________________
૩૩૩
શુકલધ્યાન કેને કહે છે.
શુકલધ્યાન કેને હોય છે? आधे श्रुतावलंबनपूर्वे पूर्वश्रुतार्थसंबंधात् । पूर्वधराणां छमस्थयोगिनां प्रायशो ध्याने ॥ १३ ॥
આદિના પહેલા બે શુકલધ્યાનના ભેદે પૂર્વધર છદ્મસ્થ ગીને શ્રુતજ્ઞાનના અવલંબનથી પૂર્વ કૃતાર્થના સંબંધવાળા પ્રાયહાય. ૧૩.
વિવેચન-પ્રાયઃ કહેવાને એ મતલબ છે કે, પૂર્વધારેનેજ શુકલધ્યાન હોય અને બીજાને ન હોય તેમ નથી, પણ પૂર્વધર સિવાયનાને પણ શુફલધ્યાન હોય છે. જેમ કે મારૂદેવાજી, માસતુષ સાધુ, વિગેરે મહાશયોને કાંઈ પૂર્વનાં જ્ઞાન નહોતાં, છતાં, કેવલ જ્ઞાન થયેલું છે. માટે શકલધ્યાન લાવવા માટે પૂર્વના જ્ઞાન જોઈએ તે એકાંત નથી.
सकलालंबनविरहमथिते द्वे त्वंतिमे समुद्दिष्टे ।
निर्मलकेवलदृष्टिज्ञानानां क्षीणदोषाणां ॥ १४ ॥ - સર્વ દોષરહિત, નિર્મલ કેવલ દર્શન અને કેવલ જ્ઞાનવાળા ગીને સર્વ આલંબન વિનાનાં છેલ્લે બે ધ્યાને કહેલા છે. ૧૪.
પહેલાં બે શુકલધ્યાનના આલંબનને કમ. तत्र श्रुताद् गृहीत्वैकमर्थमर्थाद् व्रजेच्छब्दं । રાહુનરર્થ ચોriાંતાં જ સુધી પ /
શ્રુતજ્ઞાનમાંથી કેઈએક અર્થ લઈને, અર્થથી શબ્દના વિચારમાં આવવું; શબ્દથી ફરી પણ અર્થમાં આવવું, તેવી જ રીતે બુદ્ધિમાનેએ એક યોગથી કઈ એક ગાંતરમાં આવવું. ૧૬.
संक्रामत्यऽविलंबितमर्थप्रभृतिषु यथा किल ध्यानी । व्यावर्तते स्वयमसौ पुनरपि तेन प्रकारेण ॥ १६ ॥
જે પ્રકારે થાની વિલંબ વિના અર્થાદિકમાં સંક્રમણ કરે છે, તેજ પ્રકારે ફરી પણ ત્યાંથી પોતે પાછો ફરે છે. ૧૬.
इति नानात्वे निशिताभ्यासः संजायते यदा योगी ।
आविर्भूतात्मगुणस्तदैकताया भवेद्योग्यः ॥ १७ ॥
આ પ્રમાણે અનેક પ્રકારના તીક્ષ્ણ અભ્યાસવાળો જ્યારે ગી થાય છે ત્યારે, આત્મગુણ પ્રગટ થતાં શુકલધ્યાનની એકતાને તે લાયક થાય છે. ૧૭.
