________________
હરિયડ શુદિરના દિવસે તેની બેન સુદર્શનાએ ભાઈને સમજાવી શાંત પાડી અન્નજળ લેવરાવ્યાં. તે સમયથી કા. શ. ૨ ને દિવસે “ભાઈ બીજનું પર્વ ચાલુ થયું છે.
ખરેખર! દીવાળી, બેસતું વર્ષ અને ભાઈબીજ એ ત્રણે પર્વ ભ૦ મહાવીર સ્વામીનાં ચિરકાલીન સંભારણું છે.
આ ઘટનામાંથી અહીં આપણને એટલું જ પ્રસ્તુત છે કે, ક્ષત્રિયકુંડ અને પાવાપુરી નિવાણના સમાચાર જલદી મોકલી શકાય એટલાં પાસે પાસે હતાં. આ પાવાપુરી ગંગાની ઉત્તરે ભગી દેશની રાજધાની હતી એ નહિ, કિન્તુ ગંગાની દક્ષિણે રાજગૃહીની પૂર્વમાં મધ્યમ પાવા હતી તે જ છે. ભગવાન મધ્યમ પાવામાં નિર્વાણ પામ્યા છે. ત્યાંથી વૈશાલી લગભગ ૮ જન (૬૫ માઈલ) અને લછવાડ પાસેનું ક્ષત્રિયકુંડ લગભગ ૪જન (૩૬ માઈલ) થાય છે.
તે સમયે લછવાડ પાસેનું ક્ષત્રિયકુંડ તે ક્ષત્રિયકુંડ હતું, તેથી જ ભ૦ મહાવીરસ્વામીના નિવણના સમાચાર રાજા નંદિવર્ધનને જલદી સવારે જ મળી ગયા હતા. આ રીતે લવાડ પાસેનું ક્ષત્રિયકુંડ સાચું હેવાનું વધારે સિદ્ધ થાય છે.
તારવણું આપણે જોઈ ગયા કે ક્ષત્રિયકુંડ ક્યાં આવ્યું? તેના ઉત્તરમાં ત્રણ પક્ષ તરફથી ૧ લછવાડ પાસે, ૨ નાલંદા પાસે, અને ૩ વૈશાલી પાસે–એમ ત્રણ સ્થાને રજુ કરવામાં આવ્યાં છે અને તેની પરીક્ષા માટે આપણે ઉપર ક્ષત્રિયકુંડના આધાર સ્તંભે, ઉપલબ્ધ થતા શબ્દ પ્રયે, તેના અર્થો તે
