________________
પિતે જ પિતાની વાત કહે એ જ ઉચિત છે
કવિજી મહારાજે રચેલ કથાઓ, કવિતાઓ, સામાજિકધાર્મિક-રાષ્ટ્રીય નિબધો–લેખો અને જીવનચરિત્રે જોઈને એમ જ લાગે છે કે એમની કલમમાંથી સતત કાવ્યમાધુર્ય કરતું રહે છે– ભલે પછી એ ગદ્યરૂપે હોય કે પદ્યરૂપે વળી, એમની રચનાઓ જોઈને એમ પણ થાય છે કે તેઓ કેવળ સાહિત્ય-સર્જનને જ વર્યા હોત તો કેવી કેવી ઉત્તમ અનેકાનેક કૃતિઓ આપી શક્ત ! પણ જેમને આત્મમંથન દ્વારા સચ્ચિદાન દનું અમૃત મેળવવું હોય એમને આવો મોહ કેવી રીતે સ્પર્શી શકે ? એમને માટે તો સાહિત્યઅધ્યયન અને સાહિત્ય-સર્જન બન્ને નિજાનંદનું અને સત્યની શોધનું માત્ર સાધન જ બની રહે છે. કવિજી મહારાજનું પણ એવું જ છે
આ સંગ્રહમાં આપેલી કથાઓ કવિજીનાં જુદાં જુદા પુસ્તકોમાંથી તેમ જ “શ્રી અમર ભારતી ” નામના સન્મતિ જ્ઞાનપીઠના -માસિકમાંથી પસંદ કરવામાં આવી છે કઈ કથા ક્યાંથી લેવામાં આવી છે, એનો સ્થળનિર્દેશ દરેક કથાને અ તે આપવામાં આવ્યો છે. કવિજી મહારાજનું બધું સાહિત્ય હિંદીમાં લખાયેલું છે એમની -ભાષા સુમધુર અને રેલી સરળ અને હૃદયહારી છે આ બધી કથાઓને અનુવાદ મે કર્યો છે. મોટેભાગે તે અનુવાદ શબ્દશઃ જ કર્યો છે, છતાં ગુજરાતી ભાષામાં મૂળ કથા સરખી રીતે ઊતરે એ માટે શબ્દોમાં ફેરફાર કરવાની તથા ક્યાક વર્ણન ટૂંકાવવા પૂરતી છૂટ મે લીધી છે કથાઓનુ નામકરણ પણ મોટે ભાગે મેં જ કર્યું છે
આ કથાઓનું ઘડતર એને બોધકથાઓ કહી શકીએ એવું છે અને મોટા મોટા સિદ્ધાંતોની ચર્ચા કે લાબો લાંબો ઉપદેશ જે કામ ન કરી શકે એવી સચોટ ચોટ આમાંની કેટલીય કથાઓ ચિત્ત ઉપર કરી જાય છે, અને આપણને આપણું ટેવો-કુટેવો માટે વિચાર કરતા કરી મૂકે છેકેટલીક કથાઓને અનુવાદ કરતાં મેં
તે પણ આવી અતર્મુખ લાગણીને થોડેક અનુભવ કર્યો છે
