpatA eTale sikuDAvAnI - saMkocAvAnI prakriyA. ApaNI saghaLI pravRttionI aMtargata traNa vAto rahelI che. kaMI levAnuM pachI tenuM koI svarUpe pariNamana karavAnuM ane pachI tenuM visarjana karavAnuM. Ama to kAyAno yoga ja mULabhUta yoga che. kAyA dvArA ApaNe vacanane yogya Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 jena AcAra mImAMsA bhASAvargaNAnA paramANuo grahaNa karIe chIe. ane teno upayoga karI choDI daIe chIe. e ja rIte mana paNa saMkalpavikalpa mATe jarUrI manovargaNAnA paramANuo kAyAthI ja grahaNa kare che ane teno upayoga karyA pachI tenuM visarjana karI nAkhe che. tethI sAmAyika sAdhavA mATe sau pahelAM zarIrane sAdhavAnuM che. zarIrane sthira rAkho, halana-calana alpatama rAkho, zvAsa paNa maMda karI nAkho. eka ja sthAna upara eka ja AsanamAM raho. jaina dharmamAM je sAdhucaryA batAvI che temAM traNa gupti (mana, vacana ane kAyAnI) ane pAMca samitine aSTa pravacanamAtA kahI che. sAmAyikamAM zrAvaka paNa be ghaDI mATe sAdhucarcAmAM AvI jAya che ane teNe paNa sAmAyika sAdhavA mATe traNa gupti ane pAMca samitinuM pAlana karavuM rahyuM. e pAlana pUrNa rIte na thAya to chevaTe vadhAremAM vadhAre thAya eTaluM to lakSya rAkhavuM rahyuM. kAyA-zarIra sthira thatAM sAmAyikanuM prathama pagaluM bharAya che. pachI vANInuM mauna sAdhavAnuM ane mananA vikalpone ochA karatAM karatAM chevaTe vikalparahita thaI javAnuM. - jaina sAdhuone muni kahevAmAM Ave che. muni zabdanuM prayojana khUba joI vicArIne karavAmAM AvyuM che. jenI ArAdhanA maunanI che - te muni. mauna eTale phakata vANInuM mauna nahIM. badhI ja indriyonA viSayo taraphanuM mauna. viSayo taraphanuM mauna kaSAyonI hAjarImAM sadhAya nahIM. krodha, mAna, mAyA, lobha jyAM sudhI aMdara jAgatA paDyA hoya tyAM sudhI mana kevI rIte vikalparahita thAya? mana vikalparahita na thAya tyAM sudhI sAcA arthamAM mauna thAya ja Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha Avazyaka AcArasaMhitA 55 nahIM. vANIrahitatA - kaMI na bolavuM - e to bAhya mauna che. atyaMtara mauna vinA sAcA arthamAM maunanI niSpatti ja zakya nathI. Ama sAmAyika sAdhavA mATe zarIra sthira-zithila, vANInuM mauna - vacanarahitatA ane vikalpa vagaranuM mana; - A traNeya bAbato khUba mahattvanI che. jema jema mahAvaro vadhato jaze tema tema zAMti - paramazAMti ghaTita thatI jaze ane AnaMdanuM avataraNa thaze. AvuM sAmAyika sAdhavA mATe zarUmAM koI paNa zubhanuM AlaMbana levuM paDe, to tema karatAM acakAvuM nahIM ane sAmAyika ochuM sadhAya to nirAza na thavuM. sAmAyikanI sAdhanAmAM AgaLa upara sapATa bhUmi paNa Ave che jyAM sAdhakane AlaMbananI jarUra nathI rahetI ane AlaMbana ApoApa chUTI jAya che. AlaMbananI pUrvazarata eTalI che ke te niravagha eTale hiMsA vinAnuM ane zuddha hovuM joIe. zuddha avasthAnI vAta, deva - sevA, maMtra - jApa, pratikramaNa ityAdi kriyAothI dUra rahevAnI vAta khUba rocaka lAge che ane lokomAM jaladIthI svIkArya banI jAya che kAraNa ke temAM kaMI karavAnuM nathI hotuM. paNa tenuM moTuM bhayasthAna e che ke te sAdhakane bhramamAM nAkhI zake che. A mArga upara saue potapotAnA bhomiyA thavAnuM che. anyathI chetarAyelAno to kyAreka paNa udhdhAra thavAnI zakyatA kharI, paNa potAnI jAtathI chetarAyelo kyAM jaIne aTake te kahevAya nahIM. - Ama sAmAyikanI sAdhanA pUrganI prAptinI sAdhanA che. e kaSAyamuktinI sAdhanA che. sAmAyika parama zAMtimAM. AtmAnI anaMta saMpadAmAM sthira thavAnI sAdhanA che. eka Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 jaina AcAra mImAMsA ja chalaMgAmAM A vAta siddha thatI nathI. tethI teno abhyAsa - mahAvaro vadhAratA javAno Adeza - upadeza apAya che. abhyAsa vadhatAM pachI evI avasthAnuM nirmANa thaze ke tyAM pachI mana koI prakaMpana nahIM jhIle. vANI mauna thaI jaze ane zarIra aDola banI raheze. prakaMpanono mArga baMdha thaI jatAM cetanA niSkapa jyotinI jema jhaLahaLI UThaze ane kRtakRtya thaI jaze. A che sAmAyika. caturvizati stava : AvazyakImAM sAmAyika pachI bIje sthAne caturvizati stava Ave che. sAmAyikamAM samabhAva prApta thatAM sahaja rIte samabhAvamAM sthita mahAtmAono vicAra Ave jemaNe samabhAvano A mArga prasthApita karyo ke batAvyo. Ama vicAra thatAM temanA guNono vicAra Ave ane pachI tenI prazaMsA karyA vinA rahI zakAya nahIM. caturvizati stavano udeza Ama to guNAnurAga dvArA guNaprAptino che. jemaNe tIrtha sthApyuM evA covIsa tIrthakaronuM emAM nAmasmaraNa karavAmAM Ave che. nAmasmaraNa karatI vakhate jo tIrthakaronA guNa tarapha dhyAna na hoya to nAmasmaraNa nirarthaka nIvaDe che. guNa che mATe nAmasmaraNa thAya che. caturvizati stavamAM sAmAnya rIte logassa" sUtra bolavAmAM Ave che. logassa e khUba arthagaMbhIra sUtra che eTaluM ja nahIM paNa tenA zabdonI racanA maMtrAtmaka che. jenuM TaNa manuSyane aneka rIte upakAraka nIvaDe tema che. logassanuM manana-ciMtana ane bhAvapUrvaka raTaNa karavAmAM Ave to te samyakravane vizuddha karavAmAM khUba sahAyaka bane che. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha Avazyaka - AcArasaMhitA pa7 jaina tattvadhArAe, mokSane-kamarahita avasthAne aMtima lakSya gayuM che. ane te siddha karavA mATe sAmAyikane pradhAna sAdhana gayuM. sAmAyika dharmanuM nirUpaNa karanAra tIrthakaro che. tethI temanI stuti karavAnI. mokSamArga eTale samyam darzana, jJAna ane cAritrano mArga. e traNeyano vikAsa sAdhI Ape tevI Avazyaka kriyAo sAdhake hamezAM karatAM rahevAnI che. darzanathI (zraddhAthI) satyanI najIka javAya. jJAnathI satya samajAya ane tenI pakaDa Ave ane cAritrathI satyanuM AcaraNa thAya. je satyane prApta karavA mATe darzana, jJAna ane cAritrano mArga grahaNa karavAno che te mArga upara che Avazyaka mUkI Ape. A mArga batAvanAra tIrthakaro. teo pahelAM svayaM karmothI rahita thaI gayA (ghAtakarmothI) ane pachI ja temaNe mArganI prarUpaNA karI. Ama tIrthakarono sau jIvo upara ananya upakAra che. tIrthakaro pote kRtakRtya che. temaNe dhyeya siddha kareluM che. temaNe je guNo prApta karyA te guNo ApaNe paNa prApta karavA mAMDIe to. kAlAMtare ApaNe paNa temanA jevI kamarahita avasthA prApta karI zakIe. jenA guNanI prApti karavI hoya tenI sAthe tadAkAra thavuM paDe ane te mATe temanI stavanA karavAnI. - tIrthakaronI stuti e caturvizati stava. jo ApaNe bhAvapUrNa stuti dvArA temanI sAthe abheda sAdhI zakIe to ApaNAmAM paNa temanA jevA guNo utpanna thatA jAya. Adarza sAthe ekatA sthApita karavA cAreya bAjuthI sarvAge tenI sAthe tarUpa thavuM paDe che. jaina tattvavicAramAM A mATe cAra nikSepAnuM varNana Ave che. nikSepA eTale dvAra. jema koI nagara viSe pUrNa mAhitI meLavavI Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58. jaina AcAra mImAMsA hoya to tenA cAreya daravAjAthI praveza karI tenA madhyavartI cokamAM pahoMcI jaIe to AkhA nagarano khyAla AvI jAya. tema viSayane saMpUrNa rIte prApta karavo hoya to cAreya nikSepAthI teno vicAra karIe ke tenI sAthe saMparka sthApita karIe to viSaya sAthe ApaNe tadAkAra thaI zakIe. A mATe je cAra nikSepAnuM varNana che, te che - nAma, sthApanA, dravya ane bhAva. emAMnA prathama traNa to viSaya sAthe abheda sAdhavAmAM kAraNarUpa ja manAya che. kharuM mahattva che bhAva nikSepAnuM. joke tethI AgaLanA traNa nikSepA gauNa banI jatA nathI. e traNa dvArA cothA nikSepAnI prApti thAya che tethI temanI avagaNanA na thaI zake. . tIrthakaronA nAmanuM smaraNa-TaNa te nAma nikSepo che. atyAre tIrthakaro vidyamAna nathI. ApaNA kSetramAM pratyakSa vicaratA nathI paNa temanI murtio sulabha che. tIrthakaronA guNone yAda karI te prApta karavA mATe ApaNe temanI mUrtinI sthApanA karI vaMdanapUjana karIe chIe. A che sthApanA nikSepo. dravya nikSepAthI tIrthakarono vicAra karavo hoya to temanA Atmadravyano vicAra karavo paDe je mokSamAM eTale siddha zilA upara Aje paNa astitvamAM che. jaina mAnyatA pramANe dareka AtmAnuM alaga astitva che ane mokSamAM paNa tenuM astitva alaga banI rahe che. jyAre dravya nikSepAthI koI paNa tIrthakaranI stuti karavI hoya tyAre temanA jIvanacaritrano vicAra karavo paDe. bhAva nikSepAthI stuti karavA mATe tIrthakaranuM bhAva svarUpa ciMtavavuM paDe. anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta vIrya ane anaMta AnaMda tIrthaMkaranuM bhAva Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha Avazyaka AcArasaMhitA svarUpa che. paNa A vAta vadhAre sUkSma che tethI sAnukULa AlaMbana levA mATe tIrthaMkaronA bAra guNo vize ciMtavana karavAmAM Ave che. A bAra guNomAM ATha pratihArya ane cAra atizayo Ave che. ATha pratihAryo temanI riddhi-siddhinAM pratIko jevAM che. samavasaraNamAM besIne tIrthaMkara dezanA ApatA hoya tyAre temanA upara azoka vRkSa chAyA karatuM hoya che. temanA siMhAsana upara traNa chatro dharAyelAM hoya che. temanuM siMhAsana viziSTa hoya che. temanI AsapAsa devo cAmara vIMjhatA hoya che ane duMdubhi vagADatA hoya che. AkAzamAM divya dhvani guMjato hoya che ane aMtarIkSamAMthI puSponI vRSTi thatI hoya che. bhagavAnanI AsapAsa tejomaya vartuLa racAyeluM hoya che jene bhAmaMDaLa kahe che. Ama samavasaraNamAM tIrthaMkara paramAtmAo ATha divya pratIkothI zobhatA hoya che. AvA samavasaraNanI racanA devo karatA hoya che. tIrthaMkaro jyAre cAreya ghAtIkarmono nAza kare che tyAre temanAmAM cAra atizayo pragaTe che. atizaya eTale evuM kaMI je viziSTa che ane vadhAre che. A cAra atizayo cheH jJAnAtizaya, vacanA- tizaya, apAyApagamAtizaya ane pUjAtizaya. tIrthaMkaromAM jJAnAtizaya hoya che eTale ke temane atIndriya jJAnanI prApti thayelI hoya che. teo potAnA jJAnathI sarva padArtho-dravyo ane tenA saghaLA paryAyone jANatA hoya che. temanA mATe Aloka ke alokamAM kaMI ajANyuM nathI rahetuM. temanAmAM vacanAtizaya hoya che. temanI vANI madhura ane sacoTa hoya che. temanA vacanAtizayane kAraNe temanA pratibodhanI jIvone tatkALa asara thAya che. temanA - 59 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA vacanAtizayanA prabhAvathI keTalAka jIvo sarvavirati laI le che to keTalAya dezavirati dhAraNa kare che to aneka jIvo samakita prApta karI le che. tIrthakaranI vANI-vacana sAMbhaLavAthI keTalAka jIvo bhadrikatA-saraLatAne prApta kare che. apAyApagamAtizaya eTale ke tIrthakaro jyAM vicaratA hoya tyAM prakRti anukuLa banI jAya che. tyAM duSkALa na paDe, rogacALo phATI nIkaLe nahIM. koI kudaratI Apatti AvI na paDe, Rtuo anukULa banI rahe. A badho tIrthakarono sahaja prabhAva che. tIrthakaromAM je pUjAtizaya pragaTa thayelo hoya che. tene pariNAme devo-manuSyo-pazu-pakSI sau koI temanI pUjA mATe utsuka hoya che. eTaluM ja nahIM paNa samagra prakRti paNa temanI pUjA mATe tatpara rahe che. teo cAlatA hoya che tyAre temanI AgaLa komaLa suvarNakamaLonI racanA thatI jAya che. jenA upara ja temanA paga mukAya che. kAMTA natamastaka thaI jAya che. sau koI tIrthakaronI pUjA mATe sanmAna mATe - anukULatA mATe tatpara banI rahe che. A che temano pUjAtizaya. sAmAnya jana mATe tIrthakaronuM bhAva svarUpe ciMtavana karavuM jarA muzkela hoya che. kAraNa ke bhAva sUkSma hoya che. paNa ATha pratihAryo ane cAra atizayothI vicAra karavAnuM vadhAre saraLa rahe che. Ama tIrthakaronI stuti A cAreya nikSepAthI - nAma, sthApanA, dravya ane bhAva nikSepathI thAya to bhagavAna ApaNane hRdayastha ja lAge ane temanA guNo sAthe ApaNuM tAdAbhya sadhAtuM jAya. tIrthakaronA guNo sAthe thoDI paNa tarUpatA sadhAya topaNa AtmakalyANano ApaNo mArga Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArasaMhitA mokaLo thaI jAya. caturvizati stavamAM vartamAna covIsInA covIse tIrthaMkaronI stuti karavAmAM Ave che. jenI zarUAta nAmasmaraNathI thAya che paNa tenuM uttama phaLa prApta karavA mATe ramavuM paDe bhAvasmaraNamAM. cha Avazyaka - 61 nAma ane tene dhAraNa karanAra svarUpano saMbaMdha viziSTa che paNa eka apekSAe nAma nitya tathA avinAzI che jyAre rUpa parivartanazIla che. tethI nAmanuM mahattva prathama che. nAmano uccAra thatAM nAmInuM svarUpa ArAdhakanA manaHcakSu samakSa upasthita thAya che. ane turata ja tenI sAthe eka prakAre saMbaMdha sthApita thaI jAya che. vaLI emAM pUrNatayA bhAva bhaLe to jenuM nAmaraTaNa karavAmAM AvyuM hoya tenI upasthitino eka sUkSma anubhava paNa thAya che. arihaMta bhagavAnonuM smaraNa karatAM ja temanuM prazamarasanimagna svarUpa mana samakSa khaDuM thAya che ane e samaye upasthita thayelA mananA paramANuo ApaNI aMdara rahelA sUkSma karma zarIrane prabhAvita kare che. jenAthI ApaNI caMcaLatA ochI thAya che ane kalezo ghaTe che. tene pariNAme ApaNAmAM dhIme dhIme zaktino saMcAra thAya che. Ama nAmasmaraNano saMbaMdha vAstavikatAmAM karmonI nirjarA ane saMkramaNa sAthe che. ApaNe sau jANIe chIe ke dareka dharme nAmasmaraNano mahimA gAyo che - gaNyo che. bhale pachI dareka dharme tenI pAchaLa rahelA karmanI nirjarA ane temAM thatA pheraphAro viSe eTalo spaSTa na hoya. manane kaleza karAvanAra bhamAvanAra karma che. tIrthaMkaronA nAmanuM raTaNa thatAM karmazarIramAM - saMcita karmomAM pheraphAro thavA lAge che; - Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA keTalAya karmo AtmA uparathI khasavA mAMDe che ane keTalAMka kharavA paNa lAge che. tene kAraNe ApaNane sukha-zAMti maLavAM joIe paNa karmano bhAra vadhAre hoya to kadAca tAtkAlika sukhanI sAmagrI na maLe paNa chevaTe cittane zAMti ane svasthatA to nAmasmaraNa avazya ApI zake. jema jema nAmaraTaNa vadhatuM jAya tema tema tenI anubhUti varatAtI jAya. je vyakita bIjI koI dharma kriyA na karI zake tema hoya, caMcaLatAnI mAtrA vadhAre hoya tene mATe dharmaguruo bhagavAnanA nAmasmaraNane-japane ekameva kalyANakArI sAdhana gaNe che. nAmasmaraNa ghaNuM guNasaMpanna che eTale to tene bhaktinuM pradhAna aMga gaNavAmAM Ave che. bhakita to aneka rIte thAya paNa temAM nAmasmaraNa saghaLI zreNInA sAdhako mATe parama sulabha che. je paramAtmAnuM nAmasmaraNa thAya - nAmaraTaNa thAya - te upayogapUrvakanuM eTale cittanA anusaMdhAnavALuM hovuM joIe ane paramAtmA pratinA guNAnurAgavALuM hovuM joIe. nAmasmaraNamAM bhagavAnanI bhakita che tethI tene 'bhAgavatI bhakti' kahevAmAM Ave che. AvI bhakti parama AnaMda ane saMpadAonuM bIja che. caturvizati stavamAM logassa sUtra bolavAnuM hoya che. Ama to logassa mahad aMze nAmasmaraNa che. tIrthakaronA nAmanuM smaraNa. tIrthakaro dharmanA Adya pravartaka che. teo vidyamAna hoya tyAre dezanA ApIne, upadeza dvArA jIvone mokSa mArgamAM joDatA hoya che paNa temanI gerahAjarImAM temanuM nAmaraTaNa paNa ghaNuM kalyANakArI nIvaDe che. tIrthakaronAM nAmasmaraNanuM AlaMbana lenArane temanA svarUpanI Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha Avazyaka AcArasaMhitA - prAptino, temanA guNonI prAptino kALe karIne avazya lAbha thAya che. tIrthaMkaranuM svarUpa eTale karmarahita avasthA - mokSa. tIrthaMkaro dharmatIrthanA praNetA che. eka rIte tIrthano artha ghATa paNa thAya che. jyAM zAMti prApta thAya, abhaya maLe ane yAtrAno aMta Ave te ghATa. bhavabhramaNanI jIvanI yAtrAno aMta tIrthaMkaroe prarUpelA dharmathI Ave che. ghATa upara naukA AvI jAya pachI yAtrikane zAMtino ahesAsa thAya che. tema tIrthaMkaronA nAmasmaraNathI jIvano bhavabhramaNano thAka dUra thAya che, kaSAyonI pIDA zamI jAya che ane karmano maLa kaluSita karmano jaththo ocho thavAthI jIva eka prakAranI haLavAzano anubhava kare che. eka rIte darzana-jJAna ane cAritra paNa tIrtha kahevAya che. A ratnatrayIne arthathI prarUpanArA tIrthaMkaro che. teo kRtakRtya che. tethI temano prabhAva aciMtya che. saMsAra pAra UtaravA mATe tIrthaMkaronuM Asevana prabaLa ane puSTa AlaMbana che. - - 63 tIrthaMkaronuM Asevana eTale temanA maMgaLa nAmano jApa, temanA pavitra rUpanuM darzana, temanA cAritranuM zravaNa ane temanA upadezanuM pAlana. jeTalo prabhAva tIrthaMkarono eTalo prabhAva temanA nAmano, temanA rUpano, temanA cAritrano ane temanA upadezano. tIrthaMkaro maMgaLa che ane lokamAM uttama che. to temanuM nAma paNa maMgaLa che ane uttama che. temanuM nAma zaraNabhUta che. temanA nAmasmaraNamAM temanA guNonuM kIrtana samAviSTa che. pariNAme kaSAyonuM nivAraNa thAya che; maMgaLa ane kalyANanI paraMparA AvI maLe che. nAmasmaraNathI durgatinAM dvAra baMdha thAya che ane jIvanI sadgatinAM Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA dvAra UghaDatAM jAya che. mokSamArgamAM nAmasmaraNa jevuM bIjuM ekeya saraLa sAdhana sulabha nathI. vaLI emAMya jyAre nAmI - jenuM nAmasmaraNa thatuM hoya te iSTadeva - sAthe tadrupatA sadhAya che tyAre te anargaLa karmanirjarAnuM kAraNa bane che - je Aloka ane paraloka baMnene sudhAre che. logassa sUtrano arvAdhikAra saguNonuM kIrtana che. jIva sAmAnya rIte janmojanmanI karmonI satata nirjarA to karato ja hoya che. paNa te akAma nirjarA hoya che. karmane vipAkathI bhogavIne nirjarA kare che. tethI tene guNaprApti thatI nathI. jyAre jIva arihaMta paramAtmAonA guNonuM ciMtana kare che. temano guNAnurAga bhAve che tyAre te sakAma nirbhara kare che. ane tenAthI tene paramAtmabhAvanA guNonI prApti thAya che. Ama nAmasmaraNa AtmAnI unnatinuM prathama sopAna che. guNaprazaMsA svayameva Ave tyAre te AtmAnA utkarSanuM kAraNa bane che. arihaMtonA guNanI prazaMsA, temanA guNo pratyenuM bahumAna jIvanA darzanane paNa vizuddha kare che. jaina dharma prarUpita mokSa mArgamAM saman darzana vinA DagaluM paNa bharI zakAtuM nathI. tethI darzananI vizuddhi karAvI ApanAra caturvizati stava AtmA upara anaMta upakAronuM kAraNa bane che. Ama arihaMtonA - paramAtmAnA nAmasmaraNathI jIva uttarottara vizuddhatAne prApta kare che ane bhavAMtaramAM paNa tene bodhinI prApti sulabha banI rahe che. arihaMta bhagavaMto saMsAranA tamAma jIvonuM hita icche che. ane saune mATe AtmakalyANano mArga batAve che 1 "nA guNonuM kIrtana temanA guNonA anurAgasama che. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 cha Avazyaka - AcArasaMhitA guNAnurAgathI kALe karIne je - te guNonuM jIvamAM yathA-tathA saMkramaNa thayA vinA rahetuM nathI. jIva potAnI meLe bhAgye ja bhagavadyAnA guNo prApta karI zake che. bhagavadgaNonI prApti mATe tene AdhAra levo ja paDe che ane te mATe arihaMta paramAtmAonA nAmasmaraNa jevuM puSTa AlaMbana jIvane ATalI saraLatAthI bIje kyAMya maLe tema nathI. samyaka darzana, samyaka jJAna ane samyaka cAritra e traNa AtmAnA svAbhAvika guNo che je arihaMta paramAtmAmAM pUrNapaNe vikasita che. tethI temane bhAvavaMdana thatAM jIvamAM paNa te guNono vikAsa thavA lAge che, ane jyAM sudhI jIva saMpUrNatayA mukta na thAya tyAM sudhI A guNono tenAmAM vikAsa thato rahe e khUba Avazyaka che. je bhAvavaMdana vinA zakya nathI. bhAvavaMdana mATe tIrthakaronA nAmanuM smaraNa, nAmasmaraNanAM sUtronI arthathI vicAraNA ane ArAdhya arihaMta paramAtmAnA guNono rAga temaja temanA pratye bahumAna jarUrI che. taduparAMta bhAvavaMdana karatAM hRdayamAM AnaMdanI lAgaNI pragaTavI joIe ane manamAM bhavabhramaNano kheda hovo joIe. A pramANe zuddha bhAvavaMdana thAya to jIvano ghaNo moTo saMsAra kapAI jAya. Ama saraLa ane sAdI lAgatI arihaMtanA nAmasmaraNanI kriyAnI pAchaLa anargaLa zaktino strota chupAyelo che - jenAthI ApaNe aparicita rahI gayA chIe. