Book Title: Man Sthirikaran Prakaranam
Author(s): Vairagyarativijay, Rupendrakumar Pagariya
Publisher: Shrutbhuvan Sansodhan Kendra
View full book text ________________
मन:स्थिरीकरणप्रकरणम्
तह सो ज्झाइ समत्था, जीवंबरलोहमेइणिगयाणं। झाणजलानलसूरा, कम्ममलकलंकपंकाणं।। तावो सोसो भेओ, जोगाणं झाणओ जहा निययं। तह तावसोसभेया, कम्मस्स वि ज्झाइणो नियमा।। जह रोगासयसमणं, विसोसण-विरो(र)यणोसह-विहीहिं। तह कम्मामयसमणं, झाणाणसणाइजोएहिं।। जह चिरसंचियमिंधणमनलो पवणसहिओ दुयं डहइ। तह कम्मिंधणममियं, खणेण झाणानलो डहइ।। जह वा घणसंघाया, खणेण पवणाहया विलिजंति। झाणपवणावधूया, तह कम्मघणा विलिजंति।। न कसायसमुत्थेहिं य, बाहिज्जइ माणसेहिं दुक्खेहि। ईसाविसायसोगाईएहिं झाणोवगयचित्तो।। सीयायवाईएहिं य, सारीरेहिं य सुबहुप्पगारेहि। झाणसुनिच्चलचित्तो, न व(बा)हिज्जइ निज्जरापेही।। इय सव्वगुणाहाणं, दिट्ठादिट्ठसुहसाहणं झाणं। सुपसत्तं सद्धेयं, नेयं झेयं च निच्चं पि।।
(ध्यानशतकम्- ९६-१०४) इह च संवरेत्यादि गाथाः सप्तापि सूत्रादौ द्वितीयगाथाव्याख्यानोक्ता अपि विस्मरणशीलशिष्याणामनुग्रहाय, पटुतरमतीनान्त(नां तु) ध्यानमाहात्म्यप्रकर्षप्रकाशनेन ध्यानाचलचूलिकाशिखराधिरोहे पुनः पुनः प्रवृत्त्यर्थं च पुनरपि लिखिताः। न चैवं पौनरुक्त्यम्, यतोऽभाणि
अनुवादादरवीप्साभृशार्थविनियोगहेत्वस्तई (त्वसूयासु)यासु। ईषत्सम्भ्रमविस्मयगणनास्मरणेष्वपुनरुक्तम्।। इति ।। १६८।। अथ यदुपदेशाद्यैर्यस्मिन् संवत्सरे मनःस्थिरीकरणप्रकरणमिदं सङ्कलितं तदेतदाह
मूल] सिरिधम्मसूरिसुगुरूवएसओ सिरिमहिंदसूरिहिं ।
मणथिरकरणपगरणं, संकलियं बारचुलसीए ।। १६९।। व्याख्या] इह हि जगतितलेयः स्फूर्जत्कलिकालतामसभरच्छन्नां चरित्रक्रियाम्, सिद्धान्तद्युतिभिर्विकाशमनयत्तिग्मांशुतुल्याकृतिः। सोऽयं तीव्रतपःप्रतापवसतिनिःसीममेधागृहम्, गोत्रालङ्कृतिरार्यरक्षितगुरुः पूर्वं बभूव क्षितौ।।१।। यो विंशतिप्रमितवर्यपदप्रतिष्ठाम्, निर्माय निर्ममपतिः प्रतिपक्षजेता। पीयूषरोचिरिव वारिनिधिं ततान, गच्छं ततः स समभूजयसिंहसूरिः।।२।।
तेषां च सद्विनेयाः विद्याचतुष्टयनिष्णातमतयः, सहभाविसूरि सिद्धान्तग्रन्थार्थव्याख्यातृत्वे सम्प्राप्ताप्रतिमख्यातयः, नानादेशेषु विहाराः, सर्वत्र च स्वपरवादिभिरप्रतिहतसूक्ष्मसूक्ष्मतरविचाराचारप्रचाराः, प्रभूताद्भुतगणिगुणगणमणिभूरयः श्रीमद्धर्मघोषसूरयः समभूवन्। तेषां च श्रुतान्तेवासिभिरपि तत्पट्टप्रतिष्ठितैः श्रीमहेन्द्रसिंहसूरिभिः तेषामेव सद्गुरूणां पादान्ते शास्त्रोपदेशरहस्यमभिगम्य विक्रमनृपाजलधिवसुसूर्यसंवत्सरे (१२८४) पूर्वपूर्वतरश्रुतधर विरचितग्रन्थेभ्यः स्थूलस्थूलतरानव्युत्पन्नमतीनामपि सुखप्रतिपाद्यान् कतिपयविचारलवानभिगृह्येदं प्रकरणं सङ्कलितम्। न पुनरत्र किमपि स्वमनीषिकाविजृम्भितमस्ति। तद्यद्येवमपि किमपि वितथमजनि तद्विबुधैः सम्यक् परिज्ञाय शोधनीयमिति।।१६९।।
अथैतत्प्रकरणकरणकारणाविःकरणपूर्वकमेतदध्ययनादिषु शिष्यान् प्रवर्तयन्नाह
Loading... Page Navigation 1 ... 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207