Prakrit Kavya Manjari

Author(s): Prem Suman Jain
Publisher: Rajasthan Prakrit Bharti Sansthan Jaipur

Page 49

७. जीवलोमो
इमे लोए बह जीवा सन्ति । रुक्खेसु, लग्रासु, जले, अग्गिए, पवणे थले वि पाणा हवन्ति । इमे एगिन्दिया जीवा सन्ति । मक्कुरणे (खटमले) दोणि इंदियाणि हवन्ति । पिवीलिआए तिण्णि इंदियाणि हवन्ति । मक्खिाए चउरो इंदियाणि हवन्ति । सप्पे पंच इंदियाणि हवन्ति । पक्खी, पसू, मण स्सो, पंचिन्दियो जीवो अस्थि । तेसु फासो, रसरणा, घाणो, चक्खू सवणो य इमाणि पंच इंदियाणि सन्ति ।।
पक्खिणो अम्हाण सहारा हवन्ति । ते मण स्साण मित्ताणि हवन्ति । पभाये पक्खिणो कलालसरेण गीअं गान्ति । ताण सरो महुरो हवइ। पक्खीसु काप्रो कण्हो हवइ । हंसो धवलो हवइ। कोइला काली हवइ किन्तु सा महुरसरेण गाइ । मोरा अइसुन्दरा हवन्ति । ते वरिसाकाले णच्चन्ति । सुग्गा जणाण अइपिया हवन्ति । ते माण सस्स भासाए वि बोल्लन्ति । कुक्कुडा पभाये जणारण पवोहयन्ति । पिवीलियाओ सपरिस्समेण जणाण पेरणा देन्ति ।
माणु सस्स जीवणे पसूण वि महत्त अत्थि । पसुणो जणस्स सहयोगिणो सन्ति । अस्सो भारं वहइ। जणा अस्सेण सह जत्तासु गच्छन्ति । अस्सो णरस्स मित्तं अत्थि । कुक्कुरो माण सस्स रक्खं करइ।। सो अम्हाण गिहाणि चोराहिन्तो रक्खइ। बइलो किसाणस्स मित्तं अत्थि । सो हलं सअडं य करिसइ । बइला खेत्तं करिसन्ति । धेरण अम्हाण दुद्ध देइ । सा तणाणि खाइऊण बहुमुल्लं बलजुत्तं आहारं देइ । अजा वि दुद्ध देइ । जणाण गिहेसु मज्जारा मूसा वि वसन्ति ।
मरुथले कमेला (ऊट्टा) संचरन्ति । वणे गा भमन्ति । तेसु अहिनं बलं हवइ। तत्थ सीहो वि गज्जइ । तस्स गज्जणेण मिश्रा धावन्ति । सिमालो गच्छन्ति । वाणरा साहाएसु कूदन्ति । सव्वे जीवा जीविउं इच्छन्ति, ण मरिउं। अग्रो तेसु अभयं भविअव्वं । ते सहावेण हिंसा ण सन्ति । अअएव के वि जीवा ण पीडिअव्वा ।
३८
प्राकृत काव्य-मंजरी