________________
ગુણસ્થાનકને વિશે સત્તા અધિકાર
"
૧૦૯
એટલે ૮ થી ૧૧ ગુણ૦વાળા જીવો ઉપશમ શ્રેણિથી પડીને મિથ્યાત્વે જઈ ભવિષ્યમાં આ બે આયુ બાંધે એ અપેક્ષાએ સત્તા કહી છે.
પ્રશ્ન- સંભવ સત્તા અને સદ્ભાવ સત્તા એટલે શું?
જવાબ- સંભવ સત્તા- જે પ્રકૃતિની સત્તા અત્યારે હોય નહીં પરંતુ ભવિષ્યમાં આવે છે, જેમ ૮ થી ૧૧ ગુણ૦માં નરકાયુષ્ય અને તિર્યંચાયુષ્ય સત્તામાં હોય નહીં. પરંતુ ઉપશમશ્રેણીમાંથી પડી મિથ્યાત્વે જઈ આ આયુષ્ય બાંધે તો ભવિષ્યમાં આવવાનો સંભવ છે. માટે ૮ થી ૧૧ ગુણ૦માં આ બે આયુષ્યની સંભવસત્તા કહેવાય.
સદ્ભાવ સત્તા- જે કર્મપ્રકૃતિ બાંધેલ હોય અને તેનો ભોગવીને અથવા સંક્રમથી નાશ ન થાય ત્યાં સુધી વિદ્યમાનતા તે સદ્ભાવ-વિદ્યમાન સત્તા કહેવાય.
પ્રશ્ન- આહારદ્ધિકનો બંધ ૭ અને ૮મે ગુણઠાણે હોય તો તેની સત્તા નીચેના ગુણઠાણામાં કેવી રીતે હોય?
જવાબ- આહારકદ્વિકનો બંધ કર્યા પછી તેની સત્તા લઈ ૧ થી ૬ અને ૯ થી ૧૪ ગુણઠાણામાં પણ જીવ જઈ શકે છે. તેથી તેની સત્તા બધા ગુણઠાણામાં હોઈ શકે.
પ્રશ્ન- જિનનામની સત્તા બીજે ત્રીજે ગુણઠાણે કેમ ન હોય ?
જવાબ- તથાસ્વભાવે જિનના બાંધીને જીવ રજુ-૩જુ ગુણ૦પામે નહીં એમ પૂર્વાચાર્યોએ કહ્યું છે. अपुव्वाऽऽइचउक्के अणतिरिनिरयाउ विणु बियाल-सयं । सम्मा-इ-चउसु-सत्तग-खयंमि इग-चत्त-सयमहवा ॥२६॥ અળ-તિરિ = અનં-૪, તિર્યંચાયુ | વિજુ = વિના વિયાતસય = એકસો બેંતાલીશ | વરસર્ચ = એકસો એક્તાલીશ સત્તર રાગ્નિ = સાતનો ક્ષય થયે | પદવી = અથવા