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 jaina AcAra mImAMsA logassa sUtranuM svarUpa : je logassa sUtrano ATalo mahimA che tenA svarUpano vicAra karIe. tenI pahelI gAthAmAM atizayothI yukta covIsa tIrthaMkaronI stuti karavAno nirdhAra karavAmAM Ave che. bIjI traNa gAthAmAM tIrthaMkaronAM nAmanuM varNana che. A traNa gAthAo taMtrazAstranI dRSTie ghaNI mahattvanI che. kAraNa ke temAM paramAtmAnA nAmoccAra sAthe yathAyogya biMduonA uccAraNanuM saMyojana goThavavAmAM AvyuM che. jethI te sarva kAmanAonI pUrti karanAra nIvaDe che. logassa e zrutakevaLI cauda pUrvadhara gaNadhara bhagavaMtonI racanA hovAthI emAM maMtra, taMtra, vidyA ane siddhio rahelI che. A traNa gAthAo tenI maMtramayatAne kAraNe prasiddha che. chellI traNa gAthAo logassa sUtranI cUlikA rUpa che - eTale ke Azaya sAthe anusaMdhAna karAvI ApanAra, te mATe pravRtti karAyAnuM samarthana karanAra ane chelle iSTa phaLanI prAptino nizcaya jAhera karanAra che. logassa sUtranI pAMcamI, chaThThI, ane sAtamI gAthAone praNidhAna gAthAtrika kahevAmAM Ave che. hRdayagata prazasta bhAvanAo A traNa gAthAomAM bhaktiparvaka pradarzita karavAmAM AvI che. vItarAganA guNomAM arpita thayela hRdayagata bhAvone pragaTa karavA mATe pAMcamI gAthAmAM abhithuA zabda dvArA jinavaronuM saMnidhAna karavAmAM AvyuM che. emAM darzAvavAmAM Ave che ke meM nAma dvArA bhagavAnanuM kIrtana karyuM. mana-vacana ane kAyAnA yogo dvArA vaMdana karyuM che ane aMte paramAtmAo prasanna thAo evI stuti karavAmAM AvI che. jyAre sUtranI chaThThI gAthAmAM stutinA phaLasvarUpa dravya Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha Avazyaka AcArasaMhitA ane bhAvaArogyanI yAcanA che. ane jina dharmanI prAptirUpI bodhi - samyagdarzana ane bhAvasamAdhinI mAgaNI karavAmAM AvI che. koI paNa pravRttinI saphaLatAno AdhAra enI pAchaLa rahelA saMkalpanA baLa upara ane AzayanI spaSTatA upara rahelo che. kahyuM che ke saMkalpahIna karma paNa phaLatuM nathI. ahIM bhagavAnanI stuti dvArA stuti karanAra je phaLa icche che teno saMkalpa karavAmAM Avyo che. e saMkalpanI pUrti bhagavAnanA sAmarthyathI mane thAo evI bhAvanA pragaTa karavAmAM AvI che. mokSamArganI sAdhanAmAM ati upayogI evI traNa vastuo A eka ja gAthAmAM saMgrahI levAmAM AvI che. saMpUrNa bhAvaArogya mokSamAM che. teno hetu bhAvasamAdhi ane bhAvasamAdhino hetu bodhilAbha arthAt ratnatrayI (samyag darzana, jJAna cAritra)nI prApti che. A traNeyanI prApti tIrthaMkaronA pratyakSa ke parokSa anugrahathI thAya che. ahIM sUcitArtha che ke jyAM sudhI siddha gati na maLe tyAM sudhI pratyeka janmanI aMdara siddhinA sAdhanabhUta dravya ane bhAvaArogya, bodhilAbha ane samAdhinI sAmagrIo paNa tIrthaMkaronA nAmasmaraNathI prApta thAya che. vastutaH vighnaparaMparAno jaya karavAnuM sAmarthya pragaTe evI temAM abhilASA vyakta thayelI che. - 65 logassanI prathama gAthAmAM tIrthaMkarone kevaLajJAnanA prakAzathI lokane udyota karavAnA svabhAvavALA ema kahI stavyA hatA. temanA viSe mananI ekAgratApUrvaka ciMtana karatAM teo tejanA aMbAra svarUpe lAge che; aneka caMdro karatAM vadhAre nirmaLa ane aneka sUryo karatAM vadhAre tejomaya lAge che ane akathya AnaMdanA Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 jaina AcAra mImAMsA mahAsAgara svarUpa che jethI sAgara karatAMya gaMbhIra lAge che. A sAtamI gAthAnuM tAtvika temaja tAMtrika rIte paNa mahattva che. stutimAM kahevAmAM Ave che ke tIrthakaronuM cAritra caMdro karatAMya vadhAre nirmaLa che. ane jJAna sUryonA prakAzo karatAMya vadhAre tejomaya che - ujvaLa che; temanuM gAMbhIrya sAgara karatAMya adhika che. AvI uttama upamAothI alaMkRta thayelA siddhagatine pAmelA tIrthakaronI stuti karatAM potAne paNa siddhagati prApta thAya evI prabaLa AzA vyakta karavAmAM AvI che. siddhagatine pAmelA tIrthakaromAM stuti karanArane siddhipada ApavAnuM sAmarthya che. teno ahIM parokSa rIte svIkAra thaI jAya che. jeone je guNanI prApti thaI hoya teomAM te guNa bIjAne pamADavAnI zakti hoya che e vAtanuM ahIM pratipAdana thAya che. A pramANe praNidhAna, pravRtti ane vinaya thatAM ISTaphaLanI siddhi thAya che. Ama caturvizati stavanuM rahasya agAdha che. mokSamArgamAM tIrthakaronuM AlaMbana A rIte parama prakRSTa AlaMbana gaNAya che. tethI mukti mArgamAM prasthita thayelA bhavya jIvone Avazyaka' kartavya tarIke logassa sUtra dAkhala karavAmAM AvyuM che. tenI caritArthatA AthI siddha thAya che. logassa sUtranI prathama gAthAmAM tIrthakaronI stuti che. pachInI traNa gAthAomAM vartamAna covIsInA tIrthaMkaronA nAmagrahaNaparvaka traNe yogothI vaMdana che. ane chellI traNa gAthAomAM cittanI zuddhi mATe ane AzayanI udAttatA mATe tIrthakaronI prArthanA che. A prArthanA ArAdhanA svarUpe che. Ama joIe to tIrthakaro Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha Avazyaka AcArasaMhitA rAgAdi rahita hovAthI prasanna thatA nathI topaNa temanA aciMtya prabhAvane lIdhe temane uddezIne aMtaHkaraNathI vizuddha mane karelI stuti iSTa phaLane Ape che. logassa sUtranI racanA gaNadhara bhagavaMtoe karelI che. teo sakaLa vidyAo, maMtra ane taMtranA jANakAra hoya che. tethI temanI kRtimAM aneka gaMbhIra rahasyo gUMthAyelAM che. eka bAju tIrthaMkaronI stuti thatI hoya che ane bIjI bAju aneka vidyAonI siddhi thatI hoya che. maMtrabIjo sahita racAyelA "kittIya vaMdIya mahiyA.....'' e gAthAnuM niraMtara smaraNa karanAra samAdhi maraNane pAmI zake che e vAta jaina jagatamAM prasiddha che. zrutakevaLI bhagavaMtoe racela sUtro sAcAM ratnonI jema svabhAvathI ja suMdara ane sarvahetu siddha karanArAM che. topaNa tenA upara aMtaraMga zraddhA thavA mATe tenA artho ane rahasyanuM jJAna, teno prabhAva ane tenA mAhAtmyano paricaya jarUrI che. ghaNI vAra keTalAka lokone zaMkA thAya che ke tIrthaMkaro pote to koI kRpA karatA nathI ke anugraha karatA nathI to pachI temanA nAmasmaraNathI riddhi-siddhi maLe e vAta kema manAya? vicAra karIzuM to lAgaze ke A vAta barobara nathI, kAraNa ke tIrthaMkaro svayaM `sahAya na kare paNa temanA nAma-smaraNathI sahAya thAya kharI. vyavahAramAM paNa ApaNe joIe chIe ke mahAna netA ke adhikArInI pAse rahelA mANasane paNa vagara kahye keTalAya AnuSaMgika lAbha maLe che. jyAre A to tIrthaMkaronI vAta che, je lokottara che. aMtaHkaraNapUrvaka cAra nikSepAo sahita karelI stutithI karmonI je nirjarA thAya che ane karmomAM je pheraphAro thAya che - 69 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA saMkramaNa thAya che te badhAne pariNAme phaLanI prApti thAya che. tIrthakaro svayaM sahAya na kare paNa temanA nAmasmaraNathI sahAya thAya e vAtano bheda samajI levA jevo che. tIrthakaro vItarAga hovAthI prasanna ke nArAja na thAya ke koInuM bhaluM-bUruM na kare eTalA mAtrathI temanA nAmasmaraNathI ke temanI stuti karanArane iSTanI siddhi na thAya evo artha kADhavo barobara nathI. tIrthakaronuM kArya ja bhavya AtmAone rAgAdi kalezonuM nivAraNa karAvIne bhavasamudrano pAra pamADavAnuM che. te kAryanI niSpatti temanI vidyamAna avasthAmAM temanI dezanA dvArA thAya che. jyAre temanA virahakALamAM temanA nAmasmaraNathI - temanI stutithI siddha thAya che. tIrthakara paramAtmAo svayaM pratyakSa madada na kare e vAta kharI paNa temanA nAmasmaraNathI parokSa rIte ApoApa madada thaI jAya e vAta bhUlavA jevI nathI. logassane kAyotsarga-kAusagga sAthe paNa vaNI levAmAM Ave che. kAussagna daramiyAna zvAsapramANa logassanuM dhyAna karavAno ane tenA sUtranuM uccAraNa karavAno vidhi che. Ama logassa prANa sAthe saMlagna thaI jAya che. je maMtra prANamaya bane tenI siddhi turata ja thAya e taMtrazAstrano niyama che. kAyotsargamAM logassa sUtranuM raTaNa karavAthI sUtranA akSaro prANa sAthe ekameka thaI jAya che. jene maMtrazAstramAM laya yoga kahe che. AdhyAtmika anuSThAnomAM laya yogane dhyAna karatAMya vadhAre zakitazALI ane phaLadAyI gaNyo che. AvA laya yoganI siddhi. logassa sUtrano Azraya levAthI sahaja bane che. tethI logassa sUtranuM ArAdhana Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha Avazyaka - AcArasaMhitA arthajJAna ane bhAvollAsa sahita karavuM joIe. chelle logassa sUtranA chaMdanI vAta paNa karI laIe. pahelI gAthAno chaMda siloga che jenA aneka bheda che ane te sAMbhaLavAmAM khUba madhura chaMda che. sUtranI bIjIthI sAtamI gAthAono chaMda gAhA che. gAhA prAkRta chaMda che. te atiprAcIna chaMda che. jaina AgamomAM tathA anya sUtromAM te vipula pramANamAM vaparAya che. kAraNa ke adhyAtmamAM te khUba pavitra gaNAyelo che. gAhA chaMdanA uccAraNa mATe chaMdazAstrIonuM evuM sUcana che ke paheluM pada haMsanI gatie dhImethI bolavuM, bIjuM pada siMhanI garjanAnI peThe UMcethI bolavuM, trIjuM pada gajagatie lalitapaNe uccAravuM ane cothuM pada sarpanI gatie DolatA DolatAM bolavuM ke gAvuM. AnI pAchaLa dhvaninuM vijJAna che je viSaya atre aprastuta che. paNa eTaluM cokkasa ke vidhisara bolAyeluM logassa sUtra ghaNuM asarakAraka nIvaDe che. kAraNa ke tenAthI dhvaninA je taraMgo pedA thAya che temanI taraMgalaMbAI nAnImoTI rahe che. ane tenI asaro ApaNA mAnasataMtra to zuM paNa karmazarIra sudhI pahoMce che. Ama logassa sUtra khUba prabhAvazALI che. temAM mukhyatayA arihaMta paramAtmAonuM nAmasmaraNa che ane temanI bahumAnapUrvaka karAyelI prArthanA che. paNa nAmasmaraNamAM jyAre AtmAno upayoga bhaLe tyAre tenI tAkAta asIma thaI jAya che. AvA saraLa chatAMya zakitazALI logassa sUtrane AvazyakamAM sthAna maLe te taddana svAbhAvika che. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA vaMdana : sAmAyika sadhAyA pachI svAbhAvika che ke sAmAyika dharmanI prApti karAvanAra tIrthakaronI stuti thAya. tIrthakaroe prarUpelA dharmanI sAthe joDanAra to guru bhagavaMto che. tethI caturvizati stava pachI gurunI vaMdanA thAya. AgaLanA Avazyaka pratikramaNamAM gurunI samakSa AlocanA levAnI hoya che. karelAM duSkRtyonuM prAyazcitta guru pAsethI levAnuM hoya che. je gurune vaMdana na kare te AlocanAnA adhikArI kevI rIte thaI zake? je bhAvapUrNa Alocana karavA icche tenuM mastaka to ApoApa gurunA caraNamAM mUkyA vinA rahe nahIM. Ama Avazyaka'nA kamamAM guruvaMdana yathAyogya sthAne goThavAyeluM che. guruvaMdana sAthe vinaya guNanuM anusaMdhAna thayeluM che. vinaya vinA vidyA prApta thatI nathI. ArAdhanA mArgamAM vinaya - guru pratyeno vinaya prathama pagathiyuM che. vinaya e kaMI vyavahAra nathI. ApaNe to vinayane vANInA vyApaka ke bahu thAya to thoDAka bAhya vaMdanathI vadhAre samajyA ja nathI. vinaya aMdarathI khAlI thayA vinA Ave nahIM ane aMdarathI khAlI thayA vinA gurunI zikSA adhyAtmanuM jJAna aMdara Utare kevI rIte? vinaya e AMtarika bAbata che. vinayapUrvakano vyavahAra koInA prati hoya paNa vinaya koInA pratye na hoya. vinayanI niSpatti to AMtarika niSpatti che. viveka to vinayanI aMtargata che. aMtaramAM ahaM hoya tyAM sudhI vinayanuM nirmANa na thaI zake. ApaNe to ahaMthI chalochala bharAyelA chIe. ApaNo samagra vyavahAra "ahaMnI prakriyA ke pratikriyA sivAya bIjuM kaMI ja nathI; ane ahaMno paDado uThAvyA vinA Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha Avazyaka - AcArasaMhitA satyanuM darzana thaI zake nahIM. ahathI jenuM pAtra khAlI thaI gayuM hoya tenA pAtramAM guru jJAnanuM siMcana karI zake ane to ja te Take. vinayano vAstavika artha che aMdarathI khAlI thaI javuM. ahaMthI je mukta thaI zake te ja gurunAM caraNomAM mUkI zake. tIrthakaroe prarUpela mokSamArganuM jJAna ApanAra gurunI samakSa je khUkI zakato nathI te sAdhanAmAM kyAreya AgaLa vadhI zakato nathI. teNe meLavela jJAna paNa viphala nIvaDe che. | vinayaprApti mATe cAra bAbato mahattvanI che. eka to gurune pUrNa sanmAnathI barobara sAMbhaLavA. tyAra pachI gurue kahelI vAta upara vicAra karavo. vicAra karyA pachI gurunI vAtano svIkAra karavo ane pachI gurunI AjJAnuM pAlana karavuM. A badhI bAbato manamAM kayAre karI zake? je potAnA manane AgrahathI mukta rAkhe che te ja A rIte vinayanuM saMpAdana karI zake. Ama joIe to A badhI bAbato ekabIjA sAthe saMlagna che. je gurunI vAta dhyAnathI sAMbhaLI zakato nathI te teno svIkAra kevI rIte karI zakavAno? vAta nAnI lAge che paNa khUba mahattvanI che. loko gurune to zuM paNa parasparaneya sAcA arthamAM bhAgye ja sAMbhaLe che. kahenArano eka zabda kAne paDyo nathI tyAM to pratikriyA zarU thaI jAya che. zravaNa karavuM e mahattvanuM che eTaluM ja nahIM paNa te khUba upakAraka che. sAMbhaLavAnI kSamatA bahu ochA mANaso pAse hoya che. zrAvaka' zabdano eka artha e paNa che ke je sArI rIte sAMbhaLI zake che. sAMbhaLyA pachI vicAranI vAta Ave ane vicAra pachI svIkAravAnI vAta Ave. jo gurunI vAta svIkAravAmAM na Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 jaina AcAra mImAMsA Ave to te vAta roganuM nidAna karAvyuM, upacAra pUNyo ane pachI te karyo nahIM tenA jevI thaI; pAlananI vAta paNa enA jevI ja che ke mArga pUNyo paNa pachI ApaNe cAlyA ja nahIM. pachI ApaNe TheranA Thera rahI jaIe emAM navAI zI? A badhuM siddha karavA mATenI pUrva zarata che ke AgrahathI mukta thavuM. jo Agraha akabaMdha paDelo hoya to pachI AgaLanI vAto to saMbhavI ja na zake. AgrahanI pAchaLa ahaM che ane tenI AsapAsa kaSAyo ghara karIne rahelA hoya che. ahInA visarjana pachI koI kaSAya TakI zake nahIM. ahaM nathI tyAM rAgane sthAna nathI ane rAga nathI tyAM doSane sthAna nathI. emAMya vaLI "ahaM' jyAre svAbhimAna ke AtmazraddhA jevA suMvALA zabdonI othe chupAIne beThelo hoya che tyAre to te ghaNI muzkelIo sarje che ane ArAdhanA muzkela banI jAya che. "ahaMthI khAlI thayA vagara guru ke gurunuM jJAna paNa kaMI kalyANa karI zakatuM nathI. A che vinayanuM svarUpa ane teno parivAra. ApaNe vivaraNa karyuM ke guruvaMdanAnI pAchaLa vinayano bhAva anivArya che. ahInA visarjana vinA vinaya Ave nahIM. paNa te mATe guru pAse mUkavuM paDe. bhAvathI namavuM paDe. "ahaM ogaLyA pachI vinayanI je niSpatti thAya te sAdhanAnA gharanI che ane tethI samAdhi kakSAnI gaNAya che. vinaya e AMtarika guNa che. jenA aMtaramAM vinaya hoya tenA vyavahAramAM vinaya dekhAvAno, paNa tyAM koI AyAsa ke prayAsanI jarUra na rahe. jIva pratye sahaja sanmAna hoya. koI paNa Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha Avazyaka - AcArasaMhitA 75 paristhitimAM samabhAva e vinayanuM lakSaNa che. Ama guruvaMdanA ghaNI mahattvanI prakriyA che. te vinayanA bhAvamAMthI janme che. vinayathI poSAya che ane vinayathI samRddha bane che. vaMdanamAM je bAhya kriyA thAya che te zArIrika che paNa aMtarathI gurucaraNe samarpita thaI javAya te ja sAcAM vaMdana. AvAM vaMdanamAM baLa che, vaMdana jIvaMta hovAM joIe. moTe bhAge ApaNAM vaMdana nirjIva hoya che, je bhAgye ja phaladAyI nIvaDe che. guruvaMdana karavA mATe je bAhya kriyAnuM Ayojana karavAmAM AvyuM che te paNa vaijJAnika che. vaMdanamAM zArIrika rIte mUkavAnuM che. paMcAga praNipAta karavAno hoya che. aMganA jhUkavA sAthe ApaNI amuka graMthio upara eka prakAranuM dabANa Ave che jene pariNAme e graMthiomAMthI jharatA strAvomAM pheraphAra thAya che, je abhimAnane dabAve che - namratA lAve che. zarIra mUkavAnI sAthe ahaM paNa jhUke che. aMdara ahaM' Ubho hoya tyAM sudhI mANasa namI na zake. zArIrika vaMdana karatAM karatAM paNa aMdarathI vaMdana thavA mAMDe ane guru pratye ahobhAva thayA vinA na rahe. guru prati ahobhAva thayA vinA jJAna maLe nahIM ke jace nahIM. guru pratye bahumAna na hoya tyAM guru pAsethI AlocanA laI zakAya nahIM. jyAM sudhI mANasa 'ahIthI bharelo hoya tyAM sudhI guru pratye samarpaNano bhAva jAgI zakato nathI. dareka vyaktimAMthI tenI AkRtinAM tadAkAra vikiraNo chUTe che te gurunI vANIno sUkSma pratikAra karatAM rahe che paNa jevuM namana thayuM - vaMdana thayuM ke e vikiraNo ochAM thaI jAya che ane teno pratikAra ghaTI jAya che ke zamI jAya che. pachI tene guru je kaMI kahe Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA che te vAta jaladIthI samajAI jAya che. vaMdana vinA gurunI vANI vAstavikatAmAM aMdara sudhI pahoMcatI nathI. zabda saMbhaLAya paNa tenI pAchaLa rahela iMgita - marma zrotA cUkI jAya. bhagavAna mahAvIre kahyuM che ke 'iMgiyArasampanno" eTale ke iMgita ane AkAranA grahaNamAM saMpanna bano. marmane samajo. vijJAna have to e vAtanuM samarthana kare che ke jyAM sudhI mANasa bahArathI ane aMdarathI namato nathI tyAM sudhI sAmAnI vAta tenI aMdara pahoMcatI nathI. vAtano marma pAmavA paNa vaMdana karavAnuM Avazyaka che. are, jenI sAthe ApaNe asaMmata chIe, jeno ApaNane virodha che tenI vAtane paNa jo samajavI hoya to ApaNe eka vakhata ApaNA ahaMkArane vaccethI haTAvavo joIe, jethI tenI vANIno marma pakaDAya. Ama joIe to maMDana ane khaMDana baMne mATe paNa vaMdana - vinaya Avazyaka banI rahe che. guruvaMdanamAM zrAvaka ke zramaNa, gurunA avagrahamAM eTale sADA traNa hAtha aMtaramAM AvavAnI saMmati mAge che. pachI guranA caraNane sparzavAnI, temanA aMgane potAnA lalATe lagADavAnI anumati mAge che ane pachI te, te rIte vaMdana kare che. A vAta khUba sUcaka che. tenI pAchaLa paNa vaijJAnika rahasya raheluM che. gurunA zarIramAMthI paNa temanI taddAkAra razmio nIkaLatI hoya che. je gurunA jJAna ane saMyamathI bhAvita hoya che. gurunA sparzathI e razmionuM - kiraNonuM ziSyamAM - vaMdana karanAramAM tatkALa saMkramaNa thAya che. Ama guruvaMdananI AkhI prakriyA 'ahInA visarjananI prakriyA che ane gurukRpAnA avataraNanI. guruvaMdananuM AvuM mahattva Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha Avazyaka - AcArasaMhitA joIne ja jJAnIoe tene yathAyogya rIte Avazyaka gaNuM che ane bahu samajI - vicArIne tene caturvizatistava pachI kramamAM goThavyuM che. pratikramaNa : cAritrano prANa kriyA che ane kriyAno prANa pratikramaNa che. sAmAyika e sAdhya che ane pratikramaNa e sAdhana che. tethI sAmAyikarUpI sAdhyane lakSamAM rAkhavApUrvaka ja pratikramaNanI kriyA karavI joIe evuM zAstrakAronuM vidhAna che. Ama pratikramaNa bhAvazuddhinuM - aMtaHkaraNanI nirmaLatAnuM parama kAraNa che. tethI doSanI zuddhine icchatA sarva koI jIvone pratikramaNa karavAnI AvazyakatA rahe che. pratikramaNano pracalita artha che ke pAchA pharavuM, zemAMthI pAchA pharavuM? doSomAMthI pAchA pharavAnuM. jIva haMmezAM vibhAvamAM sarI paDe che ane svabhAvamAM bhAgye ja rahe che. jJAna, darzana, cAritra, avyAbAdha sukha - e AtmAno svabhAva che. jIve je kaMI karavAnuM che te vibhAvamAMthI pAchA pharavA mATe karavAnuM che. je svabhAva che te prApta karavA jIve prayAsa karavAno nathI. svabhAvane to pragaTa thavA devAno che. svabhAvanI ADe je AvaraNo AvI gayAM che tene dUra karavAthI svabhAva ApoApa pragaTe che. vibhAvamAM sarI javAnI jIvanI vRtti - saMskAra janmojanmanA che. jIva satata atikramaNa karIne svabhAvamAMthI vibhAvamAM jAya che. vibhAvamAMthI pAchA pharavA pratikramaNa karavAnuM che. A vAtamAM jaina Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA dharmanuM eka moTuM rahasya raheluM che. jIva svabhAve to zuddha ane buddha che paNa te kaSAyothI kharaDAyelo che. kaSAyone kAraNe te vibhAvomAM rame che. vibhAvo ApAtabhadra eTale zarUAtamAM mIThA lAge che. paNa teno vipAka kahu che, tenuM pariNAma viparIta hoya che. jo khUba tAvika rIte vAta karIe to koI karma svabhAvamAM AvavA mATe jIvane madada karatuM nathI. karma mAtra avarodha che. svabhAvamAM AvavA mATe karmarahita thavAnuM che. jene ApaNe Avazyaka kriyAo kahIe chIe te karmarahita thavA mATenI che. AtmAnA svabhAvamAM ja anaMta sukha che. paNa tenI prApti ApaNane nathI thatI. kAraNa ke ApaNo te svabhAva pragaTa thato nathI. anAdi kALathI jIva vibhAvamAM rahyo che ane karmanA prabhAve - kaSAyone lIdhe te hamezAM vibhAvamAM ja vahI jAya che. vibhAvamAM javuM te ja atikramaNa che. jIva atikramaNa kare che. mATe teNe svabhAvamAM AvavA pratikramaNa karavuM rahyuM. A che pratikramaNano mahimA. cha AvazyakamAM pratikramaNa eTaluM to mahattvanuM che ke ghaNI jagAe cha Avazyaka mATe pratikramaNa zabda prayojavAmAM Ave che. bIjI paNa eka rIte te yathArtha che. kAraNa ke pratikramaNanI prakriyAmAM chae Avazyaka samAI jAya che. tethI AvazyakanA paryAya tarIke pratikramaNa zabda vaparAya che. je cha AvazyakanuM Ayojana thayuM che emAM pratikramaNa viziSTa che. kAraNa ke adhyAtma jagatamAM bahu ochA dharmoe A rIte 'pAchA pharavAnI vAta karI che. sau AgaLa javA mAge che - koI pIchehaTha karavA mAgatuM nathI. jainadarzananI e AgavI nipitta che Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha Avazyaka AcArasaMhitA ke vibhAvamAMthI pAchA pharo. kSaNe kSaNe jIva vibhAvamAM sarakI jAya che - vahI jAya che tethI savAre jAgIne rAtanI vibhAva avasthAno vicAra karI pAchA pharo. sAMje vaLI samaya kADho ane AkhA divasanI vibhAva avasthA vize vicAra karI pAchA haTho. pakhavADiye pAcho viziSTa rIte vicAra karo ane te samaya daramiyAna vibhAvomAM jeTalA AgaLa vadhI gayA ho eTalA pAchA pharo. e rIte caumAsI pratikramaNa ane chevaTe saMvatsarI pratikramaNanI vicAraNA thAya che jema khoTe mArge caDhI gayela musAphara sAco mArga jANatAM pAcho phare che tema ApaNe pAchA pharavAnuM che. paNa Ama pAchA kayAre pharAya? eka vakhata ema lAgavuM to joIe ke huM khoTe mArge caDhI gayo hato? saMvatsarInuM pratikramaNa moTuM Ave. kAraNa ke emAM sauthI vadhAre pIchehaTha . karavAnI. jhINI jhINI vigato dhyAnamAM rAkhI bhavya pIchehaTha karavAnI. pratikramaNanI prakriyA satata jAgRtinI prakriyA che. roja vicAro, pakhavADiye vicAro, cAra mahine ane varSane aMte vicAro ke mAro AtmA vibhAvomAM keTalo AgaLa vadhI gayo che ane pAchA pharo. jyAre AtmA guNasthAnakomAM AgaLa vadhato jAya che tyAre te AkhA jIvana daramiyAnanI vibhAva avasthA to zuM bhavobhavanI vibhAva avasthAno vicAra karI pAcho phare che - pratikramaNa kare che. AtmAne kaMI sparzatuM nathI - e to jaLakamaLavat che - e jaina dharmane mAnya vAta nathI. AtmA ragadoLAyelo che. kaSAyonA kIcaDathI janmajanmAMtarathI kharaDAyelo che. haMmezAM khoTe raste caDI gayelo che tethI pAchA pharo, kaSAyone dhoI nAkhIne nirmaLa thaI 78 GR Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 jaina AcAra mImAMsA jAva. dilanI zuddhi karo, karmanA maLane dUra karI cokhkhA thaI jAva - AvI vAta jaina dharmanI che. pratikramaNanI vAta e jAgarukatAnI vAta che. emAM samayano paNa pramAda nahIM rAkhavAno. kSaNanIya ALasa na cAle. kriyA bhale enI e lAge paNa pratikramaNano bhAva eno e na hoya. bhAvamAM uttarottara vRddhi thatI hoya to kiyA kadIya nIrasa na lAge. sAmAnya rIte ApaNe pratikramaNane sUtro bolavA pUratuM maryAdita karI nAkhyuM che ane bhAvane tenI sAthe yathAyogya rIte joDyo nathI. are! bhAvanI vAta kyAM karavI? . pratikramaNanA mULabhUta siddhAMtane ja ApaNe pUro samajyA nathI tyAM sAcuM pratikramaNa thAya kevI rIte? ane pachI teno lAbha paNa zI rIte maLe? pratikramaNamAM sUtro mahattvanAM che paNa tenA arthoya khUba mahattvanA che. sUtronuM uccAraNa - raTaNa mahattvanuM to che ja. paNa artha sAthe thayelAM sUtromAM bhAva bhaLe che tyAre te vadhAre zakitazALI banI jAya che. jJAna vagaranI - samajaNa vagaranI kriyA kAyakalezathI vizeSa nathI banatI ane tenuM phaLa maLe topaNa te ghaNuM kSullaka hoya che. tethI to ApaNe ahIM Avazyaka vize vicAra karavAnuM pasaMda karyuM che. koI rakhe mAne ke emAM sUtrone gauNa gaNyAM che. ApaNe tyAM sUtro sulabha che ane te mATenuM sAhitya DhagalAbaMdha ahItahIM vaheMcAtuM rahe che. jenI ApaNe tyAM UNapa vartAya che te abhigamanI. pratikramaNa ke Avazyaka taraphano yathAyogya abhigama ApaNe cUkI gayA chIe ane te prasthApita karavA mATe Avazyaka upara ApaNe ciMtana karyuM che. