________________
ગુણસ્થાનકનું સ્વરૂપ
તેવી રીતે થોડો પણ જ્ઞાનાદિ ગુણ ખુલ્લો હોવાથી મિથ્યાદ્રષ્ટિને ગુણસ્થાનક કહેવાય છે.
પ્રશ્ન- જો થોડો પણ ગુણ છે. તો મિથ્યાદષ્ટિ કેમ કહો છો, સમ્યગુદૃષ્ટિ કેમ ન કહેવાય ?
જવાબ– જ્ઞાનાદિ ગુણ હોવા છતાં દૃષ્ટિ (શ્રદ્ધા) યથાર્થ નથી માટે મિથ્યાદષ્ટિ કહેવાય.
પ્રશ્ન- જો આ મનુષ્ય છે આ પશુ છે એવું વ્યવહારિક જ્ઞાન યથાર્થ છે અને આધ્યાત્મિક જ્ઞાન યથાર્થ નથી તો તે મિશ્રદષ્ટિ કેમ ન કહેવાય ?
જવાબ- મિશ્રદષ્ટિ તેને કહેવાય કે જેને જિનેશ્વર ભગ0ના વચન ઉપર રાગ કે દ્વેષ એકેય ન હોય. માધ્યસ્થ વૃત્તિ હોય.
અહીં વિપરીત જ દષ્ટિ હોવાથી મિશ્રદષ્ટિ ન કહેવાય. પરંતુ મિથ્યાષ્ટિ જ કહેવાય. મિથ્યાત્વ ગુણનો કાળ
(૧) અનાદિ અનંત-અભવ્યને (૨) અનાદિ સાન્ત-ભવ્યને
(૩) સાદિસાન્ત- સમ્યકત્વથી પડેલા મિથ્યાત્વે ગયેલા ભવ્યને કાળજઘન્ય- અંતર્મુહૂર્ત ઉત્કૃષ્ટ-દેશોન અધપુદ્ગલ પરાવર્ત
સાસ્વાદન ગુણસ્થાનક- આ ગુણસ્થાનકનાં બે નામ છે.
(૧) સાસાદન સમ્યગદષ્ટિ ગુ. (૨) સાસ્વાદન સમ્યગદષ્ટિ ગુ. ઉપશમ સમ્યકત્વનો જે લાભ તેને આય કહેવાય છે. તેનો જે નાશ કરે તે સાસાદન.
સ+મા+સાન- અહીં ય નો લોપ થવાથી સાસાઇન શબ્દ બને છે.
માસાનેન સર વર્તત વ: : = સાસાનઃ એટલે અનંતાનુબંધી કષાયના ઉદયથી ઉપશમ સમ્યકત્વના લાભનો જયાં નાશ થઈ જાય તે વખતનું ગુણ)