Tattvarthadhigam Sutra Abhinav Tika Adhyaya 09

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Shrutnidhi Ahmedabad

Page 110

અધ્યાયઃ ૯ સૂત્રઃ ૨૪
૧૦૯ U[9]પદ્ય(૧) આ સૂત્રનું પ્રથમ પદ્ય પૂર્વ સૂત્ર ૨૨ માં કહેવાઈ ગયું છે (૨) જે જ્ઞાનને દર્શન સાચવે યથા ચારિત્ર ને તેમજ જાળવે તથા
સદ્ગણ શ્રેષ્ઠ ઉપચાર યોગ્ય જે ચાર પ્રકારે વિનયો ગણાય તે U [10]નિષ્કર્ષ-પૂજયપાદ શ્રીમદ્ ઉમાસ્વાતિજી મહારાજાએ આ સૂત્રમાં મનવચન-કાયાના સભ્ય યોગ પૂર્વક વિનયતપ ના ચાર ભેદ જણાવ્યા તેનો નિષ્કર્ષ પણ તેઓશ્રીના પ્રશમરતિ પ્રકરણમાં કહ્યા પ્રમાણેજ અહીં જણાવીએ તો
વિનયનું ફળ ગુરુ શુશ્રુષા છે, ગરુ શુશ્રુષાનું ફળ શ્રુતજ્ઞાન છે, શ્રુતજ્ઞાનનું ફળ વિરતિ છે, વિરતિનું ફળ આઝવનિરોધ છે, આશ્રવ નિરોધનું ફળ સંવર છે. તેનું ફળ તપોબળ છે, તપોબળનું ફળ નિર્જરા છે. નિર્જરા વડે ક્રિયા નિવૃત્તિ થાય છે, ક્રિયાનિવૃત્તિ વડે અયોગિપણું પ્રાપ્ત થાય છે. અયોગિ પણાથી ભવ પરંપરાનો ક્ષય થાય છે. એ રીતે સર્વકલ્યાણોનું જો કોઈ ભાજન હોયતો વિનય છે. આમ વિનય નામનો અભ્યતર તપ પરંપરા એ મોક્ષનું સાધન હોવાથી તેની યથા યોગ્ય આરાધનામાં ઉદ્યમનામાં ઉદ્યમવંત રહેવું.
S S S S S U
અધ્યાય -સૂત્ર:૨૪) U [1]સૂત્ર હેતુ - વૈયાવચ્ચ નામક અત્યંતર તપના દશ પેટા ભેદોને જણાવવા.
[2]સૂત્ર મૂળા-ગાવાપાધ્યાયતિપસ્વિૌલવીના સક્ષસીય समनोज्ञानाम्
0 []સૂત્ર પૃથક-માવાર્ય - ૩પાધ્યાય - તપસ્વિ-શૈક્ષ - ન - TS - 9 - સંડવ - સાધુ - સમનોજ્ઞાનામ્
U [4] સૂત્રસાર-આચાર્ય,ઉપાધ્યાય,તપસ્વી,શૈક્ષક,ગ્લાન,ગણ ,કુલ, સંઘ,સાધુ, સમનોજ્ઞ એિ દશની વૈયાવચ્ચને વૈયાવચ્ચ ના દશ ભેદ રૂપે કહેવાયેલ છે
U [5]શબ્દશાનઃભાવાર્થ-આચાર પળાવે તે ઉપાધ્યાય-શ્રુત પ્રદાન કરે તે તપસ્વી-તપ કરનારા
શક્ષ-નવદીક્ષિત Iછાન-રોગ થી ક્ષીણ
ગUT-એકવાચનાવાળો સમૂહ અનેક ગણોનો સમૂહ
સંપ-સાધુ વગેરે ચાર ભેદે સાધુ-સાધુ-મોક્ષનો સાધક
સમનોર-સમાન શીલ U [6]અનુવૃત્તિઃ(૧)પ્રાયશ્વિવિનયવૈયાવૃજ્ય. સૂત્ર. ૧:૨૦ વૈયાવૃત્ત્વ (૨)રવવતુશપન્વયે પૂ. ૬:૨૨ શની અનુવૃત્તિ *માવી પાયાસ્વરૌસાસ્ત્રનળસુસંધાયુમનોજાનાર્ એ પ્રમાણેનું સૂત્ર દિગમ્બર આમ્નાયમાં છે.