________________
તૃતીય પ્રકાશ. ચના કર. ચુલનીપિતાએ વ્રતભંગની આલેચના કરી અનુક્રમે શ્રાવકની પ્રતિમાઓ (અભિગ્રહ વિશેષ) અંગીકાર કરી શુભ ધ્યાને મરણ પામી સૌધર્મ દેવલેકે અરૂણાભ નામના વિમાનમાં દેવપણે ઉત્પન્ન થયે. ત્યાંથી મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં માનવભવ પામી કર્મ ખપાવી મોક્ષે જશે. આવી રીતે પિષધવ્રતની દઢતા રાખવા ઉપર ચુલની પિતા નામના શ્રાવકનું દૃષ્ટાંત બતાવ્યું. આ માંહીથી એ સમજવાનું છે કે આટલા ઉપસર્ગ થતાં પણ ચુલનીપિતા પિતાના વ્રતમાં દઢ રહ્યો હતો અને સહેજ ભંગ થતાં તેનું પ્રાયશ્ચિત કરીને શુદ્ધ થયે હિતે. તેવી રીતે પોતાનાં વતે પાળવામાં શ્રાવકેએ દઢ થવું જોઈએ. . આ કહેવાથી ગૃહસ્થનું અગીયારમું વ્રત સમાપ્ત થયું.
હિવે બારમું અતિથિ સંવિભાગ વ્રત કહે છે. ચોથે શિક્ષાત્રત યાને ગૃહસ્થ ધર્મનું બારમું વ્રત. दानंचतुर्विधाहार-पात्राच्छादनसमनां । अतिथिभ्योऽतिथिसंवि-भागवतमुदीरितं ॥ ८८ ॥
ચાર પ્રકારને આહાર, અશન, પાન, ખાદિમ અને સ્વાદિમ (૧) પાત્ર, (૨) વસ, (૩) અને રહેવાને મુકામ. (૪) આ અતિથિઓને (સાધુઓને) આપવું તે અતિથિ સંવિભાગ નામનું વ્રત કહેલું છે. ૮૮
વિવેચન-અન્ન પાણિ આદિના આધારે દેહ ટકી કહે છે. દેહ ઉપર ચારિત્રને આધાર છે અને ચારિત્રથી કર્મને ક્ષય કરી શકાય છે. માટે શરીરના ઉપષ્ટભ (આધાર) ને અર્થે ગૃહસ્થાએ અતિથિઓને આહાર પાણી આપવાં. આહાર પાણી લઈ તેઓ પિતાને તેમ પરને ઉદ્ધાર કરે છે. તેમાં સહાય આપનારને સારે હિ (લાભ) મળી શકે છે. આહાર પાણી બીજા તરફથી મળતાં હોવાથી તેઓને પસા વિગેરે રાખવાની જરૂર પડતી નથી અને તેથી જ નિરીહ બની નિસ્પૃહપણે ખુલ્લા હૃદયથી સત્ય ઉપદેશ આપી બીજા ઉપર સત્ય માર્ગની છાપ બેસાડે છે. પૈસાનું દાન ત્યાગીઓને આપવું એ સત્ય માર્ગમાંથી તે સાધુને નાશ કરવા જેવું છે, કેમકે અનર્થનું મૂળ કારણ પેસેજ છે. પાત્ર સિવાય અન્ન પાણી લેવામાં ખાવામાં અડચણ પડે છે. તેમ ધાતુઓનાં વાસણે