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha Avazyaka - AcArasaMhitA divasamAM jude jude prasaMge sAmAyika, causityo vagere che Avazyako zrAvake avazya AcaravAnAM kahyAM che. chatAMya AkhA divasamAM A chamAMnuM kaMI paNa jeNe na karyuM hoya tene devasiya pratikramaNamAM chaye cha Avazyako ekIsAthe sacavAI jAya te rIte goThavavAmAM AvyAM che. (1) savvasta vi pachI - karemi bhaMte! thI ATha gAthAnA kAusagga sudhI sAmAyika AvazyakaH (2) te pachIno pragaTa logassa te caturvizati stava Avazyaka che. (3) pachI muhapatti paDilehI be vAMdaNAM levAM - te guruvaMdana Avazyaka che. (4) pachI pratikamaNa Avazyaka zarU thaI Ayariya uvajajhAe sudhImAM pUruM thAya che. (5) pachI kAusagga Avazyaka zarU thaI eka navakAra gaNIne besatAM sudhImAM te pUruM thAya che. (6) be vAMdaNAM daI chevaTamAM paccakhANa levA sudhImAM paccakhANa Avazyaka pUruM thAya che. (Ama to paccakhANa e chelluM Avazyaka che paNa paccakhANa karavA jatAM sUryAsta thaI jAya ane sUryAsta pahelAM ja divasa carimanuM paccakhANa laIe te jarUrI che ane to ja te sArthaka bane tethI sAmAyika laIne be vAMdaNAM laI turata ja karI levAmAM Ave che.) . pratikamaNamAM chaye Avazyaka samAyelAM che. tethI eka sAruM pratikamaNa ghaNuM sAdhI Ape tema che. Ama joIe to AkhA paryuSaNa parvanI ArAdhanA eka sArA zuddha vArSika pratikramaNanI pUrvataiyArI rUpe che. jJAnapUrvaka-samajaNapUrvaka, zuddha sUtroccAra sAthe pUrNa bhAvathI karavAmAM AvelA pratikramaNamAM khUba tAkAta che. Ama joIe to jaina dharmanuM lakSya che karmarahita avasthA. koI paNa Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA kriyAne jo ApaNe AtmArthe mUlavavI hoya to tethI keTalAM karmone te rokaze ane keTalAM karmone te nirjaraze - kheravaze tenI gaNatarI rAkhI kriyAne cakAsI jovI paDe. A rIte jo pratikramaNane mUlavIe to tenuM mahattva ApaNane samajAya. pratikramaNa daramiyAna suMdara saMvara sadhAya che paNa sAthe sAthe te karmonI asarakAraka nirjarA kare che. jema jema pratikramaNamAM bhAva bhaLato jAya tema tema jIva eka prakAranuM haLavApaNuM anubhavavA lAge che ane teno yAtrApatha sugama thato jAya che. jAgarUkatAnA abhAvamAM jIva, mana-vacana-kAyAnA azubha yogomAM vAraMvAra sarakI jAya che ane tethI anargaLa karmono baMdha kare che. emAMya AtmAnAM Arta ane raudra pariNAmone lIdhe ghaNAM bhAre ane cIkaNAM karmo AtmA sAthe vajalepa jevAM thaI jAya che. manavacana ane kAyAnAM azubha yogomAMthI pAchA pharIne uttarottara zubha yogomAM javA mATe pratikramaNa che. pratikramaNa zenuM karavAnuM che? pratikramaNa mithyAtvanuM, aviratinuM, kaSAyonuM ane aprazasta yogonuM karavAnuM che. jJAna-darzana ane cAritrano udaya koIkane ja eka kSaNamAM thAya. ApaNA jIvananI nIti-rIti ja evI che ke ApaNe sAcA sukhathI dUra rahIe chIe eTaluM ja nahIM paNa tene oLakhatA nathI. A che mithyAtva. kadAca sAcA sukhanI AtmAnA guNonI vAta saheja samajAI hoya to paNa ApaNI pravRtti to haMmezAM AtmAnA guNono ghAta thato rahe evI ja thatI hoya che. ApaNA manamAM haMmezAM kaSAyonA uchALA hoya che. paLepaLe ApaNe krodha, abhimAna, kapaTa ane lobhamAM ramatA hoIe Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha Avazyaka - AcArasaMhitA chIe. ApaNI cetanAno AvirbhAva karAvanAra mana, vacana ane kAyAnA yogo satata viparIta rahetA hoya che. A badhAmAMthI bahArathI ane aMdarathI pAchA pharavAnuM te pratikramaNa. dravyathI ane bhAvathI pAchA vaLavAnuM pratikramaNa. ApaNe satata atikramaNa karIe chIe mATe ApaNe satata pratikramaNa karatA rahevAnuM che. pratikramaNa vakhatovakhata na karIe to atikramaNanA saMskAro gADha thaI jAya che ane pachI tene toDavAnuM ghaNuM muzkela banI jAya che. je mANasa bhUlane AgaLa vadhavA deto nathI tene pachIthI ochI toDaphoDa karavI paDe che. pratikramaNa atItamAM karelA doSonuM thaI zake. vartamAnamAM doSonuM saMvara karavAnuM che, temane rokavAnA che. jyAre anAgata-bhAvimAM AvanArA doSone rokavA pratyAkhyAna karavAnuM che. A che pratikamaNano mahimA. ahIM e vAta paNa prastuta karI levI ghaTe che ke pratikramaNa saMpUrNa vaijJAnika ane manovaijJAnika prakriyA che. jaTila jIvanavyavasthAne kAraNe ApaNe aneka prazno UbhA karyA che. have to e vAta siddha thaI cUkI che ke ApaNA moTA bhAganA zArIrika rogonuM udbhavasthAna ApaNA manamAM hoya che. tethI have manokAyika cikitsA paddhatino vikAsa thayo che. mananI cikitsA ryA vinA zarIrano roga saMpUrNa rIte maTe nahIM ane maTe to pharIthI thayA vinA rahe nahIM. Aje samAja je dUSaNono bhoga banyo che. te badhAnuM mULa ruNa manamAM raheluM che. AjanA yuganI mahAna samasyA Tenzana-tANa che, je asvastha manane AbhArI che. koI Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA paNa prazna laIne jo ApaNe manovaijJAnika pAse jaIzuM to te pahelAM ApaNane samasyAno vigatavAra itihAra pUchato raheze. kyAre banyuM, kevI rIte banyuM ityAdi bAbato viSe pUchatAM pUchatAM cikitsaka ApaNane mULa AghAta kyAre ane kevI rIte lAgyo tyAM sudhI pAchaLa laI jaze. A kriyA manorecananI che. A badhuM yAda karIne kahetAM kahetAM ApaNe haLavA thaI jaIe chIe jene sAhityamAM kethArsisa'nA nAme oLakhavAmAM Ave che. manocikitsaka je davAo Ape che te to Tenzana haLavuM karanAra sAmAnya prakAranI hoya che; paNa daradIne te sITiMga ApIne prazno pUchIne je badhI vAta tenI pAsethI kaDhAve che - bolAve che te vadhAre mahattvanI banI rahe che. manorecananI kriyAthI daradI tanAvamukta thaI jAya che. Avegamukta thaI jAya che ane amuka sITiMga pachI te rogamukta paNa thaI zake che. pratikramaNa ane manocikitsAnI A prakriyA vacce ghaNuM sAmya che. manocikitsaka to ApaNane amuka maryAdAmAM ja madada karI zake che. kAraNa ke te ApaNane avacetana mana sudhInI yAtrA karAvI zake che ane tyAM paDelA bhayo-corI-hiMsA ityAdi lAgaNIonuM parimArjana karI zake che jyAre pratikramaNa to ApaNane ghaNe dUra sudhI laI jaI zake che. te to acetana mananIya pAra cheka karmazarIramAM-sUkSmatama zarIramAM paDelA saMskArone ke doSone khotarI kADhI zake che. pratikramaNa to bhavAMtaranA saMskAronuM parimArjana karI zake che. vaLI DaoNkTaranI nizrA karatAM gurunI nizrA vadhAre salAmata ane hUMpha ApanArI hoya che. 84 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 che Avazyaka - AcArasaMhitA manocikitsaka roganAM lakSaNo joIne mananA UMDANamAM jaI doSone dUra karI chevaTe to zarIrane svastha rAkhavA mATe prayAsa kare che. tenuM lakSya svastha zarIra che ane te mATe te mananI cikitsA kare che. bIjI bAju pratikramaNanI nema ghaNI UMcI che. ane tenuM phaLa ghaNuM moTuM che. pratikramaNa AtmAnA hitano vicAra karI upacAra kare che. manocikitsaka phakta amuka varSo sudhI ke bahu bahu to Ajanma sahAya karI zake, jyAre gurunI nizrAmAM thatuM pratikramaNa bhavaroganI cikitsA karI teno upacAra karI jIvane zAzvata sukha prati laI jAya che. je pratikramaNane ApaNA sudharelA samAje ATaluM uvekhyuM hatuM te ja pratikramaNa have pAchale bAraNe vijJAnano hAtha pakaDIne Ave che tyAre ApaNe tenuM bahumAna karIe chIe. have to ApaNe pratikramaNanI mahattA samajIne tene tenA yathArtha svarUpamAM oLakhI laI teno vinAvilaMbe svIkAra karI laIe. kAussagna : jaina dharma prarUpita cha AvazyakomAM kAussagga chelluM Avazyaka gaNAya che. ApaNe tyAM svataMtra rIte kAussagranI ArAdhanA khAsa thatI nathI. paNa tene caityavaMdana-pratikramaNa ItyAdi dharmakriyAomAM evI rIte vaNI levAmAM Avyo che ke vakhatovakhata kAussagna karavAno Ave. dharmanA koI paNa anuSThAnano prAraMbha bahudhA IriyAvahI pratikramaNathI thAya che. emAM pacIsa zvAsocchavAsa pramANa kAussagna karavAnuM vidhAna che. ApaNe tyAM Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA kAussagyanI kALamaryAdA zvAsozvAsa pramANamAM gaNavAmAM AvI che. je khUba sUcaka che. zvAsa e prANanI dhArA che. tenI sAthe kAussaggane joDelo che te darzAve che ke A kriyAne prANa sAthe gADha saMbaMdha che. je dasa prANa gaNAvavAmAM AvyA che temAM zvAsa bahu mahatvano che. tenA bhaMga sAthe jIvanano aMta Ave che. kAussagnane eka bAju zvAsa-prANa sAthe joDayo che to bIjI bAju kAussagnane navakAra maMtra ke logassa sAthe joDavAmAM Avyo che. kAussagga, maMtra vinA karavAno nathI hoto. kAussagna prAyaH koro na hoya. maMtranI sAthe otaprota thayelo hoya. A bahu mahattvanI vAta che. Ama zvAsanI dhArAe caDhI athavA zvAsa prANa sAthe bhaLI kAussagnamAM maMtranI yAtrA thAya che. e rIte kAussagga sUtrAtmaka che. eTale ke jenuM rahasya gopanIya hoya ane jANe Akho sAgara gAgaramAM bharyo hoya. ApaNe tyAM moTe bhAge kAussagna UbhA UbhA karavAnI kriyA che te vAta mahattvanI che. jyAre sIdhA UbhA rahIe chIe tyAre ApaNI aMdaranI prANazakitane vahana karavAnuM saraLa rahe che ane pRthvInA gurutvAkarSaNanI ApaNA upara ochAmAM ochI asara vartAya che. kAussagna daramiyAna prANathI bharAyelA maMtrane sahAre paramAtmatattva sAthe anusaMdhAna karavAnuM hoya che. kAussagna daramiyAna je maMtranuM manomana TaNa thAya che te dravyakriyA na rahetAM, bhAvakriyA bane to ja kAussagna saphaLa thAya ane ApaNo AtmA, paramatattvathI navapallavita thaI jAya.' kAussagnamAM jyAre navakAra bolIe tyAre "namo arihaMtANI Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha Avazyaka - AcArasaMhitA kahetAM ATha pratihAryothI zobhatA arihaMta paramAtmA manamAM upasthita thaI jAya ane temane ApaNe pUrNabhAvathI samarpita thaIne vaMdana karIe. 'namo siddhANa vakhate siddhazilA upara birAjelA siddha paramAtmAonA jyoti svarUpane vaMdana karatAM mana bhAvathI bharAI jAya. 'namo AyariyANaM' bolatI vakhate zAsananA sUtradhAra paMcAcAranA AcAronuM pAlana karatA ne karAvatA AcAryonuM svarUpa najara samakSa Ave ane temane vaMdana thAya. 'namo uvakjhAyANamAM zAstrone rahasyo samajAvatAM upAdhyAya muni mahArAjane e rIte vaMdana karavAnA. "namo loe savvasAhUNa" kahetAM AtmasAdhanAmAM rata rahelA sAdhu mahArAjono vicAra Ave ane temane namana thAya. sAthe sAthe pAMca parameSTionA guNanuM paNa abhivAdana thatuM rahe. A rIte bhAvavaMdanA karatAM, navakAra maMtranuM uccAraNa karatAM kAussagna karavAmAM Ave to te amRta kriyA banI rahe. kAussagnamAM jyAM logassa bolavAno vidhi che. tyAM AvI ja rIte bhAva bhAvatAM logassanuM raTaNa karavAnuM che. logassa sUtranI prathama paMktinA uccAraNa sAthe vartamAna covIsInA tIrthakaro ane temanI pAchaLa anaMtA tIrthakaro vizvane potAnA jJAnathI prakAzita karatA dekhAya. dhammatiththayare" pada bolatAM samavasaraNamAM traNa chatranI nIce goThavelA siMhAsana upara besIne sakala tIrtha samakSa eTale ke zrAvaka, zrAvikA, sAdhu bhagavaMto, sAdhvI gaNa, temaja deva, manuSya, tIca ema saune dezanA ApatA tIrthaMkara paramAtmAnAM darzana thAya. "jiNe" bolatI vakhate kAussagga dhyAnamAM rahelA, jeNe rAga-dveSane tathA indriyonA sakaLa vyApArone jItI lIdhA che Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 jaina AcAra mImAMsA evA bhagavAnanI kalpanA thAya; ane "arihaMta'padanA uccAraNa samaye ATha pratihAryothI ane atizayothI zobhatA arihaMta paramAtmAnuM citra mAnasapaTa upara upasI Ave. logassanI bIjI, trIjI ane cothI gAthAnA uccAraNa vakhate dareka padamAM sUcavelI saMkhyA anusAra bhagavAnanAM darzana thAya ane jyAM jyAM vade ke viMdAmi' zabda Ave tyAM ApaNe mAnasika rIte namaskAra karatA rahIe. pAMcamI gAthAmAM cauvIsaMpInA uccAraNa samaye covIsa sahitanA anya tIrthakarone mAnasapaTa upara jotAM, temanI janma, jarA ane mRtyurahita avasthAnA guNonuM smaraNa karatAM, teo ApaNA upara prasanna thavAnI kRpA kare tevI prArthanAno bhAva Ave. chaThThI gAthA vakhate evuM citra khaDuM thAyake traNeya lokamAM jemanuM kIrtana, vaMdana ane pUjana thaI rahyuM che tevA te bhagavaMto ApaNane dravya tathA bhAva Arogya, mokSa mATe bodhilAbha ane uttama bhAvasamAdhi Ape evI prArthanA thAya. chelle sAtamI gAthAmAM caMdra karatAMya adhika nirmaLa (SAyothI mukta hovAne kAraNe), sUrya karatAM paNa vadhAre tejasvI (jJAnanA prakAzane lIdhe) sAgara karatAMya vadhAre gaMbhIra (koI paNa bhAvathI vicalita na thatA hovAne kAraNe atala UMDANavALA) siddha paramAtmAo ApaNane siddhagati Ape evI bhAvapUrNa prArthanA thAya. te vakhate siddhazilA upara anaMta catuSTayImAM sthita thayelA paramAtmAnuM darzana paNa thAya. AvA bhAva sAthe karelA kAussaggathI ApaNI cetanAnuM tIrthakara ane siddha paramAtmAonI cetanA sAthe anusaMdhAna thAya che. A anusaMdhAna jeTaluM sacoTa ane sakSama eTalo jIvAtmA upara Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha Avazyaka - AcArasaMhitA paramAtmAno svAbhAvika ane sahaja anugraha thAya ane AtmAmAM paramAtmazakitanuM avataraNa thavA lAge. kAussagna ja AvI bhAvakriyA bane to te caitanyano sAkSAtkAra karAvI ApanAra apUrva kriyA banI rahe che. kAussagnamAM adhyAtmanAM UMDANa che. emAM je DUbakI mAre tene amUlya ratnatrayInI prApti maLe. pratyAkhyAna : jainadharmapraNita che AvazyakamAM paccakhANa ke pratyAkhyAna viziSTa che. Ama joIe to pratyAkhyAna eTale pratijJA. khAsa to saMyamanI ArAdhanA mATe amuka vastuo na karavAnI pratijJA paNa tene AvazyakamAM mUkavAmAM Ave te vAta jaina dharmanI viziSTatA che. bhUtakALamAM ke gata janmomAM karelAM duSkRtyonuM pratikramaNa thaI zake. atItamAM mana, vacana ane kAyAnA vividha yogo dvArA jIve potAnA upara gADha saMskAro pADyA hoya, je karma bAMdhyAM hoya tene nirjaravA mATe ke tene haLavAM karavA mATe pratikamaNa. paNa bhaviSyanuM zuM? eka bAju atItanAM karmonAM poTalAM utAratAM jaIe paNa bhAvimAM AvAM poTalAM pharI bAMdhI levAnAM hoya to pachI atItano bhAra utAryAno kaMI artha kharo? koI cAra DagalAM AgaLa jAya ane pAMca DagalAM pAchaLa bhare to te kyAreya potAnA lakSya upara na pahoMcI zake. ApaNe to karmarahita avasthA prApta karavAnuM ane anaMta, jJAna, darzana, vIrya ane AnaMdamAM sthApita thavAnuM lakSya rAkhyuM che. e avasthA prApta karavA mATe ApaNe satata AgaLa vadhatA ja rahevAnuM che. pratikramaNathI karelI sAdhanA vyartha na banI Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90. jaina AcAra mImAMsA jAya te mATe jAgrata rahevAnuM che. pratikramaNathI, aMdara bharAyeluM pANI-karma-saMskAra ityAdi ulecyuM paNa tene pharIthI bharAvAno mArga mokaLo haze, jo te baMdha nahIM karyo hoya to ApaNe TheranA Thera 'ja rahevAnA. ApaNe sAdhyane siddha karavA mATe be bAjuthI humalo karavAno che. atItanuM pratikramaNa ane bhAvinuM paccakhANa. A badhuM karavA mATe vartamAnamAM saMvara. A che sAdhanAnAM rahasyo. atItamAM kareluM - vicAreluM, Aje jAgI jatAM, samyam darzananI prApti thatAM khoTuM lAgyuM ane tene viphala karavA pratikramaNa karyuM paNa te badhuM bhAvimAM ApaNe pharI na karIe te mATe paccakhANa ke pratijJA. evI pratijJA ke bhaviSyamAM huM A doSonuM pharIthI sevana nahIM karuM. je doSonuM sevana na karyuM hoya, tevA doSonuM paNa paccakakhANa laI zakAya. paccakakhANa e pALa che - maryAdA che. je jIvanane veDaphAtuM - vahI jatuM rokI le che. jenA jIvanamAM kaMI maryAdA nathI te svacchaMdI banI jAya che. ane teno uttarottara vinipAta thAya che. je sarovarane pALa nathI hotI temAM kyAreya pANI TakatuM nathI ane te khAlI ne khAlI ja rahe che. ApaNI sAdhanAne sabaLa banAvavA ApaNI dinacaryAmAM vratonI pALa bAMdhavAnI che ane tenuM pAlana karavA mATe daDha manathI nirdhAra karavAno che - paccakhANa levAnAM che. game te upasarga - aDacaNa Ave paNa paccakhANa pALavAnAM ja hoya chatAMya tenA mATe keTalAka AcAro - apavAdo muni bhagavaMtoe sUcavyA che jethI sAdhaka mATe te sahya ane vyavahAru bane. AcAro e apavAdo che. tenuM sevana karavAno vicAra paNa paccakhANa letAM Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha Avazyaka AcArasaMhitA karyo hoya to paccakkhANanI pALa majabUta na rahe. sAdhake paccakkhANa letAM pahelAM AgAranI vAta vicAravI na joIe. kavacit saMjogovazAt AgAronuM sevana thayuM ke karavuM paDyuM to zrAvaka ke sAdhaka guru pAse jaI tenuM prAyazcitta mAge. prAyazcitta karavAthI - levAthI e vAtano nirdhAra thaI jAya che ke je kaMI thayuM che te khoTuM thayuM che ane have to te nahIM ja thAya. apavAdonA sevananuM je prAyazcitta nathI leto - tene vize pastAvo karato nathI te bhaviSyamAM - 91 apavAdonuM sevana karato ja rahevAno ane chevaTe tenAM paccakkhANa lIdhAM chatAMya, na lIdhA jevAM thaI javAnAM ane pharIthI te avirati-asaMyamanA viSacakramAM phasAI javAno ane tenuM badhuM karyuM - kAravyuM dhULamAM maLI javAnuM. Ama joIe to paccakkhANamAM tyAganI ke saMyamanI vAta che. tyAga vastuthI thAya ane bhAvathI paNa thAya. paccakkhANamAM tyAga dravyathI ane bhAvathI baMne rIte thavo joIe. vastu choDI ane bhAva haiyomAM beThelo rahyo to vAstavikatAmAM vastu chUTI ja nathI. anna, vastra ityAdi bAhya vastuono tyAga eka vAta che paNa paccakkhANanuM aMtima lakSya to ajJAna, asaMyama jevA AtmAnAM vaibhAvika pariNAmono tyAga karavAnuM che. dravyatyAga mULa to bhAvatyAgamAM javA mATe che. vibhAvonA tyAga vinA, tenA saMyama vinA AtmAnA guNonI prApti thatI nathI. AtmAnI saMpadAno AvirbhAva karavA mATe vibhAvono tyAga saMyama Avazyaka che. vaLI A tyAga paNa zraddhApUrvaka, samajaNapUrvaka thavo joIe. jeno tyAga karyo hoya tenuM anupAlana thavuM joIe. Adara sahita - Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 jaina AcAra mImAMsA saMyama pAlana thAya to ja tenI mahattA. pratyAkhyAna jaina dharmanuM viziSTa Avazyaka che ane tene vize jainAcAryoe je vicAra karyo che te khUba sUkSma che. jainetara sAhityamAM bhISma pitAmahanI vAta Ave che - jemanuM mULanAma devavrata hatuM. temanA pitAne matsyagaMdhA nAmanI, mAchImAranI eka svarUpavAna kanyA mATe apUrva AkarSaNa thaI gayuM hatuM. paNa kanyAno pitA vivAha mATe je zarato AgaLa karato hato tenuM pAlana thaI zake tema na hatuM. A vAta rA'vI koIne kahI zakatA na hatA ane temanuM mana matsyagaMdhAne jhaMkhatuM hatuM jethI divase divase te dUbaLA paDatA jatA hatA. devavratane jyAre A vAtanI khabara paDI tyAre te pitAne ajANamAM rAkhIne mAchImAra pAse jAya che ane pitA mATe matsyagaMdhAnI mAMgaNI kare che. mAchImAra eka ja zarate vicAra karavA taiyAra che ke jo matsyagaMdhAno putra rAjyano uttarAdhikArI Thare. Ama joIe to jyeSTha putra hovAne nAte rAjya upara pitA pachI devavratano adhikAra che. pitAnA lagnano mArga sApha karavA devavrata rAjya uparathI potAnA adhikAra uThAvI le che. paNa mAchImArane eTalAthI saMtoSa thato nathI. tene zaMkA che ke devavrata to rAjya na mAge paNa pAchaLathI tenA vAraso rAjya mAge ke matsyagaMdhAnA putro pAsethI rAjya chInavI le tethI te A lagna karAvavA saMmata thato nathI. mAchImAranI bhIti dUra karavA ane pitAnA vivAhane zakya banAvavA devavrata pratijJA le che ke te AjIvana brahmacArI raheze ane lagna nahIM kare jethI temanI saMtatino prazna ja na rahe ane matsyagaMdhAnA putro ja - Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha Avazyaka - AcArasaMhitA 93 rAjyanA vArasa Thare. AvI mahAna-bhISma pratijJA karavAne kAraNe devavrata tyAra pachI bhISma tarIke oLakhAyA. A ja kauravo ane pAMDavonA bhISma pitAmaha. A vAtamAM paccakhANanuM eka moTuM rahasya raheluM che. pratijJAthI kaMI nahIM karIe te eka vAta che paNa bhaviSyamAM e vAtano koI saMbhava na rahe te mATe teno mArga sadAne mATe baMdha karI devA pratijJAbaddha thavuM e bIjI vAta che. jaina dharma paccakakhANane AvazyakamAM sthAna ApyuM, kAraNa ke tenI najaramAM pelI bIjI vAta paNa che. jo nALuM hoya to varasAdanuM pANI tenA dvAra aMdara AvI jAya mATe kyAMya chidra, nALuM ke nIkane avakAza ja na maLe tevI vyavasthA rAkhavI. jagatamAM avratano - svacchaMdano eTalo badho mahimA che ane samasta saMsAra viparIta kaSAyo ane yogothI eTalo badho bharAyelo che ke, jo sAdhakanA jIvanamAM eka nAnIzI nIka paNa khullI rahI gaI hoya to temAMthI indriyonA viSayo ane kaSAyo aMdara AvI javAnA ane badhI sAdhanA viphala karI nAkhavAnA mATe paccakakhANa laIne nIkane pUrI nAkho. jIvanamAM evuM koI chidra na rAkho ke jemAMthI viSayo-kaSAyo-asaMyama ItyAdi pravezI zake. dareka dharmamAM saMyamanI mahattA thoDe-vadhAre aMze che. paNa saMyamanI jALavaNI mATenI ATalI kALajI, ATalI custatA jaina dharmanI AgavI che. jaina karmasiddhAMta tyAM sudhI mAne che ke jenAM paccakhANa na lIdhAM hoya te badhAno mArga mokaLo ja rahe che. jethI viSayone sevyA vinA paNa je te kSetranA ke viSayomAM thatA Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 jaina AcAra mImAMsA pApakarmamAM ApaNI bhAgIdArI gaNAya ane pApano eka viziSTa prakArano baMdha satata ApaNA upara paDyA ja kare. jema vyavahAramAM peDhIno bhAgIdArI peDhI upara Avato na hoya, tenuM kAmakAja saMbhALato paNa na hoya chatAMya peDhInA naphAnukasAnamAM te bhAgIdAra gaNAya tema pApano eka viziSTa prakArano baMdha satata ApaNA upara paDyA ja kare. jema vyavahAramAM peDhIno bhAgIdArI peDhI upara Avato na hoya, tenuM kAmakAja saMbhALato paNa na hoya chatAMya peDhInA naphAnukasAnamAM te bhAgIdAra gaNAya, ane peDhI khoTamAM jAya to tenI milakata paNa leNadAra TAMcamAM laI zake enA jevI A vAta che. tethI jainamunio A jIvanano tyAganAM paccakhANa kare che. koI kahe ke huM mAMsa-maMdirA leto ja nathI. mATe mAre paccakhANa levAnI jarUra nathI to te vAta jaina dharmanI ArAdhanAmAM svIkArya nathI banatI. jyAM sudhI paccakakhANa lIdhAM na hoya tyAM sudhI je te bAbatomAM ane je te kSetronA pApamAM ApaNe bhAgIdAra gaNAIe ane teno karmabaMdha ApaNA upara paDyA ja kare. kAraNa ke ApaNA acetana manamAM te vastunA bhoganI ke upabhoganI icchA paDelI che jene ApaNe paccakakhANanI pALa bAMdhI niyaMtraNamAM lIdhI nathI. tethI jaina dharma kahe che ke je karatA ja nathI tenAM paccakhANa to vinA vilaMbe laI lo ane eTalA karmabaMdhamAMthI to bacI jAva. A mATe jIve kaMI viziSTa prayAsa karavAno raheto nathI. tene jarUra rahe che phakta vicAronI spaSTatAnI ane yogya nirNayanI. jaina dharmapraNita je bAra vrato che temAM dizAnA paribhramaNanAM paNa paccakhANa levAya Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha Avazyaka - AcArasaMhitA che tenI pAchaLa- A vicAradhArA rahelI che. e ja rIte rAtrIbhojananAM paccakhANa levAya che. rAtre bhojana nathI letA mATe paccakakhANanI jarUra nahIM te vAta jaina dharma mAnya rAkhato nathI. je nathI karatAM tenAM paccakhANa levAmAM vAMdho zo? e rIte vAtane pakaDavAnI che. bhAgIdArI peDhImAMthI noTisa ApIne chUTA thaI jAva pachI peDhInA leNAdeNAmAM tamArI javAbadArI nahIM. A mATe jIve kaMI vadhAre prayAsa karavAno nathI raheto. teNe gurunI pAse jaI paccakhANa levAnAM ke A badhAmAM havethI huM bhAgIdAra nahIM jaina dharmanI paccakakhANanI A vAta viziSTa che ane khUba sUkSma che. jaino paNa saraLatAthI A vAta svIkAratA nathI tyAM jainetaronI to vAta ja kyAM karavI? (tethI to ApaNe upara bhISma pitAmahanA udAharaNanI vAta karI ane bhAgIdArI peDhIno paNa dAkhalo dIdho. chatAMya A vAta sUkSma to rahe che ja) aMtamAM, pharIthI e vAtano ullekha karI lauM chuM ke paccakhkhANa bhAvinuM thAya che - je pratikramaNanI prakriyAnA bIjA cheDAnI vAta che. paccakhANa levAthI anya dravya, kSetra ane kALamAM thatI pravRttiomAM ApaNI bhAgIdArI rahetI nathI ane tenAM pApakarmono baMdha je satata jIva upara paDato rahe che tenAthI bacI javAya che. sau dharmoe svakSetra, svadravya ane potAnA kALanI vAta karI ane e mATenA saMyamanI vAta karI che. paNa anya kSetra, anya kALa ane anya dravyanI vAta karI tenAM paccakhANa levAnI vAta phakta jaina dharme ja karI che, je aneka bAbatomAM jaina dharma anya dharmothI judo paDe che temAM paccakakhANanI A vAta paNa eka mahattvanI vAta che. