________________
ક્ષત્રિયકુડ
૫૫ કેવળજ્ઞાન અજુવાલુકા નદીને કિનારે અને નિવાણપ્રાપ્તિ અપાપામાં થયેલ છે.
૧૨. ગંગા પાર વિહાર ભગવાન મહાવીરસ્વામીએ ૪૨ વર્ષના દીક્ષાકાળમાં અનેક શહેર, ગામ, સન્નિવેશે, નદીઓ અને જંગલમાં વિહાર કર્યો છે. તેઓ ઉગ્ર વિહારી હતા. દષ્ટાંત તરીકે ભગવાને ૧૦મું માસુ શ્રાવસ્તિમાં કર્યું. ત્યાંથી હતિશીર્ષ, સિદ્ધાર્થપુર, આલંબિયા,વેતાંબી, શ્રાવસ્તિ, કૌશામ્બી વારાણસી, ગંગા નદી, રાજગૃહી, મિથિલા તરફ વિચરી વૈશાલીમાં આવી ૧૧મું ચોમાસુ કર્યું. આવા ઉગ્ર વિહારી હતા. તેઓએ અનેક સ્થાનમાં વિહાર કર્યો છે જેની સંપૂર્ણ યાદી મળતી નથી. માત્ર જ્યાં જ્યાં વિશેષ ઘટના બની, તે તે સ્થાનની નોંધ મળે છે અને તે પણ ટૂંકા શબ્દમાં જ લખાયેલ છે. - ભગવાનને વિહારક્રમ આ પ્રમાણે મળે છે. ક્ષત્રિયકુંડના જ્ઞાતવનમાં દીક્ષા, કમરગ્રામમાં પહેલે રાત્રિવાસ, ગેવાળિયાને ઉપસર્ગ, કેલ્લાગ સન્નિવેશમાં છઠ્ઠ તપનું પારણું, અર્ધવસ્ત્રદાન, મેરાક સન્નિવેશમાં કુલપતિની વિનતિ, આઠ મહિના સુધી વિહાર, મારામાં તથા અસિથક ગામમાં પહેલું ચોમાસુ, અસ્થિક ગામમાં શૂલપાણિ યક્ષને ઉપસર્ગ, મેરાક સન્નિવેશમાં ચોમાસી પારણું, દક્ષિણ વાચાલાથી જતાં સ્વર્ણવાલુકા નદીને કાંઠે વસ્ત્રપતન, સ્વર્ણવાલુકા અને રોગવાલુકાનું ઉલંઘન, ઉત્તર વાચાલાના વનખંડમાં ચંડકૌશિકને પ્રતિબોધ, ઉત્તર વાચાલા અને વેતાંબીમાં પ્રદેશીએ કરેલો સત્કાર, સુરભીપુરમાં તાંબી જનારા પાંચ રથવાલા નિરય
