Book Title: Tattvarthadhigam Sutra Abhinav Tika Adhyaya 09
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Shrutnidhi Ahmedabad
View full book text
________________
અધ્યાયઃ ૯ સૂત્રઃ ૧૪
U [6]અનુવૃતિઃ- માચ્યવનનિર્વાર્થ સૂત્ર.૨:૮ પરિષહીં: ની અનુવૃત્તિ.
U [7]અભિનવટીકા-અહીં સૂત્રકાર મહર્ષિએ બે કર્મો તથા તન્ય બે પરીષહો નો ઉલ્લેખ આ સૂત્રમાં કર્યો છે. આમ તો સૂત્રસારથી સમગ્ર સૂત્ર સ્પષ્ટ થઈ જ જાય છે છતાં યત્કિંચિત્ વિશેષતા છે તેને અહીં મુદ્દાસર રજૂ કરેલ છે.
(૧) અન્તરાયકર્મ એ અલાભ પરીષહનું કારણ કહ્યું છે એટલે કે લાભાન્તરાય નામના કર્મના ઉદયે “અલાભ પરીષહ” હોય છે.
(૨)મોહનીય કર્મના બે ભેદ છે. તેમાંના દર્શન મોહનીય નામના કર્મના ઉદયથી અદર્શન પરીષહ” હોય છે.
(૩)દર્શન મોહ એટલે અનંતાનુબંધી કષાય તથા મિથ્યાત્વ મોહનીય મિશ્રમોહનીય અને સમ્યક્ત મોહનીય એ સાતે પ્રકૃત્તિ.
(૪)ઝર્શન એટલે દેવાદિ ના સદ્ભાવ વિષયમાં અશ્રધ્ધા હોવી તે.
(૫)સૂત્રમાં માહાતરો અને નામૌબનેદ્વિવચનમણૂલા છેતેથી થયાસક્ય ક્રમાનુસાર નાદ સાથે પ્રદર્શન ને અને મારી સાથે કામ ને જોડી દીધેલ છે.
(૬)દર્શન મોહમાં અનન્તાનુબંધિચાર અને મિથ્યાત્વમોહનીય ની ત્રણ પ્રકૃત્તિ લેવાનું સૂચવે છે તેથી સંભવ છે કે પ્રસન્નચંદ્ર રાજર્ષિ કે બાહુબલી ની માફક કયારેક તીવ્ર કષાયોદય થઈ જતો હોય અથવા નિહ્નવાદિક શંકા ઓને લીધે સમ્યક્ત દુષિત થતું હોય, એમનો જે આશય હોય તે, પણ અદ્ર્શનપરીષદ તો નવમાં ગુણસ્થાનક સુધી કહ્યો છે તે નિઃશંક વાત છે
(૭)દર્શન મોહ એવા સ્પષ્ટ નિર્દેશથી દર્શનાવરણ કર્મ અહીં અભિપ્રેત નથી તે સ્પષ્ટ સમજી લેવું વળી દર્શનમોહથી સમ્યક્વમોહનીય આદિ ત્રણ પ્રકૃત્તિ લેવાનું પણ વિધાન ટીકાકારે કરીને આ વાત અતિ સ્પષ્ટ કરી દીધેલ છે.
U [8] સંદર્ભ
આગમ સંદર્ભઃ- સંકળમોઝે તે વમે તે પરીસરા સમયાંતિ ? યમાં ! પણ હંસગપરીસદે સમોયર ! જ મા. શ.૮, ૩.૮,સૂત્ર. ૩૪૩-૬ अंतराइए णं भंते कम्मे कति परीसहा समोयरंति ? गोयमा एगे अलाभे परीसहे समोयरइ
* પ્રા. શ.૮,૩.૮,જૂ. ૨૪-૮ # તત્વાર્થ સંદર્ભ - શુત્પિપાસાશીતોupવંશમનીન્યા સૂત્ર. ૧:૧ મન અને મટીમ પરીષદ ની વ્યાખ્યા લેવી.
૪ અન્યગ્રન્થ સંદર્ભ(૧)નવતત્વ-ગાથા-૨૮ વિવરણ (૨)કાળ લોક પ્રકાશ-સર્ગઃ૩૦ -શ્લોક ૩૭૧ ઉત્તરાર્ધ U [9]પદ્યઃ(૧) દર્શન મોહનીય ઉદયે શુધ્ધ દર્શન નવિ રહે
અત્તરાય તણા પ્રભાવે લાભ કાંઇ નવિ મળે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
