________________
૧૬
જૈન આગમમાં ઉલ્લેખ છે કે—
भगवं च णं अद्ध-मागहीए भासाप धम्ममाइक्खई । —તી"કર ભગવાન અ માગધી ભાષામાં ધર્મોપદેશ આપે છે. ( ગણધર શ્રીસુધ સ્વામીકૃત, ‘સમવાયાંગ સૂત્ર') भासायरिया जेण अद्धमागहीए भासाप भासति । —ભાષાઆ અર્ધમાગધી ભાષામાં આવે છે. (આ. શ્યામાચાયકૃત, ‘પ્રજ્ઞાપના સુત્ર') पोराणमद्धमागद्दभासा - नियय हवइ सुत्तं ! —પ્રાચીન જિનાગામ અ માગધીભાષામાં ગુંથાયેલ છે. ( આ. જિનદાસગણિ મહત્તર, નિશીથ ચૂર્ણિ) આ પાડાથી સ્પષ્ટ છે કે ભગવાન મહાવીરસ્વામીએ અર્ધવિદેહી કે અધવજી ભાષામાં નહીં, કિન્તુ અર્ધમાગધી ભાષામાં ઉપદેશ આપ્યા છે. તેમની માતૃભાષા એ મગધની હાવાથી તેએ અધમાગધી ભાષામાં જ ખેલતા હતા.
આથી સાધારણ રીતે એ અનુમાન કરી શકાય છે કે ભગવાનની જન્મભૂમિ વિદેહમાં નહી, વિશાલા પાસે નહીં, કિન્તુ મગધદેશની પાસે હતી. આ રીતે પણ મગધની પાસે અગ્નિકામાં વસેલું ક્ષત્રિયકુંડ એ જ ભગવાન શ્રીમહાવીરસ્વામીની જન્મભૂમિ હતી એવું નક્કી થાય છે.
આ સિવાય બીજા પ્રમાણેા પ્રસ્તુત પુસ્તિકામાં આપેલ છે.
આ પુસ્તિકામાં તે તે વિદ્વાનાના શું શું મત છે પ્રથમ તેને દલીલેા સાથે સ્થાન આપ્યું છે અને ત્યાર પછી
