Book Title: Man Sthirikaran Prakaranam
Author(s): Vairagyarativijay, Rupendrakumar Pagariya
Publisher: Shrutbhuvan Sansodhan Kendra
View full book text ________________
मन:स्थिरीकरणप्रकरणम्
जह जंबुपायवेगो (संबोधप्रकरणम्-१२८३) इत्यादिगाथाभिः प्रतिक्रमणभाष्यादवगन्तव्यम्। अथवा सङ्घपाद् दृष्टान्तद्वयमप्येवम्
मूलं साह पसाहा, गुच्छफले पडियजंबु भक्खणया। सव्वं माणुस पुरिसे साउह जुझंत धणहरणा।। इति
(दर्शनशुद्धिप्रकरणम्-२२६, संबोधप्रकरणम्-१२९०) अथैताः पृथिव्यादिषु दर्श्यन्ते[मूल] आइचउ भूदगवणे, सिहिमरुविगलेसु अमणनिरएसु ।
आइतिगं तह सन्नी, तिरिमणुदेवेसु छल्लेसा ।। २७।। व्याख्या] आद्याश्चतस्रः कृष्णनीलकापोततेजोलेश्यारूपाः भूदगवनेषु त्रिष्वपि भवन्ति। तत्र सामान्येन सर्वेष्वप्येकेन्द्रियेषु सूक्ष्मबादरपर्याप्तापर्याप्तभेदेष्वाद्यं लेश्यात्रयं भवप्रत्ययादेव भवति।
केषुचित् पुनर्बादरशुभेषु रत्नक्षीरोदजलकमलादिषु भूदकवनेषु लब्ध्या पर्याप्तेषु करणतोऽपर्याप्तेषु क्षणमेकं पारभविकी भवनपत्यादि-ईशानान्तदेवसम्बन्धिनी चतुर्थ्यपि तेजोलेश्या भवति। यतो भवनवनज्योतिःसौधर्मेशानदेवाः केचिन्मिथ्यादृष्टयस्तेजोलेश्यावन्त एतेष्वप्युत्पद्यन्ते। उक्तं चपुढवी आउ वणस्सइ, गब्भे पज्जत्त संखजीवीसु। सग्गभुयाणं वासो, सेसा पडिसेहिया ठाणा इति।।
(प्रवचनसारोद्धार-११७४) तथा तेजोवायुद्वित्रिचतुरिन्द्रियासज्ञिपञ्चेन्द्रियतिर्यड्नारकेषु भवस्वभावादेवाद्यं लेश्यात्रयं भवति, न पुनस्तेजोलेश्यापि, यतस्तेषां सा नेहभविकी तथाविधविशिष्टपरिणामासम्भवात्। नाप्यपर्याप्तावस्थायां पारभविकी, तेजोलेश्यावतां जन्तूनामेतेषूत्पादाभावादिति। तथा सझिपञ्चेन्द्रियतिर्यङ्मनुष्याणां परिणामवैचित्र्याद् अन्तर्मुहूर्तान्तर्मुहर्तस्थितयः षडपि भवन्ति। देवानां चतुर्विधानामपि समुदितानामवस्थिता द्रव्यलेश्याः षडपि भवन्ति। भावपरावृत्त्या पुनरेकैकस्यापि षडपि भवन्ति। उक्तं चकिण्हा नीला काऊ, तेऊ लेसा य भवणवंतरिया। जोइस-सोहम्मीसाण तेउलेसा मुणेयव्वा।।
(प्रवचनसारोद्धार-११५९, बृहत्सं.-१७६, त्रैलोक्यदी.-२८२) कप्पे सणंकुमारे, माहिंदे चेव बंभलोगे य। एएसु पम्हलेसा, तेण परं सुक्कलेसा उ।।
(प्रवचनसारोद्धार-११६०, त्रैलोक्यदी.(बृहत्सं.)-२८३, प्र.पृ.-४०९) तथादेवाण नारयाण य, दव्वा लेसा हवंति एयाओ। भावपरावत्तीए, सुरनेरइयाण छल्लेसा।।
(त्रैलोक्यदी.(बृहत्सं.)-४०५, जीवसमासः-७४) अथ दृष्टिद्वारम्[मूल] सम्म मिच्छं मीसं, दिट्ठितिगं तत्थ सुत्तआएसा ।
पुढवाइ पंच मिच्छा, भूदवणे दिट्ठिदुग कम्मा ।।२८।। व्याख्या] सम्यग्दृष्टिर्मिश्रदृष्टिर्मिथ्यादृष्टिश्चेति दृष्टित्रयं भवतीति सम्बन्धः। तत्र दर्शनं दृष्टिर्वस्त्ववबोधः। तत्र सम्यग् = अविपरीता यथावस्थितैव जिनप्रणीतवस्तुतत्त्वानां सम्यक्त्वपुञ्जस्य उदयेन वा, उपशमेन वा, क्षयेण वा क्रमेणाविशुद्ध-विशुद्धतर-विशुद्धतमावबोधरूपा दृष्टिः सम्यग्दृष्टिः। तथा मिश्रस्य = अर्द्धविशुद्धस्य दर्शनमोहनीय
Loading... Page Navigation 1 ... 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207