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA paccakhANanI vAta pUrNa karatAM pahelAM bIjI paNa eka vAta samajI laIe ke paccakhANa pratikramaNa pachI ja Ave e vAta paNa khUba manovaijJAnika che. jyAre atItanA doSonuM parimArjana thayuM hoya - zuddhi thaI gaI hoya tyAre paccakhANa levA mATenI yogya bhUmikA sarjAI hoya che. doSane doSa tarIke svIkAryA pachI ane teno pazcAttApa karyA pachI ja bhAvinAM paccakhANa levAya ane to ja te Take. vaLI jo pratikramaNa bhAvapUrvaka ane dhyAnapUrvaka thayuM hoya to sAdhaka potAnA mananI gaharAImAM - UMDANamAM Utaryo hoya che ane te samaye jo paccakakhANa levAya to te vadhAre daDha thaI jAya che kAraNa ke te cheka avacetana mana ane acetana mananA stare levAyeluM hoya che. je kriyA ke vicAra mananA cheka UMDANamAM janme che tenA saMskAra khUba gADha banI jAya che. Ama cha AvazyakamAM paccakhANanA kramanuM paNa mahattva che. digaMbara saMpradAyamAM pratikramaNa pachI turata ja paccakakhANa levAya che. 'mUlAcAra"mAM Avazyaka vize je vicAra thayo che temAM kAyotsarganuM sthAna chelluM che. zvetAMbara mUrtipUjaka saMpradAyamAM bhadrabAhu svAmInI niyukitanA AdhAre je krama goThavAyo che temAM pAMcamA sthAne kAyotsarga che ane chaThThA sthAne paccakhANa che. A taphAvata mATenAM kAraNo che paNa tenI carcA ahIM asthAne che. mahattvanI vAta eTalI ja che ke pratikramaNa pachI paccakhANa Ave. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. vrata vizeSa - guNaprApti prati jaina dharmanI e viziSTatA che ke teNe jJAna, darzana ane cAritra traNeyane parama tatvanI prApti mATenAM sAdhana gayAM che. vaLI A traNeya aMga samyaka hovAM joIe e bAbata dharmaprAptinI pUrvazarata che. jJAna samyapha na hoya to kAmanuM nahi, darzana paNa samyaka ja hovuM joIe. cAritra paNa samyapha rahevuM joIe. jJAna, darzana ke cAritra jo samyapha na hoya to jaina dharma tenI kaMI kiMmata AMkato nathI. tethI jaina dharmamAM mithyA jJAna, mithyA darzana, miththA cAritra evA zabdo bhArapUrvaka vaparAyelA jovA maLe che, ane tenAM lakSaNonuM vizadatAthI varNana karavAmAM Ave che. sAdhaka A 'mithyA'ne kayAMya sAcuM ke yogya na mAnI le tenI jaina dharme khUba cIvaTa rAkhI che. bIjI paNa eka mahattvanI vAta jaina dharme karI che ke parama tattvanI prApti mATe A traNeya aMga jarUrI che. keTalAka dharmoe ekalA jJAnane paryApta mAnyuM che, to keTalAke AcArapAlanane (cAritrane) paryApta gayuM che. darzana to vaLI jaina dharmanI ja nIpaja che. jJAna ane darzana vacceno bheda bhAgye ja anya koI dharme A rIte karyo che. samyam darzana jJAna cAritrANi mokSa mArga: e jaina dharmanuM pAyAnuM vidhAna che. A traNeya Avazyaka che. emAMthI koIno paNa mokSa mArgamAM lopa na Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA karI zakAya. traNamAMthI eka cUkyA eTale bIjuM cUkI javAya ane ekalA trIjAne AdhAre mokSa mArgamAM AgaLa na vadhAya. vAstavikatAmAM A traNeya bAbato saMlagna che, tethI ApaNA AcAryoe A traNeya sacavAya e rIte ApaNI ArAdhanAnI vyavasthA goThavI che. jJAna maMjilanI spaSTatA mATe che to darzana mArgane jovA mATe che. paNa yAtrA to sAdhake jAte karavI ja paDe. kayAM javuM che te viSe jJAna meLavI lIdhuM mArga paNa joI jANI lIdho paNa jo cAlyAM ja nahi to e jANakArI - mAhitI badhuM vyartha gayuM. mokSa mArga upara cAlavuM e cAritra. paNa cAritranAM caDhANa kaparAM che tethI jainAcAryoe evI vyavasthA goThavI ke zarUAtamAM caDhAva ocho rahe. ane tenAthI TevAtA jaIe pachI kaparAM caDhANa Ave to vAMdho na Ave. cAritra e bahAranI vastu nathI. cAritra ApaNI aMdara che jeno ApaNe AvirbhAva karavAno che. ApaNAM vrato cAritrano AvirbhAva karavA mATe ApaNane bahArathI ane aMdarathI bane prakAre taiyAra kare che - te enuM mahAtma che. ahiMsA : ahiMsA e prathama vrata gaNAyuM che. ahiMsA vize jaina dharma sUkSmatAthI je rIte vicAra karyo che te rIte jagatanA koI paNa dharma karyo nathI. hiMsAmAM pApa che ane te ApaNAthI na thAya enI vAta to thoDe-vatte aMze sau dharmoe karI che paNa jaina dharme ahiMsAnI bhAvadazAnI je vAta karI che te viziSTa che. ahiMsAnA vratamAM Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 vrata vizeSa - guNaprApti prati hiMsAno kevaLa niSedha ja nathI paNa tenA karatAMya ghaNI vadhAre vAta che. phakata niSedhamAM ja vratanI pUrNatA mAnI laIzuM to tenA marmane cUkI jaIzuM. koI paNa jIvanI jANatAM ke ajANatA hiMsA na thAya e to khUba mahattvanI vAta che emAM to koI zaMkA nathI. emAMya je jIve ApaNuM kaMI bagADyuM nathI ke je jIva ApaNA mATe aDacaNa rUpa paNa banyo nathI evA jIvane mAravo e to vaLI ghaNuM ghAtakI kRtya che. hiMsAnA pApakarmathI cAM kacAM bacI zakAya te viSe jaina dharme sUkSma vicAraNA karIne vyavahAra mATe nIti niyamo banAvyA che te to AcaraNIya che paNa ApaNe ahIM vAta karavI che ahiMsAnI sthitinI, tenI bhAva dazAnI je ahiMsA vratanA hArda samI che. vAstavikatAmAM ahiMsA ApaNo mULa svabhAva che paNa ApaNe kaSAyo ane AsapAsanAM nimitto ke paristhitine kAraNe svabhAva gumAvI beThA chIe. aMdhakAranuM jema svataMtra astitva nathI tema hiMsAnuM paNa svataMtra astitva nathI. prakAzano abhAva e aMdhakAra che je prakAza thatAM ja dUra thaI jAya che. e ja rIte ahiMsA je ApaNo svabhAva che je pragaTa thatAM ApaNI hiMsA khovAI jAya che, tyAra pachI je kaMI hiMsA bAkI rahe che te jIvanano vyavahAra sAcavavA thatI anivArya sUkSma hiMsA che je eTalI gADha nathI hotI. ahiMsAmAM javA mATe ApaNe prathama to hiMsAne oLakhI laIe. mitrane oLakhavAmAM kadAca vilaMba cAle paNa duzmanane to pahelAM jANI levo joIe. hiMsAnAM ghaNAM rUpa che. hiMsA Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA bahurUpiNI che ane emAMya jyAre te ahiMsAno cahero-mahoro paherIne Ave che tyAre oLakhAtI paNa nathI. krUra rIte hiMsA karanArane paNa ahiMsaka dekhAvuM game che. ApaNe dharmane nAme hiMsA karIe chIe, komane nAme hiMsA AcarIe chIe, svadezAbhimAna ke dezabhaktine nAme paNa hiMsAmAM rAcIe chIe. are, premane AgaLa dharIne paNa hiMsA karatAM pAchA paDatA nathI. niraparAdhI jIvane, mAravAnI buddhithI to koI jaina nahi mAre. jIva vicArano thoDo ghaNo khyAla to janmajAta jainane hoya ja. chatAMya ApaNe hiMsAmAM UtarI paDIe chIe kAraNa ke te lobhAmaNA ane sohAmaNA cahere ApaNI samakSa Ave che. 100 sthULa hiMsA dekhAya che tethI te karatAM mANasa samAjamAM pAcho paDe che paNa mAnasika trAsa e sUkSma hiMsA che je AcaratAM mANasa eTaluM aTakato nathI. hiMsAnI vAta karIe tyAre moTe bhAge ApaNe sthULa hiMsAno vicAra karIe chIe paNa sUkSma hiMsAnI to sAmeya jotA nathI. ApaNuM vyaktigata jIvana, sAmAjika jIvana, sAMpradAyika jIvana sthUla ke sUkSma hiMsAthI UbharAya che. ahiMsAnA vratanuM pAlana karanAre A baMne prakAranI hiMsAne oLakhI tenAthI aLagA rahevuM joIe. sthULa hiMsA jo te vikasita jIvonI hoya to rAjakIya aparAdha Thare che. paNa bhAva hiMsAthI to ApaNe bhAgye ja dUra rahIe chIe. bhAva hiMsA sUkSma che tethI te dekhAtI nathI paNa te hiMsA to che ja. ghaNI vAra to bhAva hiMsA sthaLa hiMsA karatAMya ghaNI AkarI nIvaDe che. koI paNa jIvane duHkha ApIe ke mAnasika Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vrata vizeSa - guNaprApti prati 101 pIDA ApIe te hiMsA ja che. ApaNe vANIthI, vartanathI anyane duHkha ApIne ghaNI hiMsA karIe chIe. haTha paNa hiMsAnA prakAramAM AvI jAya. Agraha - atiAgrahamAM paNa hiMsA rahelI che. koInuM apamAna, avahelanA, kUra rIte thayelI majAka paNa hiMsAnA prakAro che. sthaLa hiMsA samAjamAM noMdhapAtra Thare che. tenAthI ApaNe dUra rahIe chIe paNa sUkSma rIte thatI bhAvahiMsAnI to ApaNe darakAra rAkhatA nathI. ApaNI aMdarano bhAva, hiMsAthI bharAyelo hoya to ApaNAM vANI-vartanamAM hiMsA UtaryA vinA rahe ja nahi. jo ApaNe kharekhara hiMsAthI bacavuM hoya to aMdara rahelA hiMsAnA bhAvane dUra karavo paDaze. e mULa upacAra che. hiMsAnA mULamAM ApaNo aham che, ahaMkAra che. ApaNe phakta ApaNA jIvananI sagavaDo, saphaLatAo, svamAna vagerenI haMmezAM ciMtA karIe chIe ane te meLavavA ke sAcavavA bIjA koInI sthaLa ke sUkSma rIte hiMsA karatAM lavaleza acakAtA nathI. parivAra, koma, saMpradAya, samAja, ghara, gAma, deza e paNa moTe " mAge ApaNA ahaMkArano ja vistAra hoya che. ahiMsAno bhAva ApaNAmAM hoya to ApaNe e badhAne sAcavIe ane temanI sevA karavAmAM ApaNane AnaMda Ave, paNa kharekhara to ApaNA ahaMkArane poSavA mATe ApaNe badhA sAmAjika saMbaMdhono vistAra karyo hoya che. vAstavikatAmAM ApaNe ahaMkarI ke ahaMnA eka kocalAmAM kendrita thaIne jIvIe chIe. anya koInA vyaktitva ke astitvane ApaNe bhAgye ja sAMkhI zakIe chIe, tyAM tenA svIkAranI to vAta ja kayAM rahI? ApaNI sArI ke khoTI badhI Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 jaina AcAra mImAMsA pravRttio pAchaLa ApaNo ahaMkAra rahelo hoya che ane jyAM ApaNA ahamane Thesa pahoMcI ke ApaNe bhabhUkI UThIe chIe. hiMsAne oLakhavA mATe ApaNe ApaNA ahaMkArane barobara samajI levI paDaze ane ahiMsAmAM javA mATe ApaNe ApaNA ahane - ahaMkArane ogALavo paDaze. ApaNuM astitva koIne paNa aDacaNakartA na bane ane anyanA astitvano ApaNe sahaja svIkAra karI zakIe tyAre samajI levuM ke ApaNo ahiMsAmAM praveza thaI cUkyo che. | hiMsAne nirmULa karavI hoya to sauprathama ApaNe ahaMkArane kADhavo paDaze. ahaMkAranAM mULiyAM ghaNAM UMDAM hoya che tethI tene ukheDavAnuM kAma eTaluM saheluM nathI hotuM. paNa eka vAra ApaNane barobara samajAI jAya ke huM A zarIra nathI paNa AtmA chuM, mArA jevuM ja caitanya anya jIvomAM vilase che - raheluM che tyAra pachI hiMsA AcaravAnuM azakya nahi to chevaTe muzkela banI jAya che. ApaNe tyAM vrato letAM pahelAM samakitanI prAptinI pUrvazarata gaNAya che tenuM paNa A kAraNa haze ema lAge che. ApaNane sau jIvo prati samabhAva nathI hoto tyAre ja ApaNe temano ghAta karI zakIe chIe ke temane pIDA ApI zakIe chIe. jyAM saumAM rahelA AtmatatvanI pratIti thaI gaI tyAM badhA jIvomAM rahelI bhinnatA karmavaza lAgavAnI. karmano khela samajAI gayA pachI ApaNane koI jIva prati dveSa nahi rahevAno ane ApaNA mATe gADha rAga nahi thavAno. jyAM rAga-dveSa na rahyA ke pAtaLA paDI gayA tyAM hiMsA karavAnuM azakya athavA muzkela thaI javAnuM. tyAra pachI jIvanamAM Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trata vizeSa - guNaprApti prati 103 je kaMI hiMsA bace che te ajANatAM thatI anivArya hiMsA hoya ane tenuM duHkha ApaNane rahevAnuM. jaina dharma prarUpita ahiMsAnA pAyAmAM sarva jIvo prati samabhAva-samasaMvedana raheluM che, je AtmAnI AMzika anubhUti thayA vinA siddha thatuM nathI. tethI eka rIte ema kahevAya che ke AtmajJAna te ahiMsA che ane AtmA ajJAna te hiMsA che. jema prakAza thatAM aMdhakAra dUra thAya che tema AtmajJAna thatAM, AtmAnI AMzika paNa anubhUti thatAM ahiMsAnI bhAvadazA pragaTa thavA lAge che ane hiMsA khasatI jAya che. .. e ApaNe ahIM ahiMsAnI sUkSma vAto karI teno artha e nathI ke paraMparAgata rIte kahevAyelI vAto mahattvanI nathI. hiMsA karavI nahi, karAvavI nahi ke tenI anumodanA na karavI e vAta to UbhI ja che. dravyathI, kALathI, kSetrathI ke bhAvathI hiMsA AcaravI nahi te A vratanI ANa che. dravyathI eTale koI jIvano prANa na levo ke tenA prANane hAni thAya tema na vartavuM. kALathI eTale koI paNa samaye hiMsA na karavI. kSetrathI eTale koI paNa sthaLe hiMsA na AcaravI ane bhAvathI eTale rAga-dveSane kAraNe koI jIvano ghAta na karavo. vAstavikatAmAM to rAga-dveSanI utpatti e potAnI ja hiMsA che ane karmano baMdha AtmaghAta che. karma bAMdhIne jIva potAnA AtmA sAthe hiMsA Adare che. ahIM ApaNe hiMsAnAM vividha rUpono paricaya karAvyo che ane tenI pAchaLa rahelAM tattvonuM nirUpaNa karyuM che je samajIne vratIe potAnA vratamAM daDha thavAnuM che. ahiMsA mULamAM to caritrano guNa che je ApaNe keLavavAno che. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 jaina AcAra mImAMsA satyaramANatA : A vratane huM pAyAnuM vrata gaNuM chuM kAraNa ke jIvano vikAsa ahIMthI zarU thAya che. jIvanI unnatinA kamanuM A prathama pagathiyuM che. jo paheluM pagathiyuM ja na jaDe to pachI sIDI caDhAya kevI rIte ane upara kevI rIte javAya? zabdArtha ane lokAcArathI vicAra karIe to satvazALI jIvo mATe A vrata muzkela nathI. dekhItI rIte to eTaluM ja lAge ke emAM khAsa kaMI karavAnI vAta nathI, je vAta che te satya bolavAnI ke jUThuM nahi bolavAnI. mANasa ema paNa vicAre ke evo koI prasaMga AvI paDaze to jUThuM nahi boluM athavA thoDuMka veThIne paNa sAcuM bolIza. vaLI mANasa zaktizALI hoya ke khamIravALo hoya to asatya na bole ane tene evuM karavAnI jarUra paNa na paDe. paNa A vAta ATalethI ja patatI nathI. mULa vAta che satyanuM AcaraNa karavAnI. vadhAre sUkSma jo vicArIe to vratamAM sthira thavAnI. ApaNe haMmezAM asatyanI bhUmi upara paga TekavIne UbhA chIe tethI bhavobhava rakhaDavA chatAMya ApaNuM ThekANuM paDatuM nathI. kevaLajJAna prApta thayA pachI bhagavAnanI parikramA karatAM gaNadhara bhagavaMto tIrtharane pUche : "bhagavad ki tatta?" bhagavAna tatva zuM che? bhagavAna uttaramAM kahe ke "upane I vA." utpanna thAya che te tattva che. parikramAnuM bIjuM Avartana letAM gaNadhara bhagavaMta pharIthI pUche : bhagavad tatta?" bhagavAna, tattva zuM che? bhagavAna pratyuttaramAM kaheH "vigame I vA." vinAza thavo - visarjana thavuM e tattva che. vaLI trIjI parikramA karatAM gaNadhara bhagavaMt tIrthakara Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vana vizeSa - guNaprApti prati 105 paramAtmAne eno e ja prazna pUche jenA uttaramAM bhagavAna kahe: "dhUve I vA." dhruva che - nitya che e tattva che. jaina dharmanI A tripadI che. gaNadhara bhagavaMto A tripadImAMthI dharmanAM saghaLAM rahasyo samajI jAya che ane tenA uparathI zAstronI racanA kare che. sarva zAstro tripadIno vistAra che. tIrthaMkara paramAtmA A traNa ja padamAM paramatattvanuM rahasya samajAvI de che. A traNa padamAM dharma to zuM paNa sakaLa vizvanuM rahasya samAyeluM che. gaNadhara bhagavaMtonuM upAdAna khUba taiyAra hoya che; temanI pAtratA keLavAyelI hoya che tethI teo A traNa biMdumAM sAgara joI zake che ane zAstronI racanA karI le che. A traNa bAbato zuM che? utpanna thAya che. nAza pAme che. dhruva-zAzvata che. A zenI vAta che? jIva ane jaDanI A vAta che jenI ramata Akho saMsAra che. bhagavAne prathama padamAM kahyuM ke utpanna thAya, paNa tenAthI vastunuM samAdhAna na maLatAM ziSya pharIthI pUche che to bIjA padamAM bhagavAna kahe che ke nAza pAme che - visarjana thAya che. paNa tenAthIya vAtanuM samAdhAna na maLatAM ziSya trIjI vAra pUche che ke bhagavAna tatva zuM che? trIjA padamAM bhagavAna kahe che ke nitya che - zAzvata che. zreSTha upAdAnavALA ziSyanA manamAM jhabakAro thAya che ane te saghaLI vAtano sAra pAmI jAya che. Atmadravya nitya che, zAzvata che paNa tenA vividha paryAyo (svarUpo) utpanna thAya che. AtmA dhruva tattva che paNa tenA paryAyo nAza pAme che. utpatti ane vinAza, sarjana ane visarjana brahmAMDamAM satata thatuM rahe che paNa satya enuM e ja rahe che. satya Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 jaina AcAra mImAMsA che tattva. tattva mAtra satya che paNa ApaNe vicAra karavAno che Atmatattvano, kAraNa ke te cetana che - prANavAna che ane ApaNe te ja chIe. satyaramaNatA eTale satyamAM sthita thaI javAnuM eTale ke ApaNA astitvamAM pUrNatA jovAnI - anubhavavAnI. ApaNe haMmezAM paLe-paLe badalAtA paryAyomAM jIvIe chIe ane satyanI ApaNane haMmezAM vismRti rahyA kare che. ApaNe zAzvata satyathI vimukha thaI gayA chIe ane asatyanI sanmukha thayA chIe. paryAya upara dRSTi rAkhanAra, paryAyamAM jIvanAra, paryAyanA utpanna thavA sAthe sukhI ke duHkhI thavAno ane paryAya naSTa thAya tyAre paNa sukha ke duHkha bhogavavAno. anukULa paryAyamAM sukhanI bhrAnti thavAnI ane pratikULa paryAyamAM duHkhanI bhrAnti thavAnI. paryAyathI pedA thanArAM sukha ke duHkha kevaLa bhrAnti che kAraNa ke temAM kazuM kAyamanuM nathI, kazuM ja sthira nathI. jIvanI najara jevI sthira tattva upara TharI ke turata ja tene paryAya jagatanI kSaNabhaMguratA samajAI javAnI ane paryAya jagata nirarthaka lAgavAnuM. tyAra pachI badalAtA paryAyonA jagatamAM jIva rAcato nathI ane duHkhI paNa thato nathI. paryAyathI para thaIne jIva pachI AtmatattvamAM sthiratA kare che kare ramaNatA che. Ama satyamAM sthApita thatAM jIvano saMsAra kapAI jAya che ane mokSamArganI sIDI tenA hAthamAM AvI jAya che. asatya viramaNa mokSamArganI sIDInuM prathama pagathiyuM che. tethI A vratane huM pAyAnuM vrata gaNuM chuM ane brahmacaryane carama vrata gaNuM chuM. satyamAM pratiSThita thavA mATenuM A vrata che. eka vakhata Atmatattva oLakhAI gayuM, - Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vrata vizeSa - guNaprApti prati 107 tenI pratIti thaI gaI ane vrata laIne temAM pratiSThita thavA mAMDyuM pachI vAta Ave che paramAtma tatvanI upalabdhinI. sAdhanA to jIve haju karavI paDaze paNa sAdhanAnI sIDI hAthamAM AvI jAya te paNa kaMI ochI vAta nathI. je jhaDapathI sIDI caDe te jaladIthI paramAtma tatvane prApta kare ane je dhImethI upara caDe teno vikAsa dhImo rahe eTalo pharaka paDe. satyamAM pratiSThita thavAno mArga sIdhAM caDhANavALo che. prathama pagathiyethI tenI zarUAta thAya ane sIDInA aMtima pagathiye pUrNa satyamAM pratiSThita thavAya. sAdhanA jeTalI UMDI teTalI tenI siddhi UMcI. jaina dharma-praNita badhI dharmakriyAo satyamAM UtaravAnI kriyAo che. cAritramAM AvyA vinA satyanI maMjila tarapha DagaluMya bharyuM na gaNAya. cha Avazyaka kriyAo, paMcAcAra ane vrato satyanI ArAdhanAnAM anuSThAno che. ekalI kriyAo laMgaDAtI rahe che to ekaluM jJAna dIvAsvapna jevuM che je kyAMya pahoMcADatuM nathI. samajaNa sAthenI kriyA ja sAdhanA bane che. sAdhanAnI prakriyA vRkSanA vikAsane maLatI che. sAdhanAnAM mULa jeTalAM bhItara - UMDANamAM Utare eTaluM jIvanavRkSa daDha thAya ane phUle-phAle. sAdhanA aMtaranA UMDANamAM UtaratI jAya tema siddhio phaLa ane phUlanI jema upara AvatI jAya. satyaramANatA - asatya viramaNa vratano A mahimA che. A pAyAnI vAta che jethI A vratanA pAlana mATe je vyAvahArika bhASA ApaNe tyAM vyAkhyAnomAM kahevAmAM Ave che ke pustakomAM darzAvavAmAM Ave che tenuM dhyAnapUrvaka pAlana karatA rahevAnuM che. tenI Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 jaina AcAra mImAMsA avagaNanA karavAnI nathI. vratanA AcaraNa vakhate lakSya nejara samakSa hoya to vratapAlanamAM utsAha rahe ane vrata jJAna sahitanI kriyA banI jatAM tenuM pariNAma satvare maLe. acaurya : corI na karavI e vAta to sau dharmoe kahelI che. vaLI corI e rAjakIya aparAdha che je daMDapAtra bane che. tethI coro paNa sAcavIne corI kare che. koInI vastu tainA pUkyA vagara, tenI saMmati vagara laI laIe te corI kahevAya e vAta to bALakane paNa nAnapaNathI kahevAmAM Ave che. AvI niMdApAtra TharelI corIno niSedha thAya e moTe bhAge sAmAjika bAbata che. paNa jaina dharma acauryane vratamAM - mahAvratamAM sAmela karela che tenI pAchaLa ghaNI sUkSma bAbato rahelI che. pArakI vastu mAlikanI saMmati vagara laI laIe e corI kahevAya e vAtano to ApaNe tyAM ghaNo vistAra thayelo che ane je sau jANe che