Man Sthirikaran Prakaranam

Author(s): Vairagyarativijay, Rupendrakumar Pagariya
Publisher: Shrutbhuvan Sansodhan Kendra

Page 105

५६
मन:स्थिरीकरणप्रकरणम्
अथ करणवशादेकविकलामनोभिर्यल्लब्धं तत् सुखावबोधाय सङ्कलय्य गाथाद्वादशकेनाहदसिगासिगविगलमणा, सत्तं समयर तिसत्तचउदसगं । बायालसयं उवरिं, चउ इग दुग छच्च सत्तसे ।। २६ ।। बारसिसिग विगलमणा, छप्पण तीसंस अयर चउ अट्ठ । सतरस इगसयरि सय, दसवीसं पंच पन्नरसा।।२७।। अधतेरिगविगलमणा, पणअडवीसं सअयर चउ अट्ठ । सतरस अड सयरिसयं, तेर छवीस चउवीस सोलंसा ।। २८ ।। गीतिरियम्।
चउदसिगिगविगलमणा, पंचंसो अयर पंच दस वीसं । दुन्नि सया संपुन्ना, अंसा उवरिं इहं नत्थि ।। २९ ।। पणदसि सिगविगलमणा, तिन्नि उ चउदंस अयरपणदसगं । इगवीस चउदसुत्तर, बिसई पणदस च्छ चउरंसा ।। ३० ।। सोलसिसिगविगलमणा, अडपणतीसं सअयरपणिगारा। बावीसडवीसहिया, दुसई पणवीस पनर तिस वीसं । । ३१ ।। गीतिः । अधठारिगविगलमणा, पाउ छच्चयर पायसंजुत्ता । सड्ढा बारस पणवीस, सङ्घदुसई उ संपुन्ना ।। ३२ ।।
अट्ठारिगविगलमणा, नव पणतीसं सअयर च्छ ब्बारा । पणवीस दुसयसगवन्न, पनर तीस पणवीस पण अंसा ॥ ३३ ॥ वीसिसु इगविगलमणा, सत्तंस दुगं च अयरसगचउदा । अडवीसं पणसीया, दुसई इग दु चउ पंच सत्तंसा ।। ३४ । । गीतिः । तीसिसु इगविगलमणा, सगंस तिगमयर दसिगवीसं च । बायालडवीसहिया, चउसय पण तिग च्छ चउरंसा । । ३५ ।। चत्तासिगविगलमणा, सगंस चउमयर चउद अडवीसं । सगवन्निगसयरिजुया, पणसय दुग चउ इग तिगंसा।। ३६।। सइरिसु इगविगलमणा, अयरिगपणवीस पन्न सयसहसं । संपन्नं बंधंति, भागा इह नत्थि उवरिं तु ।। ३७।। इगविगला सन्नीहिं, करणवसा जमिह लद्ध तं पुन्नं । गुरुठिइ तेसिं सच्चिय पलियासंखं सऊणलहू ।। ३८ ।।
अथ यन्त्रोक्त एवामनस्कबन्धे कञ्चिद्विशेषमाह
इगविगलाऽबंधा उ, विउव्विए पढमु बंधु अमणकओ । दुन्नि सया पणसीया, अंसा पंचेव उवरिं
'तु ।। ३९ ।।
एकेन्द्रियविकलेन्द्रियाणां वैक्रियैकादशके बन्धनिषेधात् प्रथमत एव तद्बन्धोऽमनस्ककृत एव स्यात् । स च वैक्रियसप्तकस्य नरकद्विकस्य च विंशतिकोटीकोटीस्थितिकत्वाद् अतरसप्तमभागसहस्रद्वयरूपः तस्य च सप्तभिर्भो(र्भा)गे जाते द्वे शते पञ्चाशीत्यधिके सप्तमभागपञ्चकं च । देवद्विके पुनर्दशकोटीकोटीस्थितिकत्वाद् अतरसप्तमभागैकसहस्ररूपः तस्यापि सप्तभिर्भागे जातं द्विचत्वारिंशतं अतरशतं सप्तमभागषट्कं चेति।
एतच्च बन्धद्वयमपि उत्कृष्टम्, जघन्यन्तु द्वितयमपि पृथक् पृथक् पल्यासङ्ख्येयभागेनोनं ज्ञातव्यम् । ' सम्प्रति प्रसङ्गत एव ये जीवा यकाः प्रकृतीः स्वभावादेव न बध्नन्ति ता गाथाद्वयेनाह
बंधंति न इगविगला वेउव्वियछक्क देवनिरयाउं । तिरिया तित्थाहारं गइत्तसा नरतिगुच्चं च । । ४१ । । (४०) विउव्वियछक्वं ति। वैक्रियशरीरम्, वैक्रियाङ्गोपाङ्गम्, देवगतिः, देवानुपूर्वीम्, नरकगतिः, नरकानुपूर्वी चेति वैक्रियषट्कम्। गतित्रसास्तेजोवायवः । नरत्रिकं मनुष्यगतिः, मनुष्यानुपूर्वी, मनुष्यायु (यू ) रूपम्। तथा
नरयसुरसुहुमविगलत्तिगाणि आहारदुग विउव्विदुगं । बंधहि न सुरा सायव, थावरेगिंदिनेरइया ।। ४२ ।। (४१) एतत्प्रकृतिषोडशकं देवा न बध्नन्ति । नारकाः पुनरेतदेव प्रकृतिषोडशकं आतप - स्थावरएकेन्द्रियजातिसहितं स्वभावादेव न बध्नन्तीति ।
अहुणा भणिमो मूलियरपयडिण ठिड़बंधदुविहंपि । सन्निहिंपणिदिएहिं जह कड़ कीरइकरिस्सइय[।।४२।।]
१
न दृश्यते चत्वारिंशत्तमी गाथा । क्रमः विस्मृतो दृश्यते । बंधंति न ।।४०।। नरयसुर ||४१ || अहुणा भणिमो ।। ४२ ।। इत्येवंप्रकारः क्रमः भाव्यः ।