Madhyam vrutti vachuribhyamlankrut Siddhahemshabdanushasan Part 02

Author(s): Rajshekharvijay
Publisher: Shrutgyan Amidhara Gyanmandir

Page 589

पदादीनामसकृत्प्रयोगविधानम् ] मध्यमवृत्त्यवचूरिसंवलितम् / [529 - अकद्रूपाण्डवोरुवर्णस्यैये / / 7 / 4 / 69 // 1 आशिषिकः, ११औषिकः / १२माथितिकः, अत्रापि ___म० वृ०-कद्रपाण्डूवर्जितस्य उवर्णान्तस्य एये तान्तत्वस्य लाक्षणिकत्वान्न भवति // 71 / / तद्धिते 'लुक' स्यात् / कामण्डलेयः, जाम्बेयः / अव०-१शश्वञ्च अकस्माच्च-शश्वदकस्मात् , न अकद्रपाण्डवोरिति किम् ? काद्रवेयः , पाण्ड शश्वदकस्मात् अशश्वदकस्मात् , अशश्वदकस्माच्च तत् वेयः / उवर्णान्तस्येत्येव-वैमात्रेयः / / 69 / / त च-अशश्वदकस्मात्त, पश्चात् ऋवर्णादिभिः सह द्वन्द्वसमासः, तस्मात् / २मातुरागतम, अपितुरागप्रव०-'कमण्डल्वा अपत्यम् , जम्ब्वा अप तम् ; 'ऋत इकण (6 / 3 / 152) / शावरजम्ब्वा भव:त्यम् , 'व्याप्त्यूङः' (6 / 1170) एयण ,कामण्डलेयः, शावरजम्बुकः, 'उवर्णादिकण' (63139) इकण, जाम्बेय. / कद्रोरपत्यम् , 'पाण्डोरपत्यम् , 'शुभ्रा 'गोश्चान्ते'० (2 / 4 / 96) इत्यनेन ह्रस्वः / दोभ्यां दिभ्यः' (6 / 1173) / “विमातुरपत्यम् , शुभ्रादिभ्यः' तरति, इकण , 'नामिनस्तयोः षः' (2 / 38) इति (इत्ययण ] // 69 / / सस्य षत्वम् / 'सर्पिः पण्यमस्य-सार्पिष्कः, 'नामिन'० अस्वयंभुवोऽव / / 7 / 4 / 70 // (2 / 3 / 8) ष / (एवम् ) धनुः प्रहरणमस्य-धानुष्कः / म० वृ०-स्वयम्भूवर्जितस्योवर्णान्तस्यापदस्य "उदश्विता घोलतक्रेण संस्कृत ओदन औदश्वित्कः, तद्धिते 'अव' इत्यादेशः स्यात् / औपगवः, माण्ड 'संस्कृते' (6 / 4 / 3) इकण् / शश्वत् , शश्वद् भवं= व्यः, पिचव्यः कर्पासः, बाहविः / अस्वयम्भुव शाश्वतिकम् , 'भतुसन्ध्यादेरण' (6 / 3 / 89) इत्यण इति किम् स्वायम्भुवः / / 70|| प्राप्तोऽपि अत एव वर्जनबलात् 'वर्षाकालेभ्यः' (6 / 3 / 80) इतीकण ; अकस्माद् भवम् आकस्मिअव०-मण्डोरपत्यं वृद्ध माण्डव्यः, 'गर्गा कम् , अध्यात्मादित्वादिकण , उभयत्रापि 'प्रायोऽदेर्यञ् (6 / 1 / 42) / २पिचुभ्यो हितः, 'उवर्णयुगा व्ययस्य' (7 / 4 / 65) इत्यत्र प्रायोग्रहणान्नान्त्यस्वरादेर्यः' (71 / 30 / उस्वयं भवतीति स्वयम्भूः, दिलोपः / १°आङपूर्वः शास्धातुः, आशासनमाशीः, 'क्रुत्सम्पदादिभ्यः किप' (5 / 3 / 114), 'आकः' (4| स्वयम्भुवोऽपत्यं स्वायम्भुवः, 'उसोऽपत्ये' (6 / 1 / 4 / 120) इति सूत्रेण आसः स्थाने इस् इत्यादेशः, .28) अण् , 'धातोरिवर्णोवर्ण'० (2 / 1150) इत्य ततः सस्य षत्वम् , आशिष् इति शब्दः, आशिषा नेन उवादेशः, अथवा स्वयम्भुवोऽयम्-स्वायम्भुवः, चरति आशिषिकः, अत्र धातुस्थाने इस् ,न प्रत्ययः / 'तस्येदम्' (6 / 3 / 160) इत्यण् / / 70|| ११तथा वसधातुः, किप , 'यजादिवचेः किति' 'ऋवर्णोवर्ण दोसिसुसशश्वदकस्मात्त इकस्येतो (4 / 1 / 72) इति य्वृत् , उस् इति निष्पन्नः, सस्य लुक / / 7 / 4 / 71 / / षत्वम् , उषा चरति औषिकः, 'चरति' (64 / 11) इति इकण / १२मथितं पण्यमस्य माथितिकः, म. वृ०-ऋवर्णान्तात , उवर्णान्तात , दोस् 'तदस्य पण्यम्' (6 / 4 / 54) इकण् // 7 // शब्दात,, इसन्तात् , उसन्तात् शश्वदकम्मात्शब्दवर्जितात तकारा ताच्च परस्य इकप्रत्ययस्य सम्ब असकृत् सम्भ्रमे // 7/472 / / न्धिन 'इतः इकारस्य लुक' स्यात / २मातृकम , म० वृ०-भयादिभिश्चित्तव्याक्षेपात् प्रयोक्तुः पैतृकम , शावरजम्बुकः, दौष्कः / [इसन्त-] त्वरणं सम्भ्रमः / तस्मिन् सम्भ्रमे द्योत्ये यत्प्रवर्तते 6 सार्पिष्कः / त (तकारान्त]- औदश्वित्कः / शश्व पदं वाक्यं वा तदसकृदनेकवारं प्रयुज्यते / अहिदकस्माद्वर्जन किम् ? शाश्वतिकम , आकस्मि- रहिः , अहिरहिरहिः , बुध्यस्व बुध्यस्व, बुध्यस्व कम् / इसमोः प्रत्यय योर्ग्रहणादिह न भवति,- | बुध्यस्व बुध्यत्व / सम्भ्रमे वीप्सायां वा पदं वाक्यं