tethI tenA vibhAgIkaraNanI ahIM carcA karavI nathI. ApaNe corI aMgenI keTalIka sUkSma bAbato upara vicAra karI acauryanA hArdane samajavuM che jethI ApaNAmAM rahelA corInA saMskArone nirmULa karavAno mArga maLe ane ApaNe aihika temaja AdhyAtmika aniSTothI bacI jaIe. koInI vastu tenI rajA vinA laI levI te to sarvamAnya corI che paNa aNahakanuM levuM eya corI che e vAta ApaNe eTalI nathI svIkArI. nokara-cAkara, uparI-adhikArI, ADozI-pADozI, majadUra-mAlika sau potapotAnA stare aNahakanuM kAma karAvI le ke Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vrata vizeSa - guNaprApti prati 109 koI cIjavastu vApare e paNa corI ja gaNAya. A bAbate moTo moTI rIte ane nAno nAnI rIte corI karatAM cAMya aTakato nathI. evI ja bIjI eka bAbata saMbaMdhonI corInI che. samAja patipatnI, pitA-putra, bhAI-bahena, guru-ziSya, mitra-mitra evA aneka saMbaMdhone AdhAre TakI rahyo che. A saMbaMdho jIvanamAM baLa Ape che, hUMpha Ape che ane tene AdhAre mANasa TakI rahyo che. koInAya saMbaMdhonA prabaLa AlaMbanane jhUMTavI levuM-haTAvI nAkhavuM e paNa corInuM sUkSma svarUpa che. A badhA prakAranI corIo sthULa svarUpanI ja gaNAya. kAraNa ke teno saMdarbha vadhAre to vyAvahArika che. corI zA mATe na karavI e bAbata ApaNe kadI zAntithI vicAra karyo che ? dareka vyaktine potAnI vastu ke potAnA saMbaMdho paratve gADha mamatva hoya che. enI e vastu ke saMbaMdhane koI AMcakI lepaDAvI le tyAre tene jabbara mAnasika AghAta lAge che je jIravavo ghaNo muzkela hoya che ane duHkhada paNa hoya che. A samaye jIvane ghaNI vyagratA rahe che ane te ghaNI pIDA bhogave che. jo te zaktizALI hoya to vaLato ghA mAre, laDAI kare ityAdi ghaNuMbadhuM thAya. baMne pakSe Ama AghAta pratyAghAta thatAM vividha prakAre vinAza sarjAya che. mananI zAnti ane svasthatA haNAya e vAta to kharI ja paNa bIjIya bAbatomAM jIvone sahana karavuM paDe che. Ama eka arthamAM corI e sUkSma arthamAM hiMsA che eTaluM ja nahIM paNa ghaNI. vAra to sthULa arthamAM paNa te lokonA jAnanI hAninuM kAraNa bane che. corIno vistAra ghaNo moTo che, sAhitya, Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 jaina AcAra mImAMsA kalA, dharma evAM udAtta gaNAtAM kSetromAM paNa sArA vAghA sajIne corI mahAle che. anyanA sArA vicAro ke AcAro levAmAM kaMI khoTuM nathI paNa te ApaNe nAme caDhAvI devAM e corI che. siphatathI karelI corI pakaDAya ke na pakaDAya e alaga vAta che paNa te naitika rIte to aparAdha che ane je karmabaMdhanuM kAraNa banI, bIjA bhavamAM ApaNane tevAM kaLA-kauzalyathI vaMcita rAkhe che. daMbha paNa mAnasika bhUmikA uparanI corI che. huM je nathI tevo anyane dekhADuM te paNa corIno ja prakAra che. daMbhane kAraNe loko chetarAya che e vAta to kharI paNa ghaNI vAra to jIva potAnA daMbhathI potAne paNa Thage che, jene AtmavaMcanA kahe che. A prakAranI corI AtmAnA guNono ghAta karI ApaNane khoTanA khADAmAM utAre che. jevA chIe tevA dekhAvuM pAradarzakatA sadguNa che - acaurya che e vAta samajIne AcaraNamAM utAravA jevI che. acauryane mahAvratamAM sAmela karela che te adhikatara to tenI pAchaLa rahelAM AdhyAtmika kAraNone lIdhe, corI ApaNA zarIrane kendramAM rAkhIne thAya che. zarIra e huM ane mArA mATe eTale zarIra mATe e tenI pAchaLano nizcita bhAva che. mULamAM A ja mithyAjJAna che, mithyAdarzana che. vaLI zarIra pratinA apratima rAga vinA corI na thaI zake. corInI pAchaLa prabaLa rAgano bhAva paDelo che. Ama joIe to zarIra ApaNuM che ja nahIM, karme ApaNane zarIra ApyuM che je vAstavikatAmAM ApaNI vibhAva avasthA che. karma paNa paradravya che. sUkSma AdhyAtmika rIte karma, je paradravya che tene grahaNa karavuM te paNa corI gaNAya. corIno sUkSma artha e che Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vrata vizeSa guNaprApti prati ke je mAruM nathI tene huM mAruM mAnIne grahaNa karuM ane tene bhogavuM ke teno parigraha karuM. A rIte paNa acauryano vicAra keTalAka AdhyAtmika puruSoe karyo che. - 111 corInA mUkhya be kAraNo che. eka che jarUriyAta. jIvana mATe je jarUrI sAmagrI che te prAmANika prayAso karavA chatAMya na maLe tyAre mANasa corI karavA prerAya che ke majabUra thaI jAya che, vizeSe karIne A sAmAjika bAbata che ane tene hala karavA mATe jaina dharmamAM anukaMpA dAnanI vyavasthA goThavavAmAM AvI che. paNa ahIM ApaNo je viSaya che te acaurya, jene aMdaranI vRtti sAthe saMbaMdha che. lobha ane parigraha manuSyanI aMdara rahelI vRtti che - saMskAra che. ApaNe ahIM tene viSe vicAra karI rahyA chIe. lobha saMtoSAya nahi, parigrahanI bhUkha vadhatI jAya eTale paNa mANasa corI tarapha vaLe che. vikSipta thayelo parigraha ke vakarelo lobha corImAM pariName che. jo parigraha svastha banI jAya ke lobha saMtoSamAM pariName to mANasa dAna tarapha vaLe che. tethI evuM ghaNI vAra bane che ke atItano lobhI ke parigrahI bhAvino dAnI banI jAya che. je kSaNe mANasane parigrahanI vyarthatA samajAI jAya ke lobhanI nirarthakatA lAge te kSaNe te corImAMthI aTakI jAya che ane acauryamAM praveza kare che. atItamAM pAchA javAno rasto hoto nathI tyAre te dAna tarapha vaLe che. dAna e bhUtakALanA lobha ke parigrahanuM prAyazcitta che. paNa dAna karavA mATe vadhAre kamAvuM ke parigraha karavo e vAta barobara nathI, kAraNa ke emAM to mULa vAtano ja ghAta thaI jAya che. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA ApaNe tyAM dravyathI, kSetrathI, kALathI ane bhAvathI corI vistRta varNana thAya che je acauryanA sUkSma pAlana mATe khUba upayogI che. jaina dharma ekalA kAryane ke kriyAne doSita gaNato nathI. jaina dharmanA mate to corI karI te to corI ja che; paNa corI karAvI ke koIne corI karavA protsAhana ApyuM athavA koIe karelI corImAM rAjI thayA - anumodanA karI te paNa corI ja che. ApaNe karavuM, karAvavuM ane anumodavuM ema traNa rIte kriyAno vicAra karIe chIe. acaurya AtmAno guNa che jene ApaNe A vratanuM pAlana karI pragaTAvavAno che. nizcaya nayanI rIte to karmanuM AvAgamana thAya tevI pravRtti karavI te corI che. karma, zuddha svarUpa AtmA mATe pArakI vastu che. AtmA karma grahaNa kare te bhAva corI che. Ama badhI rIte vicAra karIne jJAnIoe acauryane mahAvratamAM sthAna Apela che. 112 brahmacarya : brahmacarya sarva vratomAM zreSTha vrata gaNAya che. tenI zreSThatA samajavA mATe ApaNe vaijJAnika DhaMgathI vicAra karavo paDaze. brahma zabdano artha paramAtmA athavA paramAtmazakti thAya che. paramAtmazaktimAM vicaravAnI kriyAne brahmacarya kahevAmAM Ave che. vicaravuM eTale gati karavI. jenI gati paramAtmazakti pratinI hoya tene upacArathI brahmacarya vratano sAdhaka gaNI zakAya. vAstavikatAmAM brahmacarya ramaNatA e ja sarva vratonuM lakSya che. AvA mahattama vratane tenA yathArtha saMdarbhamAM samajavuM jarUrI che. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vrata vizeSa - guNaprApti prati 113 abrahmacarya eTale kAma ane kAma eTale kAmanA. brahmacarya e parama sukhAvasthA che te samajAvavA yogya zabdo na maLatAM tatvaciMtakoe kahyuM : kAma brahmo sahodara - eTale kAma brahmano bhAI che. A kathana kAmanI tarapheNa karavA mATe nathI paNa brahmasukhanuM varNana karavuM muzkela hovAthI tenA sukha taraphano IzAro che. Ama to kAma ane brahmacarya (akAma) baMne sAmasAmA dhruvo che ane kAmanuM sukha brahmanA sukha pAse kaMI nathI. kahevAnuM tAtparya eTaluM ja che ke brahmanuM sukha varNanAtIta che. brahma eTale akAma avasthAno AnaMda ja parama AnaMda che. A parama AnaMda kyAM rahelo che ane kevI rIte rahelo che te bahu samajavA jevI vAta che. ApaNuM zarIra e Urjano moTo pUMja che. emAMthI niraMtara UrjAno strAva thayA kare che. ApaNe kaMI paNa kAmanA karIe, pravRtti karIe eTale ApaNI amUlya Urja kharcAvAnI ane tenI pUrti karavA mATe ApaNe havA-pANI-bhojana ityAdi laIe chIe. kSaNe kSaNe ApaNe UrjA khacIe chIe ane je ApaNe navI UrjA prApta na karIe to hINa-kSINa thaI mRtyu pAmIe. divasa daramiyAna ApaNe mana-vacana ane kAyAnA yoga dvArA anargaLa Urja veDaphI nAkhIe chIe. eka kalpanA ke koI vicAra paNa UrjAne vAparyA vinA thaI zakato nathI. zabda bolatAnI sAthe paNa Urja bahAra vahI jAya che. ApaNe Urja sAthe janmIe chIe tethI janmatI vakhate ApaNe tAjA - bharelA hoIe chIe. mRtyu vakhate ApaNe UrjAvihIna thaI gayA hoIe chIe tethI jIrNazIrNa thaIne marIe Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 jaina AcAra mImAMsA chIe. janmathI mRtyu sudhInI ApaNI AkhI yAtrA UrjAne sahAre thAya che. U e jIvanazakita che. vAstavikatAmAM ApaNuM jIvana UrjA sivAya kaMI nathI. UrjAnuM kharcAvuM, UrjAnuM pedA thavuM, UrjAno saMcaya thavo ane vaLI pAcho UrjAno vyaya thavo - basa A che ApaNA jIvananI ghaTamALa. AhAra-pANI dvArA ApaNe UrjA prApta karIe chIe ane ArAma dvArA, nidrA dvArA ApaNe UrjAno saMcaya karIe chIe. vaLI pAchA kAmanAoicchAo karI, vividha pravRttio karI. UrjA kharcI nAkhIe chIe. Ama cakkara cAlyA ja kare che. A che ApaNuM jIvanacaka. jyAre Urja saMgrahita thaI hoya tyAre ApaNane sukha-zAnti lAge che. zarIramAM tAjagI lAge che, mana praphullita rahe che. jyAre UrjAno vyaya thAya che tyAre zarIrane thAka lAge che, kaMTALo Ave che ane mana khinna thaI jAya che. ApaNAM sukha-duHkha, ApaNI prasannatA ane khinnatA e badhI UrjAnI lIlA che. ApaNe sau jANIe chIe ane ApaNA anubhavanI vAta che ke jyAre ApaNe barobara UMgha lIdhI hoya tyAre savAre ApaNe tAjA ane praphullita hoIe chIe. jo nidrA barobara na AvI hoya to ApaNe thAkelA, cIDAyelA UThIe chIe. nidrA daramyAna ApaNe ArAma karI UrjA bacAvI hoya che. daramiyAna UrjAno vyaya paNa ochAmAM ocho thayo hoya che. vaLI rAtri daramiyAna bhojana-pANI vagerenI pAcanakriyA pUrNa thatAM navI UrjA pedA thaI gaI hoya che. bahu vicitra che paNa satya che ke ApaNe samasta jIvana UrjAno vyaya, UrjAnI prApti, UrjAno saMcaya ane vaLI pAcho UrjAno vyaya ema Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 vrata vizeSa - guNaprApti prati cAlyA kare che. koI mANasa makAna bAMdhe ane pachI toDI nAkhe; koI mahenata-majUrI karI paisA pedA kare, pachI te bhegA kare ane sAMje jaIne kUvAmAM pheMkI de to ApaNe tene zuM kahIe ? pravRtti zANapaNa bharelI to na ja kahevAya ne ! paNa kharekhara to jIvanabhara ApaNe Ama ja karyA karIe chIe. khUba vicitra vAta che paNa te satya che ane ApaNA ja jIvananI kahANI che. brahmacarya vratamAM A viSacakrane toDIne bahAra AvI parama AnaMdanI upalabdhinI vAta che. jo ATha-dasa kalAkanI nidrA daramiyAna ekatrita karelI UrjA ApaNane ATalA praphullita rAkhatI hoya to jIvanabhara ekaThI karelI UrjA keTalI badhI prasannatA Ape jIvanabhara pedA karelI UrjAno alpa vyaya karIe ane saMcaya karyA karIe to ApaNane anahada AnaMda Ave ane zarIra rtithI bharAI jAya. kAmanA mAtra UrjAno vyaya kare che paNa kAma-seksa UrjAnA vahevAnuM nimnatara dvAra che jyAMthI Urja - jIvanazakti dhodhamAra vahI jAya che. tethI tene rokavAno A vratamAM khAsa Agraha rakhAya che. paNa A vratamAM ATalI ja vAta nathI. kAmanA mAtrano saMyama karavAno che. manavacana ane kAyAnA yogono ochAmAM ocho upayoga karavo e A vratanuM hArda che. ApaNe tyAM sAdhune "muni' kahe che te khUba sUcaka che. muni eTale jenA indriyonA badhA vyApAro mauna thaI gayA che, mana-vacana ane kAyAnA yogo zAnta thaI gayA che eTale ke alpa banI rahyA che. ' dhana ekaThuM karIe paNa jyAre tenuM dAna devAya tyAre te dIpI UThe. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA tema ekatrita karelI UrjAne yogya mArge vALavAmAM Ave to tenuM apUrva pariNAma Ave. A yogya mArga eTale sAmAnya rIte nIcenI tarapha vahetI UrjAne upara tarapha vALavI, jene UrjAnuM UrdhvarohaNa kahe che. ApaNI jIvanazaktine kAma kendra tarapha vahI jatAM rokIne upara tarapha vALavAmAM Ave to te ApaNA zarIramAM rahelAM sUkSma kendro, jene yoganI bhASAmAM cako kahe che, tene bhedIne cheka upara mastakamAM AvelA sahasAra cakamAM sthita thaI jAya che. A prakriyAne kuMDalinI yoga paNa kahevAmAM Ave che. A avasthA parama AnaMdanI avasthA che - parama satyanI prAptinI avasthA che. ApaNA zarIramAM cha sUma kendro - cako mAnavAmAM Ave che. nIcethI zarU karIne uparanI tarapha jaIe to prathama mUlAdhAra, bIjuM svAdhiSThAna, trIjuM maNipura, cothuM anAhata, pAMcamuM vizuddhi, chaThuM AjJAcaka je be bhramaronI madhye AveluM che. UdhvarohaNa karatI jIvanazakti jyAre AjJAcakane bhedIne mastakanI cheka Toca upara Avela sahastrAra cakramAM sthita thaI jAya che tyAre sAdhakane saMpUrNa jJAnanI prApti thaI jAya che. ApaNe tyAM jene kevaLa jJAna kahe che te kadAca A ja avasthA che. prApti eka che paNa mArga bhinna che. kaSAyono kSaya thato jAya tema tema uparanAM cako khUlatAM jAya ke cako khUlatAM jAya tema kaSAyono kSaya thato jAya che. mULa vAta che paramAtma avasthA prApta karavAnI. paramAtma avasthA eTale Urjano akhUTa bhaMDAra jene ApaNe anaMta vIrya paNa kahIe chIe. ApaNAM dhArmika anuSThAno UrjAnuM udhvarohaNa karanArAM che. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vrata vizeSa - guNaprApti prati 117 ApaNAM vratono paNa e ja Azaya che. paramArthe thatI pravRttio UrjAne upara tarapha vALe che. kaSAyo UrjAne nIce tarapha laI jAya che. mana-vacana ane kAyAnA yogonI alpatA, mauna vagere UrjAno saMcaya karanAra che jyAre kAyotsarga dhyAna ityAdi jIvanazaktinuM UrdhvarohaNa kare che. AtmazakitanuM paramAtmazakitamAM rUpAMtara eTale AtmAnuM parama mAM rUpAMtara. bhale ApaNe ATaluM siddha na karI zakIe topaNa manuSyajIvanamAM zakya hoya eTaluM to ApaNe karI ja levuM joIe. A kArya manuSyajanmamAM ja sArI rIte thaI zake che mATe A vratano mahimA che. A vratanI siddhimAM sau vrato samAI jAya che. badhAM vratonuM lakSya paramAtmazaktinI prApti che paNa A vratanI yAtrA to sIdhI ja paramAtmapada prati che. . bahirAtmA, aMtarAtmA ane paramAtmA eka ja AtmazaktinI judI judI avasthAo che. eka ja jIvanazaktinAM e traNeya staro che tethI tenuM eka avasthAmAMthI bIjI avasthAmAM ane tyAMthI trIjI avasthAmAM sAdhanAthI saMkramaNa thaI zake che. "A che brahmacarya vratanuM mahatva je vaijJAnika DhaMgathI samajAvavA prayAsa karyo che ane tenI AdhyAtmika upalabdhinuM nirdezana karyuM che. brahmacaryanA AcaraNa mATe ApaNe tyAM je nAnImoTI vigato ApavAmAM Ave che te khUba mahatvanI che. brahmacaryane vaijJAnika rIte samajyA pachI tenI avagaNanA karavAnI nathI; UlaTAnI tene mahatvanI gaNavAnI che. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 jaina AcAra mImAMsA aparigraha : aparigraha e bahu sUkSma vAta che. koIne ema lAge ke bhalA vastu rAkhavAmAM zuM pApa che te aparigrahane vratamAM sthAna ApI dIdhuM ? parigraha e dhImuM jhera che tethI ApaNane tenI asara jhaTa varatAtI nathI paNa te AtmAnuM ghAtaka che. tethI ja to aparigrahane mahAvratonI haroLamAM sthAna maLyuM che. aparigrahamAM UtaravA mATe ApaNe pahelAM to parigrahane jANavo paDaze. parigrahane samajyA vinA aparigrahanI mahattA nahi samajAya. sAmAnya rIte ApaNe parigrahamAM vastune gaNIe chIe paNa parigraha ta vastuono ja nathI hoto. parigraha vyaktiono hoI zake, saMbaMdhono paNa parigraha hoI zake. pazu-pakSIno paNa parigraha hoya che. parigraha ApaNI maulika vRtti che, je janmanI sAthe ja ApaNAmAM Ave che. nAnuM bALaka paNa koI raMgIna vastune hAthamAM pakaDI le che ane choDatuM nathI. A parigrahanI saMjJA che je jIva bhavAMtaramAM paNa potAnI sAthe laIne jAya che, parigraha e mUcha che jene toDavAnuM sAmarthya ApaNane manuSya-janmamAM ja maLe che. to bIjI bAju parigrahane vadhAravAnI vyavasthA paNa manuSyanA bhavamAM ja thaI zake che. koI rakhe mAnI le ke vastu vyartha che mATe paragriha khoTo che. vastune teno upayoga che. saMbaMdhonI paNa zobhA che - hUMpha che. paNa je mahattvanI bAbata che te parigrahanI vyarthatAnI. jIva parigraha zAthI kare che e vAta nahi samajIe tyAM sudhI tenI vyarthatA manamAM nahi jaze. jyAM sudhI parigrahanI vyarthatA ke pAgalapana nahi samajAya tyAM sudhI aparigrahamAM nahi javAya. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe salAmatI A saMgrahe che to ja mAge che. vrata vizeSa - guNaprApti prati 118 parigrahanI pAchaLe asalAmatIno bhAva rahelo che. mANasa haMmezAM salAmatI zodhe che eTaluM ja nahi paNa kAyama mATe salAmatI jaLavAI rahe evI vyavasthA karavA mAge che. potAnI salAmatI mATe te vastuo saMgrahe che to potAnI surakSA mATe saMbaMdho vikasAve che. jIvanamAM pArivArika saMbaMdho je sahajaprApya hoya che tene mANasa pakaDI rAkhe che to bIjI bAju vadhu saMrakSita rahevA mATe navA navA saMbaMdho vikasAve che. jIva mAtra Ama salAmatI mATe je vyavasthA kare che ane potAnI surakSA mATe saMbaMdhonI je ADaza race che temAM ja kharekhara to te phasAI jAya che. saMbaMdha eka pakSe kayAreya nathI hotA. saMbaMdhano eka cheDo ApaNA hAthamAM hoya che to bIjo cheDo anyanA hAthamAM hoya che. saMbaMdhanA eka ja sUtrathI pati ane patnI, pitA ane putra, guru ane ziSya, sAsu ane vahu ityAdi baMdhAyelAM che. darekanA hAthamAM saMbaMdhanI dorIno eka cheDo che ane bIjAnA hAthamAM bIjo cheDo che. ApaNane lAge ke anyanA saMbaMdha ApaNe surakSita chIe ke ApaNI sagavaDa sacavAya che to bIje cheDe rahela vyakita kaMIka judA ja khyAlamAM paNa hoya. be mitro vaccenA saMbaMdhonA paNa e ja hAla che. koNa kone bAMdhe che ane koNa konI rakSA kare che te kahevuM ghaNuM muzkela che. e ja rIte ApaNA saMbaMdho gAma, samAja ane rAjya sAthenA hoya che. Ama saMbaMdhono dora moTA gherAvAmAM phare che. vAstavikatAmAM saMbaMdho ApaNI rakSA kare ke sagavaDa sAcave tenA karatAM ApaNA mATe vadhAre muzkelIo sarje che. saMbaMdha ghaNI vAra khataro paNa banI jAya che ane upadravanuM kAraNa bane che. kharekhara to saMbaMdhono vistAra Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA 120 jeTalo vadhAre eTalA ApaNe parataMtra. saMbaMdho pAchaLa bIjuM paNa eka manovaijJAnika kAraNa che. saMbaMdhothI ApaNe mahAna dekhAvA prayAsa karIe chIe. nokaracAkara - sTApha vagerene lIdhe zeTha ke uparI - adhikArI potAne moTo gaNI mahattAnA bhramamAM rAce che. pati, patnIne dabAvIne; pitA, putrane aMkuzamAM rAkhI; guru ziSyane anuzAsanamAM rAkhIne potAnI mahattA vadhAre che. vAstavikatAmAM A mahattA pokaLa Thare che, kAraNa ke jevA tame saMbaMdhonA mAlika thaI gayA ke tame saMbaMdhonI mIThAza ke hUMpha gumAvI do cho. je mIThAza ke hUMpha mATe tame saMbaMdho bAMdho cho te mIThAza ja saMbaMdhomAMthI cAlI jAya che ane pAchaLa saMbaMdhonuM niHprANa mALakhuM paDyuM rahe che. O Ama baMne rIte saMbaMdho vyartha Thare che paNa tenI dvArA mohanI je jaMjALa ApaNe vadhArIe chIe, poSIe chIe te ApaNI ja pragatinI ADe paNa Ave che. vaLI saMbaMdho keTaluM TakAvAnA ? bahu bahu to A janma pUratA ja ne ! vaLI vadhAre AgaLa-pAchaLano vicAra karIe to kayA janmanA saMbaMdhone mahattvanA gaNIzuM ? A janmano pitA, gayA janmano putra paNa hoya ane AvatA janmano duzmana paNa nIvaDe. A ja vAta pati-patnI ane anya saMbaMdhone paNa lAgu paDe che. paNa tethI ema mAnavAnuM nathI ke saMbaMdho khoTA che. saMbaMdhane, saMbaMdhane sthAne rahevA do, paNa tenI Asakti na rAkho. saMbaMdho pAsethI kaMI apekSA na rAkho. basa pachI tame cho ane saMbaMdha che. baMne judA che ane evA saMbaMdho ApaNane bAMdhI niha zake ke pApamAM joDI nahi zake. moha-mAyA na Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vrata vizeSa - guNaprApti prati 121 vinAnA saMbaMdhothI vyavahAra sacavAze ane temAM mIThAza paNa vadhAre raheze. parigrahanuM moTuM sAdhana che vastuo, baMgalo, gADI, jarajhaverAta, dhana-dolata, pharnicara, kapaDAM-lattAM, rAca-racIluM ityAdi. A badhuM ApaNe jiMdagIbhara vadhAratA ja jaIe chIe. game eTalI vastuo hoya ke dhana-dolata hoya paNa ApaNe tenAthI dharAtA ja nathI. haju vadhAre, haju vadhAre evo nAda ApaNI aMdarathI UDyA ja kare che ane tene AdhIna thaIne ApaNe jIvanabhara doDyA karIe chIe. pachI ociMtA eka divasa dhaba daIne DhaLI paDIe chIe. vastuo vagere bheguM karavA pAchaLa lobhavRtti kAma kare che paNa ApaNe salAmatIne AgaLa dharI parigraha karIe chIe. keTaleka aMze salAmatInI vAta sAcI haze paNa ApaNe jIvanabhara karelo saMgraha zuM ApaNI salAmatI mATe pUrNa nathI? ane jo te pUrato na ja hoya to have ApaNe zuM karI zakavAnA? je salAmatI jIvanamAM kayAreya na maLI zakI te have jiMdagInI AkharI doDamAM maLI jaze? AvI salAmatInI zodhamAM bhaTakatA rahevuM tenA karatAM to binasalAmatImAM jIvavuM kadAca vadhAre sukhada nIvaDe. vastu ke saMbaMdho vyartha nathI, teno upayoga che. jIvanamAM tenI jarUra rahe che e vAta nirvivAda che paNa teno parigraha vyartha che. parigraha nathI salAmatI Apato ke nathI saMtoSa Apato. UlaTAnuM je prApta thayuM che tene paNa parigrahanI mUcha bhogavavA detI nathI. lobhano kUvo to eTalo badho UMDo che ke temAM game eTaluM nAkho. