________________
ક્ષત્રિયકુંડ
વિ. સં. ૪૦૦૧ને વિદ્વાન અમદાવાદ પાસેના પાલડી ગામને જ પોરબંદર તરીકે સિદ્ધ કરવા, ૧ તે બંદર હતું, કારણ કે નદી કાંઠે હતું. ૨ ત્યાં ગાંધીજીએ આશ્રમ સ્થાપે નથી કારણ કે જનતા સાબરમતીના આશ્રમનો લાભ લઈ શકે એટલું તે નજીકમાં હતું. ૩ ગાંધીજી સાબરમતીના સંત કહેવાય છે કારણ કે તે અમદાવાદ પાસે સાબરમતીના કિનારે પાલડી ગામમાં જન્મ્યા હતા. સાબરમતી આશ્રમ અને પાલડી જુદી જુદી કે દૂર દૂર નથી. આવી આવી ફેકેલજી ચલાવે છે તેને કેણ રોકી શકે?
પંન્યાસજી મહારાજની ક્ષત્રિયકુંડને વૈશાલીનું પરું સિદ્ધ કરનારી અને ઉક્ત સંશાધક વિદ્વાનની પિોરબંદરને અમદાવાદનું પરું સિદ્ધ કરનારી આ વિચારધારામાં બુદ્ધિગમ્ય તર્કસંગતિ છે, પ્રૌઢ કલ્પનાસૃષ્ટિ છે પણ તે વાસ્તવિક નથી, એ જ ખેદની વાત છે. કેમકે આ તર્કણાની વિરુદ્ધમાં તે અનેક દલીલે છે.
આ. વિજયેંદ્રસૂરિજી પન્યાસજીએ દોરેલ ક્ષત્રિયકુંડની ભોગેલિક સ્થાપનાને ભૂલભરેલી બતાવે છે અને આપણે
વૈશાલી અને ક્ષત્રિયકુંડ” વગેરે પ્રકરણમાં બીજી બીજી ખામીઓ જોઈ ગયા છીએ, એટલે “ભગવાને ક્ષત્રિયકુંડનું ચોમાસુ કર્યું નથી ” એ વાતને સામે ધરીને ક્ષત્રિયકુંડને વૈશાલીનું પરું માનવું, એમાં કાંઈ વજૂદ જેવું નથી.
ભગવાને ક્ષત્રિયકુંડમાં ચોમાસુ કર્યું નથી” એ. એક સમસ્યા તે છે જ. તેને ખુલાસે બે રીતે થઈ શકે છે.
ક્ષત્રિયકુંડ એ પહાડી નગર હતું. ત્યાં જવા આવવાને
