Book Title: Man Sthirikaran Prakaranam
Author(s): Vairagyarativijay, Rupendrakumar Pagariya
Publisher: Shrutbhuvan Sansodhan Kendra
View full book text ________________
मन:स्थिरीकरणप्रकरणम्
७१
तथा
[मूल] विगलसुरसुहमनारयतिगाणि आहारदुगविउव्विद्गं ।
तत्थ इगि थावरायव, मुत्तूण सयं नरि य मिच्छा ।।११८।। वेउव्वाहारगं, नारयसुहमविगलतियगाणि ।
तित्थं च मुत्तु तिगहियसयमिह बंधंति मिच्छसुरा ।।११९।। व्याख्या] ननु नारकाणां सास्वादनादिन्यनभिधाय कथं देवानां मिथ्यादृष्टिगुणस्थानकम् उच्यते? सत्यम्, एतेषां प्रथमगुण एव सङ्ख्याविशेषो न तु सास्वादनादित्रये। अतोऽसौ प्रथमं पृथक् पृथक् प्रादर्शीति ।।११८।।११९।।
[मूल] हुंछेनपुमिच्छ विणा, छन्नवई निरय साण सुरसाणा ।
नपुमिच्छायवहुंछे, इगथावरऊण छन्नवई।।१२०।। मीसा निरसुरसयरिं, नराउ साणंत पंचवीस विणा।
तित्थनराउगसहियं, पिगसयरिं सम्मनिरयसुरा।।१२१।। व्याख्या] स्पृ(स्प)ष्टाश्चतस्रोऽपि।।१२०।।१२१।। अथ समुद्धातद्वारम्। ते च सप्तामी[मूल] वेयणकसायमरणा वेउव्वितेयहारकेवलिया ।
समुग्घाया नरि सत्त वि, भूदतरुविगलअमण आइतिगं ।।१२२।। गीतिः।। सविउव्वं मरुनिरए, सतेयसमुग्घाय पंच तिरियसुरे ।
अडसमया केवलिए, असंखसमयंतमुह छसु वि ।। १२३।। व्याख्या] अथ समुद्धात इति कः शब्दार्थः? उच्यते, समित्येकीभावे उत् = प्राबल्ये। एकीभावेन प्राबल्येन च घातः समुद्धातः। केन सह एकीभावगमनमिति चेद् ? उच्यते, अर्थाद्वेदनादिभिः। तथाहि- यदा आत्मा वेदनादिसमुद्धातगतो भवति तदा वेदनाद्यनुभवज्ञानपरिणत एव भवति, नान्यज्ञानपरिणतः।
प्राप(ब)ल्येन कथं घात इति चेद् ? उच्यते, इह वेदनीयादिसमुद्धातपरिणतो बहून् वेदनीयादिकर्मप्रदेशान् कालान्तरानुभवयोग्यानुदीरणाकरणेनाकृष्य उदयावलिकायां प्रक्षिप्यानुभूय च निर्जरयति = आत्मप्रदेशैः सह संश्लिष्टान शातयतीति भावः।
___एते च समुद्धाताः सप्तापि क्रमेणाऽसद्वेद्यक्रोधादिकषायचारित्रमोहनीय-अन्तर्मुहूर्तशेषायुःकर्म-वैक्रियशरीरनामकर्म-तेजस-शरीरनामकर्म-आहारकशरीरनामकर्मणाम्, सदसदद्वेद्यशुभाशुभनामोच्चैनीचैर्गोत्रकर्मणां च परिशातकारिणः।
___ तत्र वेदनासमुद्धातगत आत्माऽसद्वेद्यकर्मपुद्गलानाम्, तथा क्रोधादिकषायसमुद्धातगतः क्रोधादिकषायचारित्र-मोहनीयपुद्गलानाम्, तथा मरणसमुद्धातगतोऽन्तर्मुहूर्तायु:शेषकर्मपुद्गलानां परिशातं करोति। तथाहिवेदना” जीवस्तथा कषायाकुलस्तथा मरणसमुद्घातगतश्च स्वप्रदेशाननन्तानन्तकर्मस्कन्धवेष्टितान् शरीरादहिर्विक्षिप्य
१ मूले 'निरय' शब्दो न दृश्यते। २ टीकायाम् एषा गाथा न दृश्यते ।
Loading... Page Navigation 1 ... 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 