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 jaina AcAra mImAMsA paNa te kayAreya nahi bharAvAno. anityane nitya mAnI teno saMgraha karatA rahevuM e parigraha che. je pakaDAtuM nathI tene jiMdagIbhara pakaDatA rahevuM e mUrchA che. Ama parigraha moTI bhrAnti che. haju vadhAre UMDANamAM UtarIne vicArIzuM to lAgaze ke parigrahanI mUcha pAchaLanuM eka prabaLa kAraNa che ApaNA jIvanano khAlIpo - riktatA, ApaNe aMdarathI khAlI chIe. jIvavA mATe ApaNI pAse koI sabaLa AlaMbana nathI. jIvananA ApaNA khAlIpAne ApaNe vastuothI - saMbaMdhothI bharyA karIe chIe. pachI ApaNe tene vividha rIte oLakhAvIe chIe. Ama anyane to zuM ApaNaneya ApaNe chetarIe chIe. ApaNI aMdara AtmasaMpattinA bhaMDAra bharyA che, anaMta zakitano strota ApaNI aMdara vahI rahyo che paNa ApaNe tenAthI ajANyA rahI gayA chIe. ApaNane ApaNI AtmasattAnI ane tenI mahattAnI khabara nathI tethI bekAra - nakAmI cIjothI ApaNA khAlIpAne bharyA karIe chIe. vAstavikatAmAM ApaNe khAlI nathI, bharelA chIe; paNa AtmAnI amUlya saMpatti ApaNI najare nathI paDI tethI jIvanabhara arthavihIna pravRttio karatA rahIne vyarthanA DhagalA karatA rahIe chIe. vyartha keTaluM kAma Avaze? tenA badale jo ApaNe AtmAnI anaMta saMpadAno AvirbhAva karIzuM to ApaNe bharAI jaIzuM ane saune paNa bharI daIzuM. aMtarano khAlIpo vastuo ke saMbaMdhothI nahi bharAya. vyarthano bhAra kayAM sudhI veMDhArIzuM? astitvane pAmI laIzuM to AtmAnI anaMta saMpadAthI ApaNe kAyama mATe bharAI jaIzuM. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vrata vizeSa - gugaprApti prati 123 parigraha mahAmUcha che, je astitvanI anubhUtine roke che, AtmasaMpadAne avarodhe che tethI aparigrahane mahAvratamAM gayuM che. nizvaya naya pramANe to karma grahaNa karavAM e ja parigraha che. vastuno tyAga e to bAhya upacAra che. mULa vAta che mamatvanA tyAganI - je aMtaraMga avasthA che ane parigrahanI mUcha tUTatAM te prApta thAya che. parigrahanI vyarthatA jo samajAI jaze ane AtmasAt thaI jaze to parigrahanI mUcha tUTatAM jhAjho samaya nahi lAge, mULa vAta che AtmAnI paryAptatAnI AtmAne koInA saMganI ke salAmatInI AvazyaktA nathI. AtmA pote svayaMmAM paryApta che. guNavrato ane zikSAvrato : ApaNe ahIM pAMca vratonI carcA karI. munie A vrato apavAda sivAya AjIvana pALavAnAM hoya che tethI tene mahAvrato kahe che. zrAvaka mATe bAravratanuM Ayojana karavAmAM AveluM che. emAM A pAMca vrato to mULa vrato che paNa gRhasthAzramamAM rahIne A vratonuM saMpUrNatayA pAlana karavuM muzkela hovAthI temAM thoDIka chUTachATa mUkavAmAM AvI che. Ama zrAvakane A ja vratonuM aMzataH pAlana karavAnuM hovAthI tene aNuvrato kahe che. vratapAlanamAM custatAnI daSTie gRhasthane mATe thoDIka chUTa rAkhavAmAM AvI to tene vratapAlanamAM daDha karavA mATe bIjAM sAta vrato umeravAmAM AvyAM che. emAM traNa vrato cAritra guNanI puSTi mATenAM hovAthI tene guNavaMto kahe che.. | dika-parimANa nAmanuM chaThuM vrata che. e vrata lenAra dareka dizAmAM Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 jaina AcAra mImAMsA pote keTale sudhI jaze tenI maryAdA nakkI karI le che jethI pApa pravRttinuM kSetra maryAdita thaI jAya. nakkI karela kSetra maryAdAnI bahAra na javAnuM hovAthI e kSetramAM thatI pApa pravRtti sAthenA sUkSma ane aMtargata saMbaMdho rahetA nathI. tethI karmabaMdha karavAnuM kSetra paNa vrata lenAra mATe maryAdita thaI jAya che. bhogopabhoga parimANa nAmanuM sAtamuM vrata che. A vratathI bhoga ke upabhoga karAtI vastuonI maryAdA nakkI karI levAmAM Ave che. A mATe abhakSya gaNAtI vastuonI maryAdA nakkI karI levAmAM Ave che. A mATe abhakSya gaNAtI vastuono tema ja pApakarmano gADha anubaMdha pADe tevAM paMdara karmAdAna - kAmadhaMdhAono sadaMtara tyAga karavAmAM Ave che. vaLI roja savAre cauda niyamothI, bhogapabhoganI vizeSa karIne maryAdA nakakI karI levAmAM Ave che. A vratathI bhoga ane upabhoganI amaryAdita vRttio aMkuzamAM AvatI jAya che, kaSAyonA viSayo maryAdita thaI jAya che ane tema thatAM saMyama guNanI vRddhi thAya che. anarthadaMDa vicaraNa e AThamuM vrata che. te bahu saraLa chatAM sUkSma vrata che. ApaNe ApaNA svArtha mATe, bhogopabhoga mATe jIvanabhara vicAro karyA karIe chIe, yojanAo ghaDIe chIe ane teno amala karavA vidhavidha pravRttio karIe chIe. dareka vicAra, dareka pravRtti karmano baMdha kare che. emAMya ApaNI pravRtti, vANI, vicAra vagere moTA bhAge svArthanA, hiMsAnA, kaSAyonA hovAthI ApaNe to pApakarmano ja baMdha karatA hoIe chIe je ISTa nathI. paNa vicitra vAta to e che ke jyAM ApaNane kaMI Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vrata vizeSa - guNaprApti prati 125 lAgatuMvaLagatuM na hoya, ApaNo kaMI svArtha paNa na hoya, ApaNuM koI hita jokhamAtuM na hoya chatAMya ApaNe vinAkAraNa, artha vagara vacce bolIne, koIne vicAra ApIne anyane pApapravRtti karavA preraNA ApIe chIe ke anyanI pApapravRttine uttejana ApIe chIe jenA pariNAme je pApakarma thAya tenuM kAraNa ApaNe banIe chIe. A pApakarmano baMdha ApaNane paDe ane te karma udayamAM Ave tyAre ApaNe ghaNuM veThavuM paDe. vinA kAraNe, vinAsvArthe A pApakarmanA ApaNe bhAgIdAra thayA ane ApaNA AtmAne artha vagarano karmadaMDa Apyo tethI tene anartha daMDa kahe che. AvA anartha daMDathI viramIe - aTakIe te mATe A vrata che. pApa-puNya viSenA aspaSTa khyAlone lIdhe ane karmabaMdhanI vyavasthAnA ajJAnane kAraNe jIvo pramAdane vaza thaI jiMdagIbhara AvAM binajarUrI asaMkhya pApakarma bAMdhe che. thoDIka jAgarUkatA ane A vratanI pratijJA levAthI, paccakakhANa rAkhavAthI keTalA badhA pApamAMthI ApaNe bacI jaIe ? A vratanA pAlanamAM ApaNuM kaMI ja jatuM nathI tethI tene saraLa gayuM paNa tenI pAchaLano vicAra ghaNo sUkSma che. eka vakhata A vrata samajAI jAya toSANasa sahejamAM A vrata pALI zake ane keTalAMya pApomAMthI bacI jAya che, sAta ane AThamA kramanAM vrato mULa vratone sahAya karanArAM che, cAritra guNane puSTa karanArAM che, saMyamanI vRddhi karanArAM che tethI temane guNavrato kahyAM che. tyAra pachInAM je cAra vrato che te saMyamanI ArAdhanA ke cAritra pAlananA abhyAsa mATenAM, prekTisa mATenAM che tethI tene zikSAvrato kahevAmAM Ave che. koI paNa kArya Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 jaina AcAra mImAMsA pUrNa rIte hastagata karavuM hoya to teno satata mahAvaro rahevo joIe. A manovaijJAnika bAbata upara pUrNa dhyAna ApIne A cAra zikSAvratonuM Ayojana karavAmAM AvyuM che. e che sAmAyika, dezavakAzika, pauSadha ane atithi saMvibhAga. sAmAyika eTale samabhAvamAM sthiti, ane nizcayathI vicArIe to AtmAmAM sthiratA. sAmAyika viSe AvazyakanA viSayomAM vistArapUrvaka carcA karI che jethI ahIM teno mAtra ullekha karyo che. dezAvakAzika vrata zrAvako sAmAnya rIte te divase dasa sAmAyika laIne kare che paNa tenI pAchaLano mULa hetu kSetranI maryAdA karI vRttio ane pravRttione vizeSe karI eka divasa mATe saMkocavAno che. pauSadha vrata e to sAdhujIvananI carcA che. eka divasa mATe sAdhunA badhA AcAro pALavAnA eTale eka divasanA sAdhu, sAdhu jIvanano e nAnakaDo abhyAsakrama che. chellA atithi saMvibhAga vratamAM potAnA mATe niyata thayelA AhAra-pANI ityAdimAMthI atithine ApyA pachI pote teno upayoga karavAnI bAbata che. A vratamAM saMyamano bhAva to che ja paNa tyAganI anumodanAno bhAva che. saMyamInI bhaktino bhAva che, sAdharmikanA bahumAnano bhAva che; ApaNI vastu, ApaNA mATe taiyAra karela bhojana ityAdi anyane ApatAM AnaMda thAya to samajavuM ke ApaNI vratayAtrA barobara thAya che. tethI to A vratano krama chelle rAkhyo haze - ema lAge che. vyavahArathI zrAvako, sAdhu-sAdhvIne AhAra-pANI ityAdi vahorAvIne A vratanuM pAlana kare che paNa tenI pAchaLanI bhAvanAno khyAla rahe to vrata vadhAre phaLadAvI nIvaDe. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vrata vizeSa - guNaprApti prati 127 apekSA : pAMca mahAvrata dhAraNa karanAra munio hoya che. jemanI pAse sarvavazata, badhI rIte saMyamamAM AvyAnI apekSA rAkhavAmAM Ave che. bAra vrato lenAra-ucaranAra dezavirati zrAvako hoya che jemanI pAse samakitanI prAptinI apekSA rakhAyelI hoya che. tethI bAra vrato letAM pahelAM samakitanuM vrata ucaravAno vyavahAra che kAraNa ke samakitanI prApti thayA vinA A vratonuM yathArtha pAlana thAya tema nathI. e vAta A kathanano sUcitArtha che. tethI vrata lenAre samakita prApta karyuM che tema vyavahArathI mAnavAmAM Ave che. e ja rIte mahAvrata lenAra sAdhu sarvaviratidhara che e paNa vyavahArathI gaNavAmAM Ave che. vyavahAra paNa nizcayane siddha karavAmAM sahAyaka rahe che e siddhAMtane AdhAre to samagra vratonuM Ayojana thayeluM che. tethI koI nizcayane AgaLa karI vratonI saheja paNa upekSA kare ke alpatA Ave to te barobara nathI. trividha : ApaNe tyAM dareka kAryane-pravRttine, karavuM, karAvavuM ane anumodavuM ema traNeya rIte mUlavavAmAM Ave che. pravRtti jAte na karI paNa koInI pAse karAvI te ApaNe karyA barobara ja gaNAya. pravRtti jAte karI nahi, karAvI paNa nahi chatAMya anyane pravRtti karavA uttejana ApyuM ke e pravRttine joI rAjI thayA te anumodanA thaI. vratonA pAlanamAM je bAbatono niSedha karavAmAM Avyo hoya te traNeya rIte samajavAno che. vratanuM pAlana A Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 jaina AcAra mImAMsA traNeya prakAre karavAnuM hoya che. vaLI saghaLAM vrato dravyathI, kSetrathI, kALathI ane bhAvathI ema cAra prakAre AcaravAnAM hoya che. dravyathI eTale vastuthI athavA zarIrathI, kSetrathI eTale sarvalokane anulakSIne, kALathI eTale divasa-rAtri ema sarva kALanA saMdarbhamAM ane bhAvathI eTale hRdayanA pUrNa bhAvathI, pUrNa niSThAthI ema vratonuM pAlana karavAnuM hoya che. vratapAlanano vaLI vyavahArathI ane nizcayathI ema baMne prakAre vicAra thAya che. vyavahArathI eTale dekhItI rIte, sAMsArika rItarivAja pramANe, bAhyAcArathI ane nizcayathI eTale AtmAne anulakSIne, pAramArthika rIte. temAM vizeSataH atyaMtara pariNAmo mahattvanAM gaNAya che, ruci, valaNa, jhoka vagere atyaMtara pariNAmonI aMtargata Ave che. ApaNe khAsa karIne pAMca mULa vratonI carcA karI, kAraNa ke tenI ja pradhAnatA che. anya traNa vrato guNavrato che ane bAkInAM cAra vrato zikSAvrato che je mULa vratonI puSTi mATenAM che. vAstavikatAmAM AtmA paramAtmAmAM sthita thAya e A vratono hetu che ane tenA mATe cAritra guNanI prApti karI jIva taiyAra thAya te vratono AcAra che. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. kAyotsarga - vaijJAnika abhigama kAyotsarga eTale kAyAno utsarga karavo - kAyAne choDavI e eno sIdhosAdo artha che. jaina darzanamAM kAyotsarganuM je AdhyAtmika mUlya AMkavAmAM AvyuM che evuM saMsAranA koI darzanamAM jovA maLatuM nathI. saMsAranI viSamatA, sukha-duHkha, dravya ane bhAva, zubha-azubha karmanuM viSacakra, baMdhana ane mokSa ityAdi upara jaina darzane gahana ciMtana karyuM che. saMsAranA viSacakramAMthI chUTavA mATenA je mArgo jaina darzane darzAvyA che emAM tapanI khUba pradhAnatA gaNI che. jaina darzane bAra prakAranAM tapa kahyAM che. emAM cha bAhya tapa ane cha atyaMtara tapa gaNAya che. emAMya chelluM ane ati mahattvanuM tapa kAyotsarga gaNAya che. A tapa jIvane saMsAranAM baMdhanomAMthI mukti sudhI laI javA mATe sakSama che. jaino kAyotsargane kAussaga kahe che. kAussagna prAkRta zabda che. jainoe ekalA jJAnane ja mokSanuM kAraNa mAnyuM nathI. jaina darzana jJAna, darzana ane cAritrane mokSa mArga gaNe che. emAM jJAna, zraddhA ane AcaraNa A traNeyanuM sarakhuM mahattva che. A traNeyano subhaga samanvaya sadhAya tyAre ja jIva sukha-duHkha ityAdi viMdhomAMthI chUTIne saMsAranA viSacakanI bahAra nIkaLI zake che. tyAra pachI jIva je avasthA prApta kare che te kevaLa astitvanI, kevaLa 129 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 jaina AcAra mImAMsA jJAnanI ane kevaLa AnaMdanI sahaja avasthA che. A avasthA prApta karyA pachI jIva kRtakRtya thaI jAya che. tyAra pachI tene kaMI prApta karavAnuM rahetuM nathI. * AvA parama lakSyane siddha karavA mATe jaina darzane je mArga cIMdhyo temAM tapasAdhanA khUba mahattvanI che ane tenA ziramora jevo kAussagna eTale kAyotsarga che. jaina tattvadhArAne pravartamAna karAvanAra gItArtha-jJAnI munioe kAussagnanuM mahatva jANIne jainonI dharmakriyAomAM kAussagnane evo to vaNI lIdho che ke temane vAre vAre kAussagga to karavo ja paDe. jaina sAdhuo mATe to Dagale ne pagale kAussagna karavAnuM vidhividhAna che. divasamAM temane to keTalIya vAra kAussagna karavo paDe. jaina darzanamAM je cha Avazyaka kriyAo gaNavAmAM AvI che temAM kAussagnane svataMtra rIte sAmela karyo che eTaluM ja nahi paNa bIjI pratikramaNa jevI mahattvanI Avazyaka kriyAomAM paNa kAussagga to AvyA ja kare. bhagavAna mahAvIra ke anya tIrthakaronA jIvananI vAta hoya to temAM kAugnanI vAta hoya ja. bhagavAna mahAvIra temanI tapasAdhanAmAM kAussagga dhyAne vadhAre rahetA hatA tethI Aje paNa temanI ghaNI pratimAo kAussagga dhyAnanI mudrAmAM maLI Ave che. jyAre temanA sAdhanA kALamAM temane ghora upasargo (Aphato - upadravo) naDyA tyAre paNa teo kAussagga dhyAne UbhelA - evAM ghaNAM varNano maLI Ave che. meru parvata upara athaDAIne jema vAdaLo vikharAI jAya tema AvelA upasargo kAussagga dhyAne UbhelA bhagavAna upara athaDAIne Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yotsarga - vaijJAnika abhigama 131 naSTa thaI jatA hatA ane teo to aDola UbhA ja hoya. jaina dharmanI upadezakathAo vAMcIe to temAM munio ke cAraNa munio kAussagna dhyAne UbhA rahyAnI vAta vakhatovakhata Ave. Ama jaina darzanamAM kAussagnanuM ghaNuM mahattva che paNa durbhAgya e che ke atyAre kAussagga moTe bhAge eka jaDa kriyA - prANavihIne kriyA banI gaI che; tethI tenA agaNita lAbhathI ApaNe vaMcita rahI gayA chIe. jainetara darzanomAM kAussagnano koI vizeSa ullekha jovA maLato nathI. joke tenI pAsenAM dhyAna - samAdhi ityAdi lAge paNa benI vacce ghaNo bheda che. hA, yogAsanomAM kAyotsarga sama lAgatuM zabAsana pracalita che. vaLI hamaNAM hamaNAM to tabIbIzAstrane ane manovijJAnIone enuM mahattva samajAtAM teno pracAra vadhyo che paNa tyAM tenuM eka zArIrika prayogathI kaMI adhika mUlya nathI. bahArathI to zabAsana ane kAyotsarga ekasarakhA lAge tevA che paNa baMne vacce ghaNuM aMtara che. zabAsanamAM zarIrane zabavat karI nAkhavAnuM eTale ke cetanAne suvADI devAnI jethI zarIrane saMpUrNa ArAma maLe ane mana zAMta thaI jAya. ApaNA aneka rogonuM UgamasthAna tanAve che je manamAM udbhave che ane pachI rogo zarIra upara UtarI Ave che. A vAta have to . vijJAnasiddha thaI cUkI che. mana jeTaluM tanAvagrasta eTalA rogo vadhAre ane tenI mAtrA vadhAre. Ama tanAva - Tenzanane have rogono janaka mAnavAmAM Ave che tethI tene miTAvavA zabAsanano hamaNAM hamaNAM khUba pracAra thayo che. temAMthI lAbha maLe che tenI paNa nA nahi; paNa kAyotsarga to eka ajoDa ane vizeSa prakriyA Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 jaina AcAra mImAMsA che. bhale te bahArathI zabAsana jevI ja lAge paNa pAyAno bheda e che ke emAM caitanya jAgRta rAkhavAnuM che. jo caitanya jAgatuM hoya to ja mana avacetana mana, acetana mana ane tenI pAranA sUkSmatama karmada sudhI pahoMcI zakAya ane tyAM paDelA gADha saMskArone oLakhI zakAya ane temAM parivartana paNa karI zakAya. je tyAM sudhI pahoMcIe to ja jIva sAthe joDAyelAM karmone toDI zakAya ane tenI asaromAMthI mukta paNa thaI zakAya. kAyotsarga jevI apUrva kriyA karIne temAMthI zabAsana jeTalA lAbha levA e to laMkAmAM gayA paNa sonA vinA pAchA pharavA jevI vAta thAya. kAyotsarganAM vidhi-vidhAna : kAyotsarganA adhyAtma aMge vadhu vicAra karIe te pahelAM sauprathama ApaNe tenAM vidhividhAna vize thoDuM samajI laIe jethI AgaLa AvatuM ciMtana vadhu spaSTa rahe. jeno sAmAnya rIte kAyotsarga UbhA rahIne kare che. emAM baMne paganA paMjAo vacce thoDuMka aMtara rAkhI baMne hAthane laMbAvI sAthaLanI samakakSa rAkhavAmAM Ave che ane pachI sthira UbhA rahIne logassa sUtranuM ke navakAra maMtranuM amuka vakhata mATe raTaNa karavAmAM Ave che. judI judI vakhate karavAmAM AvatA kAussagna vakhate keTalA logassa ke navakAra gaNavA enuM pramANa nakkI thayeluM hoya che. logassa sUtrane amuka zvAsa pramANa gaNavAmAM Ave che. enAthI e vAtanuM nirdezana thAya che ke kAussagnane zvAsa sAthe kaMI mahattvano saMbaMdha to che ja. jaino khAsa karIne pratikramaNa caityavaMdana ke evI Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyotsarga - vaijJAnika abhigama kriyAo karatI vakhate kAussagga kare che. jaina sAdhuone to vakhatovakhata kAussagga karavAno hoya che. A che jainomAM pracalita rIte thatA kAussagganI vAta. 133 vAstavikatAmAM kAyotsarga- kAussagga bahu ja gahana ane sUkSma kriyA che. e daramiyAna jIvano upayoga ke mananAM pariNAma vividha starone sparze che ane ghaNI vastuo hAMsala kare che. vartamAnamAM keTalAka ciMtakoe ane dharmapuruSoe kAyotsargane vividha svarUpe rajU karyo che je zArIrika rIte svasUcanathI sadhAtA zabAsananI vadhAre samakakSa rahe che. emAM kAyotsarga beThA beThA thaI zake che, UbhA UbhA thaI zake che ane sUtAM sUtAM paNa thaI zake che. emAM zarIranA zithilIkaraNa upara khAsa bhAra mUkavAmAM Ave che. A daramiyAna kAyotsarga karAvanAra prazikSaka vakhatovakhata rileksa - rileksa; zithila - zithila ema sUcano ApatA rahe che ane ApaNe teno svIkAra karIne sahakAra ApavAno rahe che. jo 'paNe jAte ja kAyotsarga karatA hoIe to ApaNe pote ja 2ApaNA aMtaHmanane rileksa thavAnAM sUcano ApatAM rahevAnAM rahe che ane ApaNA zarIranAM vividha aMgaupAMgo tema ja snAyuo mAMsapezIo ane kozikAone zithila karatA javAnuM hoya che. zarUmAM ApaNane tenI khAsa asara na varatAya paNa dhIme dhIme ApaNuM zarIra ApaNAM sUcano svIkAratuM jAya che ane thoDAka divasomAM to ApaNe zithilatAnI anubhUti karI zakIe chIe. Ama A kriyAne manovijJAnano paNa sahayoga maLI rahe che. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcAra mImAMsA vAstavikatAmAM kAyotsarga eTale mana, vacana ane kAyAnuM mauna ane caitanya zaktinuM pravartana che. paNa cetanAnA pravartanane ApaNe mana dvArA ja anubhavI zakIe chIe tethI zarUmAM to ApaNe cetanAnA pravartanane - AtmAnA pariNAmane, spaMdanane mananI sAthe ja bheLaseLa karI devAnA; paNa jema jema kAyotsarga sadhAto jAya tema tema ApaNe manane tenAthI chUTuM pADI zakIe. kAyotsarganI A kSitijo upara saheja najara nAkhI have ApaNe tenI sAdhanA paddhati upara vadhAre vicAra karIe. 134 kAyotsargamAM koI paNa Asanane laIne zarIrane sthira karavuM rahyuM. zarUmAM moTe bhAge sUtAM sUtAM kAyotsarga karavAnuM vadhAre anukULa lAge che paNa caitanyanI anubhUti mATe AgaLanA tabakkAmAM UbhA UbhA kAyotsarga karavAnuM vadhAre hitAvaha che. ApaNe game te Asana pasaMda karyuM hoya paNa emAM zarIrane sIdhuM ane sthira rAkhavAnuM hoya che. khAsa karIne karoDarajju sIdhI rAkhavAnI hoya che, Doka jhUkelI na joIe ane hAthapaga samathaLa rAkhIne dhyAnastha mudrAnI sthitimAM AvI javAnuM che. tyAra pachI ApaNe pote ApaNane ja zithila - rileksa thavAnAM sUcano ApatA rahevAnuM che. paganI AMgaLIothI zarU karIne dhIme dhIme cheka mastakanA agrabhAga sudhI ApaNe pahoMcavAnuM hoya che ane zarIranA avayavo, mAMsapezIo, kozikAo saune zithila karI devAnAM hoya che. ApaNane navAI lAge paNa dhIme dhIme ApaNuM samagra zarIra aMtaHmananAM sUcano svIkAratuM jAya che ane zithila thaI jAya che. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyotsarga - vaijJAnika abhigama 135 Ama zarIra zithila thaI gayA pachI ApaNe zarIranA anaicchika rIte cAlatA snAyuo ane taMtrane paNa zithila ane zAMta rahevAnI sUcanA ApavAnI rahe che. chevaTe e paNa ApaNAM sUcano vatteoche aMze svIkAratuM thaI jAya che. tyAra pachI zvAsane zAMta karavo rahyo. zvAsa zAMta eTale dIrdha ane UMDo. sAro kAyotsarga sadhAya to zarIra miniTamAM cArathI pAMca jeTalA ja zvAsa laIne calAvI leze. zvAsa zAMta thatAM mana zAMta thavA lAge che. vicAronAM tophAno zamavA lAge che. zarUmAM ApaNe jAgRta mana, pachIthI avacetana mana, tyAra pachI acetana mana paNa zAMta thavA lAge che. Ama zarIra, vANI, mana ane zvAsa badhuM zAMta thavA lAge che ane maunanI gherI anubhUti thavA lAge che. ApaNane koI ajabanI zAMti ane svasthatA lAge che. ahIM kAyotsargano prathama tabakko pUrNa thAya che. A avasthAmAM ghaNA lagabhaga nidrAdhIna thaI jAya che ke taMdrAmAM UtarI paDe che. A avasthAne saMpUrNa zabAsananI avasthA kahI zakAya paNa kAyotsarga to enAthI AgaLa cAle che. tana ane mana zAMta thaI gayA pachI ApaNe jAgRta rahevAnuM che. caitanya jAgavAnuM che. caitanya upara nidrA ke taMdrAnAM paDaLa pharI vaLe to kAyotsarganA mahAlAbhathI ApaNe vaMcita rahI jaIe. joke ghaNA loko ahIM sudhI ja pahoMce che tethI temane mana kAyotsarga ane zabAsana ekanAM eka ja rahe che. jema zAMta sthira jaLamAM ApaNe jaLAzayanA taLiyAne joI zakIe chIe tema badhuM zAMta ane sthira thaI gayA pachI ApaNe ApaNI cheka aMdara joI zakIe chIe Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 - jaina AcAra mImAMsA ane tyAM zuM zuM paDeluM che, tyAM kyA saMskAro paDyA che, kyA vikAro rahelA che, kaI nirbaLatAo paDI che ityAdi ApaNane skuTa thAya che. tyAra pachI cetanAnA pravartanathI temAM yathAyogya parivartana paNa lAvI zakIe chIe. thoDAka apavAda sivAya ApaNe janmojanmanA pahelA saMskArone A prakriyAthI badalI zakIe chIe. vAsanAo jItI zakAya che. ghaNI vAra to ApaNane khabara paNa na hoya evuM badhuM A taLa upara ApaNane jovA maLe che. A kakSA sudhI pahoMcanAra ja svabhAvaparivartana karI zake che. kAraNa ke te samaye cetanA - prabaLa cetanA saMskAronA sIdhA saMparkamAM AvI jAya che. Ama kAyotsargamAM ApaNA aMtaramAM DUbakI mArI cheka taLa sudhI pahoMcI zakAya che. pravartamAna cetanA phakta aMta parivartana karIne viramatI nathI. tenI maMjila vaLI AgaLa vadhe che. te have potAnI anubhUti karI zake che je zarIrathI paranI hoya che. eka evI kSaNa AvI jAya che ke jyAre te potAnA zarIne dUra rahIne joI paNa zake che. zarIra e AtmAthI bhinna che. AtmA zarIramAM che paNa e zarIra nathI enI te vakhate tAdaza pratIti thaI jAya che. A bheda jJAna pratyakSa thaI gayA pachI 'AtmA amara che evuM raTaNa karavAnuM rahetuM nathI. A anubhUti karyA pachI jIvana taraphano Akho abhigama ja badalAI jAya che. paNa A anubhUti saraLa nathI. A to jANe mAunTa evaresTa che. tyAM pahoMcanArA to viralA ja hoya. bhale ApaNe tyAM pahoMcI na zakIe paNa tenAM dUrathI darzana karI laIe to paNa kyAM? keDI joI haze to kayAreka DagalAM bharavAnuM mana paNa thaze. