________________
લાભથી થતા દોષા અને તેને જીતવાના ઉપાય.
૧૯૫
ભૂમિ સમાન, અને દુર્ગતિમાં જવાના કારણરૂપ છે. માયાવડે કરી બગલાની માફક આચરણ કરનારા, અને કુટિલતામાં હેાંશિયાર, પાપી મનુષ્યા જગને ઠગતા છતાં (પેતાના આત્માને કમ બંધન કરી ક્રુતિમાં નાખતા હોવાથી) પોતેજ ઢગાય છે, માટે જગત જીવાને આનંદના હેતુરૂપ, આવત્તા (સરલતા) રૂપ મહા ઔષધવડે, જગ તના દ્રોહ કરનારી સર્પણી સરખી માયાના જય કરવા ૧૫-૧૬-૧૭ લાભથી થતા દોષો અને તેને જીતવાના ઉપાય.
आकरः सर्वदोषाणां गुणग्रसनराक्षसः ।
कंदो व्यसनवल्लीनां लोभः सर्वार्थबाधकः ॥ १८ ॥ धनहीनः शतमेकं सहस्रं शतवानपि । सहस्राधिपतिर्लक्ष कोटिं लक्षेभ्वरोषि च ॥ १९ ॥ कोटीश्वरो नरेन्द्रत्वं नरेन्द्रश्चक्रवर्त्तितां । चक्रवर्ती च देवत्वं देवोपद्रत्वमिच्छति ॥ २० ॥ इंद्र हि संप्राप्ते यदीच्छा न निवर्त्तते । मूले लघीयांस्तल्लोभः शराव इव वर्धते ॥ २१ ॥ लोभसागरमुद्वेलमतिवेलं महामतिः ।
संतोष सेतुबंधेन प्रसरतं निवारयेत् ॥ २२ ॥
લેાભ દુનિયાના સર્વ જાતના દોષોની ઉત્પત્તિની ખીણુ સમાન છે, ઉત્તમ ગુણાનું ગ્રસન (ભક્ષણ-નાશ) કરવામાં રાક્ષસ તુલ્ય છે, દુઃખરૂપ વલ્લાઓના મૂળ સરખા છે અને ધમ કામાદિ પુરૂષા ને ખાધ કરનાર લાભજ છે. મૂળમાં શરાવ ( રામપાતર ) ની માફ્ક લાભ નાના હાય છે પણ આગળ ચાલતાં તે શરાવની માફ્ક વૃદ્ધિ પામે છે. જેમકે; ધનરહિત માણસ એક સે રૂપા નાણાની કે સુવણુ નાણાની ઈચ્છા કરે છે. સેા વાળા પણ હજારની ઇચ્છા કરે છે. હજા રના અધિપતિ લાખની ઇચ્છા કરે છે, અને લલ્લેશ્વર પણ કરાડની ઇચ્છા રાખે છે. કેાટીધ્વજ રાજા થવાને, રાજા ચક્રવર્તિ થવાને ચક્રવતિ દેવ થવાને અને દેવ પણ ઈંદ્ર થવાને ઈચ્છે છે. ઇંદ્રપણુ પ્રાપ્ત થયું છતાં પણ ઈચ્છા નિવૃત્ત (શાંત) થતી નથી. માટે વારવાર મોટી ભરતીની માફક ફેલાતા લેાભ સમુદ્રને મહાબુદ્ધિમાન ચેાગીએ સતાષરૂપ પાજ ખાંધવે કરી તેના ફેલાવાને નિરાવ કરવા,
