________________
ક્ષત્રિયકુંડ
તેઓની આ માન્યતાનું કારણ, ભગવાનને તે પહેલાં ગંગા ઓળંગવાને પ્રસંગ શાસ્ત્રમાં નોંધાયે નથી એ જ છે. જે કે ભગવાને ગંગા નદીને અનેકવાર વટાવી છે પરંતુ માત્ર તેમાંને એક જ ઉલ્લેખ કરાયો છે. એ ચોક્કસ વાત છે, છતાંય પંન્યાસજી મહારાજે માત્ર નેધાયેલ પ્રસંગને જ પ્રધાનતા આપી, આવી કલ્પના કરી છે, તે ઠીક નથી.
- સાચી વાત એ છે કે, ભ૦ મહાવીર રાકના ચોમાસા પછી ગંગા પાર કરીને શ્વેતાંબી પધાર્યા અને ત્યાંથી પાછા ફરી બીજી વાર ગંગા વટાવીને રાજગૃહી પધાયો. પરંતુ ગયા ત્યારે કેઈ વિશેષ ઘટના બની નહીં, એટલે તેની નેંધ લેવાઈ નથી. પાછા આવ્યા ત્યારે ગંગામાં જ ઉપસર્ગ નડ્યો એટલે એ ગંગા ઉલ્લંઘનની ઉપસર્ગના કારણે જ નેધ લેવાઈ છે. નહિ નેધાયેલા ગંગા પારના વિહારે અનેક થયા છે આ સ્થિતિમાં સેંધાયેલા એકના એક પ્રસંગને આગળ કરીને તેના ભરોસે કંઈ નિર્ણય આપી શકાય નહીં. એટલે આ પ્રસંગના આધારે ક્ષત્રિયકુંડને ગંગાની ઉત્તરે માની શકાય નહીં.
૧૦. ક્ષત્રિયકુંડમાં વિહાર: ભગવાને બેતાલીસ વર્ષના દીક્ષાકાળ દરમિયાન ક્ષત્રિયકુંડ-બ્રાહ્મણકુંડમાં અનેક વાર વિહાર કર્યો છે પરંતુ તેની વ્યવસ્થિત નેધ મળતી નથી. નેધપાત્ર માત્ર બે-ત્રણ પ્રસંગે મળે છે તે આ પ્રમાણે છેઃ
(૧) ભગવાન બીજું માસુ કરી ચંપા જતાં અહી બ્રાહ્મણગ્રામમાં પધાર્યા હતા. અહીં નંદ અને ઉપનંદ બ્રાહ્મપણના બે પાડા હતા. સાથે રહેલા શાલાએ અહીં ઉપનંદના