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 kAyotsarga - vaijJAnika abhigama kAyotsarga pAravA mATe eTale pUrNa karavA mATe, emAM javA mATe je prakriyA karI hoya che tene dhIme dhIme UlaTAvavAnI hoya che. kAyotsarga daramiyAna ApaNI cetanA to bhAgye ja dehathI alaga thaI zakI hoya che. (AvI siddhi to yoganI khUba AgaLanI avasthA che.) paNa teno deha sAthenAM saMparkabiMduo ochAM thaI gayAM hoya che. zarIra halakuM thaI gayuM hoya che. sau prathama cetanA, cetanAne pAchA pharavAnuM sUcana kare che. dhIme dhIme cetanA zarIra sAthenuM potAnuM saMpakakSetra vadhAratI jAya che. mastakathI zarU karI dhIme dhIme nIce UtarIne paganI AMgaLIo sudhI zarIrane cetanavaMtu karavAnuM hoya che. A prakriyA paNa svasUcanathI thAya che. suSupta thaI gayelAM aMga-upAMgo jAgRta thavA mAMDe che. kAyotsarga pUro karavAmAM utAvaLa karavAnI nathI. utAvaLa thaI jAya to eka prakAranuM asaMtulana pedA thAya che je AdhyAtmika ane zArIrika svAstha baMnenI upalabdhine ochI karI nAkhe che ane amuka aMze hAni thavAno paNa saMbhava rahe che. aMga-upAMgo jAgrata thayA pachI haLavethI beThA thaIne paramAtmAnuM smaraNa karI, paramAtma zakitane vaMdana karI, kAyotsarga saMpUrNa karI UbhA thayA pachI anya zArIrika ane mAnasika pravRttiomAM dhIme dhIme joDAvuM iSTa che. kAyotsarga saMpUrNa thatAM tana ane mana apUrva tAjagI anubhave che. badhuM zAMta ane svastha lAgavA mAMDe che. sAmAnya sArI rIte kAyotsarga thayo hoya to be ghaDI eTale aDatALIsa miniTa thAya ja. pachI vadhAreocho samaya thAya te potapotAnI tatparatA, tAlIma ane kSamatA upara AdhAra rAkhe che. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 jaina AcAra mImAMsA tANamAMthI mukti bhale adhyAtma tarapha koInuM valaNa na hoya to paNa zArIrika ane mAnasika tANamAMthI mukta thavA mATenA upAya tarIke to kAyotsarganuM mahattva svIkAravuM ja rahyuM. Aje to e vAta sarvamAnya che ke ApaNA moTA bhAganA rogonuM ugamasthAna mAnisaka tANa che. zarIranI tANa - thAka maTADavo sahelo che. phakta bAhya kAraNone lIdhe zarIramAM je rogoe dekhA dIdho hoya che temane maTADavA paNa haju sahelA che. paNa mAnisaka taNAvamAMthI udbhavelA rogo aneka upAyo ke ilAjo karavA chatAMya maTatA nathI. mAnasika tANamAMthI pedA thatA rogono parivAra, ApaNane kalpanA paNa na Ave eTalo moTo che. hRdayaroga, blaDaprezara, pepTika alsara, narvasa breka DAuna, maMda pAcana zakita, anidrA A badhAya rogo ApaNA AjanA tANagrasta jIvananI dena che. zaherIrAga ane badalAyelI ApaNI jIvanavyavasthAne lIdhe ApaNe have satata TenzanamAM jIvIe chIe. haMmezAM ApaNane utAvaLa ane adhIrAI hoya che. gharamAM, ophisamAM, zALAmAM, nokarImAM, dhaMdhAmAM badhe ja evuM vAtAvaraNa hoya che ke ApaNe satata Tenzana heThaLa ja jIvavuM paDe. A Tenzana eTaluM to sahaja thaI gayuM che ke ApaNane khabara paNa paDatI nathI ke ApaNe UThyA tyArathI sUIe tyAM sudhI satata eka prakAranA TenzanamAM ja rahIe chIe ane pariNAme ApaNe aneka rogonA bhoga banIe chIe. A rogomAMthI zAMti meLavavA ApaNe jAtajAtanI dardazAmaka davAo levI paDe che. ane ghaNA Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyotsarga vaijJAnika abhigama to eka prakAranA nazAnuM paNa sevana karatA thaI jAya che. Tenzanane utpanna thavA mATenAM kAraNo ApaNI aMdara paNa hoya che ane bahAra paNa hoya che. Tenzanano pratikAra karanAra eka svataMtra vyavasthAtaMtra ApaNA zarIramAM haMmezAM kAryarata hoya che. paNa lAMbe gALe tenI pratikAraka zakti kSINa thatI jAya che ane taMtra khoTakAvA mAMDe che. pachI tanAva ApaNA zarIramAM ghara ghAlI jAya che ane aneka rUpe to teno paraco dekhADe che. - 139 harSa-zoka, AnaMda-nirAzA, bhaya-sAhasa, IrSA, pratispardhA, dhRNA, lAlasA, vAsanA A badhA ApaNA maulika Avego che ane te koI nimitta maLatAM udayamAM Ave che ke kadika vinA nimitte paNa ApoApa udayamAM Ave che. A Avego sakriya thatAM hAyapothelmasa prabhAvita thAya che. tenAthI picyuTarI glenDa, eDrinala glenDa ityAdi graMthio temaja svAyatta nADI saMsthAna paristhitine saMbhALI levA kAryarata thaI jAya che. Ama ApaNane khabara paNa na paDe e rIte zarIramAM halacala macI jAya che pariNAme zvAsa aniyamita thaI jAya che, ghaNI vAra hAMpha caDe che, lohInA dabANamAM pheraphAro thAya che, blaDa prezaramAM vadhaghaTa thavA lAge che. A pheraphAronI asara samagra pAcana taMtra upara paDe che. yakRta ane penkriyAsanA kAryamAM vikSepa paDe che. hRdayanA dhabakArA vadhI jAya che. prAsaMgika rIte utpanna thatI tANane jIravavA mATe ApaNuM zarIra sakSama che. paNa satata rahetI tANane lIdhe sahaja rIte svayaMsaMcAlita thatuM ApaNuM AMtiraka taMtra khoTakAvA lAge che ane Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '140 jaina AcAra mImAMsA tenI kAryakSamatA ghaTI jAya che. pariNAme keTalAka rogonAM cihno dekhAvA lAge che. ane jo tenAthI paNa ApaNe cetI na jaIe to pachI rogo ghara ghAlI jAya che. ane pachI temane nAthavA muzkela thaI paDe che. pAchaLathI A rogo ghAtaka svarUpa dhAraNa kare che. AvA rogone lIdhe ApaNI kAryakSamatA ghaTI jAya che. thoDI thoDI vAre thAka lAge che ane ALasa temaja akarmaNyatA vadhatAM jAya che. svastha rIte vicAra karavAnI ApaNI zakita ghaTatI jAya che ane ApaNo svabhAva paNa cIDiyo thaI jAya che. utsAhano bhaMga thAya che. ane nirAzA vadhatI jAya che ane tenAM nivAraNa mATe ApaNe kephI davAo letA jaIe chIe je tAtkAlika rAhata ApIne rogane vakarAvatI ja hoya che. Ama eka viSacakra UbhuM thAya che ane ApaNe temAM phasAtA ja jaIe chIe. A viSacakrane toDavAno saraLa ane bilakula nirdoSa temaja kudaratI IlAja che kAyotsarga-kAussagga. kAyotsarga daramiyAna ApaNe zarIranuM saMpUrNa zithilIkaraNa karIe chIe tethI snAyuo, mAMsapezIo ityAdi zithila thatAM jAya che. saMpUrNa kAyotsarga sadhAya to zarIranA avayavo ke snAyuo to zuM paNa zarIranI ekeka kozikA zithila - rileksa thaI gaI hoya che. pariNAme zarIranuM samagra vyavasthAtaMtra zAMta thaI jAya che. zarIra zithila mana zAMta, Avego ane uchALAonuM zamana eTale kAyotsarganI zArIrika ke bhautika bhUmikA sadhAI. A sadhAtAM ja tana ane mana baMne tanAvathI mukta thaI jAya che. pariNAme svasthatAnuM cakra gatimAna thAya che. ApaNA vyavasAyazIla ane tANothI bharapUra jIvanamAM je Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyotsarga vaijJAnika abhigama 141 ApaNe divasamAM traNathI cAra vakhata phakta paMdara-vIsa miniTa ja kAyotsarga karavAnI Teva pADIe to ApaNe aneka rogone dUra rAkhIzuM eTaluM ja nahIM paNa svastha rahIne vadhAre kAryakSama rahI zakIzuM. kAyotsarga daramiyAna ApaNA zarIranuM saMcAlana karanAra UrjA pravAha maMda paDe che tethI tenI ilekTro-megneTika zakti ghaTe che. pariNAme badhI mAMsapezIo zithila thaI jAya che. ApaNA jIvananI traNa sthitio sAmAnya che UMgha, ArAma ane kriyAtmakatA. paNa je asAmAnya sthiti che te tanAvanI che jenA ApaNe divasamAM satata bhoga banatA rahIe chIe jethI UrjA pravAha tIvra bane che. pariNAme ilekTro-megneTika zakti vadhAre sakriya bane che. ane badhA snAyuomAM tANa pedA thAya che. Ama tanAvagrasita mANasanAM jaDabAM dabAyelAM rahe che. dAMta pIsAtA rahe che. bhramaro caDelI hoya che ane tenA caherAnA snAyuo taMga thaI gayA hoya che. A badhAnI asara pAcanataMtra, graMthitaMtra, nADI saMsthAna badhA upara paDe che. Ama samagra vyavasthAtaMtrane potAnI kSamatAthI kaMI ghaNuM kAma karavuM paDe che ane temanA upara ghaNo bojo paDe che. tanAva daramiyAna UrjA zaktino vaparAza satata vadhato rahe che. tethI zarIramAM kozikAonA navasarjananI je prakriyA satata cAlatI hoya che te maMda paDe che. Ama thatAM vRddhAvasthA paNa jaladIthI AvatI jAya che. ApaNA zarIramAM keTalIka snAyavika kozikAo to evI hoya che ke je kAyamanI hoya che ane tene badalI zakAtI nathI. tanAvathI AvI kozikAo satata ghaTatI jAya - Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 jaina AcAra mImAMsA che pariNAme mANasanI yAdazakita ghaTatI jAya che ane evAM ghaNAMbadhAM cihno zarIramAM varatAya che. A kAyotsarga karIne jo saMkalpapUrvaka saMpUrNa zithilIkaraNa karavAmAM Ave to ApaNe thAka-tANa ane emAMthI janmanAra aneka aniSTomAMthI bacI zakIzuM. temanI sAme saMrakSaNanI eka aDIkhama dIvAla UbhI karI zakIzuM. snAyuo bilakula zithila thaI jatAM mAMsapezI rUpa vidyuta cuMbakomAM vaparAtI UrjAnuM saMrakSaNa karI tenuM saMvardhana karI zakIzuM. UrjanA vaparAzane sthagita karIne ke alpa karIne kAyotsarga UMgha karatAM paNa vadhAre ArAma ApanAra ane svAthya bakSanAra nIvaDe che. niyamita rIte kAyotsarga karanAranuM svAthya jaLavAya che eTaluM ja nahIM paNa tenI kAryakSamatA vadhe che ane teno svabhAva paNa saune svIkArya banato jAya che Ama kAyotsarganI bhautika dena paNa nAnIsUnI nathI. caitanya prati : ApaNI samagra AdhyAtmika pravRttionuM lakSya samatva hoya che ke hovuM joIe. jaMjALa ane jhaMjhAvAtothI bharelA jIvanamAM je kaMI sAdhavA jevuM hoya to te che samatva-samatA. bhale koI AtmA-paramAtmAnI vAtamAM na paDe paNa samatAnuM mUlya to tene mana rahevAnuM ja. ApaNI pravRttio pachI te bhale mananI hoya ke vacananI hoya ke pachI kAyAnI hoya te zarU thAya che kayAMka asaMtulanathI. koI jagAe ApaNI aMdaranuM saMtulana jokhamAyuM ke ApaNe tene ThIka karavA mana - vacana ane kAyAnA yoga dvArA Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyotsarga - vaijJAnika abhigama 143 pravRttizIla thaIe chIe. paraMtu ApaNI samaja kAcI hovAne lIdhe ke ApaNI kSamatA ochI hovAne lIdhe saMtulana sAdhavAnI prakriyAmAM ja ApaNe vadhAre ne vadhAre asaMtulita thaI jaIe chIe. saMtulana sadhavA mATe kAyotsarga jevuM asarakAraka koI sAdhana nathI. je koI AtmA-paramAtmAnI vAta karatuM hoya, adhyAtma prati teno jhoka hoya to te AtmajJAnanI vAta AvavAnI ja. AtmajJAna dhyAna vinA bhAgye ja siddha thaI zake. jyAM sudhI dehAdhyAsa gADha che. tyAM sudhI dehanI bAbato sivAya ApaNe bIjuM kaMI vicArI zakatA nathI. AtmajJAna prAptinI pahelI zarata che dehAdhyAsathI mukita ke dehAdhyAsanI alpatA. caitanyanI pratIti karavA mATe dehAdhyAsa ocho karavo paDe ane te mATe paNa kAyotsarga jevuM koI sAdhana nathI. saraLatA khAtara bhale ApaNe kAyotsargane eka kriyA tarIke ke vidhi tarIke oLakhIe paNa vAstavamAM to temAM kriyAno lopa karavAno che. e ja rIte kAyotsargane ApaNe dhyAna paNa amuka apekSAe ja kahevAnuM che kAraNa ke tenA aMtima caraNamAM dhyAna paNa chUTI jAya ane phakta UrjAnuM astitva rahe. dhyAnamAM ekAgratA che, viSayanI sAthe tanmayatA che pachI bhale te viSaya sUkSma hoya ke AdhyAtmika hoya jyAre kAyotsargamAM viSaya ja chUTI jAya che - choDavAno hoya che. ApaNA sarva viSayonuM kendra zarIra che - deha che. jyAM deha choDavAnI vAta AvI tyAM pachI viSaya kevI rIte rahe? Ama kAyotsarga viSayanA mULamAM ja ghA kare Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 jaina AcAra mImAMsA che pachI DALakhAM-pAMdaDAM ke phaLa-phUla TakavAnI vAta ja kayAMthI rahe? ApaNAM sarva sukha ke duHkhanuM vedana ApaNe deha dvArA karIe chIe. dehamAM ja teno AvirbhAva thAya che e vAta ApaNe rakhe bhUlIe. jyAM deha choDavAnI vAta AvI tyAM pachI mane paNa chUTI jAya. eka vAra mananI pakaDa chUTI gaI pachI vANI kayAM rahI? ane kAyAno yoga karavApaNuM paNa kyAM rahyuM? eka vakhata dehAtmabhAva chUTI gayo pachI koNa ApaNuM ane koNa parAyuM? roga kone thAya che? vRddha koNa thAya che? are, mRtyu koNa pAme che? A badhuM zarIra vinA ke deha vinA zakya nathI. eka vAra jyAM deha ja chUTI gayo tyAM A badhAnuM astitva kayAM rahyuM? mRtyu dehane choDAve che. rogo dehane pIDA Ape che. kAyotsargamAM caitanya potAnI meLe ja dehane choDI jue che. kAyotsarga deha choDavAno abhyAsa che. vAstavikatAmAM kAyotsarga daramiyAna caitanya dehane pUrNa rIte choDatuM nathI. paNa deha sAtheno teno sparza ocho thato jAya che. ane je kaMI sparza rahe che te paNa saghana hoto nathI. te samaye cetanAnA deha sAthenAM spazakandro ghaNAM ochAM thaI jAya che. jo saMpUrNa kAyotsarga sadhAya to cetanA ane kAyA baMne ApaNI icchA mujaba alaga paDI jAya ane pachI dhAryA pramANe baMne eka paNa thaI jAya. Ama sAdhya to baMnene alaga pADI jovAnuM che paNa te banatuM nathI ane jo evo kAyotsarga ghaTe to ApaNe baDabhAgI. AtmA ane deha baMne bhinna che. enI pratyakSa pratIti thAya e kaMI nAnIsUnI vAta nathI. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyotsarga - vaijJAnika abhigama 145 svarUpanuM bhAna : adhyAtmanI carama sImA chevaTe svarUpanuM bhAna thatAM ane emAM tallIna thatAM AvI jAya che. jyAM sudhI sva ane para, e baMne alaga che. te bhAna na thAya, enI pratIti na thAya tyAM sudhI svarUpamAM sthiratA prApta karavI durlabha che. sva ane parano bheda sAdhavA mATe kAyotsarga jevI koI sAdhanA nathI. jema jema kAyotsarga ghaTita thato jAya che tema tema svarUpanuM bhAna vadhatuM jAya ane chevaTe eka evI kSaNa AvI jAya tyAre lAgyA vinA rahe nahIM ke dehanA pIMjarAmAM jakaDAyelo huM alaga chuM - judo chuM. dehanA baMdhanathI huM sImita thaI gayo chuM. bAkI huM to asIma che. huM sAgara chuM; biMdu nathI. AnaMda mAruM svarUpa che. saMkaleza mAro vibhAva che. A vibhAva avasthAne lIdhe ja keTalAya janmo sudhI huM dIna banIne bhaTakayo chuM. deha sAthe tAdAtma sAdhIne beThelA saMbaMdho mArA nathI. dehAdhyAsane lIdhe meM jene sukha-duHkha mAnyAM che e mArAM nathI te mithyA che. huM AtmA ja satya chuM. anaMta zakitano svAmI huM ja chuM. avyAbAdha sukhano adhipati huM pote ja chuM. A zakitano AvirbhAva karavA mATe kAyAno utsarga karavA jevuM koI tapa nathI. tethI to jainadarzanamAM tapanA je bAra prakAro gaNAvyA che. emAM kAyotsargane sauthI mahAna gaNavAmAM Ave che. vAstaviktAmAM bAkInAM badhAM tapa kAyotsarga sAdhavAmAM sahAyarUpa nIvaDe che. - kAyotsarga AtmajJAnanI anubhUtino patha che. AtmajJAna dhyAnasAdhya che. nijanA sahajazuddha svarUpanuM anusaMdhAna karavA Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 jaina AcAra mImAMsA mATe kAyotsarga jevuM dhyAna nathI. tenA jevuM bIjuM koI zreSTha tapa nathI. dehAtma buddhithI upara UThI svarUpamAM karavuM ane emAM ramaNa karavuM e sarva dhArmika kriyAonuM dhyeya che. kAyotsargamAM jJAna-dhyAna ane kriyAnI ArAdhanA samAviSTa thaI jAya che. saMsAranI ApaNI saghaLI pravRttio AtmAnI bahirAvasthAmAM thAya che. kAyotsarga aMtarmukhatAnuM prathama caraNa che. te aMtarAtma dazA prati dorI jAya che ane te sadhAtAM pachI paramAtmA dazA jhAjhI dUra rahetI nathI. bhagavAne je aneka upasargo sahana karyA te phakta sahanazakti ane icchAbaLane jore ja nahIM paNa UMDI aMtarmukhatAne kAraNe. tethI to temanI ugra tapazcaryAmAM kAyotsarga agrasthAne rahyo hato. bhagavAna nijanI anubhUtimAM nimagna rahI kAyotsarga dvArA kevaLajJAna prati jaI zakyA haze ema mAnIe to khoTuM nahIM. sAdhanAmAM tyAga, titikSA, upavAsa, ekAMta, mauna ane dhyAna mahatvanAM che ane e badhAM ekasAthe kAyotsargamAM sadhAI jAya che e vAta ja kAyotsarganI mahattAnI sUcaka che. prakaMpanono saMsAra : ApaNI samagra pravRttio, icchAo, AkAMkSAo hatAzAo e badhAnuM ugamasthAna ApaNI aMdara che. paNa e badhuM vyakata thAya che. zarIra dvArA ApaNo samagra saMsAra cAra gatizIla tattvono saMsAra che. mana, vacana, kAyA ane zvAsa dvArA ApaNe pratyeka kSaNe asaMkhya prakaMpano bahAra pheMkIe chIe. Ama anya jIvo paNa pratyeka paLe saMkhyAtIta prakaMpano bahAra pheke che. ApaNAM prakaMpano Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyotsarga - vaijJAnika abhigama 147 anyane asara kare che ane anyanAM prakaMpano ApaNane asara kare che. Ama kriyA ane pratikriyAnuM cakra cAlyA ja kare che. A cakramAM ApaNe evA to aTavAI gayA chIe ke ApaNane khyAla paNa nathI Avato ke ApaNe viSacakranA eka ArAthI vizeSa kaMI nathI, jyAre kAyotsarga sAdhavA besIe chIe tyAre ja khyAla Ave che ke ApaNuM jIvana satata ghUmatA eka cakrathI kaMI vizeSa nathI rahyuM. je cAra tattvo dvArA ApaNo saMsAra pravartamAna thAya che emAM kAyA sthaLa che. vANI tenAthI thoDIka sUkSma che. zvAsa sUkSmatara che ane mana sUkSmatama che. sAmAnya rIte ApaNe mananA stara sudhI ja viharatA hoIe chIe paNa enIya pArathI AvI je pravAha satata ApaNI aMdara vahyA kare che tenAthI to ApaNe ajJAta rahIe chIe. A pravAhanuM ugamasthAna ApaNI cetanAnI khUba najIka raheluM tenI sAthe otaprota thaI gayeluM karmazarIra che. je lokone cetanAnA svIkAra sAme vAMdho hoya teo tene avyakta manane nAme paNa oLakhe che, vAstavikatAmAM mana e to cetanAno ja AvirbhAva che. jene ApaNe jANIe - anubhavIe to vyakata mana ane je ApaNAthI ajJAta rahe che te avyakta mana. ApaNe jo samatA sAdhavI hoya to ke svasthatA prApta karavI hoya ke pachI saMsAra phAvavo hoya to ApaNe jIvana ane saMsArane pravartamAna karato pravAha jyAMthI Ave che te ugamasthAna sudhI pahoMcavuM paDaze. ane te mATe kAyotsarga jevuM koI upakAraka ke anukULa nathI. eka vakhata ApaNe prakaMpanonA ugamasthAnane joI laIe, tyAM pahoMcI zakIe to pachI ApaNe e prakaMpanone alpa karI zakIe, tenI Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 jaina AcAra mImAMsA, mAtrAmAM sudhArAvadhArA karI zakIe, tenI laMbAI - vevalentha - ghaTADI zakIe ke vadhArI zakIe jethI tenI asaronI tIvratAmAM ghaTADo ke vadhAro karI zakIe. Ama karatAM ApaNe cheka aprakaMpananI avasthA sudhI na pahoMcI zakIe topaNa alpa prakaMpananI avasthAnI to niSpatti karI zakIe. bAhya taraMgo jhIlavAnI zakitamAM vadhAro paNa karI zakIe ane jene dUra rAkhavA mAgatAM hoIe evA taraMgo sAme sakSama kavaca paNa UbhuM karI zakIe. Ama prakaMpanamAMthI aprakaMpana tarapha javAno rAjamArga kAyotsargathI zarU thAya che ke tyAMthI pasAra thAya che. apUrva zAMti jo ApaNe vastunA UMDANamAM jaIne svasthatAthI vicAra karIzuM to lAgaze ke ApaNI samagra pravRttionuM Adi biMdu zarIra che. ane tenuM aMtima biMdu paNa zarIra ja rahe che. ApaNo saMsAra eTale zarIradarzana ane te aMge thanArI ApaNI pravRttio, paraMtu zarIra nazvara che tethI zarIranI samApti sAthe ApaNo saMsAra paNa naSTa thaI jAya che. ane jIvanabhara AdarelI ApaNI pravRttio chevaTe vRthA kare che. kAyotsarganI sauprathama coTa zarIradarzana upara che. eka vAra zarIrathI paranA tatva upara ApaNI najara paDe pachI ApaNo samagra saMsAra badalAI jAya che - jIvana badalAI jAya che. A satyanuM darzana karavA mATe sau pahelAM ApaNe zarIrathI upara UThavuM paDe che ane te mATe kAyotsarga jANavo paDe, samajavo paDe ane karavo paNa joIe. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyotsarga - vaijJAnika abhigama 149 jaina tattvajJoe temanA ArAdhanA mArgamAM je traNa guptionuM khUba mahattva AMkyuM che te che manogupti, vacanagupti ane kAyagupti. are, ArAdhanA to zuM paNa sAdhusaMtonI dinacaryAmAM paNa A guptione khUba Avazyaka gaNavAmAM AvI che. mana, vacana ane kAyAne gopavavAnuM kArya Ama saheluM nathI lAgatuM paNa eka vakhata ApaNe jo sAga thaI jaIe to pachI te sahajasAdhya bane che. mana, vacana ane kAyAnA yogone zAMta karavA sthira karavA, eTale gopavavA - gupta rAkhavA. A guptione sAdhavAno krama UlaTo che. sau prathama kAyAne sthira rAkhavI paDe che. tyAra pachI vANIne niyaMtrita karavAnI hoya che. kAyA sthira thatAM vANInI sthiratA sadhAvA lAge che. e baMnene sthira thatAM tenA vyApAro raMdhAtAM zvAsa maMda thavA lAge che. zvAsa e prANanI ja dhArA che. eTale zvAsa sthira thatAM mana pANA sthira thavA lAge che. manane sauthI vadhAre vega ApanAra che. prANadhArA che tene zvAsa sAthe sIdho saMbaMdha che. zvAsanI gati mananI gatine darzAvanAra baeNromiTara ke tharamaoNmiTara jevuM che. zvAsa maMda ne mana maMda. mananI gati sAthe, Avego sAthe zvAsanI gati vadhI jAya che. manane jevo vANI ane zarIrano sAtha maLe eTale vaLI ApaNA samagra cetanA taMtrane gati maLI jAya che ane badhuM asthira thaI jAya che. mana, vacana ane kAyAnI sthiratAno mApadaMDa zvAsanI sthiratA, layabaddhatA ane gatimAM che. zvAsa dIrdha ane UMDo thAya eTale mananA taraMgo zAMta thavA lAge che. A AkhuM vijJAna che. tene zarIrazAstra ane manovijJAna baMneno AdhAra maLelo che. * * Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 jaina AcAra mImAMsA kAyotsarganuM prathama caraNa eTale traNeya guptionI sAdhanA. A prathama caraNamAM ja zarIra sthira, mana sthira, vacana mUka ane zvAsa dIrdha temaja alpa thavA lAge. prathama pagale ja ApaNA samagra cetanAtaMtranI caMcaLatAno cakravUha tUTavA lAge che. zarIra zAMta, vANI zAMta, mana zAMta, zvAsa zAMta - cAreya gatizIla tattvo zAMta. Ama ApaNane doDAvanAra, bhaDakAvanAra A cAreya tattvo zAMta thaI jatAM ApoApa aMdarano mArga mokaLo thavA lAge che. zAMtinA samudramAM jANe ApaNe DUbakI mArIne UMDe UMDe UtaravA lAgIe chIe ane jIvanamAM kayAreya anubhavI na hoya evI zAMtino ApaNane anubhava thAya che. ApaNA zarIrano aNu aNu to zAMti anubhavavA lAge che. paNa ApaNuM aMtara paNa koI abhUtapUrva zAMtino sAkSAtkAra karavA lAge che. AdhyAtmika pragati mATe A paristhiti khUba Avazyaka che. vaLI tenAthI zArIrika svasthatA paNa maLe che. ApaNA zarIrataMtramAM pachI kyAMya koI tANa rahetI nathI - tyAM tanAvathI UbhA thatA rogo to kyAMthI rahe? AnI asara ApaNA parasparanA saMbaMdho upara paNa paDe che ane teya mIThAzavALA bane che. zaktisaMcaya : kAyotsargano eka moTo lAbha zaktisaMcayano che. mana, vacana ane kAyAnA upayogo haMmezAM cAlu ja rahe che ane dareka upayogamAM ApaNA zarIranI amUlya prANazakita vaparAya che. ApaNuM jIvana prANathI rakSAyeluM che ane prANa jatAM zarIra Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyotsarga - vaijJAnika abhigama 151 nizcetana thaIne paDyuM rahe che. ApaNA zarIramAM prANazakti dasa dhArAomAM vaheMcAIne vahe che ane tenAthI ApaNI dareka mAnasika vAcika ane kAyika pravRttinuM saMcAlana thAya che. dareka pravRtti sAthe ApaNI prANazakita kharcAya che ane dareka samaye ApaNe navI prANazakti - UrjA meLavatA rahevuM paDe che. Ama prANazaktino caya-vicaya cAlu ja rahe che. mithyA AhAra-vihAra ane vRddhAvasthA sAthe ApaNe vadhAre prANazakti gumAvIe chIe ane ochA pramANamAM punaH prApta karIe chIe. tethI to ApaNI indriyonI zaktiono kALe karIne nAza thato rahe che. ApaNA dareka vicAra sAthe, dareka zabda sAthe, dareka halanacalana sAthe prANazakita bahAra vahI jAya che. jyAre ApaNe kAyotsarga sAdhIe chIe tyAre mana, vacana ane kAyAnA yogo sthira thaI jAya che. tethI ApaNI prANazakti ochAmAM ochI vaparAya che. kAyotsarga diramiyAna ApaNe aMtarmukha thaIe chIe tethI satata bahAra vahetI prANadhArA aMdara tarapha vaLe che. Ama kAyotsarga daramiyAna prANazakitano saMcaya thAya che eTaluM ja nahIM paNa prANadhArA aMdara vahetAM ApaNA zarIranI ane cittanI paNa zuddhi thAya che. bahAra vahetI prANadhArA halacala macAvatI hoya che. jyAre aMtarmukha thaIne vahetI prANadhArA ApaNI AMtarika zaktione puSTa kare che. tethI kAyotsarga karyA pachI koI apUrva tAjagIno anubhava thavA lAge che. Ama kAyotsarga zarIra ane mana baMnenuM svAthya ApanAra nIvaDe che. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra jaina AcAra mImAMsA abhayano dAtA : kAyotsarganI moTAmAM moTI upalabdhi abhayanI prAptimAM rahelI che. A saMsAramAM koNa evuM che ke je bhayathI saMtapta nahIM hoya? koIne AyuSyano bhaya to koIne rogano bhaya. koIne akasmAtano bhaya to koIne AjIvikAno bhaya. keTalAka AlokanA bhayathI to keTalAka paralokanA bhayathI pIDAtA hoya che. A badhA bhayonuM kendra zarIra che ane zarIra sAthenuM cetanAnuM tAdAtma che. bhale ApaNe popaTanI jema raTaNa kya karIe ke huM AtmA chuM - zarIra nathI; paNa te vAta ApaNane AtmasAt nathI hotI tethI saMkaTa samaye ApaNe bhayagrasta thavAnA che. bhAtabhAtanA bhayothI bharelI duniyAmAM abhaya ApanAra koI hoya to te kAyotsarga che. kAyotsargamAM kAyAno utsarga thAya che. jeTalo utsarga prabaLa ane asarakAraka teTalo bhaya ocho thavAno. ApaNI ArAdhanAnI koI paNa kriyA kAyotsarganI samakakSa UbhI rahI zake tevI nathI. kAyotsarga anupama sAdhanA che je siddhinI ghaNI najIka laI jAya che. jyAM evI pratIti thaI gaI ke huM kAyA nathI tyAM kAyA sAthe joDAyelA koI paNa vyApAranI tAkAta nathI ke te tamane gabharAvI zake ke DarAvI zake. akasmAta kone? mRtyu konuM thavAnuM? roga ke vRddhAvasthA kone thAya che? apakIrti konI? A badhI vAto zarIra sAthe saMlagna che. jevuM zarIra chUTI gayuM ke AmAMnI eka paNa vAta ApaNane sparzI zakatI nathI ane ApaNe tenI sAthe nisabata rahetI nathI. tethI to rogathI-apakIrtithI vagere bAbatothI chUTavA mATe loko ApaghAta Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyotsarga - vaijJAnika abhigama 153 kare che. ApaghAta eTale cetanAne baLajabarIthI zarIrathI chUTI pADavI. kAyotsargamAM A kriyA svecchAe saraLatAthI AtmasUcana dvArA ApaNe pote ja karIe chIe tethI te kaSTaprada nathI rahetI. vaLI ApaNI evI kSamatA ja nathI ke ApaNe e rIte kAyotsarga saMpUrNatayA sAdhI zakIe. tethI to kAyotsarga daramiyAna paNa ApaNI kAyA ane cetanA vacceno sUkSma saMbaMdha jaLavAyelo rahe che je kAyotsarga pUro karyA pachI punaHsthApita thaI jAya che. chatAMya kAyotsarga daramiyAna ApaNane je anubhUti thaI hoya che te ApaNane khUba baLa ApanAra nIvaDe che. Ama kAyotsarga abhayano ApanAra che. samasyAnuM samAdhAna : kAyotsarga Aloka ane paraloka baMnene mATe kalyANakAraka che. kAyotsargamAM evI vAta nathI ke tenuM phaLa paralokamAM maLaze ane ahIM to tamAre je AvI paDe te veThavAnuM. kAyotsarga Aloka ane paraloka baMne mATe atyaMta upakAraka che. ApaNA jIvananI aneka samasyAo Dagale ane pagale ApaNane satAve che ane tene hala karavAmAM kyAMka thApa khAI gayA to ApaNe jIvanabhara tenAM pariNAmo veThavAM paDe che. ApaNI samasyAonA mULamAM ApaNo svabhAva ane samasyAone spaSTa rIte jovAnI ApaNI azakti che. samasyAne jovAnI ja jyAM vAta na hoya tyAM tene samajIne tenuM nirAkaraNa karavAnI vAta to kyAMya dUra rahI jAya che. UkaLatA pANInA carunI jema ApaNe haMmezAM judA judA Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 jaina AcAra mImAMsA AvegothI khaLabhaLatA hoIe chIe. kyAMka gussAmAM to kyAMka koInuM paDAvI levAnI vAtamAM kyAMka abhimAnathI pIDAtA hoIe chIe to kyAMka ApaNe mAnelA ISTanI prApti mATe mAyAnI - kaMpaTanI jALa bichAvatA hoIe chIe. kyAMka veranI Aga saLagatI hoya che to kyAMka koIne mAravAnA tenuM nikaMdana kADhavAnA vicAro cAlatA hoya che. ghaNI vAra to kAma ane vAsanAonA taraMgone jhole caDIne ApaNe athaDAtA-kUTAtA hoIe chIe. A badhA AvegonAM mojAM Ama satata UchaLatAM ja hoya tyAM mULa samasyA jovAya ja kayAMthI ane samajAya che kevI rIte? pachI tenA samAdhAnanI vAta dUra rahI jAya emAM kaMI Azcarya nathI. kAyotsargamAM mana, vacana ane kAyAnA yogo alpa thaI jatAM badhuM zAMta thaI jAya che. zarIranI sakriyatA maTI jatAM, mananA taraMgo zamI jatAM ApaNe ApaNA potAnA taLamAM paDelI vastuone spaSTa joI zakIe chIe - tenuM svarUpa ApaNe samajI zakIe chIe. eka vakhata samasyA barobara samajAI jAya pachI tenuM samAdhAna dUra na rahe. vRttionAM nirIkSaNa ane tenA parivartana mATe kAyotsarga khUba Avazyaka che. ApaNA puruSArthanI dizA nakkI karavA mATe ane jIvananuM taTastha mUlyAMkana karavA mATe kAyotsarga khUba sahAyabhUta nIvaDe che. saMpUrNa kAyotsargamAM UtaratAM pahelAMnI A bhUmikA che ane te mATe khAsa prayAsa paNa karavo paDato nathI. kAyotsarga sadhAtAM ApaNe avacetana to zuM paNa acetana mananAM UMDANo sudhI pahoMcI zakIe chIe jyAM ApaNI samasyAonuM mULa kAraNa raheluM hoya che. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyotsarga vaijJAnika abhigama kAyotsargathI ApaNI viveka cetanA jAge che. buddhi nirmaLa thAya che. citta zuddha thAya che. tyAra pachI nIra ane kSIrano bheda ApaNane saraLatAthI samajAya che. tethI puruSArthano yogya dizAbodha thAya che. Ama kAyotsarga vartamAna samasyAonA samAdhAna mATenI ApaNI kSamatAmAM ghaNo vadhAro karI Ape che. - 155 vyutsarga cetanA : kAyotsarganI mAre mana jo koI moTAmAM moTI upalabdhi hoya to te vyutsarga cetanAnuM jAgaraNa. janmathI ja ApaNane levAnI meLavavAnI kaMIka potAnuM karI levAnA saMskAra prApta thayelA hoya che. A gADha saMskArone 'saMjJA' tarIke oLakhavAmAM Ave che. jIva jyAre eka bhavamAMthI bIjA bhavamAM jAya che tyAre paNa AhAra, bhaya, maithuna ane parigraha A cAra saMjJAo- gADha saMskAro sAthe laIne ja jAya che. A saMskAro jIvanI sAthe joDAyela sUkSmatama deha - karma zarIra sAthe otaprota thaI gayA hoya che. jIva potAnI - - A zarIranI jIvAyonimAM jatAM ja sauprathama garbhamAM paramANuo grahaNa karavA mAMDe che ane tenAthI te potAnuM zarIra banAve che. racanA jIva potAnA karma anusAra kare che. A prakriyA mATe pAribhASika zabda 'AhAra saMjJA' vAparavAmAM Ave che. emAM khAvAnI vAta nathI. paNa koI paNa svarUpe padArthanA paramANuo grahaNa karavAnI jIvanI zakti ane vRttinI vAta che. bALaka janmatAMnI sAthe dUdha levA mAMDe che te paNa AhArasaMjJAno ja eka bhAga che. nAnA bALakane paNa moTo avAja sAMbhaLatAM bhaya lAge Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 jaina AcAra mImAMsA che. maithuna koIne zikhavADavuM paDatuM nathI. bALaka, yuvAna ke vRddha sau koI managamatI vastuono parigraha kare che. nAnuM bALaka paNa jhaTa daIne ramakaDAne pakaDI le che ane choDatuM nathI. Ama A badhI saMjJAomAM grahaNa karavAno, meLavavAno ane tema karIne rAjI thavAno bhAva rahelo che. jyAM sudhI jIva pudgala - padArthanA paramANu sAthe tAdAtmya nathI anubhavato tyAM sudhI tene AnaMda thato nathI; bAkI vAstavikatAmAM jaDa padArthanI zuM tAkAta che ke te caitanyane sukha ke duHkha ApI zake? deha paNa jIvano parigraha che ane tenI AsapAsa badhI jaMjALa UbhI thayelI che. kAyotsarganI mahattA vyutsarga cetanA jagAvavAmAM rahelI che. kAyotsarga potAnA prathama ja caraNamAM mana-vacana-kAyA badhAne sthira karI, zAMta prazAMta karI choDavAno abhigama apanAve che. jIva janmajanmAMtarathI grahaNa karato Avyo che, leto Avyo che ane jenAthI te kyAreya dharAyo nathI paNa UlaTAno te tenAthI asvastha ja banyo che. jyAre kAyotsargamAM kAyAne choDavAnI vAta che. tyAM pachI AhAra-pANI-vastra evAM badhAMnI to vAta ja karyAM rahI? tyAM to pachI sagAMsaMbaMdhI mitro vagerene paNa sthAna nathI rahetuM. A badhAM dehane vIMTaLAIne rahyAM che. karoLiyAnA jALAnAM vacce jema karoLiyo pote rahelo hoya che tema deha paNa potAne kendramAM rAkhI A badhI jaMjALa UbhI kare che. paNa jevI choDavAnI cetanA jAgI, vyutsarga cetanAnuM jAgaraNa thayuM pachI jagatanI koI vAta ApaNane raMjADI zakavA samartha rahetI nathI. ArAdhanAnI carama sImA samAdhimRtyumAM rahelI che. jyAre mana Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyotsarga vaijJAnika abhigama zAMta, svastha ane bhayavihoNuM sthira thaI gayuM hoya che tyAre caitanya potAnA svarUpamAM ramaNa karatuM hoya che. AvuM mRtyu kAyotsarganI eka ke bIjA prakAre sAdhanA karyA vinA AvavuM muzkela che. je roja ne roja kAyotsarga karato hoya ke tenI najIka pahoMcI gayo hoya tene mRtyu vakhate kaMI navuM choDavAnuM hotuM nathI. kAyotsarganA sAdhake jenI tAlIma lIdhI hoya che, jenAthI teNe potAnA samagra cetanA taMtrane keLavyuM che te vAta ja mRtyu samaye upasthita thAya che. tethI te gabharAto nathI ke vihvaLa thato nathI. AvI vyakti dehane kAyama mATe choDI devA mATe taiyAra thayela ja hoya che. kAraNa ke kAyotsarganI sAdhanAthI tenI vyutsarga cetanA jAgI gayelI hoya che: - 157 Ama caitanyanI sabhAnatAthI zarU thayela yAtrA vyutsarga cetanAnA AviSkAra sudhI AvI pahoMce che. ApaNuM jIvana caitanya ane deha baMnenI otaprota thaI gayelI avasthA che tethI kAyotsarganI sAdhanAmAM dehanI paNa mahattA che. caitanya zarUAtamAM dehane sAdhIne potAnI yAtrA AraMbhe che paNa pachI tene oLaMgIne AgaLa nIkaLI jAya che. tethI to kAyotsarga mATe yathArtha rIte kahevAyuM che - kAussaggo sadumbavamokSaNo - Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 zaraNa - sAdhanAnuM aMtima caraNa aphATa evA mahAsAgarane kinAre Ubho rahela koI mANasa sAgara tarIne pAra UtarI javAnuM vicAre to ApaNane tene pakSa pUchavAnuM mana thAya ke tArI pAse te mATe sAdhana zuM che? konA AdhAre tuM ghUghavatA sAgarane pAra karI javAnI haiyAmAM hAma rAkhe che? AvI ja paristhitimAM ApaNe saMsAra sAgarane kinAre UbhA rahelA chIe ane ApaNe sAgara tarIne pAra UtarI javuM che, paNa te mATe ApaNI pAse sAdhano kayAM che? A sAdhano cheH paMcAcAra, cha Avazyaka, bAra vrato, kAyotsarga ane zaraNa. A sAdhano bhale nAnAM dekhAya paNa Akho bhavasAgara pAra utAravAnI temanAmAM kSamatA che. ATalA AcAronuM pAlana karavuM muzkela nathI. chatAMya te paNa na thaI zake tema hoya to mahAmanISIoe eka TUMkAmAM TUMko mArga batAvyo te che duSkRta gaha, sukRta anumodanA ane cAra zaraNano. Avazyaka kriyAo ke AcAronA vikalpamAM A mArga nathI. vAstavikatAmAM to te sAdhanAnA aMtima caraNamAM karavAnuM eka Avazyaka ja che. je bALajIvo hoya ke haju pramAdamAM rahelA hoya teo ATaluM karatA rahe to paNa kayAreka temanA hAthamAM sAdhanAno rAjapatha AvI jAya je pakaDIne teo aMtima lakSya sudhI pahoMcI 158 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaraNa - sAdhanAnuM aMtima caraNa 159 jaI zake. Ama joIe to duSkata gaha, sukRta anumodanA ane cAra zaraNanI vAta sAmAnya lAge che, paNa tenAmAM anargaLa tAkAta rahelI che. eka vakhata karma vivara Ape pachI to jIvanI samakSa AgaLano mArga paNa thaI jAya che. vaLI A kriyA cittanA saMkalezane dUra karIne sadya zakti ApanAra che. jo A sAdhanA niyamIta karavAmAM Ave to te sadgatino mArga mokaLo karI Ape tevI che. dukRta goMH gaha eTale niMdA. pote karelAM pApo ke ayogya kAmonI niMdA karavAnI ane te mATe hRdayapUrvaka pazcAttApa karavAno ane te paNa koI gItArtha muninI pAse thAya to uttama gaNAya. kabUlAta kaMI ema ne ema nathI thatI. kabUlAta eka prakAranA sattvanI apekSA rAkhe che. vaLI te pahelAM ApaNe khoTAno khoTA tarIke svIkAra karIe chIe te paNa kaMI ochI vAta nathI. gahamAM Ama duSkRtyano svIkAra, kabUlAta ane pazcAttApa ATalI vAta samAyelI che. je ATale sudhI taiyAra thaI gayo hoya te pharIthI te pApa ke khoTuM kAma nahIM kare ane jo karaze to teTalA rasathI nahIM karI zake. aDhAreya pApasthAnako duSkRtyanuM ugamasthAna che. duSkRtyano sAcA dilathI pazcAttApa karavAthI karma pAtaLAM paDe che ane teno anubaMdha DhIlo paDe che. duSkRta gahathI karmonI adbhuta nirjarA thAya che - AtmA uparathI karmo kharI jAya che. eka rIte A nivRttidharma che. rAga ane dveSa paNa vAstavikatAmAM duSkata ja gaNAya. duSkata garbhA Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 jaina AcAra mImAMsA karatAM karatAM jIva vItarAgatA tarapha jato jAya che ane AtmAnI paramAtmapada pratinI utkrAMtimAM AgaLa vadhato jAya che. duSkata gaha vinAno badho dharma dhULa upara lIMpaNa jevo che. sukRta anumodanA: jyAM jyAM sukata jovAmAM Ave - sArI vAta jovAmAM Ave tenI hRdayapUrvaka prazaMsA te sukRta anumodanAmAM Ave. ApaNAM sukRta to ghaNAM alpa eTale ApaNe AgaLa upara thaI gayelA mahAtmAonAM sukRtane yAda karIne tenI anumodanA karavI. anumodanA mATenI pUrvazarata to bane tyAM sudhI evuM sakRtya jAte karavAnI vAta che. ane jo te na thaI zake to ja tevA sukRtanI bhAvapUrvaka prazaMsA karavAnI vAta Ave. je sakRtyanI anumodanA karIe te karavAno ke karAvavAno bhAva AvyA vinA rahe nahIM. ane jo tema na thAya to samajavAnuM ke ApaNI anumodanA kevaLa aupacArika che jenuM khAsa phaLa nahIM maLe. ApaNI moTA bhAganI sukRta anumodanA zAbdika ja hoya che ane aMdarathI to ApaNe korA ne korA ja hoIe chIe. sakRtyonI anumodanA karanAra savRttivALo thaI, sArI pravRtti karyA vinA rahe nahIM. sukRtanI anumodanA pravRttidharmanAM dvAra kholI ApanAra che. cAra zaraNa : cAra zaraNamAM sau prathama arihaMtanA zaraNanA svIkAranI vAta Ave che. arihaMta vyakitavizeSa kharA paNa tattvanA mArga upara Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaraNa - sAdhanAnuM aMtima caraNa 161 prayANa karavA mATe ApaNe arihaMtanA bhAvane pakaDI tene zaraNe javAnuM che. rihaMtano bhAva eTale jene koI zatru nathI. ApaNA moTAmAM moTA zatru rAga ane dveSa jenuM vigalana karI arihaMta pote to bhavATavImAMthI bahAra nIkaLI gayA che paNa saMsAranI ghora aTavImAM (jaMgalamAM) temanAM padacihno (pagalAM) vartAya che ane haju temano avAja havAmAM guMje che. tene ApaNe pakaDI laIe te arihaMtanuM zaraNa gaNAya. arihaMtanA zaraNamAM temaNe cIMdhelA mArga prati samarpaNanI vAta che. jo ApaNe te cUkI jaIe ane kevaLa temanI mUrtine pakaDIne besI rahIe to jhAjho artha na sare. bIjuM zaraNa siddhanuM Ave che. siddha paramAtmAo eTale bhavabhramaNamAMthI nIkaLI jaIne anaMta AnaMdamAM sthiti karIne rahelA mukta jIvAtmAo. siddhonA zaraNamAM dhyeya pratinA samarpaNanI vAta rahelI che. siddha avasthA ApaNuM dhyeya che. ApaNe beyathI ja ajJAta hoIe ke tenA prati samarpita na hoIe to ApaNI yAtrAno artha ja kyAM rahyo? dhyeyanI spaSTatA vinA javAnuM kyAM? ane sAdhya prati samarpita thayA vinA sAdhananI pasaMdagI paNa kevI rIte thaI zake ane teno upayoga paNa kevI rIte karI zakAya? siddhanA zaraNamAM dhyeya pratinI niSThAnI vAta che tyAra pachI sAdhunA zaraNanI vAta che. sAdhumAM AcArya, upAdhyAya ane muni sau AvI jAya eTale ke jemaNe dIkSAcAritra aMgIkAra karIne saMsAra choDyo che ane lakSya upara pahoMcavA yAtrA zarU karI dIdhI che. sAdhu mAtramAM dhyeya niSThA hoya, mArga prati samarpaNa hoya paraMtu temanI yAtrA cAlu hoya. game tevA Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 jaina AcAra mImAMsA pariSaho vacce, muzkelIo vacce paNa teo nitya AgaLa vadhatA ja hoya. teo Atma-sAdhanAmAM magna hoya, viSayavAsanAthI upara UThelA hoya, AgamonuM parizIlana karanArA hoya, temanuM jIvana kamaLa jevuM vimala-svaccha hoya. sAdhu mUrtimaMta puruSArthanuM pratIka che. sAdhunuM zaraNa eTale puruSArtha prati samarpaNa. te prArabdhane AgaLa karIne besI na rahe. game tevI vikaTa paristhitimAM sAdhu to AgaLa vadhatA ja rahe. chelluM zaraNa che dharmanuM. dharmane ApaNe bahu ja saMkucita arthamAM samajyA chIe. dharma eTale A ke te saMpradAya nahIM. dharma eTale vastuno svabhAva - mULa svabhAva. pANI zItaLa che ane agni garama che te teno svabhAva che. jagatanI pratyeka vastu potAnA svabhAvamAM varte che. kevaLa saMsArI jIvo ja vibhAvone vaza thaIne rAce che ane saMsAramAM kuTAyA kare che. jIvamAtrano mULa svabhAva anaMta AnaMda che ane temAM tenI zAzvata sthiti tenI saMbhAvanA che. vanarAja siMha samo jIva gheTAMonA ToLAmAM maLIne vibhAvone vazavartI thaIne gheTA jevuM asahAya jIvana anaMta kALathI jIve che kAraNa ke jIvane potAnA svabhAvanI vismRti thaI gaI che. kevaLI bhagavaMto potAnI siMhagarjanAthI jIvane potAnA svabhAvamAM AvI javA lalakAre che. A che kevalI pannata dhamma zaraNe pavAmino sUcitArtha vizva AkhuM svabhAvamAM varte che. sUrya, caMdra, graho, nakSatro, tArAo potAnA svabhAvamAM ArUDha thaIne UbhAM che. brahmAMDanA niyamomAM tenI gati-vidhimAM pheraphAra karI zakavA koI samartha nathI. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 zaraNa - sAdhanAnuM aMtima caraNa brahmAMDa paNa svabhAvane AdhIna che. tenA vizenA sau prazno asthAne che. mRtyu kema? vRddhAvasthA kema? saMsAramAM ATalA jIvo kema? ATalI ja vargaNAo brahmAMDamAM zA mATe? sUrya ane tArAonuM astitva kema ane zAthI? A badhA prazno nirarthaka che ane nirUttara ja rahevAnA. jo teno koI uttara hoya to teTalo ja ke te jagatasvabhAva" che. dharmanuM zaraNa eTale svabhAva prati samarpaNa. svabhAva sAme baLavo na thaI zake. tenI sAme dalIla na thaI zake. tIrtharo paNa vastunA svabhAvamAM parivartana karavA samartha nathI. temane paNa svabhAvanI sarvoparItA svIkAravI paDe che. A che dharma pratinA zaraNano marma je samajIne ApaNe ApaNA mULa snAvamAM AvI javA pratibaddha thaI javAnuM che. duSkata gAha, sukRta anumodanA ane cAra zaraNano ApaNe tyAM ghaNo ullekha thAya che. paraMtu moTe bhAge ApaNe teno lAbha letA nathI. A vAta saraLa lAge che mATe ApaNe tenI thoDIka avagaNanA karI che - evuM paNa lAge che. vaLI je loko A kriyA kare che teo tene oghaNAthI kare che. tethI te eka dravyakiyA thaI jAya che. A kiyAnI kharI tAkAta tenA bhAvamAM rahelI che. jo bhAvapUrvaka A kriyA thAya to te eka rItanA dhyAnamAM pariNamI zake tevI che. jo sAdhaka bhAvanI dhArAe UMce caDhavA mAMDe to te eka pachI eka guNasthAnako vaTAvato jAya emAM kaMI zaMkA nathI. dharmamArgano pravAsI duSkata gaha ane saMskRta anumodanA karatAM AtmAnI zuddhi karato jAya che. zaraNa svIkAranAra sAdhaka nIco Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 jaina AcAra mImAMsA - namIne sASTAMga ke paMcAga praNipAta karIne mUke che. bhAvapUrvaka namavAnI sAthe ja zaraNe janArano ahaMkAra jhUkI jAya che. ahaMkAra khUkatAnI sAthe ja satyanA pravezano mArga mokaLo thaI jAya che. zaraNe janAra potAnI maryAdAno svIkAra karIne mUke che ane jJAnIoe kevaLI bhagavaMtoe batAvelA dharmane pUrNatayA samarpita thaIne teno svIkAra karI le che. tyAra pachI tenI badhI dvidhAno aMta AvI jAya che. jo sUkSma rIte vicArIe to cAra zaraNamAM samagra astitvanI vAta rahelI che. temAM AtmAnA ArohaNano mArga paNa darzAvAyelo che. saMsAra sAgarane pAra karavA mATenI naukA cAra zaraNane AdhAre taiyAra thAya che. duSkata gaha ane sukRta anumodanAnAM be prabaLa halesAne AdhAre jIvAtmA dharmanAM sarva aMgonuM vahana karato saMsAra sAgarane nizaMka pAra karI jAya che. A bhave kadAca te kArya siddha na thAya to paNa bhavAMtare te siddha thayA vinA nahIM rahe. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina AcArono viSaya gahana che. pratyeka AcAranI pAchaLa rahasya raheluM hoya che. A rahasyane jANyA 'vinA AcArono pUrNa lAbha na maLI zake. vaLI temAM bhAvanuM siMcana karIne ArAdhanA karavI joie. A vAtane lakSamAM rAkhIne A pustakamAM carcA karavAmAM AvI che te tenI viziSTatA che. darzana zraddhAnuM janaka che. jJAna dharmanA patha upara ajavALAM pAthare paraMtu lakSya sudhI pahoMcADe cAritra athati AcAro. paMcAcAra jaina AcAronuM prathama caraNa che to cAra zaraNa aMtima caraNa che. vacce Ave che cha Avazyaka, bAra vrata ane kAusaggo arthAta kAyotsarga. A pAMceya viSayonI A pustakamAM vizada rIte chaNAvaTa karavAmAM AvI che je sAdhakane ghaNI sahAya kare tevI che.